Jehowa — Bóg, który zapowiada i spełnia

 1, 2. (a) Dlaczego niektórzy mogą uważać, że obecnie sytuacja wymyka się spod kontroli? (b) Jak 12 proroków ukazuje osobowość Jehowy?

LUDZIE często odnoszą wrażenie, że nie mają wpływu na to, co się dzieje w ich życiu. Ponadto z różnych doniesień prasowych wyciągają wniosek, iż cały świat zmierza do katastrofy. Próby rozwiązania istniejących trudności zdają się tylko pogarszać i tak już rozpaczliwą sytuację. Co ciekawe, niektórzy z 12 „proroków mniejszych” żyli w podobnych warunkach, a jednak ogłaszali optymistyczne orędzia. Mogą one pomóc zarówno nam samym, jak i tym, których chcemy pocieszyć (Micheasza 3:1-3; Habakuka 1:1-4).

² Omawiane prorocze księgi kryją w sobie ważną myśl: Jehowa — Władca całego wszechświata — bynajmniej nie traci kontroli nad sprawami ludzi i zawsze ma na sercu ich dobro. Każdy z nas może śmiało powiedzieć: „Jehowie zależy na mojej pomyślności”. Dwunastu proroków przedstawia „Jehowę Zastępów” w bardzo ujmujący sposób. Bóg może ‛dotknąć ziemi, tak iż ona topnieje’, ale członków swego ludu zapewnia: „Kto dotyka was, dotyka źrenicy mego oka” (Zachariasza 2:8; Amosa 4:13; 9:5). Czy nie podnoszą cię na duchu fragmenty, które pokazują, jak Bóg w swych poczynaniach kieruje się miłością, miłosierdziem i gotowością przebaczania? (Ozeasza 6:1-3; Joela 2:12-14). To prawda, że owi prorocy nie umożliwiają poznania każdego aspektu Bożej osobowości — do tego potrzeba wszystkich 66 ksiąg biblijnych. Dają jednak znakomity wgląd we wspaniałą osobowość Boga i Jego dokonania.

 3. Jak 12 proroków poświadcza, że Jehowa realizuje określone zamierzenie?

³ Księgi 12 proroków upewniają nas, że Jehowa potrafi dokładnie przewidzieć przyszłość i że niezawodnie realizuje swoje zamierzenie. Potwierdzają, iż w końcu rozciągnie swe zwierzchnictwo nad całą ziemią i przeobrazi ją w raj (Micheasza 4:1-4). Opisują, jak Jehowa miał przygotować drogę Mesjaszowi i umożliwić złożenie okupu, by wyzwolić ludzkość ze szponów grzechu i śmierci (Malachiasza 3:1; 4:5). Dlaczego znajomość tych faktów jest dla nas ważna?

 4, 5. (a) Jaką fundamentalną prawdę dotyczącą Boga podkreślało 12 proroków? (b) Co możemy powiedzieć o wszechmocy Jehowy?

⁴ W poprzednim rozdziale mówiliśmy o tym, jak zanegowano prawo Boga do sprawowania władzy. Doszło do buntu przeciw panowaniu Jehowy i do zakwestionowania Jego pobudek. W rezultacie więcej stworzeń duchowych w niebie wypowiedziało Mu posłuszeństwo i zaczęło siać zamęt na ziemi. Widać zatem wyraźnie, iż warunkiem harmonii we wszechświecie i pokoju wśród ludzi jest uznawanie władzy Jehowy i podporządkowywanie się jej. Dlatego jest On zdecydowany wykazać słuszność swego zwierzchnictwa. Zobaczmy, jak dobitnie uwypuklili to „prorocy mniejsi”.

⁵ Owi posłańcy Jehowy kładli nacisk na Jego wzniosłą pozycję. Na przykład Amos, wysławiając imię i zwierzchnictwo Wszechmocnego, 21 razy użył określenia „Wszechwładny Pan”. Wskazuje ono, że prawdziwy Bóg jest nieskończenie potężny i że nic ani nikt nie pozostaje poza zasięgiem Jego panowania (Amosa 9:2-5; zobacz ramkę „Jehowa — Bóg Wszechmocny”). Jest jedynym prawowitym Władcą całego wszechświata, nieporównanie górującym nad martwymi bożkami (Micheasza 1:7; Habakuka 2:18-20; Sofoniasza 2:11). Jako Twórca wszechrzeczy, ma naturalne prawo do sprawowania zwierzchniej władzy nad wszystkim (Amosa 4:13; 5:8, 9; 9:6). Dlaczego powinno to mieć dla ciebie znaczenie?

 6. Jak Bóg uwzględnia w swym zamierzeniu wszystkich ludzi?

⁶ Jeśli padłeś kiedyś ofiarą dyskryminacji, niesprawiedliwości czy uprzedzeń, możesz czerpać pociechę ze świadomości, że kochający Władca troszczy się o wszystkich. W starożytności Jehowa nawiązał szczególnie bliskie stosunki z jednym narodem, niemniej obwieścił zamiar zapewnienia błogosławieństw wszystkim ludziom — bez względu na ich narodowość czy język. Jest „prawdziwym Panem całej ziemi” (Micheasza 4:13). Oznajmił, że Jego imię „będzie wielkie między narodami” (Malachiasza 1:11). Ponieważ nasz niebiański Ojciec bezstronnie daje się poznać każdemu, „mężowie ze wszystkich języków narodów” z radością przyjmują zaproszenie i zostają Jego czcicielami (Zachariasza 8:23).

 7. Jaki głęboki sens kryje w sobie imię Jehowy?

⁷ Wiedza o tym, jaki Bóg jest i czego dokona, ma ścisły związek z Jego imieniem (Psalm 9:10). W czasach Micheasza ludzie reprezentujący to imię ściągali na nie hańbę swoim krnąbrnym postępowaniem. Prorok ten miał za zadanie uwypuklić „dostojeństwo imienia Jehowy” i wykazać, że każdy ‛odznaczający się praktyczną mądrością będzie się bał imienia Bożego’ (Micheasza 5:4; 6:9). Dlaczego? Gdyż wszelka uzasadniona nadzieja na bezkresną przyszłość wiąże się z doniosłym znaczeniem tego imienia: „On powoduje, że się staje”. Warto przeczytać Księgę Joela 2:26 i zastanowić się, jak wielki zaszczyt przypadł nam w udziale — możemy występować w imieniu Jehowy oraz opowiadać innym o jedynym Bogu, który dla dobra wszystkich stworzeń potrafi stać się, kimkolwiek zechce. Ma On nieograniczone możliwości zrealizowania powziętych zamiarów. Dowodem na to jest mnóstwo spełnionych proroctw ogłoszonych przez 12 proroków.

 8. Jaki pożytek odnosimy ze znajomości imienia Jehowy?

⁸ Zrozumienie tego, iż Jehowa może spowodować, że się stanie lub spełni wszystko, co On zechce, przyniosło pożytek już milionom osób. Wskazał na to Joel w słynnych słowach cytowanych przez pisarzy chrześcijańskich: „Każdy, kto wzywa imienia Jehowy, ujdzie cało” (Joela 2:32; Dzieje 2:21; Rzymian 10:13). Czy podzielamy uczucia Micheasza, który oświadczył: „Będziemy chodzić w imieniu Jehowy, naszego Boga, po czas niezmierzony, już na zawsze”? (Micheasza 4:5). W obliczu prześladowań czy osobistych utrapień możemy z pełnym zaufaniem ‛znaleźć schronienie w imieniu Jehowy’ (Sofoniasza 3:9, 12; Nahuma 1:7).

 9. Jak dalece Bóg rozciąga kontrolę nad ludzkimi władcami?

⁹ Podczas czytania tych proroczych ksiąg utwierdzamy się w przekonaniu, że Jehowa potrafi pokierować nawet ludzkimi władcami i decydentami. Jest w stanie skłonić ich do działania zgodnego z Jego wolą (Przysłów 21:1). Pomyślmy o perskim władcy Dariuszu Wielkim. Przeciwnicy religii prawdziwej chcieli, by przeszkodził odbudowie świątyni Jehowy w Jerozolimie. Tymczasem zrobił coś zupełnie odwrotnego! Około roku 520 p.n.e. podtrzymał dekret Cyrusa i udzielił wsparcia Żydom pracującym przy budowie. Gdy wyłoniły się kolejne trudności, Bóg skierował do namiestnika Zerubbabela następujące orędzie: „‚Nie wojskiem, nie mocą, lecz moim duchem’ — powiedział Jehowa Zastępów. Kimże ty jesteś, wielka góro? Przed Zerubbabelem staniesz się równiną” (Zachariasza 4:6, 7). A zatem nic nie przeszkodzi Jehowie w unicestwieniu teraźniejszego złego świata i w utworzeniu raju, którym będą się rozkoszować Jego czciciele (Izajasza 65:21-23).

10. Nad czym jeszcze panuje Bóg i dlaczego jest to istotne?

¹⁰ Zwróćmy uwagę, że Jehowa panuje także nad siłami natury i jeśli tylko zechce, może ich użyć do zgładzenia wrogów (Nahuma 1:3-6). Zachariasz za pomocą przenośni uwypuklił, jak Jehowa ochroni swój lud: „Będzie nad nimi widać Jehowę, jego strzała zaś pomknie jak błyskawica. A Wszechwładny Pan, Jehowa, zadmie w róg i pójdzie z wichrami południa” (Zachariasza 9:14). Czy w takim razie w naszych czasach trudno Mu będzie dowieść swej wyższości nad bezbożnymi narodami? Oczywiście, że nie! (Amosa 1:3-5; 2:1-3).

11, 12. (a) Dlaczego Niniwa uchodziła za miasto nie do zdobycia? (b) Co spotkało Niniwę zgodnie z proroczą zapowiedzią Boga?

¹¹ Wyobraź sobie, że żyjesz w IX wieku p.n.e. na obszarze określanym dziś jako Bliski Wschód. O jakim mieście na pewno byś słyszał? O Niniwie. To słynne asyryjskie miasto leżało na wschodnim brzegu rzeki Tygrys, jakieś 900 kilometrów na północny wschód od Jerozolimy. Przypuszczalnie doszłyby cię wieści o rozmiarach tej metropolii, której obwód miał około 100 kilometrów! Ludzie, którzy tam byli — i widzieli jej pałace królewskie, świątynie, szerokie ulice, publiczne ogrody oraz imponującą bibliotekę — opowiadali, że świetnością nie ustępuje Babilonowi. A znawcy strategii zwracali uwagę na masywne, niezdobyte mury wewnętrzne i zewnętrzne.

¹² „Niepokonana!” Tak musiało mówić o Niniwie wielu ludzi. Tymczasem prorocy z niepozornego narodu judzkiego twierdzili, że Jehowa skazał to „miasto rozlewu krwi” na zagładę. Orędzie ogłoszone przez Jonasza spotkało się z dobrym przyjęciem, toteż Bóg nie wykonał wtedy wyroku. Niestety, Niniwczycy z czasem wrócili do swych odrażających postępków. Dlatego Nahum rzekł do tego miasta: „Miecz cię odetnie (...). Z twej klęski nie ma ukojenia” (Nahuma 3:1, 7, 15, 19; Jonasza 3:5-10). Mniej więcej w tym samym okresie Jehowa obwieścił za pośrednictwem Sofoniasza, że Niniwa zamieni się w bezludne pustkowie (Sofoniasza 2:13). Czyżby ta niezwyciężona wówczas potęga rzeczywiście miała runąć? Sprawa wyjaśniła się w roku 632 p.n.e., kiedy to Niniwę oblegli Babilończycy, Scytowie i Medowie. Wskutek gwałtownej powodzi woda podmyła mury i napastnicy wdarli się do środka (Nahuma 2:6-8). Potężna metropolia szybko legła w gruzach. Po dziś dzień jest wyludniona.a Owo „rozradowane miasto” nie zdołało powstrzymać wyroku Boga! (Sofoniasza 2:15).

13. Podaj inne przykłady spełnionych proroctw z ksiąg 12 proroków.

¹³ Los Niniwy to tylko jeden z przykładów spełnionych proroctw. Popatrz jednak na nowożytną mapę Bliskiego Wschodu. Czy potrafisz znaleźć Ammon, Asyrię, Babilonię, Edom albo Moab? Na pewno nie! Chociaż w swoim czasie państwa te zajmowały znaczącą pozycję, w księgach 12 proroków zapowiedziano ich upadek (Amosa 2:1-3; Abdiasza 1, 8; Nahuma 3:18; Sofoniasza 2:8-11; Zachariasza 2:7-9). I rzeczywiście żadne z nich nie przetrwało jako odrębny naród. Jehowa oświadczył, że znikną z powierzchni ziemi, i tak się stało! Prorocy mówili również, że ostatek Żydów powróci z niewoli babilońskiej — i powrócił!

14. Dlaczego z pełnym zaufaniem możemy podporządkować swe życie obietnicom Jehowy?

¹⁴ Czyż takie dowody zdolności Jehowy do przepowiadania przyszłych wydarzeń nie wzmacniają naszej wiary? Bądźmy pewni, że dotrzyma On danych obietnic — jest Bogiem, „który nie może kłamać” (Tytusa 1:2). Poza tym przez swoje Słowo informuje nas o wszystkim, co jest nam potrzebne. Możemy więc bez wahania podporządkować swe życie Jego woli i Jego niezawodnym zapowiedziom. Proroctwa zawarte w 12 księgach biblijnych spełniły się nie tylko w przeszłości. Wiele z nich urzeczywistnia się obecnie albo urzeczywistni już wkrótce. Księgi te utwierdzają nas zatem w przekonaniu, że wszelkie zapowiedzi dotyczące dzisiejszych czasów oraz przyszłości bez wątpienia się spełnią. I dlatego treść tych 12 ksiąg trzeba potraktować poważnie.

15. Jak mogą nam pomóc przeżycia Micheasza, gdy zmagamy się z osobistymi kłopotami?

¹⁵ Słowność Boga uwidacznia się nie tylko w dziejach narodów czy całego świata, lecz także w losach poszczególnych osób. Dlaczego możemy tak powiedzieć? Niewykluczone na przykład, że borykasz się z jakimiś osobistymi kłopotami. Potrzebujesz kogoś, kto by cię zrozumiał, a jeszcze bardziej kogoś zaufanego, kto by ci pomógł. W VIII wieku p.n.e. Micheasz musiał czuć się bardzo osamotniony pośród wyniosłych mieszkańców Judy. Mogło się wydawać, że jest ostatnim bogobojnym człowiekiem na ziemi — że nie powinien ufać nawet swojej rodzinie. Wszędzie widział tylko przebiegłych, zepsutych, krwiożerczych ludzi. Sił dodawały mu jednak obietnice Boga, że będzie On się opiekował tymi, którzy pozostają wierni bez względu na postawę innych. Ty również możesz czerpać z tego pociechę, zwłaszcza gdy jako sługa Jehowy należysz do mniejszości albo jesteś zupełnie sam, otoczony ludźmi niemającymi szacunku dla Boga (Micheasza 7:2-9).

16. Dlaczego możemy być pewni, że Bóg dostrzega zepsucie i przemoc i że wybawi prawych?

¹⁶ Jak to się często zdarza w naszych czasach, również wtedy bogaci i wpływowi mieszkańcy Judy i Izraela byli zachłanni i nieuczciwi. Ściągali wygórowane daniny i odbierali bliźnim ziemię, bezprawnie czyniąc z nich niewolników. Ubogich traktowali bezdusznie lub wręcz okrutnie (Amosa 2:6; 5:11, 12; Micheasza 2:1, 2; 3:9-12; Habakuka 1:4). Bóg przez posłańców stanowczo oświadczył, że nie będzie tolerował zepsucia ani przemocy oraz że ukarze zatwardziałych złoczyńców (Habakuka 2:3, 6-16). Co więcej, oznajmił, iż w przyszłości ‛uporządkuje sprawy dotyczące potężnych narodów’, a słudzy cieszący się Jego uznaniem „będą siedzieć, każdy pod swą winoroślą i pod swym drzewem figowym, i nikt nie będzie ich przyprawiał o drżenie” (Micheasza 4:3, 4). Wyobraźmy sobie, jaka to będzie ulga! Bóg przepowiedział, a potem zrealizował już wiele rzeczy. Czyż nie umacnia nas to w przekonaniu, że dotrzyma również tej obietnicy?

17, 18. (a) Dlaczego Bóg daje ludziom nadzieję na przyszłość? (b) Jak powinniśmy się zapatrywać na karcenie od Jehowy?

¹⁷ Jehowa nie spełnia swych obietnic jedynie po to, żeby ludzie podziwiali Jego zdolność przewidywania przyszłości. Ponieważ „jest miłością”, w swych działaniach kieruje się właśnie tym uczuciem — miłością opartą na zasadach (1 Jana 4:8). Przypomnijmy sobie losy Ozeasza, żyjącego w VIII stuleciu p.n.e. Jego żona, Gomer, nie dochowała mu wierności i podobnie Izraelici nie byli wierni Jehowie. Praktykowali bałwochwalstwo przypominające cudzołóstwo — mieszali kult Baala z czystym wielbieniem Jehowy. Ponadto w sensie przenośnym ‛dopuszczali się rozpusty’ z Asyrią i Egiptem. Co Jehowa zrobił? Ozeasz miał dołożyć starań, by jego niewierna żona do niego powróciła. Jehowa, powodowany głębokim uczuciem, także zabiegał o swój lud. ‛Ciągnął ich powrozami ziemskiego człowieka, sznurami miłości, i każdemu delikatnie podawał pokarm’ (Ozeasza 2:5; 11:4). Gdyby się zdobyli na szczerą skruchę, mogliby uzyskać przebaczenie Boga, a co za tym idzie — znów nawiązać z Nim bliską więź (Ozeasza 1:3, 4; 2:16, 23; 6:1-3; 14:4). Czyż nie wzruszają cię przejawy miłości Jehowy? Zadaj sobie pytanie: Skoro Jehowa okazywał takie uczucie w przeszłości, to czy również dzisiaj nie powinienem być pewny Jego uczuć — Jego serdecznej, lojalnej, niezmiennej, nieśmiertelnej miłości? (Ozeasza 11:8).

¹⁸ Dwanaście proroczych ksiąg pomaga nam też zrozumieć, że miłość Boża czasami oznacza skarcenie. Jehowa zapewnił swój błądzący lud, że ‛nie zgładzi go całkowicie’ (Amosa 9:8). Chociaż więc w razie konieczności nie cofał się przed wymierzeniem kary, pocieszał, że będzie to stan przejściowy. Księga Malachiasza 1:6 przyrównuje Jehowę do kochającego ojca. Ojcowie nieraz karcą ukochane dzieci, by je skorygować (Nahuma 1:3; Hebrajczyków 12:6). Pamiętajmy jednak, że nasz niebiański Ojciec, jako Bóg miłości, jest nieskory do gniewu i w myśl Księgi Malachiasza 3:10, 16 szczodrze nagrodzi swych sług.

19. Jakie pytania warto rozważyć?

¹⁹ Malachiasz na wstępie swej księgi przekazał Izraelitom zapewnienie: „‚Umiłowałem was’ — rzekł Jehowa” (Malachiasza 1:2). Rozmyślając nad tymi pokrzepiającymi słowami, rozważ pytania: Czy nie robię czegoś, co odgradzałoby mnie od miłości Bożej? Który jej aspekt chciałbym dokładniej poznać i wyraźniej dostrzec w swym życiu? Im lepiej zrozumiesz, na czym polega miłość Boga, tym mocniej będziesz przekonany, że również ciebie Jehowa darzy tym niegasnącym uczuciem.

20. Jak Boża gotowość do przebaczania toruje ludziom drogę do wybawienia?

²⁰ Gdy zapoznajemy się z tymi proroczymi księgami, widzimy, że Jehowa czasem zapowiadał nieszczęścia. Dlaczego? Często po to, by nakłonić swój lud do skruchy. W tym też celu w roku 740 p.n.e. pozwolił obcemu narodowi zniszczyć Samarię, a w 607 roku p.n.e. dopuścił do zagłady Jerozolimy. Spełnił swoje zapowiedzi, później jednak skruszonych Izraelitów sprowadził z powrotem do ojczyzny. A zatem księgi te podkreślają, że Bóg wspaniałomyślnie przebacza winy i przywraca do łask tych, którzy porzucają grzeszne uczynki i znowu chcą Mu służyć (Habakuka 3:13; Sofoniasza 2:2, 3). Micheasz oznajmił: „Kto jest Bogiem takim jak ty, przebaczającym przewinienie i przechodzącym do porządku nad występkiem ostatka swego dziedzictwa? Nie będzie na zawsze trwał w swoim gniewie, gdyż ma upodobanie w lojalnej życzliwości” (Micheasza 7:18; Joela 2:13; Zachariasza 1:4). Potwierdzeniem tych słów są spełnione proroctwa.

21. (a) Co 12 proroków mówiło o Mesjaszu? (b) Które proroctwa mesjańskie uważasz za szczególnie interesujące?

²¹ Chcąc dostarczyć podstawę prawną trwałego przebaczenia, Jehowa zapowiedział, że na ziemię przyjdzie Mesjasz, który złoży swe życie na ofiarę i w ten sposób da „odpowiedni okup” za grzeszną ludzkość (1 Tymoteusza 2:6). Amos skierował uwagę na odrodzenie, jakie umożliwi Mesjasz z rodu Dawida (Amosa 9:11, 12; Dzieje 15:15-19). Micheasz wymienił nawet miejsce urodzenia Jezusa, który miał zapewnić życie wszystkim wierzącym w jego ofiarę (Micheasza 5:2). To o nim jako o „Latorośli” pisał Zachariasz: „Zasiadłszy, będzie sprawował władzę na swym tronie” (Zachariasza 3:8; 6:12, 13; Łukasza 1:32, 33). Przeanalizowanie jeszcze innych tego rodzaju proroctw niewątpliwie ugruntowuje nas w wierze (zobacz ramkę „Ważniejsze proroctwa dotyczące Mesjasza”).

22. Jak wiedza o Jehowie zawarta w księgach 12 proroków wzmacnia nasze zaufanie do Niego?

²² Dzięki lekturze ksiąg 12 proroków możemy umocnić swą wiarę w ostateczne zwycięstwo Jehowy. On jest naszym Obrońcą, który zaprowadzi prawdziwą sprawiedliwość. Słowo Boga przetrwa na zawsze. Jehowa pamięta, co przyrzekł swoim sługom, troszczy się o nich i wybawia ich z rąk wszelkich ciemięzców (Micheasza 7:8-10; Sofoniasza 2:6, 7). On się nie zmienia (Malachiasza 3:6). Jakie to pokrzepiające, że nikt ani nic nie powstrzyma Go przed zrealizowaniem powziętych zamierzeń! Skoro Bóg mówi, że nadejdzie dzień Jego sądu — to dzień ten nadejdzie. Dlatego bacznie go wyczekujmy! „Jehowa zostanie królem nad całą ziemią. W owym dniu Jehowa będzie jeden i jego imię jedno” (Zachariasza 14:9). On to zapowiedział, On też to spełni.