Materiał pouczający dla słuchaczy

ABY wystąpienie było pouczające, nie wystarczy omówić jakieś ważne zagadnienie. Trzeba się zastanowić: „Dlaczego właśnie ci słuchacze powinni się zapoznać z tym konkretnym tematem? Co takiego im powiedzieć, by uznali, że odnieśli z tego prawdziwą korzyść?”

Jeżeli na zajęciach szkoły masz pokazać, jak dać komuś świadectwo, twoim słuchaczem będzie pojedyncza osoba. W innych wypadkach będziesz przemawiać do całego zboru.

Co słuchacze już wiedzą. Zadaj sobie pytanie: „Co słuchacze już wiedzą o tym zagadnieniu?” W ten sposób ustalisz, na czym możesz oprzeć swe wywody. Kiedy zwracasz się do zboru, w którym jest wielu dojrzałych chrześcijan, nie powtarzaj jedynie podstawowych, dobrze im znanych prawd. Niech raczej stanowią one punkt wyjścia do głębszych rozważań. Naturalnie jeśli wśród obecnych jest dużo nowo zainteresowanych, musisz uwzględnić potrzeby obydwu grup.

Do stanu wiedzy słuchaczy dostosowuj też tempo mówienia. Przyśpieszaj, gdy poruszasz szczegóły, które zapewne wszyscy znają. Zwalniaj zaś, gdy przedstawiasz myśli dla większości nowe, dzięki czemu będą mogli je dobrze zrozumieć.

Jaki materiał będzie pouczający. Pouczająca myśl nie zawsze musi być nowa. Niektórzy mówcy potrafią przekazać znane prawdy w tak przejrzysty sposób, że wielu słuchaczy dopiero wtedy po raz pierwszy w pełni je pojmuje.

W służbie polowej nie ograniczaj się tylko do tego, by wspomnieć o jakimś zdarzeniu potwierdzającym, że żyjemy w dniach ostatnich. Na podstawie Biblii wyjaśnij jego znaczenie. Z pewnością będzie to dla rozmówcy pouczające. Również gdy podajesz jakieś informacje dotyczące praw fizycznych lub życia roślin i zwierząt, nie powinno ci chodzić wyłącznie o przytoczenie fascynującego faktu naukowego, o którym domownik nigdy nie słyszał. Twoim celem powinno być raczej powiązanie dowodów dostarczanych przez naturę z wypowiedziami biblijnymi, by wykazać, że istnieje kochający nas Stwórca. Pozwoli to twemu rozmówcy spojrzeć na sprawy z innego punktu widzenia.

Szczególnie trudno jest omówić w sposób pouczający temat, który poruszano już wiele razy. Jeśli jednak chcesz skutecznie nauczać, musisz opanować tę sztukę. Co mógłbyś zrobić?

Warto poszukać dodatkowych informacji. Zamiast od razu ujmować w przemówieniu to, co akurat pamiętasz, zrób użytek z pomocy do studiowania wymienionych na stronach od 33 do 38. Uwzględnij podane tam rady, czego i jak szukać. W trakcie gromadzenia materiałów możesz znaleźć jakiś mało znany fakt historyczny bezpośrednio związany z tematem. Niewykluczone też, że w prasie lub w wiadomościach natrafisz na jakąś wypowiedź ilustrującą któryś punkt twego przemówienia.

Wnikliwie analizuj materiał, zadając sobie pytania: kto?, co?, kiedy?, gdzie?, jak?, dlaczego? Oto kilka przykładów: „Dlaczego jest to prawda? Jak to udowodnić? Jakie rozpowszechnione wierzenia mogą utrudniać komuś zrozumienie tej nauki biblijnej? Dlaczego jest ona ważna? Jak powinna wpływać na ludzi? Co mogłoby zilustrować korzyści płynące z uwzględniania jej w życiu? Co ta nauka mówi o osobowości Jehowy?” Zależnie od rodzaju materiału możesz także zapytać siebie: „Kiedy to się wydarzyło? Jak te informacje zastosować w naszych czasach?” Mógłbyś nawet ożywić swoje wystąpienie, zadając niektóre z takich pytań w trakcie przemawiania i udzielając na nie odpowiedzi.

Niewykluczone, że wypadnie ci również przytoczyć wersety dobrze znane słuchaczom. Jak się nimi posłużysz, by odnieśli z tego pożytek? Nie poprzestań na zwykłym odczytaniu tych tekstów, lecz szerzej je objaśnij.

Omówienie znanego wersetu biblijnego będzie bardziej pouczające, jeśli wyodrębnisz w nim fragmenty, które bezpośrednio dotyczą tematu twego wystąpienia, i właśnie na nich się skupisz. Zobaczmy na przykład, na ile różnych spraw można zwrócić uwagę po zacytowaniu Księgi Micheasza 6:8 według Przekładu Nowego Świata. Czym jest sprawiedliwość? O czyim mierniku sprawiedliwości tu mowa? Jak zilustrować znaczenie zwrotów „czynić zadość sprawiedliwości” i „miłować życzliwość”? Co to jest skromność? Jak ją przejawiać wobec osób w starszym wieku? Oczywiście to, co powiesz, zależy od takich czynników, jak temat i cel przemówienia, rodzaj słuchaczy, a także czas, który masz do dyspozycji.

Często pomocne bywają proste definicje różnych słów i pojęć. Dla niektórych prawdziwym odkryciem będzie rzeczywiste znaczenie słowa „królestwo” użytego w Ewangelii według Mateusza 6:10. Ale przypomnienie jakiejś definicji może się przydać nawet długoletniemu chrześcijaninowi — pozwoli mu dokładniej wniknąć w treść danego tekstu biblijnego. Dobrym przykładem jest List 2 Piotra 1:5-8. Po przeczytaniu tego urywka warto wyjaśnić, co oznaczają wymienione tam rozmaite cechy: wiara, cnota, poznanie, panowanie nad sobą, wytrwałość, zbożne oddanie, uczucie braterskie i miłość. Poza tym jeśli w jakimś fragmencie znajdują się wyrazy o podobnym znaczeniu, podanie ich definicji może pomóc słuchaczom w dostrzeżeniu różnicy między nimi. Odnosi się to choćby do takich słów, jak mądrość, wiedza, rozeznanie i zrozumienie, występujących w Księdze Przysłów 2:1-6.

Pouczające może być już samo ukazanie wniosków wypływających z jakiegoś wersetu. Wielu ludzi jest zdumionych, gdy się im uświadomi, że w Księdze Rodzaju 2:7 (według niektórych przekładów) Adama nazwano duszą żyjącą i że zgodnie z Księgą Ezechiela 18:4 dusze umierają. Przy pewnej okazji Jezus zaskoczył saduceuszy, gdy odwołał się do uznawanego przez nich fragmentu z Księgi Wyjścia 3:6 i zastosował go do zmartwychwstania umarłych (Łuk. 20:37, 38).

Czasami warto zwrócić uwagę na kontekst wersetu, na okoliczności towarzyszące jego spisaniu oraz na osobę wypowiadającą dane słowa lub na ich adresata. Faryzeusze dobrze znali Psalm 110. Ale Jezus wskazał im ważny szczegół poruszony w wersecie 1. Zapytał: „‚Co myślicie o Chrystusie? Czyim jest synem?’ Rzekli mu: ‚Dawida’. Powiedział do nich: ‚Jak to więc jest, że Dawid pod natchnieniem nazywa go „Panem”, mówiąc: „Jehowa rzekł do mego Pana: ‚Siądź po mojej prawicy, aż położę twych nieprzyjaciół pod twoje stopy’”? Jeśli więc Dawid nazywa go „Panem”, to jakże jest on jego synem?’” (Mat. 22:41-45). Gdy będziesz się posługiwać wersetami tak jak Jezus, pomożesz innym czytać Słowo Boże jeszcze wnikliwiej.

Jeżeli podajesz, kiedy spisano jakąś księgę biblijną bądź kiedy miało miejsce określone wydarzenie, powinieneś też omówić panującą w tamtym czasie sytuację. Dzięki temu słuchacze lepiej zrozumieją znaczenie tego zdarzenia lub danej księgi.

Aby to, co mówisz, było bardziej pouczające, możesz używać także porównań. Na przykład wykaż kontrast między jakimś rozpowszechnionym wierzeniem a poglądem na tę sprawę przedstawionym w Piśmie Świętym. Albo zestaw ze sobą dwa równoległe sprawozdania biblijne. Czy różnią się czymś od siebie? Dlaczego? Jakie wnioski z tego wyciągamy? W ten sposób pomożesz słuchaczom spojrzeć na dany temat świeżym okiem.

Omawiając jakiś aspekt naszej chrześcijańskiej służby, mógłbyś zacząć od krótkiego streszczenia tego, co chcesz powiedzieć. Wyjaśnij też, co powinniśmy czynić i dlaczego oraz jak to się wiąże z najważniejszymi celami, do których dążymy jako Świadkowie Jehowy. Następnie wytłumacz, gdzie, kiedy i jak podjąć wspomniane działanie.

A co możesz zrobić, gdy przyjdzie ci mówić o „głębokich sprawach Bożych”? (1 Kor. 2:10). Jeżeli na początku wskażesz i streścisz kluczowe myśli swego przemówienia, słuchacze łatwiej zrozumieją szczegóły. Jeśli zaś na koniec zwięźle powtórzysz materiał, przypuszczalnie będą mieć satysfakcję, że naprawdę czegoś się nauczyli.

Udzielaj rad co do chrześcijańskiego życia. Słuchacze odniosą pożytek z twego wystąpienia zwłaszcza wtedy, gdy pokażesz, jak przedstawiane myśli dotyczą ich życia. Kiedy więc analizujesz wersety z wyznaczonego materiału, zastanów się, dlaczego zawarte w nich informacje zostały zachowane w Biblii aż do naszych czasów (Rzym. 15:4; 1 Kor. 10:11). Pomyśl też, z jakimi sytuacjami stykają się na co dzień twoi słuchacze. W podanych wersetach odszukaj wskazówki i zasady odnoszące się do takich sytuacji. A potem w swym wystąpieniu uświadom zebranym, jak owe teksty mogą im pomóc mądrze radzić sobie w codziennym życiu. Unikaj ogólników. Omawiaj konkretne postawy i działania.

Na początek zastosuj jedną lub dwie z powyższych rad w przemówieniu, które właśnie przygotowujesz. W miarę nabywania doświadczenia uwzględniaj coraz więcej sugestii. A wtedy słuchacze będą wyczekiwać twoich wystąpień — przeświadczeni, że usłyszą coś, co przyniesie im prawdziwy pożytek.