„Powiedz nam, kiedy to nastąpi?”
„To, co ma nastać, zwiastuję; zanim zacznie kiełkować, opowiem je wam” (IZAJASZA 42:9).
1, 2. (a) Jakie pytanie dotyczące przyszłości apostołowie zadali Jezusowi? (b) Jak się spełniły słowa odpowiedzi Jezusa, w której podał złożony znak?
NAJWSPANIALSZE pouczenia pochodzą od Jehowy Boga, który ‛od początku zwiastuje to, co będzie’ (Izajasza 46:10). W poprzednim artykule wspomniano, iż apostołowie szukali takiej wiedzy u Jezusa, zadając mu pytanie: „Powiedz nam, kiedy to nastąpi? I co będzie znakiem tego, że to wszystko zbliża się ku końcowi?” (Marka 13:4, Bp).
2 W swej odpowiedzi Jezus podał złożony „znak”, wskazujący wyraźnie, iż system żydowski wkrótce miał dobiec kresu. Słowa te się potwierdziły, gdy w 70 roku n.e. Jeruzalem legło w gruzach. Ale po upływie długiego czasu proroctwo Jezusa miało się spełnić w szerszym zakresie. Z chwilą zakończenia się w roku 1914 „wyznaczonych czasów narodów” na całym świecie miał się pojawić znak świadczący o tym, że teraźniejszy niegodziwy system niebawem zostanie unicestwiony w „wielkim ucisku” (Łukasza 21:24, NW).a Miliony żyjących dziś ludzi może potwierdzić, iż na znak ten składają się wojny światowe oraz inne doniosłe wydarzenia XX wieku. Stanowią one zasadnicze urzeczywistnienie proroctwa Jezusa oraz współczesny odpowiednik tego, co się działo w okresie od 33 do 70 roku n.e.
3. Jakie dalsze wydarzenia przepowiedział Jezus, wspominając o innym znaku?
3 Ewangelia według Łukasza, w której wspomniano o wyznaczonych czasach narodów, oraz równoległe sprawozdania Mateusza i Marka opisują następnie szereg dalszych wydarzeń. Przedstawiono tam między innymi pewien znak będący uzupełnieniem złożonego ‛znaku zakończenia systemu rzeczy’ (Mateusza 24:3, NW; na stronie 15 te fragmenty sprawozdań ewangelicznych oddzielono podwójną linią). W Ewangelii według Mateusza powiedziano: „Zaraz też po ucisku owych dni słońce się zaćmi i księżyc nie da swego blasku; gwiazdy zaczną padać z nieba i moce niebios zostaną wstrząśnięte. Wówczas ukaże się na niebie znak Syna Człowieczego, i wtedy będą narzekać wszystkie narody ziemi; i ujrzą Syna Człowieczego, przychodzącego na obłokach niebieskich z wielką mocą i chwałą. Pośle On swoich aniołów z trąbą o głosie potężnym, i zgromadzą Jego wybranych z czterech stron świata, od jednego krańca nieba aż do drugiego” (Mateusza 24:29-31).
Ucisk i zjawiska niebieskie
4. Jakie pytania się nasuwają co do zjawisk niebieskich wspomnianych przez Jezusa?
4 Kiedy te słowa miały się urzeczywistnić? W trzech relacjach ewangelicznych wspomniano o czymś, co możemy nazwać zjawiskami niebieskimi — o zaćmieniu słońca i księżyca oraz o spadaniu gwiazd. Jezus zaznaczył, że nastąpi to po „ucisku”. Czy chodziło mu o udrękę, która osiągnęła punkt szczytowy w roku 70, czy też mówił o wielkim ucisku czekającym nas jeszcze w czasach nowożytnych? (Mateusza 24:29; Marka 13:24).
5. Co kiedyś sądzono o ucisku w czasach nowożytnych?
5 Odkąd w roku 1914 dobiegły końca wyznaczone czasy narodów, słudzy Boży żywo interesują się „wielkim uciskiem” (Objawienie 7:14). Całe lata sądzili, że współczesny wielki ucisk miał część początkową w czasie pierwszej wojny światowej, potem przerwę, i że będzie mieć jeszcze część końcową w „wojnie wielkiego dnia Boga Wszechmocnego”. A co miałoby się dziać w ciągu dziesiątków lat „zakończenia systemu rzeczy”, dzielących obie te części? (Objawienie 16:14, NW; Mateusza 13:39, NW; 24:3, NW; 28:20, NW).
6. Jaki pogląd wyrażano, jeśli chodzi o przepowiedziane przez Jezusa zjawiska niebieskie?
6 Uważano, że w tym okresie stanie się widoczny złożony znak, obejmujący między innymi dzieło głoszenia wykonywane przez zgromadzony lud Boży. Sądzono także, iż w czasie przerwy, która nastąpiła po części początkowej ucisku (trwającej od roku 1914 do 1918), pojawią się zapowiedziane zjawiska niebieskie (Mateusza 24:29; Marka 13:24, 25; Łukasza 21:25). Zwracano więc uwagę na pewne rzeczy związane z fizycznym niebem: sondy kosmiczne, rakiety, promieniowanie kosmiczne, promieniowanie gamma, loty na Księżyc oraz możliwość założenia na nim baz.
7. Jak skorygowano zrozumienie kwestii wielkiego ucisku?
7 Jednakże w Strażnicy numer 12 z roku 1970 jeszcze raz przeanalizowano proroctwo Jezusa, a zwłaszcza kwestię nadejścia wielkiego ucisku. Wskazano tam, że w świetle tego, co się działo w I wieku, współczesny ucisk nie mógł mieć w latach 1914-1918 części początkowej, po której nastąpiłaby kilkudziesięcioletnia przerwa, a dopiero potem jego dokończenie. Wyciągnięto następujący wniosek: „‚Wielki ucisk’, jakiego już nigdy więcej nie będzie, jest (...) wciąż jeszcze przed nami, ponieważ będzie równoznaczny z zagładą ogólnoświatowego imperium religii fałszywej (włącznie z chrześcijaństwem), po czym nastąpi ‚wojna wielkiego dnia Boga Wszechmocnego’”, czyli Armagedon.
8. Jak wyjaśniano słowa z Mateusza 24:29 po zmianie poglądu na temat nowożytnego ucisku?
8 W Ewangelii według Mateusza 24:29 wspomniano jednak, że te zjawiska na niebie wystąpią „zaraz (...) po ucisku”. Jak to możliwe? W Strażnicy numer 19 z roku 1975 wyrażono pogląd, iż w tym wersecie chodzi o ucisk, który osiągnął punkt kulminacyjny w roku 70. Ale dlaczego można było powiedzieć, że zjawiska niebieskie w naszych czasach pojawią się „zaraz” po wydarzeniach z roku 70? Argumentowano, że w oczach Bożych całe wieki dzielące owe dwa okresy stanowiły krótką chwilę (Rzymian 16:20; 2 Piotra 3:8). Jednakże głębsza analiza tego proroctwa, a zwłaszcza Ewangelii według Mateusza 24:29-31, wskazuje na całkiem inne wyjaśnienie. Jest to przykład, iż światło „coraz jaśniej świeci aż do białego dnia” (Przypowieści 4:18).b Rozważmy, co przemawia za tym nowym, zmienionym zrozumieniem.
9. Jak Pisma Hebrajskie pomagają ujrzeć tło wypowiedzi Jezusa o zjawiskach na niebie?
9 Kiedy Jezus wypowiadał proroctwo o tym, że ‛słońce się zaćmi, księżyc nie da swego blasku, a gwiazdy zaczną spadać’, jego słuchaczami byli czterej apostołowie. Jako Żydzi, zetknęli się już z takim językiem w Pismach Hebrajskich, na przykład w Księdze Sofoniasza 1:15, gdzie okres sądu Bożego nazwano „dniem spustoszenia i zniszczenia, dniem ciemności i mroku, dniem gęstych, ciemnych chmur” (Bp). Inni prorocy hebrajscy także wspominali, iż słońce się zaćmi, księżyc nie zaświeci, a gwiazdy nie dadzą światła. Opisy takie można spotkać w orędziach Bożych skierowanych przeciwko Babilonowi, Edomowi, Egiptowi i północnemu królestwu Izraela (Izajasza 13:9, 10; 34:4, 5; Jeremiasza 4:28; Ezechiela 32:2, 6-8; Amosa 5:20; 8:2, 9).
10, 11. (a) Co zgodnie z proroctwem Joela miało się dziać na niebie? (b) Która część proroctwa Joela spełniła się w 33 roku n.e., a co się wtedy nie urzeczywistniło?
10 Słowa Jezusa zapewne przywiodły na pamięć Piotrowi i jego trzem towarzyszom proroctwo z Księgi Joela 3:1-4 i 20: „Wyleję mojego Ducha na wszelkie ciało, i wasi synowie i wasze córki prorokować będą (...). Ukażę znaki na niebie i na ziemi, krew, ogień i słupy dymu. Słońce przemieni się w ciemność, a księżyc w krew, zanim przyjdzie ów wielki, straszny dzień Pana [Jehowy, NW]. (...) Słońce i księżyc będą zaćmione, a gwiazdy stracą swój blask”.
11 Jak podaje Księga Dziejów Apostolskich 2:1-4 i 14-21, w dniu Pięćdziesiątnicy 33 roku n.e. Bóg wylał ducha świętego na 120 uczniów, wśród których byli zarówno mężczyźni, jak i kobiety. Apostoł Piotr oznajmił, że spełniła się wtedy zapowiedź Joela. A co ze słowami proroka, iż ‛słońce przemieni się w ciemność, księżyc w krew, a gwiazdy stracą swój blask’? Nic nie wskazuje na to, by się urzeczywistniły w roku 33 n.e. lub podczas trwającego ponad 30 lat zakończenia żydowskiego systemu rzeczy.
12, 13. Jak się spełniła zapowiedź Joela dotycząca zjawisk niebieskich?
12 Najwidoczniej ta druga część zapowiedzi Joela odnosiła się raczej do ‛nadejścia wielkiego i strasznego dnia Jehowy’, czyli do zagłady Jeruzalem. W Strażnicy numer 10 z roku 1967 tak powiedziano na temat udręki, której to miasto doznało w roku 70: „Dla Jeruzalem i jego dzieci był to naprawdę ‚dzień Jehowy’. Pełno też było w nim wtedy ‚krwi i ognia, i kłębów dymu’, słońce nie rozpraszało za dnia ciemności panujących w mieście, a księżyc wydawał się nocą promieniować krwią, a nie zwykłą swoją spokojną, srebrzystą poświatą”.c
13 Zjawiska niebieskie, które zapowiedział Joel, faktycznie się pojawiły w czasie wykonywania wyroku przez Jehowę, podobnie jak spełniły się inne wspomniane proroctwa. ‛Zaćmienie’ słońca, księżyca i gwiazd nie trwało przez cały okres zakończenia systemu żydowskiego, ale nastąpiło wtedy, gdy przeciw Jeruzalem ruszyły siły egzekucyjne. Logicznie rzecz biorąc, można się spodziewać, że ta część proroctwa Joela urzeczywistni się na większą skalę, gdy dojdzie do wykonania wyroku Bożego na obecnym systemie.
Po którym ucisku miały się ukazać zjawiska niebieskie?
14, 15. Jak proroctwo Joela pomaga nam zrozumieć wypowiedź z Ewangelii według Mateusza 24:29?
14 Dzięki spełnieniu się proroctwa Joela (a także innych proroctw, w których posłużono się podobnym językiem) łatwiej jest nam zrozumieć słowa z Ewangelii według Mateusza 24:29. Najwyraźniej wypowiedź Jezusa o tym, że ‛słońce się zaćmi, księżyc nie da swego światła, a gwiazdy będą spadać’, nie odnosi się do tego, co się dzieje w ciągu trwającego od kilkudziesięciu lat zakończenia obecnego systemu rzeczy, na przykład do rozwoju techniki kosmicznej lub lotów na Księżyc. Jezus miał raczej na myśli wydarzenia związane z ‛wielkim i strasznym dniem Jehowy’, czyli z zagładą mającą dopiero nastąpić.
15 Możemy dzięki temu zrozumieć, w jaki sposób te zjawiska niebieskie pojawią się ‛zaraz po ucisku’. Jezus nie mówił tu o udręce, która osiągnęła punkt szczytowy w roku 70. Wskazał natomiast na początek wielkiego ucisku, który spadnie na świat w przyszłości, stając się punktem kulminacyjnym zapowiedzianej „obecności” Jezusa (Mateusza 24:3, NW). Ucisk ten jest jeszcze przed nami.
16. O którym ucisku jest mowa w Marka 13:24 i co o tym świadczy?
16 A jak zrozumieć wypowiedź z Ewangelii według Marka 13:24: „W owe dni, po tym ucisku, słońce się zaćmi i księżyc nie da swego blasku”? Greckie odpowiedniki występujących tu słów „owe” i „tym” są formami zaimka wskazującego e·keiʹnos, który odnosi się do czegoś oddalonego w czasie. Wyraz e·keiʹnos może być użyty na określenie tego, co wystąpiło w odległej przeszłości (lub zostało wcześniej wspomniane), albo też tego, co się pojawi w dalekiej przyszłości (Mateusza 3:1; 7:22; 10:19; 24:38; Marka 13:11, 17, 32; 14:25; Łukasza 10:12; 2 Tesaloniczan 1:10). A zatem Ewangelia według Marka 13:24 kieruje uwagę na „ten ucisk” — nie na udrękę spowodowaną przez Rzymian, lecz na potężną ingerencję ze strony Jehowy pod koniec obecnego systemu.
17, 18. Jakie światło na rozwój wydarzeń podczas wielkiego ucisku rzuca Księga Objawienia?
17 To skorygowane zrozumienie Ewangelii według Mateusza 24:29-31, Marka 13:24-27 i Łukasza 21:25-28 harmonizuje z rozdziałami od 17 do 19 Księgi Objawienia i znajduje w nich potwierdzenie. W jaki sposób? Ze sprawozdań ewangelicznych wynika, iż początek i koniec tego ucisku nie nastąpią prawie jednocześnie. Kiedy się on rozpocznie, część nieposłusznej ludzkości będzie jeszcze żyła, ujrzy „znak Syna Człowieczego”, zareaguje na niego biadaniem i w myśl Ewangelii według Łukasza 21:26 będzie ‛mdleć ze strachu w oczekiwaniu wydarzeń zagrażających ziemi’. Ta śmiertelna trwoga ogarnie ich na widok „znaku”, zwiastującego im rychłą zagładę.
18 Księga Objawienia wskazuje, że nadciągający wielki ucisk rozpocznie się w chwili, gdy zbrojne „rogi” międzynarodowej „bestii” zaatakują „wielką nierządnicę”, Babilon Wielki (Objawienie 17:1, 10-16, NW).d Będzie jednak żyło wówczas jeszcze sporo ludzi, gdyż kres religii fałszywej mają opłakiwać królowie, kupcy, kapitanowie statków i inni. Niewątpliwie wielu z nich uświadomi sobie, że właśnie oni zostaną osądzeni w następnej kolejności (Objawienie 18:9-19, NW).
Co jeszcze się wydarzy?
19. Jakich wydarzeń możemy oczekiwać, gdy się rozpocznie wielki ucisk?
19 Porównanie odpowiednich fragmentów Ewangelii według Mateusza, Marka i Łukasza z rozdziałami od 17 do 19 Księgi Objawienia rzuca sporo światła na to, co się wkrótce wydarzy. W czasie ustalonym przez Boga wielki ucisk rozpocznie się atakiem na ogólnoświatowe imperium religii fałszywej (Babilon Wielki). Szczególnie silne uderzenie spadnie na chrześcijaństwo, będące odpowiednikiem niewiernego Jeruzalem. ‛Zaraz po’ tej fazie ucisku „będą znaki na słońcu, księżycu i gwiazdach, a na ziemi [bezprzykładna] trwoga narodów” (Mateusza 24:29; Łukasza 21:25).
20. Jakich zjawisk niebieskich możemy się jeszcze spodziewać?
20 Ale w jakim sensie ‛słońce się zaćmi, księżyc nie da swego blasku, gwiazdy zaczną padać z nieba i moce niebios zostaną wstrząśnięte’? Bez wątpienia w początkowym okresie wielkiego ucisku sporo „gwiazd” ze świata religii, czyli znanych duchownych, zostanie zdemaskowanych i zlikwidowanych przez „dziesięć rogów”, o których mowa w Księdze Objawienia 17:16. Z pewnością wstrząsu doznają także moce polityczne. A czy na materialnych niebiosach również pojawią się jakieś przerażające zjawiska? Prawdopodobnie tak, i będą one napawać daleko większym lękiem niż te, które w myśl relacji Józefa Flawiusza wystąpiły przed końcem systemu żydowskiego. Jak wiemy, w starożytności Bóg wykazał, iż potrafi wywołać takie tragiczne w skutkach zjawiska, może więc dokonać tego raz jeszcze (2 Mojżeszowa 10:21-23; Jozuego 10:12-14; Sędziów 5:20; Łukasza 23:44, 45).
21. Jaki „znak” ukaże się w przyszłości?
21 W tym miejscu wszyscy trzej ewangeliści użyli słowa toʹte (czyli wtedy lub wówczas), aby wprowadzić następne wydarzenie: „Wówczas ukaże się na niebie znak Syna Człowieczego” (Mateusza 24:30; Marka 13:26; Łukasza 21:27). Od pierwszej wojny światowej prawdziwi uczniowie Jezusa widzą złożony znak jego niewidzialnej obecności, choć nie dostrzega go większość ludzi. Ale w Ewangelii według Mateusza 24:30 wskazano, iż w przyszłości pojawi się kolejny „znak” — „znak Syna Człowieczego” — na który będą zmuszone zwrócić uwagę wszystkie narody. Kiedy Jezus przyjdzie wśród obłoków, czyli niewidzialnie, przeciwni mu ludzie na całym świecie będą musieli rozpoznać tego „przychodzącego” (po grecku er·choʹme·non), gdyż w nadprzyrodzony sposób objawi swą władzę królewską (Objawienie 1:7).
22. Jak ludzie zareagują, gdy ujrzą „znak” wspomniany w Mateusza 24:30?
22 W Ewangelii według Mateusza 24:30 ponownie użyto słowa toʹte, wprowadzając kolejne wydarzenie. Narody zaczną narzekać i biadać, gdyż zdadzą sobie sprawę z powagi sytuacji i prawdopodobnie zrozumieją, że rychło dosięgnie je zagłada. W jakże odmiennym położeniu znajdą się słudzy Boży — będziemy mogli podnieść głowy, wiedząc, że zbliża się nasze wyzwolenie! (Łukasza 21:28). Księga Objawienia 19:1-6 również ukazuje, że gdy wielka nierządnica zostanie unicestwiona, wśród prawdziwych czcicieli Boga w niebie i na ziemi zapanuje radość.
23. (a) Jakie działania wobec wybranych podejmie Jezus? (b) Co można powiedzieć na temat zabrania ostatka do nieba?
23 Ewangelia według Marka 13:27 tak przedstawia dalszy ciąg proroctwa Jezusa: „Wtedy [toʹte] pośle On aniołów i zbierze swoich wybranych z czterech stron świata, od krańca ziemi aż do szczytu nieba”. Jezus kieruje w tym miejscu uwagę na ostatek 144 000 „wybranych”, żyjący jeszcze na ziemi. W początkowej fazie zakończenia systemu rzeczy ci namaszczeni duchem uczniowie Jezusa zostali doprowadzeni do teokratycznej jedności. Ponieważ jednak zdarzenia są przedstawione chronologicznie, więc słowa z Ewangelii według Marka 13:27 oraz Mateusza 24:31 muszą się odnosić do czegoś innego. Ostatek „wybranych” będzie „z głośnym trąbieniem” zgromadzony z krańców ziemi (NW). W jaki sposób? Niewątpliwie Jehowa ich ‛opieczętuje’ i wyraźnie da poznać, iż należą do grona ‛powołanych, wybranych i wiernych’. A w czasie wyznaczonym przez Boga zostaną zabrani do nieba, żeby pełnić tam funkcję królów i kapłanów.e Sprawi to radość zarówno im samym, jak i „wielkiej rzeszy” ich wiernych towarzyszy, którzy także zostaną opatrzeni znakiem umożliwiającym ‛wyjście z wielkiego ucisku’ i zaznawanie błogosławieństw na rajskiej ziemi (Mateusza 24:22; Objawienie 7:3, 4, 9-17, NW; 17:14; 20:6; Ezechiela 9:4, 6).
24. Jaką kolejność nadciągających wydarzeń wyjawia Ewangelia według Mateusza 24:29-31?
24 Kiedy apostołowie poprosili Jezusa: „Powiedz nam...”, w odpowiedzi usłyszeli więcej, niż mogli pojąć. Niemniej za swego życia z radością oglądali pierwsze spełnienie się tego, co zapowiedział. W naszych rozważaniach skupiliśmy uwagę na tej części proroctwa Jezusa, która urzeczywistni się w niedalekiej przyszłości (Mateusza 24:29-31; Marka 13:24-27; Łukasza 21:25-28). Już teraz dostrzegamy, że zbliża się nasze wyzwolenie. Czekamy na rozpoczęcie się wielkiego ucisku, następnie na znak Syna Człowieczego, a potem na zgromadzenie przez Boga wybranych. W końcu nasz Waleczny Król, osadzony na tronie Jezus, występujący w charakterze Wykonawcy wyroków Jehowy, ‛dopełni swego zwycięstwa’ w Armagedonie (Objawienie 6:2, NW). Ten dzień Jehowy — dzień wywarcia przez Niego pomsty — stanie się wspaniałym punktem kulminacyjnym zakończenia systemu rzeczy, które trwa od nastania w roku 1914 dnia Pana Jezusa.
25. Jak możemy się znaleźć wśród osób, na których w przyszłości spełnią się słowa z Ewangelii według Łukasza 21:28?
25 Nadal korzystajmy z pouczeń Bożych, abyśmy w przyszłości mogli dać posłuch słowom Jezusa: „Gdy się to pocznie dziać, wyprostujcie się i podnieście głowy, ponieważ zbliża się wasze wyzwolenie” (Łukasza 21:28, NW). Jakże wspaniała przyszłość czeka wybranych oraz wielką rzeszę, gdy Jehowa uświęci swe wzniosłe imię!
[Przypisy]
a Świadkowie Jehowy chętnie przedstawią na to dowody oraz wskażą, jak współczesne wydarzenia spełniają proroctwa biblijne.
b Dodatkowe informacje można znaleźć w Strażnicach z roku 1976: numer 6, strony 17-19, numer 7, strony 16-19, i numer 9, strony 15-17, oraz w Strażnicy numer 15 z roku 1983 na stronach 14-19.
c Józef Flawiusz opisał pewne zdarzenie, które nastąpiło między pierwszym atakiem Rzymian na Jeruzalem (66 n.e.) a jego zniszczeniem: „W nocy rozszalała się straszna burza: wiały gwałtowne wichry, deszcz lał strumieniami, bez przerwy zapalały się błyskawice, biły przeraźliwie pioruny i do tego rozlegał się okropny huk trzęsienia ziemi. Widać zmieszał się porządek wszechrzeczy na zgubę ludzkości i było czymś naturalnym przypuszczać, że są to znaki zwiastujące wielkie nieszczęście” (tłumaczenie Jana Radożyckiego).
d Jeżeli przed terminami „wielki ucisk” lub „ucisk”, użytymi przez Jezusa, nie ma w języku greckim rodzajnika określonego, słowa te pierwotnie spełniły się podczas zagłady systemu żydowskiego. Natomiast rodzajnik określony pojawia się przed greckim odpowiednikiem wyrazu „ucisk” w wersetach mających zastosowanie tylko do naszych dni (Mateusza 24:21, 29; Marka 13:19, 24). W Księdze Objawienia 7:14 to przyszłe wydarzenie nazwano „wielkim uciskiem”, dosłownie „uciskiem wielkim”, przy czym oba te słowa zostały poprzedzone rodzajnikami określonymi.
Czy sobie przypominasz?
◻ Jak poszczególne części proroctwa z Księgi Joela 3:1-4 i 20 spełniły się w I wieku n.e.?
◻ O jakim ucisku jest mowa w Ewangelii według Mateusza 24:29 i co na to wskazuje?
◻ Jakie zjawiska niebieskie zapowiedziano w Mateusza 24:29 i jak mogą one wystąpić zaraz po ucisku?
◻ Jak spełnią się w przyszłości słowa z Ewangelii według Łukasza 21:26, 28?
[Ilustracja na stronach 16, 17]
Teren świątyni
[Prawa własności]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.