OŚCIEŃ

Narzędzie rolnicze w postaci kija o długości ok. 2,5 m, używane głównie do kierowania bykami podczas orki. Jeden koniec był zaopatrzony w metalowy szpikulec, którym popędzano zwierzę, natomiast do drugiego przymocowywano łopatkę służącą do czyszczenia lemiesza z błota, gliny, korzeni i cierni.

„Ościeniem bydlęcym” Szamgar zabił 600 Filistynów (Sdz 3:31). Hebrajskie słowo malmád, przetłumaczone tu na „oścień”, pochodzi od rdzenia lamád, oznaczającego „uczyć się; nauczać”.

W Biblii wspomniano, że za panowania Saula Izraelici nie mogli mieć własnych kowali i musieli chodzić do Filistynów (którzy ich sobie podporządkowali), aby naostrzyć narzędzia rolnicze lub umocować ościenie — zapewne chodziło o ich metalowe szpikulce (1Sm 13:19-21).

Do ościenia przyrównano słowa mędrca, które pobudzają słuchacza do wprowadzania ich w czyn (Kzn 12:11). Przenośny zwrot „wierzgać przeciw ościeniom” nawiązuje do tego, że uparty byk, poganiany ościeniem, wierzgał, przysparzając sobie bólu. Tak samo szkodzi samemu sobie ktoś, kto podnosi sprzeciw lub bunt wobec prawowitej władzy lub wobec sytuacji, której nie da się zmienić. Właśnie w ten sposób postępował Saul, zanim został chrześcijaninem — walczył z naśladowcami Jezusa Chrystusa, których wspierał Jehowa Bóg (Dz 26:14; por. 5:38, 39).