Przebaczaj z serca
„Podobnie mój Ojciec niebiański obejdzie się też z wami, jeśli z serc waszych nie przebaczycie każdy swemu bratu” (MATEUSZA 18:35).
1, 2. (a) Jak pewna znana grzesznica okazała docenianie dla Jezusa? (b) Na co Jezus wskazał w odpowiedzi?
PRAWDOPODOBNIE była nierządnicą i nie spodziewano się jej w domu pobożnego człowieka. Skoro niektórych zaskoczyła już sama jej obecność w takim miejscu, więc tym bardziej zdumiało ich to, co uczyniła. Podeszła do mężczyzny przestrzegającego najwznioślejszych zasad moralnych i okazała docenianie dla jego dokonań — łzami umyła mu stopy i wytarła je włosami.
2 Ów człowiek, Jezus, nie odtrącił tej kobiety, ‛znanej w mieście jako grzesznica’. Jej złą opinią zaniepokoił się jednak faryzeusz Szymon, gospodarz domu. Wtedy Jezus opowiedział o wierzycielu i jego dwóch dłużnikach. Pierwszy był winien sporą sumę — mniej więcej równowartość dwuletnich zarobków robotnika. Drugi miał oddać jedną dziesiątą tej kwoty, czyli niespełna trzymiesięczne wynagrodzenie. Kiedy żaden z nich nie mógł spłacić swego długu, wierzyciel „obydwom wspaniałomyślnie darował”. Ten, któremu więcej umorzono, oczywiście miał więcej powodów do odwdzięczenia się miłością. Nawiązawszy do życzliwego uczynku owej niewiasty, Jezus podał zasadę: „Komu mało przebaczono, ten mało miłuje”. Następnie rzekł jej: „Twoje grzechy są przebaczone” (Łukasza 7:36-48).
3. Nad czym warto się zastanowić w związku z własną osobą?
3 Zadaj sobie pytanie: „Gdybym to ja znalazł się na miejscu tej kobiety lub w podobnej sytuacji i okazano by mi miłosierdzie, czy byłbym szorstki i nieprzejednany wobec innych?” Być może powiesz: „Na pewno nie!” Ale czy naprawdę sądzisz, że jesteś skłonny przebaczać? Czy leży to w twej naturze? Czy na ogół czynisz to chętnie i czy drudzy dostrzegają twoją gotowość do wybaczania? Zobaczmy, dlaczego każdy z nas powinien szczerze i głęboko się nad tym zastanowić.
Potrzebujemy przebaczenia — i dostępujemy go
4. Do czego powinniśmy się przyznawać?
4 Jak dobrze wiesz, jesteś niedoskonały. Gdyby ktoś cię o to zapytał, niewątpliwie byś przytaknął i być może przypomniał słowa z Listu 1 Jana 1:8: „Jeżeli twierdzimy: ‚Nie mamy grzechu’, to sami siebie wprowadzamy w błąd i nie ma w nas prawdy” (Rzymian 3:23; 5:12). Dowodem grzesznego stanu niektórych ludzi bywają poważne, rażące występki. Ale nawet jeśli świadomie nie dopuszczasz się czegoś takiego, to zapewne wielokrotnie i w rozmaity sposób uchybiłeś miernikom Bożym — a więc zgrzeszyłeś. Czyż nie tak?
5. Za co powinniśmy być wdzięczni Bogu?
5 A zatem twoje położenie może odpowiadać opisowi przedstawionemu przez apostoła Pawła: „Chociaż byliście martwi w swych wykroczeniach i w nieobrzezaniu waszego ciała, Bóg was razem z nim [Jezusem] ożywił. Życzliwie przebaczył nam wszystkie nasze wykroczenia” (Kolosan 2:13; Efezjan 2:1-3). Zwróć uwagę na sformułowanie „przebaczył nam wszystkie nasze wykroczenia”. A jest ich sporo. Każdy z nas ma uzasadniony powód, by wzorem Dawida prosić: „Przez wzgląd na swe imię, Jehowo, przebacz me przewinienie, bo jest znaczne” (Psalm 25:11).
6. Czego możemy być pewni, jeśli chodzi o Jehowę i przebaczanie?
6 Dzięki czemu każdy człowiek może dostąpić przebaczenia? Kluczowe znaczenie ma okoliczność, iż Jehowa Bóg jest skłonny wybaczać. Stanowi to cechę Jego osobowości (Wyjścia 34:6, 7; Psalm 86:5). Siłą rzeczy więc oczekuje, iż będziemy prosić Go w modlitwie o przebaczenie (2 Kronik 6:21; Psalm 103:3, 10, 14). Zadbał też o podstawę prawną, która umożliwia Mu takie wybaczanie — jest nią Jezusowa ofiara okupu (Rzymian 3:24; 1 Piotra 1:18, 19; 1 Jana 4:9, 14).
7. Pod jakim względem powinieneś pragnąć naśladować Jehowę?
7 Boża gotowość do przebaczania powinna być dla nas wzorem, jeśli chodzi o sposób traktowania innych. Skierował na to uwagę Paweł, gdy napisał: „Stańcie się jedni dla drugich życzliwi, tkliwie współczujący, wspaniałomyślnie przebaczając sobie nawzajem, jak i wam Bóg przez Chrystusa wspaniałomyślnie przebaczył” (Efezjan 4:32). Nie ulega wątpliwości, że Paweł miał na myśli uczenie się z przykładu Boga, ponieważ w następnym wersecie dodał: „Dlatego stańcie się naśladowcami Boga jako dzieci umiłowane” (Efezjan 5:1). Czy dostrzegasz tę zależność? Jehowa Bóg ci wybaczył, toteż w myśl dobitnej argumentacji Pawła powinieneś się na Nim wzorować i być ‛tkliwie współczującym, wspaniałomyślnie przebaczając’ drugim. Ale zapytaj siebie: „Czy tak czynię? Jeśli to nie leży w mojej naturze, czy dokładam starań, by naprawdę naśladować Boga pod względem wybaczania?”
Gotowość do przebaczania trzeba wypracować
8. Czego musimy być świadomi, jeśli chodzi o osoby tworzące zbór?
8 Byłoby wspaniale, gdyby w zborze chrześcijańskim rzadko kiedy zachodziła potrzeba zdobywania się na zbożne przebaczanie. Ale rzeczywistość jest inna. Z całą pewnością nasi chrześcijańscy bracia i siostry nie szczędzą starań, by trzymać się podanego przez Jezusa wzoru miłości (Jana 13:35; 15:12, 13; Galatów 6:2). Od lat pracują nad wyzbyciem się sposobu myślenia, mówienia i postępowania cechującego obecny niegodziwy świat. Naprawdę chcą przejawiać nową osobowość (Kolosan 3:9, 10). Nie możemy jednak przeoczać faktu, iż zbór ogólnoświatowy — tak jak każdy miejscowy zbór — składa się z niedoskonałych ludzi. Ogólnie rzecz biorąc, na pewno są oni lepsi, niż byli kiedyś, ale wciąż daleko im do doskonałości.
9, 10. Dlaczego nie powinniśmy się dziwić, gdy wśród braci dochodzi do nieporozumień?
9 Bóg celowo informuje nas na kartach Biblii, że pośród braci i sióstr w zborze możemy się zetknąć z niedoskonałością. Rozważmy na przykład słowa Pawła z Listu do Kolosan 3:13: „Dalej znoście jedni drugich i wspaniałomyślnie przebaczajcie sobie nawzajem, jeśli ktoś ma powód do uskarżania się na drugiego. Jak Jehowa wspaniałomyślnie wam przebaczył, tak czyńcie i wy”.
10 Co istotne, Biblia przypomina tu o zależności między tym, że Bóg nam przebacza, a naszą powinnością wybaczania innym. Dlaczego nie jest to łatwe? Bo jak przyznał Paweł, ktoś może mieć „powód do uskarżania się na drugiego”. Apostoł wiedział, że takie powody będą się pojawiać. Tak było w I wieku, i to nawet wśród chrześcijańskich „świętych”, którzy żywili ‛nadzieję zachowaną dla nich w niebiosach’ (Kolosan 1:2, 5). Czy inaczej miałoby być w dobie obecnej, gdy większość prawdziwych chrześcijan nie ma świadectwa ducha, iż są „wybranymi Bożymi, świętymi i umiłowanymi”? (Kolosan 3:12). Jeśli zatem w zborze ktoś ma powody do narzekania, gdyż czuje się zraniony wskutek rzeczywistych lub domniemanych krzywd, nie powinieneś dochodzić do wniosku, że dzieje się coś wyjątkowo złego.
11. Na co zwraca naszą uwagę uczeń Jakub?
11 Na konieczność liczenia się z tym, iż przynajmniej od czasu do czasu napotkamy sytuacje wymagające wybaczenia naszym braciom, wskazują też słowa Jakuba, przyrodniego brata Jezusa. „Kto wśród was jest mądry i odznacza się zrozumieniem? Ten niech swym szlachetnym postępowaniem pokaże swe uczynki z łagodnością właściwą mądrości. Ale jeśli w swych sercach macie gorzką zazdrość i swarliwość, to się nie przechwalajcie i nie kłamcie przeciwko prawdzie” (Jakuba 3:13, 14). „Gorzka zazdrość i swarliwość” w sercach prawdziwych chrześcijan? Wypowiedź Jakuba najwyraźniej dowodzi, że coś takiego zdarzało się w zborze w I wieku i będzie się zdarzać w dobie obecnej.
12. Jaki problem wyłonił się w starożytnym zborze w Filippi?
12 Potwierdza to przykład dwóch namaszczonych duchem chrześcijanek, które cieszyły się dobrą opinią, gdyż wysilały się u boku Pawła. Zapewne czytałeś już o Ewodii i Syntysze ze zboru w Filippi. Z Listu do Filipian 4:2, 3 wynika, iż doszło między nimi do jakiegoś nieporozumienia. Być może wszystko zaczęło się od nierozważnej, nieżyczliwej uwagi, od przykrości wyrządzonej przez krewnego albo od przejawu zazdrości podyktowanej rywalizacją. Jakakolwiek była przyczyna, sprawa urosła do takich rozmiarów, że usłyszał o niej Paweł w odległym Rzymie. Bardzo możliwe, iż te dwie siostry duchowe przestały się do siebie odzywać, wskutek czego na zebraniach trzymały się od siebie z daleka bądź obmawiały się wzajemnie przed przyjaciółmi.
13. Jak Ewodia i Syntycha prawdopodobnie załatwiły dzielące je nieporozumienie i czego możemy się z tego nauczyć?
13 Czy nie przypomina ci to czegoś, co się wydarzyło w twoim zborze lub dotyczyło ciebie osobiście? A może nawet teraz dzieje się coś takiego? Co z tym zrobić? W starożytności Paweł polecił tym dwom gorliwym siostrom, „żeby były jednej myśli w Panu”. Zapewne zgodziły się omówić całą sprawę, oczyściły atmosferę i wyraziły chęć przebaczenia sobie nawzajem, a potem naprawdę to uczyniły, wzorując się na Jehowie. Ewodii i Syntysze najprawdopodobniej się powiodło, więc i nam się uda. Taką gotowość do przebaczania można z powodzeniem przejawiać również dzisiaj.
Czyń pokój, wybaczając
14. Dlaczego najlepszym możliwym rozwiązaniem często okazuje się zwykłe przejście do porządku nad nieporozumieniem?
14 Czego tak naprawdę wymaga przebaczenie współchrześcijaninowi, z którym się poróżniliśmy? Szczerze mówiąc, nie ma jednej uniwersalnej metody, ale Biblia zawiera pomocne przykłady i praktyczne wskazówki. W myśl kluczowej, choć niełatwej do przyjęcia i wprowadzenia w czyn sugestii warto po prostu zapomnieć o zaistniałej sytuacji, przestać się nią zajmować. Gdy tak jak w wypadku Ewodii oraz Syntychy dochodzi do jakichś niesnasek, na ogół każdy uważa, że to ta druga strona się myli lub jest bardziej winna. Jeżeli więc znajdujesz się w podobnej sytuacji, zapewne sądzisz, że to współchrześcijanin ponosi większą winę bądź wyrządził więcej szkody. Czy jednak nie możesz po prostu wybaczyć i w ten sposób zamknąć sprawę? Przecież jeśli istotnie wina leży głównie lub całkowicie po stronie współwyznawcy — co wcale nie jest takie pewne — to właśnie ty masz okazję mu przebaczyć i już do tego nie wracać.
15, 16. (a) Jak Micheasz opisał Jehowę? (b) Co to znaczy, że Bóg ‛przechodzi do porządku nad występkiem’?
15 Nie traćmy z oczu przykładu, jaki pod względem przebaczania daje nam Bóg (Efezjan 4:32 do 5:1). Prorok Micheasz napisał, że On pozwala przewinieniom odejść w niepamięć: „Kto jest Bogiem takim jak ty, przebaczającym przewinienie i przechodzącym do porządku nad występkiem ostatka swego dziedzictwa? Nie będzie na zawsze trwał w swoim gniewie, gdyż ma upodobanie w lojalnej życzliwości” (Micheasza 7:18).
16 Mówiąc, iż Jehowa ‛przechodzi do porządku nad występkiem’, Biblia nie sugeruje, jakoby z powodu jakiejś wybiórczej amnezji nie potrafił przypomnieć sobie czyichś uchybień. Rozważmy przykład Samsona i Dawida: Każdy z nich dopuścił się poważnych przewinień. Bóg pamiętał te grzechy jeszcze wiele stuleci później. Nawet my znamy niektóre z nich, gdyż On polecił zapisać je w Piśmie Świętym. Jednakże nasz przebaczający Bóg okazał im obu miłosierdzie i zachęcił nas do naśladowania ich wiary (Hebrajczyków 11:32; 12:1).
17. (a) Jakie podejście do cudzych błędów czy przewinień pomoże nam przechodzić nad nimi do porządku? (b) Jak dzięki temu będziemy naśladować Jehowę? (Patrz przypis).
17 Jehowa potrafił więc ‛przechodzić do porządku’ nad występkami, o co wielokrotnie prosił Go Dawid (2 Samuela 12:13; 24:10).a Czy nie moglibyśmy naśladować w tym Boga i chętnie przechodzić do porządku nad nietaktownym lub obraźliwym postępowaniem naszych niedoskonałych współwyznawców? Wyobraź sobie, że znajdujesz się na pokładzie odrzutowca mknącego pasem startowym. Spoglądając przez okno, dostrzegasz znajomą, która wykonuje obraźliwy, dziecinny gest — pokazuje język. Widzisz, że jest zdenerwowana i może jej chodzić o ciebie. Ale mogła też mieć na myśli zupełnie co innego. W każdym razie kiedy samolot zatacza koło i nabiera wysokości, przelatujesz nad tą kobietą, która teraz przypomina małą plamkę. Po godzinie jesteś już setki kilometrów dalej i masz już za sobą jej brzydki gest. Tak samo jeśli będziemy wzorować się na Jehowie i roztropnie przechodzić do porządku nad doznanymi przykrościami, nieraz łatwiej zdobędziemy się na wybaczenie (Przysłów 19:11). Czy za 10 lat lub po 200 latach trwania Millennium doznana obraza nie wyda się błaha? Dlaczego więc nie puścić jej w niepamięć?
18. Z jakiej rady możemy skorzystać, gdy odnosimy wrażenie, iż nie potrafimy zapomnieć o czyimś przewinieniu?
18 Czasem jednak możesz odnosić wrażenie, że choć modlisz się w danej sprawie i próbujesz przebaczyć, nie potrafisz tego uczynić. Co wtedy? Jezus radził pójść do tej osoby i postarać się wyjaśnić nieporozumienie w cztery oczy, dążąc do pojednania. „Gdybyś więc przyniósł swój dar do ołtarza, a tam sobie przypomniał, że twój brat ma coś przeciwko tobie, zostaw swój dar tam przed ołtarzem i odejdź; najpierw zawrzyj pokój ze swym bratem, a potem, wróciwszy, złóż swój dar” (Mateusza 5:23, 24).
19. O co powinniśmy się starać, a czego unikać, zabiegając o pokój z bratem?
19 Warto zauważyć, iż Jezus nie mówił, aby iść do brata i przekonać go, że to on nie ma racji. Być może jest w błędzie. Najczęściej jednak wina leży po obu stronach. Tak czy inaczej, nie może ci chodzić o zmuszenie drugiej osoby, żeby niejako pokajała się w prochu. Jeśli tak podejdziesz do rozmowy, niemal na pewno nic nie osiągniesz. Niekoniecznie też trzeba roztrząsać wszystkie szczegóły rzeczywistego lub rzekomego występku. Gdy w trakcie spokojnej dyskusji, przebiegającej w duchu chrześcijańskiej miłości, okaże się, iż wszystko sprowadza się do przykrego nieporozumienia, możecie spróbować je wyjaśnić. Ale nawet jeśli nie w pełni się ze sobą zgodzicie, to czy całkowita zbieżność stanowisk zawsze jest konieczna? Czy nie byłoby lepiej, gdybyście przynajmniej zdołali zgodnie przyznać, że obaj szczerze pragniecie służyć naszemu przebaczającemu Bogu? Kiedy to sobie uświadomicie, każdemu z was być może łatwiej przyjdzie powiedzieć z serca: „Przykro mi, że wskutek naszej niedoskonałości się poróżniliśmy. Zapomnijmy o tym”.
20. Czego możemy się nauczyć z przykładu apostołów?
20 Pamiętajmy, że spory zdarzały się również wśród apostołów, na przykład gdy któryś z nich zapragnął większych zaszczytów (Marka 10:35-39; Łukasza 9:46; 22:24-26). Doprowadzało to do napięć, mogło ranić uczucia lub nawet powodować głęboką urazę. Apostołowie potrafili jednak przechodzić do porządku nad takimi nieporozumieniami i dalej ze sobą współpracowali. Jeden z nich napisał później: „Kto chciałby miłować życie i ujrzeć dobre dni, niech powstrzyma język od złego, a wargi od mówienia rzeczy zwodniczych, lecz niech się odwróci od złego, a czyni to, co dobre; niech szuka pokoju i do niego dąży” (1 Piotra 3:10, 11).
21. Jakiej doniosłej rady na temat przebaczania udzielił Jezus?
21 Zwróciliśmy już uwagę na jeden etap pewnego procesu: Ponieważ Bóg przebaczył nam wiele grzechów, które popełniliśmy w przeszłości, więc powinniśmy Go naśladować i wybaczać naszym braciom (Psalm 103:12; Izajasza 43:25). Ale istnieje kolejny etap. Po przedstawieniu modlitwy wzorcowej Jezus oświadczył: „Jeśli bowiem przebaczycie ludziom ich wykroczenia, to wasz Ojciec niebiański i wam przebaczy”. Ponad rok później przypomniał istotę tej sprawy, kiedy uczył swych naśladowców, jak się modlić: „Przebacz nam nasze grzechy, bo my sami też przebaczamy każdemu, kto jest winny wobec nas” (Mateusza 6:12, 14; Łukasza 11:4). A na kilka dni przed śmiercią dodał: „Gdy stoicie i modlicie się, przebaczcie, cokolwiek macie przeciw komuś, żeby wasz Ojciec, który jest w niebiosach, także wam przebaczył wasze wykroczenia” (Marka 11:25).
22, 23. Jak gotowość do wybaczania może wpłynąć na naszą przyszłość?
22 Tak więc nasze widoki na dalsze dostępowanie przebaczenia Bożego w dużym stopniu zależą od tego, czy sami chętnie wybaczamy naszym braciom. Kiedy między chrześcijanami dojdzie do nieporozumienia, zadaj sobie pytanie: „Czy uzyskanie przebaczenia Bożego nie jest daleko ważniejsze od wykazania bratu (lub siostrze), że popełnił nietakt, uraził mnie lub w inny sposób dał wyraz swej niedoskonałości?” Odpowiedź jest oczywista.
23 Co jednak wtedy, gdy nie chodzi o osobistą urazę czy inny pomniejszy problem, lecz o coś dużo poważniejszego? I do jakich sytuacji odnosi się rada Jezusa z Ewangelii według Mateusza 18:15-18? Na pytania te odpowiemy w dalszej części naszych rozważań.
[Przypis]
a Zdaniem pewnego biblisty hebrajską metaforę użytą w Księdze Micheasza 7:18 „zaczerpnięto z postępowania podróżnego, który przechodzi obojętnie obok czegoś, czemu nie zamierza poświęcić uwagi. Kryje się w tym nie tyle sugestia, iż Bóg nie dostrzega grzechu bądź nie przypisuje mu żadnego lub prawie żadnego znaczenia, ile raczej myśl, że w określonych wypadkach nie zapamiętuje przewinienia z zamiarem ukarania, że nie wymierza kary, lecz wybacza” (Sędziów 3:26; 1 Samuela 16:8).
Czy sobie przypominasz?
◻ Jaki wzór pod względem przebaczania daje nam Jehowa?
◻ O czym powinniśmy pamiętać w odniesieniu do członków zboru?
◻ Na co zazwyczaj możemy się zdobyć, gdy ktoś popełni nietakt lub nas urazi?
◻ Co w razie potrzeby możemy uczynić, by zawrzeć pokój z bratem?
[Ilustracja na stronie 15]
Kiedy poróżnisz się z jakimś chrześcijaninem, spróbuj przejść do porządku nad tym nieporozumieniem; z czasem wyda się ono nieistotne