Wiara pobudza nas do czynu!

„Widzisz, że (...) wiara [Abrahama] współdziałała z jego uczynkami i dzięki uczynkom jego wiara została wydoskonalona” (JAKUBA 2:22).

 1, 2. Do czego pobudzi nas wiara?

WIELE osób deklaruje wiarę w Boga. Jednakże gołosłownej wierze podobnie jak zwłokom brakuje życia. „Wiara, jeśli nie ma uczynków, sama w sobie jest martwa” — napisał uczeń Jakub. Dodał też, że bogobojny Abraham przejawiał wiarę, która „współdziałała z jego uczynkami” (Jakuba 2:17, 22). Jakie znaczenie mają te słowa dla nas?

² Jeżeli posiądziemy prawdziwą wiarę, nie poprzestaniemy na samym uznawaniu za prawdę tego, co słyszymy na zebraniach chrześcijańskich. Zechcemy dowieść swego przekonania, aktywnie świadcząc na rzecz Jehowy. Tak więc skłoni nas ona do wprowadzania w życie Słowa Bożego i pobudzi do czynu.

Faworyzowania nie da się pogodzić z wiarą

 3, 4. Jak wiara powinna wpływać na sposób traktowania innych?

³ Jeśli rzeczywiście wierzymy w Boga i Chrystusa, nie będziemy nikogo faworyzować (Jakuba 2:1-4). Niektórzy adresaci listu Jakuba nie okazywali bezstronności wymaganej od prawdziwych chrześcijan (Rzymian 2:11). Dlatego Jakub pyta: „Czyż trzymacie się wiary naszego Pana, Jezusa Chrystusa — naszej chwały — gdy okazujecie względy w sposób stronniczy?” Jeżeli na zebranie przyszedł niewierzący bogacz ze złotymi pierścieniami i w okazałych szatach oraz niewierzący „biedak w wybrudzonej odzieży”, obaj powinni byli zostać mile przyjęci, tymczasem szczególną uwagę poświęcano zamożnym. Sadzano ich „na zaszczytnym miejscu”, natomiast ubogim kazano stać lub usiąść na podłodze u czyichś stóp.

⁴ Jehowa ofiarował Jezusa Chrystusa na okup zarówno za bogatych, jak i za biednych (2 Koryntian 5:14). Gdybyśmy więc zabiegali o względy osób majętnych, moglibyśmy odpaść od wiary w Chrystusa, który ‛stał się biedny, abyśmy dzięki jego ubóstwu stali się bogaci’ (2 Koryntian 8:9). W żadnym wypadku nie oceniajmy ludzi według tego, co posiadają, i nie otaczajmy ich szacunkiem z niewłaściwych pobudek. Bogu obca jest stronniczość, toteż gdybyśmy ją okazywali, ‛podejmowalibyśmy niegodziwe rozstrzygnięcia’ (Hioba 34:19). Jeżeli będziemy pragnęli podobać się Bogu, to z całą pewnością nie ulegniemy pokusie do faworyzowania lub ‛podziwiania osobistości dla własnej korzyści’ (Judy 4, 16).

 5. Jakie osoby Bóg wybrał, żeby ‛były bogate w wierze’, i jak postępuje niejeden bogacz?

⁵ Jakub wskazuje, kto naprawdę jest bogaty, i zachęca do bezstronnego darzenia miłością wszystkich ludzi (Jakuba 2:5-9). ‛Bóg wybrał biednych, żeby byli bogaci w wierze i stali się dziedzicami królestwa’. Jest tak dlatego, iż ubodzy na ogół przychylniej reagują na dobrą nowinę (1 Koryntian 1:26-29). Bogacze jako zbiorowość ciemiężą innych, gdy chodzi o długi, zarobki czy sprawy sądowe. Zniesławiają Chrystusa i prześladują nas, gdyż nosimy jego imię. Pomimo to bądźmy zdecydowani przestrzegać „prawa królewskiego”, które nakazuje jednakowo miłować zarówno bogatych, jak i biednych bliźnich (Kapłańska 19:18; Mateusza 22:37-40). Jest to wymaganie Boże, kto więc faworyzuje kogokolwiek, ‛popełnia grzech’.

„Miłosierdzie tryumfuje nad sądem”

 6. Dlaczego brak miłosierdzia oznaczałby łamanie prawa?

⁶ Jeżeli nie okazujemy miłosierdzia i stronniczo kogoś wyróżniamy, łamiemy prawo (Jakuba 2:10-13). Czyniąc taki fałszywy krok, przestępujemy całe prawo Boże. Izraelici, którzy nie popełniali cudzołóstwa, ale byli złodziejami, występowali przeciw Prawu Mojżeszowemu. Jako chrześcijanie, jesteśmy sądzeni według „prawa wolnego ludu” — Izraela duchowego, którego członkowie podlegają nowemu przymierzu, a jego prawo mają wypisane na swych sercach (Jeremiasza 31:31-33).

 7. Dlaczego ci, którzy mają zwyczaj kogoś faworyzować, nie mogą się spodziewać miłosierdzia Bożego?

⁷ Jeśli twierdzimy, że posiadamy wiarę, ale wciąż kogoś faworyzujemy, jesteśmy w niebezpieczeństwie. Nad tymi, którzy nie przejawiają miłości i są bezlitośni, odbędzie się sąd bez miłosierdzia (Mateusza 7:1, 2). Jakub pisze: „Miłosierdzie tryumfuje nad sądem”. Jeżeli poddamy się kierownictwu świętego ducha Jehowy i będziemy miłosiernie traktować innych, to nie zostaniemy potępieni podczas sądu. Dostąpimy raczej miłosierdzia i tym samym odniesiemy tryumf nad surową sprawiedliwością i niepomyślnym osądem.

Wiara rodzi szlachetne uczynki

 8. Jak wygląda sytuacja osoby, której wiara nie jest poparta uczynkami?

⁸ Wiara nie tylko skłania nas do miłości i miłosierdzia, ale też rodzi inne szlachetne uczynki (Jakuba 2:14-26). Nie poparta czynami oczywiście nie zapewni nam wybawienia. To prawda, że nie możemy stać się prawi w oczach Boga dzięki uczynkom wymaganym przez Prawo (Rzymian 4:2-5). Jakub mówi o postępowaniu, do którego pobudza nie jakiś zbiór ustaw, lecz wiara i miłość. Jeżeli to one będą nas skłaniać do działania, nie poprzestaniemy na wyrażaniu szczerych chęci pod adresem współwyznawcy będącego w potrzebie. Brata lub siostrę nie mających okrycia czy jedzenia wesprzemy materialnie. Jakub pyta: ‛Jeżeli potrzebującemu bratu mówisz: Idź w pokoju, ogrzej się i dobrze najedz, ale nie dajesz tego, co konieczne, to jaki z tego pożytek?’ Żaden (Hioba 31:16-22). Taka „wiara” jest martwa!

 9. Jak możemy dowieść swej wiary?

⁹ Być może utrzymujemy nieregularne kontakty z ludem Bożym, ale deklarowaną wiarę możemy poprzeć tylko szczerymi uczynkami. To godne pochwały, jeśli odrzuciliśmy dogmat o Trójcy i wierzymy, że istnieje jeden prawdziwy Bóg. Jednakże samo przeświadczenie to jeszcze nie wiara. „Demony wierzą, a dygoczą” z obawy przed czekającym je zniszczeniem. Jeżeli posiądziemy prawdziwą wiarę, skłoni nas ona do konkretnych uczynków — na przykład do głoszenia dobrej nowiny oraz dostarczania żywności i odzieży współwyznawcom będącym w potrzebie. Jakub pyta: „Czy chciałbyś wiedzieć, o pusty człowiecze [nie mający dokładnej wiedzy o Bogu], że wiara bez uczynków jest bezczynna?” A zatem wiara wymaga działania.

10. Dlaczego Abrahama nazwano „ojcem wszystkich, którzy wierzą”?

¹⁰ Wiara bogobojnego patriarchy Abrahama pobudziła go do czynu. Będąc „ojcem wszystkich, którzy wierzą”, „został uznany za prawego na podstawie uczynków, gdy na ołtarzu ofiarował swego syna Izaaka” (Rzymian 4:11, 12; Rodzaju 22:1-14). A co by się stało, gdyby Abraham nie uwierzył, że Bóg może wskrzesić Izaaka i spełnić swą obietnicę, iż za jego pośrednictwem pojawi się potomstwo? Nigdy nie zdobyłby się na to, żeby złożyć w ofierze swego syna (Hebrajczyków 11:19). To właśnie dzięki uczynkom świadczącym o posłuszeństwie „jego wiara została wydoskonalona”, czyli stała się zupełna. Tym samym „spełniły się słowa Pisma [z Rodzaju 15:6], które mówią: ‚Abraham uwierzył Jehowie i poczytano mu to za prawość’”. Tę opinię Boga potwierdziło późniejsze postępowanie Abrahama, gdy usiłował złożyć w ofierze Izaaka. Czynami wynikającymi z wiary okazał swą miłość do Boga i został nazwany „przyjacielem Jehowy”.

11. Jak Rachab dowiodła swej wiary?

¹¹ Abraham dowiódł, „że człowiek ma być uznany za prawego dzięki uczynkom, a nie tylko dzięki wierze”. Potwierdziło się to również w wypadku Rachab, nierządnicy z Jerycha. „Została uznana za prawą dzięki uczynkom, gdy gościnnie przyjęła [izraelskich] posłańców i wysłała ich inną drogą”, dzięki czemu uszli swym kananejskim wrogom. Zanim spotkała izraelskich zwiadowców, uznawała Jehowę za prawdziwego Boga, a jej późniejsze słowa oraz porzucenie nierządu świadczyły o wierze (Jozuego 2:9-11; Hebrajczyków 11:31). Po przytoczeniu tego drugiego przykładu wiary popartej uczynkami Jakub mówi: „Doprawdy, jak ciało bez ducha jest martwe, tak i wiara bez uczynków jest martwa”. Kiedy ktoś umrze, nie ma w nim ożywczej siły, czyli „ducha”, i niczego nie może dokonać. Gołosłowna wiara jest równie martwa i bezużyteczna jak zwłoki. Jeżeli jednak posiądziemy prawdziwą wiarę, pobudzi nas ona do zbożnych czynów.

Panuj nad swym językiem!

12. Na co powinni zważać starsi w zborze?

¹² O wierze może też świadczyć mówienie i nauczanie, trzeba jednak przejawiać przy tym powściągliwość (Jakuba 3:1-4). Na starszych jako na nauczycielach w zborze spoczywa poważny obowiązek i wielka odpowiedzialność przed Bogiem. Powinni zatem pokornie analizować swe pobudki i kwalifikacje. Muszą odznaczać się nie tylko wiedzą i zdolnościami, lecz także głęboką miłością do Boga i współwyznawców (Rzymian 12:3, 16; 1 Koryntian 13:3, 4). Starsi winni opierać swe rady na Piśmie Świętym. Gdyby ktoś z nich popełniał błędy w nauczaniu i przyczyniał nimi trudności innym, Bóg za pośrednictwem Chrystusa wydałby na niego niepomyślny osąd. Starsi powinni więc być pokorni, chętnie studiować Słowo Boże i wiernie się go trzymać.

13. Dlaczego uchybiamy w mowie?

¹³ Wskutek niedoskonałości każdy z nas ‛wielokrotnie się potyka’ — odnosi się to także do wyśmienitych nauczycieli. Jednym z najczęstszych i potencjalnie szkodliwych niedociągnięć jest uchybianie w mowie. Jakub pisze: „Jeżeli ktoś nie potyka się w słowie, to jest człowiekiem doskonałym, zdolnym okiełznać także całe swe ciało”. W przeciwieństwie do Jezusa Chrystusa nie potrafimy w doskonały sposób panować nad językiem. Gdybyśmy to umieli, zdołalibyśmy wziąć w karby pozostałe członki naszego ciała. Przecież wędzidła i uzdy pozwalają dowolnie pokierować końmi, a za pomocą małego steru sternik może skierować, dokąd chce, duży statek pędzony przez tęgie wiatry.

14. Jak Jakub podkreśla potrzebę dokładania starań, by panować nad językiem?

¹⁴ Każdy z nas zapewne uczciwie przyzna, że panowanie nad językiem wymaga niemało trudu (Jakuba 3:5-12). W porównaniu z koniem uzda jest niewielka, podobnie jak ster w zestawieniu z okrętem. Równie mały w porównaniu z ciałem ludzkim jest język, „a jednak wielce się przechwala”. Ponieważ z Pisma Świętego wyraźnie wynika, iż chełpliwość nie podoba się Bogu, szukajmy Jego pomocy w wystrzeganiu się tej przywary (Psalm 12:3, 4; 1 Koryntian 4:7). Starajmy się panować nad językiem także w chwilach rozdrażnienia, pamiętając, że cały las może stanąć w płomieniach tylko przez jedną iskrę. Jak wskazał Jakub, „język jest ogniem” mogącym wyrządzić ogromną szkodę (Przysłów 18:21). Nie okiełznany język ‛stanowi świat nieprawości’! Ma związek z wszelkim złem w tym bezbożnym świecie. Odpowiedzialny jest za takie szkodliwe czyny, jak szerzenie oszczerstw i fałszywych nauk (Kapłańska 19:16; 2 Piotra 2:1). Jak sądzisz? Czy wiara nie powinna nas pobudzać do dokładania wszelkich starań, by trzymać język na wodzy?

15. Jaką szkodę może wyrządzić nie okiełznany język?

¹⁵ Nie okiełznany język całkowicie ‛nas plami’. Jeżeli na przykład zostaniemy wielokrotnie przyłapani na kłamstwie, zapewne zasłyniemy jako kłamcy. Ale w jaki sposób krnąbrny język „zapala koło życia naturalnego”? Sprawia, że życie przypomina błędne koło. Kto nie panuje nad językiem, może zburzyć pokój w całym zborze. Jakub wspomina o „Gehennie”, Dolinie Hinnoma. Była niegdyś miejscem składania ofiar z dzieci, a potem stała się śmietniskiem, na którym spalano śmieci z Jerozolimy (Jeremiasza 7:31). Gehenna jest więc symbolem unicestwienia. W pewnym sensie użycza krnąbrnemu językowi swej niszczycielskiej siły. Jeżeli go nie kiełznamy, sami możemy paść ofiarą ognia, który wznieciliśmy (Mateusza 5:22). Możemy nawet być usunięci ze zboru za rzucanie obelg na innych (1 Koryntian 5:11-13).

16. Co powinniśmy czynić, biorąc pod uwagę szkody, jakie może wyrządzić krnąbrny język?

¹⁶ Z lektury Słowa Bożego zapewne się dowiedziałeś, że Jehowa polecił człowiekowi podporządkować sobie zwierzęta (Rodzaju 1:28). I wszelkie rodzaje stworzeń zostały ujarzmione. Na przykład wyszkolonych sokołów używa się do polowań. Do „stworzeń pełzających”, wspomnianych przez Jakuba, można zaliczyć węże, nad którymi sprawują władzę zaklinacze (Psalm 58:4, 5). Człowiek potrafi pokierować nawet wielorybami, ale jako grzeszni ludzie, nie umiemy w pełni ujarzmić języka. Niemniej powinniśmy unikać wypowiadania obraźliwych, uszczypliwych bądź oszczerczych uwag. Nie okiełznany język bywa niebezpiecznym narzędziem, pełnym śmiercionośnego jadu (Rzymian 3:13). Niestety, swą mową fałszywi nauczyciele odwiedli niektórych pierwszych chrześcijan od Boga. Dlatego nigdy nie pozwólmy, by nas pokonały jadowite odstępcze słowa — wypowiedziane lub napisane (1 Tymoteusza 1:18-20; 2 Piotra 2:1-3).

17, 18. Na jaką niekonsekwencję wskazano w Liście Jakuba 3:9-12 i co w związku z tym należy czynić?

¹⁷ Wiara w Boga i pragnienie cieszenia się Jego uznaniem może nas ochronić przed odstępstwem oraz niekonsekwentnym posługiwaniem się językiem. Nawiązując do braku konsekwencji widocznego u niektórych, Jakub mówi, że ‛tym samym językiem błogosławimy naszego Ojca, Jehowę, i przeklinamy ludzi powołanych do istnienia na podobieństwo Boże’ (Rodzaju 1:26). Jehowa jest naszym Ojcem w tym znaczeniu, iż „daje wszystkim życie i dech, i wszystko” (Dzieje 17:24, 25). W sensie duchowym jest też Ojcem namaszczonych chrześcijan. Każdy z nas został uczyniony „na podobieństwo Boże”, jeśli chodzi o przymioty związane ze sferą umysłową i moralną, takie jak miłość, sprawiedliwość i mądrość, które nas odróżniają od zwierząt. Jak zatem powinniśmy postępować, jeśli wierzymy w Jehowę?

¹⁸ Gdybyśmy przeklinali ludzi, oznaczałoby to, że próbujemy ściągnąć na nich zło. Ponieważ nie jesteśmy natchnionymi przez Boga prorokami upoważnionymi do sprowadzania na kogokolwiek zła, taka mowa świadczyłaby o nienawiści, wskutek czego nasze błogosławienie Boga stałoby się daremne. Nie jest właściwe, gdy z tych samych ust wychodzi „błogosławieństwo i przekleństwo” (Łukasza 6:27, 28; Rzymian 12:14, 17-21; Judy 9). Jakimże grzechem byłoby wysławianie Boga na zebraniach, a później oczernianie współwyznawców! Z tego samego źródła nie wypływa jednocześnie woda słodka i gorzka. Jak ‛drzewo figowe nie może wydawać oliwek, a winorośl — fig’, tak słona woda nie może dawać słodkiej wody. Jeżeli my, którzy powinniśmy mówić to, co dobre, ciągle wypowiadamy gorzkie słowa, coś jest z nami nie w porządku pod względem duchowym. Jeśli nabraliśmy takiego zwyczaju, módlmy się do Jehowy, by pomógł nam z tym zerwać (Psalm 39:1).

Kieruj się mądrością z góry

19. Jak możemy wpływać na innych, jeśli kierujemy się mądrością niebiańską?

¹⁹ Każdy z nas potrzebuje mądrości, by mówić i robić to, co wypada osobie mającej wiarę (Jakuba 3:13-18). Jeżeli odczuwamy pełną szacunku bojaźń wobec Boga, On nam udziela mądrości niebiańskiej — umiejętności właściwego wykorzystywania wiedzy (Przysłów 9:10; Hebrajczyków 5:14). Jego Słowo uczy nas, jak przejawiać „łagodność właściwą mądrości”. A gdy jesteśmy łagodni, krzewimy pokój w zborze (1 Koryntian 8:1, 2). Każdy, kto się przechwala, że jest wspaniałym nauczycielem współwyznawców, ‛kłamie przeciwko prawdzie chrześcijańskiej’, która potępia próżność (Galatów 5:26). Jego „mądrość” jest „ziemska” — typowa dla grzesznych ludzi oddalonych od Boga. Jest „zwierzęca”, wynika z cielesnych skłonności. Co więcej, jest „demoniczna”, gdyż złe duchy są butne (1 Tymoteusza 3:6). Kierujmy się zatem mądrością i pokorą, aby nie wytwarzać atmosfery, w której by się mogły rozwinąć takie ‛podłe rzeczy’, jak rzucanie oszczerstw i faworyzacja.

20. Jak można opisać mądrość niebiańską?

²⁰ „Mądrość z góry jest przede wszystkim nieskalanie czysta”, co pozwala nam zachować czystość moralną i duchową (2 Koryntian 7:11). Jest „usposobiona pokojowo”, toteż pobudza nas do zabiegania o pokój (Hebrajczyków 12:14). Dzięki mądrości niebiańskiej jesteśmy ‛rozsądni’, a nie dogmatyczni czy trudni do zniesienia (Filipian 4:5). Mądrość z góry jest „gotowa okazać posłuszeństwo” i skłania do trzymania się pouczeń Bożych oraz do współpracy z organizacją Jehowy (Rzymian 6:17). Ponadto czyni z nas ludzi miłosiernych i współczujących (Judy 22, 23). Jest pełna „dobrych owoców” i pobudza do troszczenia się o innych oraz do postępowania zgodnego z dobrocią, prawością i prawdą (Efezjan 5:9). A jako czyniciele pokoju, cieszymy się „owocem prawości”, który się rozwija w pokojowych warunkach.

21. Do jakich uczynków, w myśl Listu Jakuba 2:1 do 3:18, powinna nas pobudzać wiara w Boga?

²¹ Nie ulega zatem wątpliwości, że wiara pobudza nas do czynu. Dzięki niej jesteśmy bezstronni, miłosierni oraz zajęci szlachetnymi uczynkami. Wiara pomaga nam też panować nad językiem i kierować się mądrością niebiańską. Ale z tego listu możemy się nauczyć czegoś jeszcze. Jakub udziela dalszych rad, które mogą nam pomóc postępować tak, jak przystoi osobom wierzącym w Jehowę.

Jak byś odpowiedział?

◻ Co jest złego w faworyzowaniu kogoś?

◻ Jaki związek zachodzi między wiarą a uczynkami?

◻ Dlaczego to takie ważne, by panować nad językiem?

◻ Jak można opisać mądrość niebiańską?