„Pasterze odpowiadający memu sercu”

 1, 2. (a) Co może się zdarzyć, gdy owce nie są należycie chronione? (b) Na czym polegała praca pasterza w czasach biblijnych?

HIROYASU z Japonii miał kilka lat, gdy mama kupiła mu barana i owcę. Dbał o nie, a ponieważ każdego roku rodziły się dwa jagnięta, jego stado się powiększało. Jako 12-letni chłopiec miał pod opieką już kilkanaście owiec. „Pewnego dnia rano, leżąc w łóżku”, opowiada, „usłyszałem beczenie, ale nie wstałem od razu. Kiedy się w końcu podniosłem, zobaczyłem uciekającą sforę dzikich psów i zagryzione owce. Gorączkowo zacząłem szukać najstarszej. Gdy znalazłem ją w kałuży krwi, jeszcze oddychała. Z całego stada ocalał tylko baran. Byłem zdruzgotany. Powinienem był pobiec do owiec, zaraz jak usłyszałem beczenie. Wobec psów były całkowicie bezbronne”.

² W czasach biblijnych praca pasterza była powszechnie znana. Pasterz miał za zadanie wyprowadzać owce na pastwisko i dbać o to, by były dobrze odżywione. Chronił je przed drapieżnikami oraz szukał tych, które się zabłąkały (1 Sam. 17:34-36). Troszczył się o to, żeby mogły spokojnie odpoczywać. Czuwał przy rodzących samicach, a potem opiekował się jagniętami. Wielu pisarzy biblijnych, także Jeremiasz, w sensie przenośnym pasterzami nazywało władców lub duchowych nadzorców mających pieczę nad ludem.

 3. Jak Jeremiasz używał określeń „pasterz” i „pasienie”?

³ Członkowie zboru chrześcijańskiego czasami myślą o starszych jako o pasterzach tylko w związku z pokrzepiającymi wizytami pasterskimi. Jednakże Jeremiasz używał słów „pasterz” i „pasienie” w odniesieniu do wszelkich relacji między nadzorcami Judy a ludem. Bóg często piętnował tamtejszych książąt, proroków i kapłanów jako złych pasterzy, ponieważ nie zabiegali o dobro ludzi (Jer. 2:8). Samolubnie dążyli do własnych celów, zaniedbując owce Jehowy, wprowadzając je w błąd i źle się z nimi obchodząc. W rezultacie lud Boży był w opłakanym stanie duchowym. Jehowa zapowiedział „biada” tym fałszywym pasterzom oraz obiecał swym owcom, że da im czułych, troskliwych pasterzy, którzy zapewnią im należytą opiekę (odczytaj Jeremiasza 3:15; 23:1-4).

 4. Kto i z jakim nastawieniem troszczy się obecnie o trzodę Bożą?

⁴ Ta obietnica Jehowy spełniła się przede wszystkim na Naczelnym Pasterzu trzody Bożej — Jezusie, który został Głową zboru chrześcijańskiego. On sam przedstawił się jako „wspaniały pasterz”, okazujący szczerą troskę o powierzone mu owce (Jana 10:11-15). Obecnie Jehowa dba o swą ziemską trzodę za pośrednictwem podpasterzy, którymi są zarówno namaszczeni duchem bracia z klasy niewolnika wiernego i roztropnego, jak i sumienni starsi należący do „wielkiej rzeszy” (Obj. 7:9). Pasterze ci starają się naśladować ofiarność Jezusa. Pragną tak jak on karmić zbór i otaczać go czułą opieką. „Biada” temu, kto by zaniedbywał braci lub się nad nimi panoszył, zachowując się szorstko i wyniośle! (Mat. 20:25-27; 1 Piotra 5:2, 3). Czego więc Jehowa oczekuje od chrześcijańskich pasterzy? Jakie wnioski płyną z pism Jeremiasza, jeśli chodzi o postawę i pobudki starszych, którzy chcą dobrze wywiązywać się ze swych powinności? Przeanalizujmy teraz, jak starsi mogą zapewniać trzodzie troskliwą opiekę, nauczać w zborze i poza nim oraz występować w roli sędziów.

 5-7. (a) W jaki sposób pasterze powinni traktować owce Jehowy i dlaczego? (b) Jak starsi mogą okazywać szczerą miłość swym braciom, także tym, którzy oddalają się od trzody?

⁵ Apostoł Piotr nazwał Jehowę „pasterzem i nadzorcą (...) [naszych] dusz” (1 Piotra 2:25). Jak Bóg zapatruje się na swoje owce? Wróćmy do czasów Jeremiasza. Potępiwszy złych pasterzy, którzy lekceważyli i rozpraszali trzodę, Jehowa powiedział, że ‛zbierze swe owce i przyprowadzi je z powrotem na ich pastwisko’. Obiecał, że postawi nad nimi dobrych pasterzy, „którzy naprawdę będą je paśli” i dbali o to, by żadna nie padła łupem drapieżnych wrogów (Jer. 23:3, 4). Nie ulega zatem wątpliwości, że Jehowa uważał swe owce za niezwykle cenne. Nie inaczej jest obecnie. Przecież za ich wiecznotrwałą pomyślność zapłacił wysoką cenę (1 Piotra 1:18, 19).

⁶ Chrześcijańscy nadzorcy nie mogą zaniedbywać zboru. Jeżeli usługujesz jako starszy, czy starasz się być wyczulony na każdą oznakę cierpienia braci i czy jesteś gotowy śpieszyć im z pomocą? Mądry król Salomon napisał: „Stanowczo powinieneś znać wygląd swej trzody. Bądź sercem przy swych stadach” (Prz. 27:23). Co prawda fragment ten dotyczy sumienności literalnych pasterzy, jednak zasadę tę można też odnieść do opieki zapewnianej przez pasterzy duchowych. Czy jako starszy szczerze zwalczasz wszelkie skłonności do dominowania nad innymi? Skoro Piotr przestrzegł starszych przed ‛panoszeniem się wśród tych, którzy są dziedzictwem Bożym’, to najwyraźniej nie są oni wolni od takiego niebezpieczeństwa. Czy jesteś ‛pasterzem, który pozwala leżeć trzodzie’ — jak to opisano w Księdze Jeremiasza 33:12? (Odczytaj). Uwagi i wsparcia mogą szczególnie potrzebować rodzice samotnie wychowujący dzieci, rodziny łączone, młodzież, a także osoby starsze wiekiem.

⁷ Pasterz usługujący w zborze, podobnie jak opiekun literalnych owiec, musi nieraz odszukać tych, którzy z takiej czy innej przyczyny oddalają się od trzody, i udzielić im pomocy. Musi wykazać się przy tym ofiarnością i pokorą. Jest gotowy cierpliwie poświęcać czas, by zaspokajać potrzeby braci powierzonych jego pieczy. Warto, by starsi szczerze odpowiedzieli sobie na pytania: „Czy dokładam starań, by nie krytykować i nie potępiać, lecz zachęcać i budować? Czy rzeczywiście pragnę robić w tej dziedzinie postępy?”. Niekiedy trzeba ponawiać wysiłki, żeby pomóc komuś spojrzeć na sprawy z Bożego punktu widzenia. Jeżeli brat lub siostra ociąga się z przyjęciem rady — choć odzwierciedla ona zasady biblijne, a nie twoje osobiste poglądy — przypomnij sobie Najwyższego Pasterza i Nadzorcę, Jehowę. On z cierpliwością ‛wciąż mówił’ do swego krnąbrnego ludu, starając się nieść mu pomoc (Jer. 25:3-6). Obecnie większość sług Bożych nie trwa w grzechu, gdy jednak komuś trzeba udzielić rady, starszy musi to zrobić tak, jak to robił Jehowa.

 8. Pod jakimi względami duchowi pasterze mogą naśladować Jeremiasza?

⁸ Dopóki istniała nadzieja, że Żydzi powrócą do Jehowy, Jeremiasz się za nich modlił. Powiedział do Boga: „Wspomnij, jak stałem przed twoim obliczem, by mówić dobrze o nich, aby odwrócić od nich twoją złość” (Jer. 18:20). Ze słów tych wynika, że prorok nie myślał źle o swych braciach, lecz szukał w nich dobra. Chrześcijańscy nadzorcy powinni naśladować jego postawę — chyba że stanie się oczywiste, iż dana osoba zatwardziła swe serce i nie chce okazać skruchy. Warto, by chwalili innych za właściwe postępowanie i modlili się za nich oraz z nimi (Mat. 25:21).

 9, 10. Dlaczego duchowy pasterz, czyli starszy zboru, musi być dobrym nauczycielem?

⁹ Zgodnie z zasadą z Księgi Jeremiasza 3:15 chrześcijańscy pasterze mają „karmić (...) [innych] poznaniem i wnikliwością”, czyli usługiwać jako nauczyciele (1 Tym. 3:2; 5:17). Jehowa obiecał, że da swemu ludowi takich dobrych pasterzy. Zachęcał też Żydów do przyjęcia skorygowania, jakiego im udzielał poprzez proroka Jeremiasza (odczytaj Jeremiasza 6:8). Aby owce były zdrowe, potrzebują pożywnego pokarmu. Podobnie słudzy Jehowy zachowają zdrowie duchowe, gdy będą karmieni Słowem Bożym.

¹⁰ Jako nauczyciele, starsi działają dwutorowo — pomagają zarówno członkom zboru, jak i tym, którzy jeszcze nie są prawdziwymi chrześcijanami. Jeśli chodzi o ten drugi aspekt nauczania, trzeba pamiętać, że do zasadniczych celów, dla których istnieje zbór chrześcijański, należy głoszenie dobrej nowiny o Królestwie Bożym. Dlatego starsi muszą być gorliwymi ewangelizatorami (Jer. 1:7-10). W ten sposób wywiązują się ze swojej powinności wobec Boga oraz dają przykład współwyznawcom. Czy jako starszy nie przekonujesz się, że regularnie głosząc z różnymi braćmi i siostrami, możesz pomagać im w szlifowaniu umiejętności nauczania oraz podnosić własne kwalifikacje? Kiedy gorliwie przewodzisz w działalności kaznodziejskiej, stanowisz dla innych zachętę, dzięki czemu cały zbór może robić w tej dziedzinie postępy.

11, 12. Jakiej sprawie musi poświęcać należytą uwagę starszy, który pragnie być dobrym pasterzem?

¹¹ Aby pouczenia przekazywane przez starszych zborowi były pożywnym pokarmem duchowym, muszą być oparte na Biblii. Jest więc zrozumiałe, że duchowi pasterze, którzy chcą być skutecznymi nauczycielami, powinni pilnie studiować Słowo Boże. Dla kontrastu przeczytajmy, co Jeremiasz napisał o nieskutecznych przywódcach swego narodu: „Pasterze zachowywali się nierozumnie i nie szukali Jehowy. Dlatego nie działali z wnikliwością, a wszystkie pasione przez nich zwierzęta zostały rozproszone” (Jer. 10:21). Ci, którzy mieli być nauczycielami, nie szukali Boga i nie wprowadzali w czyn Jego zasad, toteż brakowało im prawdziwej mądrości. Jeszcze surowsze słowa Jeremiasz wypowiedział przeciwko samozwańczym prorokom (odczytaj Jeremiasza 14:14, 15).

¹² Chrześcijańscy starsi postępują inaczej. Analizują i naśladują przykład Jezusa i dlatego są mądrymi pasterzami trzody Bożej. Zważywszy na to, jak dużo spraw pochłania ich czas i uwagę, regularne zasiadanie do studium może być dla nich nie lada wyzwaniem. Ale czy jako starszy zawsze pamiętasz, że potrzebujesz wiedzy i wnikliwości, bo pożyteczne i wiarygodne mogą być tylko pouczenia oparte na Słowie Bożym oraz na wskazówkach wiernego i roztropnego niewolnika? Jeżeli czujesz, że nie przykładasz się do studium osobistego tak pilnie jak kiedyś, to co zrobisz, by przypadkiem nie upodobnić się do fałszywych pasterzy współczesnych Jeremiaszowi?

13. Co pomogło Jeremiaszowi być dobrym nauczycielem i do czego zachęca to chrześcijańskich pasterzy?

¹³ Jeremiasz był szczególnie skutecznym nauczycielem dzięki posługiwaniu się unaocznieniami, które mu przekazywał Jehowa. Wyobraź sobie, jak by wryło ci się to w pamięć, gdyby na twoich oczach rozbił glinianą butlę i oświadczył, że w taki sposób zostanie zniszczona Jerozolima i jej mieszkańcy! (Jer. 19:1, 10, 11). Innym razem Jeremiasz wykonał drewniane jarzmo i założył je sobie na szyję, by zilustrować, że Judejczyków czeka ciężkie brzemię poddaństwa wobec Babilonu (Jer., rozdz. 27, 28). Dzisiaj Bóg nie nakazuje nadzorcom, żeby odgrywali takie symboliczne sceny. Czy jednak nie cenisz sobie, gdy starsi w twoim zborze wplatają do swych przemówień stosowne przykłady i doświadczenia? Starannie przemyślane obrazy słowne mają naprawdę wielką siłę oddziaływania.

14. (a) Do czego nawiązał Jeremiasz, wspominając o „balsamie w Gileadzie”? (b) Jak chrześcijańscy starsi mogą się przyczyniać do duchowego zdrowia swych braci?

¹⁴ Chrześcijańscy pasterze wykonują bardzo potrzebną pracę, za którą możemy być niezmiernie wdzięczni. W czasach Jeremiasza Żydzi byli chorzy pod względem duchowym. Świadomy tego, prorok zapytał: „Czy nie ma balsamu w Gileadzie? Albo czy nie ma tam nikogo, kto uzdrawia?” (Jer. 8:22). W Gileadzie, regionie leżącym na wschód od Jordanu, pozyskiwano literalny balsam. Ten aromatyczny olejek roślinny, znany z właściwości leczniczych, często stosowano jako środek na rany. Jednakże duchowe dolegliwości Żydów nie były leczone. Dlaczego? Jeremiasz napisał: „Prorocy prorokują fałsz, a kapłani według swej mocy narzucają swą dominację. Mój lud zaś tak to umiłował” (Jer. 5:31). A co powiedzieć o dzisiejszych czasach? Czy nie przyznasz, że w twoim zborze jest ‛balsam z Gileadu’? Do takiego kojącego balsamu można przyrównać pokrzepienie udzielane przez troskliwych chrześcijańskich pasterzy, którzy z miłością wskazują braciom biblijne zasady, starają się ich budować, a także modlą się za nich i z nimi (Jak. 5:14, 15).

15, 16. Dlaczego zarówno literalne, jak i duchowe owce wymagają troskliwej opieki?

¹⁵ Wyobraź sobie, jaką radość odczuwa pasterz, gdy za długie godziny ciężkiej pracy zostaje nagrodzony narodzinami zdrowych jagniąt! Wie jednak, że młode wymagają troskliwej opieki. Dba więc o to, by były dobrze odżywione, a także czyste i zdrowe. Ponieważ jagnięta pewnych ras rodzą się z długimi ogonami, do których mogą przywierać nieczystości i błoto, pasterz może postanowić je skrócić, ale stara się to zrobić sprawnie, by nie zadawać zwierzętom niepotrzebnego bólu. Duchowi pasterze z podobną miłością troszczą się o członków swego zboru, będących owcami Jezusa (Jana 21:16, 17). Ogromnie się też radują, kiedy widzą, jak osoby zainteresowane wkraczają na drogę prawdy. Pragną, by wszystkie owce, młodsze i starsze, były zdrowe i należycie odżywione, toteż nieustannie poświęcają im uwagę, reagując na wyłaniające się potrzeby. Praca ta obejmuje przypominanie braciom o tym, „co rzekł Jehowa” — o tym, co jest zapisane w Piśmie Świętym (Jer. 2:2, 5; 7:5-7; 10:2; Tyt. 1:9).

¹⁶ Ogłaszanie orędzi Bożych wymagało od Jeremiasza odwagi. Cecha ta jest niezbędna również nadzorcom w zborze, zwłaszcza gdy muszą podjąć konkretne działania, żeby chronić braci. Załóżmy, że duchowy pasterz widzi potrzebę zareagowania, by ustrzec owcę — nowo narodzoną lub nawet starszą — przed skalaniem się brudami szatańskiego świata. Osoba znajdująca się w niebezpieczeństwie być może wcale nie prosi o radę. Ale czy sumienny pasterz mógłby obojętnie się przyglądać, jak członek powierzonej mu trzody brnie w kłopoty? Skądże! Nie podejdzie do sprawy niedbale — nie będzie udawał, że wszystko jest w porządku, podczas gdy jego współwyznawca naraża się na utratę pokojowych stosunków z Jehową (Jer. 8:11).

17. Kiedy i w jaki sposób pasterz powinien poświęcić owcy szczególną uwagę?

¹⁷ Kiedy nieostrożnej owcy grozi oddalenie od trzody, czujny pasterz stara się szybko sprowadzić ją z powrotem w bezpieczne miejsce (odczytaj Jeremiasza 50:6, 7). Podobnie nadzorca czasami musi stanowczo, choć z miłością, udzielić rady osobom, które zmierzają w niebezpiecznym kierunku. Na przykład może dostrzec, że para narzeczonych przebywa sam na sam w miejscach, w których łatwo dać się ponieść namiętności. Życzliwy, przyjaźnie usposobiony starszy pomoże takiej parze unikać sytuacji wystawiających na pokusę. Nie będzie oskarżał, wskaże jednak, co mogłoby doprowadzić do postępowania, którego Jehowa nienawidzi. Wzorem Jeremiasza wierni starsi otwarcie mówią, co Bóg potępia. Zarazem nie traktują braci szorstko, lecz naśladują Jehowę, który za pośrednictwem proroka nawoływał swój lud: „Proszę, nie czyńcie tej obrzydliwości, którą znienawidziłem” (Jer. 5:7; 25:4, 5; 35:15; 44:4). Czy cenisz troskę kochających pasterzy?

18. Jakie zachęcające wyniki przynoszą starania duchowych pasterzy?

¹⁸ Oczywiście nie wszyscy przyjmowali rady Jeremiasza, ale niektórzy to zrobili. Kiedy Baruch, jego towarzysz i sekretarz, potrzebował zdecydowanego skarcenia, prorok bez wahania mu go udzielił (Jer. 45:5). Z jakim skutkiem? Baruch mógł nadal cieszyć się uznaniem w oczach Bożych i przeżyć zburzenie Jerozolimy. Również dziś pozytywne rezultaty pomagania współwyznawcom mogą pobudzać starszych, by ‛dalej przykładali się do usilnego zachęcania i nauczania’, które ratuje życie (1 Tym. 4:13, 16).

19, 20. Jaka odpowiedzialność spoczywa na starszych, gdy członek zboru dopuszcza się grzechu?

¹⁹ Dzisiejsi nadzorcy niekiedy muszą także pełnić w zborze rolę sędziów. Zdarza się, że mają do czynienia z rozmyślnymi grzesznikami, których starają się przywieść do skruchy. Jehowa otwarcie, choć życzliwie, zachęcał mieszkańców Jerozolimy do porzucenia niegodziwego postępowania (Jer. 4:14). Jeżeli jednak grzesznik nie chce się zmienić, nadzorcy muszą podjąć działania, by chronić trzodę. Zgodnie z wytycznymi biblijnymi mogą być zmuszeni wykluczyć go ze społeczności. Jehowa oczekuje od starszych, że w takich sytuacjach będą się kierować zbożną sprawiedliwością. Przykład pod tym względem dał dobry król Jozjasz, który „bronił roszczenia prawnego osoby uciśnionej oraz biednej”. Ponieważ naśladował Boże umiłowanie sprawiedliwości, Jehowa rzekł: „Czyż nie świadczyło to o tym, że mnie znał?”. Jozjasz czynił zadość sprawiedliwości i prawości i dlatego dobrze mu się wiodło. Czy nie czujesz się bezpieczniej, gdy starsi w twoim zborze starają się brać wzór z Jozjasza? (Jer. 22:11, 15, 16).

²⁰ Bądź pewien, że Jehowa karci grzeszników w odpowiedniej mierze (Jer. 46:28). Słusznie więc starsi uwzględniają okoliczności i nastawienie przejawiane przez współwyznawcę i zależnie od tego udzielają mu rad, nawołują go lub upominają. A gdy ktoś nie zdobywa się na skruchę, konieczne może się okazać wykluczenie go ze zboru. Jeśli do tego dochodzi, starsi nie modlą się publicznie za osobę, która trwa w grzechu; byłoby to daremne (Jer. 7:9, 16)a. Jednak wzorem Jehowy wskazują jej, w jaki sposób mogłaby odzyskać Jego uznanie (odczytaj Jeremiasza 33:6-8). Co prawda wykluczenie może być bolesne, ale jesteśmy przekonani, że Boże mierniki są prawe i sprawiedliwe i że wszystkim wychodzą na pożytek (Lam. 1:18).

21. Jaki powinien być stan trzody Bożej i jak mógłbyś się do tego przyczyniać?

²¹ Kiedy duchowi pasterze potrafią w różnych sytuacjach stosować odpowiednie zasady Boże, trzoda jest dobrze odżywiona, zdrowa i bezpieczna (Ps. 23:1-6). Analizując opisane przez Jeremiasza właściwe i niewłaściwe postawy i pobudki pasterzy, chrześcijańscy nadzorcy mogą jeszcze lepiej wywiązywać się z odpowiedzialnego obowiązku dbania o owce Boże. Warto, by każdy z nas się zastanowił: „Czy nadal będę okazywać wdzięczność za pouczenia, kierownictwo i ochronę, zapewniane nam w zborze przez Jehowę? Czy będę to poświadczać wspieraniem pasterzy, którzy ‛naprawdę pasą owce’, ‛karmiąc je poznaniem i wnikliwością’?” (Jer. 3:15; 23:4).