Rozdział szósty
„Usłuchaj, proszę, głosu Jehowy”
1, 2. Jakie postawy są dziś powszechne i dlaczego powinieneś się ich wystrzegać?
W DZISIEJSZYM świecie posłuszeństwo nie jest w modzie. Wielu ludzi przy podejmowaniu decyzji nie próbuje kierować się nawet podstawowymi zasadami przyzwoitości. Myślą kategoriami: „Rób, na co masz ochotę” albo „Grunt to nie dać się złapać”. Na przykład kierowcy ignorują przepisy drogowe, inwestorzy dopuszczają się nadużyć finansowych, a wysocy urzędnicy łamią prawa, które być może sami ustanawiali. Taka samowola, mimo że pociąga za sobą zgubne skutki, stała się „powszechnie przyjętym sposobem postępowania” — podobnie jak to było w czasach Jeremiasza (Jer. 8:6).
2 Doskonale zdajemy sobie sprawę, że osoby zabiegające o uznanie wszechmocnego Boga nie mogą płynąć z prądem. Jeremiasz wyraźnie rozróżniał dwie grupy ludzi: tych, którzy ‛nie byli posłuszni głosowi Jehowy’, oraz tych, którzy pragnęli Go słuchać (Jer. 3:25; 7:28; 26:13; 38:20; 43:4, 7). Każdy z nas powinien osobiście przeanalizować swoją postawę w tym względzie. Dlaczego? Ponieważ obecnie Szatan ze szczególną zajadłością stara się złamać lojalność prawdziwych sług Bożych. Przypomina węża, który czyha na ofiarę, by ją śmiertelnie ukąsić. Kiedy jesteśmy posłuszni głosowi Jehowy, znajdujemy się poza zasięgiem zębów jadowych tego drapieżcy. Ale jak umacniać się w postanowieniu okazywania Bogu posłuszeństwa? Mogą nam w tym pomóc pisma Jeremiasza.
TEN, KTÓREMU NALEŻY SIĘ POSŁUSZEŃSTWO
3. Dlaczego Jehowa zasługuje na nasze posłuszeństwo?
3 Dlaczego Jehowie należy się nasze całkowite posłuszeństwo? Na jeden z powodów wskazał Jeremiasz, gdy powiedział: „To on utworzył ziemię swą mocą, on utwierdził żyzną krainę swoją mądrością” (Jer. 10:12). Jehowa jest Władcą Wszechświata. Zasługuje zatem na większą bojaźń niż jakikolwiek inny władca. Ma absolutne prawo wymagać, byśmy przestrzegali Jego mądrych przykazań, które zresztą ustanowił dla naszego trwałego dobra (Jer. 10:6, 7).
4, 5. (a) O czym przekonali się Żydzi w okresach suszy? (b) W jaki sposób mieszkańcy Judy odrzucali „wodę żywą” pochodzącą od Jehowy? (c) Jak możesz pić „wodę żywą” dostarczaną przez Boga?
4 Jednakże Jehowa jest nie tylko Władcą Wszechświata — jest także Tym, który podtrzymuje nasze życie. Rodacy Jeremiasza doświadczyli tego sami na sobie. Życie w Egipcie w znacznej mierze zależało od wód Nilu, ale w Ziemi Obiecanej sytuacja wyglądała inaczej. Jej mieszkańcy korzystali z okresowych opadów i często zbierali deszczówkę w podziemnych cysternach (Powt. Pr. 11:13-17). Jedynie Jehowa mógł zesłać deszcz, żeby ziemia została nawodniona i wydała plon. Niemniej mógł też wstrzymać niezbędne opady. W czasach Jeremiasza nieposłuszni Żydzi przeżyli kilka wyniszczających susz, na skutek których pola i winnice zostały wypalone, a w studniach i cysternach zabrakło wody (Jer. 3:3; 5:24; 12:4; 14:1-4, 22; 23:10).
5 Choć tamci Żydzi rozumieli, jak bardzo potrzebują literalnej wody, to „wodę żywą” — obficie dostarczaną przez Jehowę — odrzucali. Świadomie łamali prawa Boże oraz polegali na sojuszach z sąsiednimi narodami. I musieli ponieść tego konsekwencje — jak ludzie, którzy w czasie niedoboru wody gromadzą ją w popękanych cysternach (odczytaj Jeremiasza 2:13; 17:13). Z pewnością mamy powody, by wystrzegać się takiej postawy. Jehowa nieustannie dostarcza nam wielu wskazówek opartych na Jego natchnionym Słowie. Oczywiście żeby odnieść pożytek z tej „wody żywej”, musimy regularnie studiować i starać się żyć zgodnie ze zdobywaną wiedzą.
6. (a) Jak król Sedekiasz zapatrywał się na posłuszeństwo wobec Jehowy? (b) Dlaczego twoim zdaniem postępowanie króla było niemądre?
6 W miarę jak zbliżał się Boży dzień sądu nad Judą, potrzeba okazywania posłuszeństwa była coraz pilniejsza. Osoby, które chciały zyskać uznanie Jehowy i zaznać Jego ochrony, musiały zdobyć się na skruchę i zacząć Go słuchać. Przed taką decyzją stanął Sedekiasz. Król ten nie potrafił obstawać przy tym, co słuszne. Gdy książęta zażądali śmierci Jeremiasza, nie miał odwagi się im sprzeciwić. Jak wspomnieliśmy w poprzednim rozdziale, prorok uszedł z życiem tylko dzięki pomocy Ebed-Melecha. Potem zachęcał Sedekiasza: „Usłuchaj, proszę, głosu Jehowy” (odczytaj Jeremiasza 38:4-6, 20). Dla własnego dobra król musiał zadecydować, czy będzie posłuszny Bogu.
Dlaczego Jeremiasz słusznie raz po raz nawoływał Żydów do okazywania Bogu posłuszeństwa?
POSŁUSZEŃSTWO WOBEC JEHOWY SPRAWĄ DONIOSŁEJ WAGI
7. Wymień przykładowe sytuacje, w których twoje posłuszeństwo może zostać wystawione na próbę.
7 W naszych czasach posłuszeństwo również jest sprawą szczególnej wagi. Jak silne masz postanowienie, by słuchać Jehowy? Gdybyś przypadkowo natknął się w Internecie na stronę pornograficzną, czy zacząłbyś ją oglądać, czy też zapanowałbyś nad sobą i szybko ją zamknął? A gdyby ktoś z pracy bądź ze szkoły zaproponował ci randkę, czy starczyłoby ci sił, żeby odmówić? Jak byś zareagował na odstępcze publikacje lub strony internetowe — z zaciekawieniem czy z odrazą? W tych i podobnych sytuacjach pamiętaj o słowach z Księgi Jeremiasza 38:20.
8, 9. (a) Dlaczego mądrze jest słuchać, gdy starsi próbują udzielić nam pomocy? (b) Jak powinieneś traktować wielokrotnie ponawiane rady starszych?
8 Jehowa za pośrednictwem Jeremiasza często kierował do członków swego ludu wezwania w rodzaju: „Zawróćcie, proszę, każdy ze swej złej drogi i sprawcie, by wasze drogi i wasze postępki były dobre” (Jer. 7:3; 18:11; 25:5; odczytaj Jeremiasza 35:15). Podobnie dzisiejsi chrześcijańscy nadzorcy dokładają wszelkich starań, by pomóc współwyznawcom, którzy znaleźli się w duchowym niebezpieczeństwie. Gdyby się kiedyś zdarzyło, że starsi będą cię ostrzegać przed jakimś niemądrym lub złym postępowaniem, posłuchaj ich. Oni robią to z tych samych względów co Jeremiasz.
9 Starsi mogą ci przypomnieć zasady biblijne, na które już wcześniej zwracali twoją uwagę. Pamiętaj, że powtarzanie tych samych rad nigdy nie przychodzi łatwo, ale jest jeszcze trudniejsze, jeśli osoba potrzebująca pomocy przyjmuje taką postawę jak ogół słuchaczy Jeremiasza. Postaraj się dostrzec w ponawianych działaniach starszych przejaw miłości Jehowy. Warto też sobie uświadomić, że Jeremiasz nie musiałby wciąż powtarzać tych samych ostrzeżeń, gdyby Żydzi odpowiednio na nie reagowali. Kto niezwłocznie wprowadza rady w czyn, nie musi ich słuchać po wielokroć.
JEHOWA PRZEBACZA CHĘTNIE — ALE NIE AUTOMATYCZNIE
10. Dlaczego Jehowa nie przebacza nam grzechów automatycznie?
10 W tym systemie rzeczy nie uda nam się okazywać doskonałego posłuszeństwa — choćbyśmy się bardzo starali. Możemy więc być wdzięczni Jehowie, że jest chętny przebaczać nasze uchybienia. Trzeba jednak pamiętać, że nie robi tego automatycznie. Dlaczego? Ponieważ On brzydzi się grzechem (Izaj. 59:2). Z tego względu chce być pewny, że zasługujemy na Jego przebaczenie.
11. Dlaczego nie da się uniknąć konsekwencji skrytych grzechów?
11 Jak wspomnieliśmy, w czasach Jeremiasza wielu Żydów notorycznie odmawiało Bogu posłuszeństwa, nadużywając w ten sposób Jego cierpliwości i miłosierdzia. Czy coś podobnego mogłoby zagrażać dzisiejszemu słudze Bożemu? Owszem — gdyby ignorował przypomnienia od Jehowy i zaczął trwać w grzechu. Nieraz dzieje się to jawnie, na przykład gdy jakaś osoba wstępuje w związek małżeński, choć co najmniej jedna strona w tym związku z biblijnego punktu widzenia nie jest wolna. Jednakże nawet gdyby grzech był niewidoczny dla innych ludzi, to nieposłuszeństwo wobec Jehowy grozi duchową katastrofą. Ktoś, kto prowadzi podwójne życie, może sobie myśleć: „Nikt się nie dowie”. Ale przecież Bóg czyta w naszych umysłach i sercach, a także doskonale widzi, co robimy w ukryciu (odczytaj Jeremiasza 32:19). Jak więc należałoby postąpić, gdyby jakiś chrześcijanin rzeczywiście pogwałcił prawo Boże?
12. Co muszą niekiedy zrobić starsi, żeby chronić zbór?
12 Wielu Żydów gardziło pomocą, którą raz po raz ofiarował im Jehowa za pośrednictwem Jeremiasza. Podobnie dziś osoba winna poważnego grzechu może nie okazywać skruchy i odrzucać pomoc nadzorców. Wówczas zgodnie z wytycznymi biblijnymi starsi muszą ją wykluczyć, żeby chronić zbór (1 Kor. 5:11-13; zobacz ramkę „Gdy ‛nie ma prawa’”, strona 73). Ale czy to znaczy, że ktoś taki jest w beznadziejnej sytuacji — że nigdy nie będzie mógł odzyskać uznania Bożego? Taki wniosek nie byłby słuszny. Izraelici trwali w nieposłuszeństwie przez długi czas, a mimo to Jehowa ich wezwał: „Wróćcie, odszczepieńczy synowie. Uzdrowię wasze odszczepieństwo” (Jer. 3:22)a. A zatem Jehowa zaprasza grzeszników, by do Niego wrócili — wręcz im to nakazuje.
Dlaczego w razie popełnienia grzechu mądrze jest zabiegać o Boże przebaczenie?
POWRÓT DO JEHOWY PRZEJAWEM POSŁUSZEŃSTWA
13. Co musi sobie uświadomić osoba, która chce wrócić do Jehowy?
13 Jak na to wskazał Jeremiasz, ktoś, kto pragnie wrócić do Boga, musi postawić sobie pytanie: „Cóż to uczyniłem?”. Następnie powinien uczciwie na nie odpowiedzieć, biorąc pod uwagę zasady biblijne. Niepoprawni grzesznicy z czasów Jeremiasza uchylali się od zadania sobie tego pytania. Nie chcieli się przyznać, jak bardzo zbłądzili, i dlatego Jehowa nie mógł im przebaczyć (odczytaj Jeremiasza 8:6). Skruszony winowajca zachowuje się inaczej. Zdaje sobie sprawę, że przestępując prawa Jehowy, ściągnął hańbę na Jego imię oraz na zbór chrześcijański. Poza tym szczerze ubolewa z powodu krzywd, jakie mógł wyrządzić niewinnym osobom. Wie, że jeśli jego prośba o przebaczenie ma się dla Jehowy liczyć, powinien wziąć na siebie odpowiedzialność za wszystkie skutki swego złego postępowania. Ale chcąc odzyskać uznanie Boże, nie może na tym poprzestać.
14. Co musi zrobić osoba, która chce powrócić do Jehowy „całym swym sercem”? (Zobacz też ramkę „Czym jest skrucha?”).
14 Człowiek przejęty szczerą skruchą analizuje swe pobudki, pragnienia i zwyczaje (odczytaj Lamentacje 3:40, 41). Bada, w jakich dziedzinach życia nie dopisuje — może chodzić o kontakty z osobami płci odmiennej, słabość do alkoholu lub tytoniu, korzystanie z Internetu bądź sprawy finansowe. Tak jak gospodyni szoruje nawet niewidoczne zakamarki kuchni, by zachować wzorową czystość, tak samo skruszony grzesznik powinien zadbać o czystość myśli oraz czynów — nawet tych niewidocznych dla innych ludzi. Musi powrócić do Jehowy „całym swym sercem”, przestrzegając Jego wymagań i dostosowując się do Jego zasad. Za dni Jeremiasza niektórzy Żydzi wrócili do Boga „fałszywie”: udawali skruchę, ale nigdy nie zmienili swoich serc ani sposobu życia (Jer. 3:10). Tymczasem osoby, które szczerze zabiegają o przebaczenie, nie próbują oszukiwać Jehowy ani Jego zboru. Nie zależy im po prostu na zachowaniu twarzy lub odzyskaniu dobrych stosunków z krewnymi czy innymi współwyznawcami, lecz na tym, by całkowicie odrzucić grzeszne postępki i być godnym Bożego przebaczenia i uznania.
15. Jakie modlitwy zanosi do Boga skruszony grzesznik?
15 Ważnym elementem skruchy jest modlitwa. W starożytności modlący się często wznosili do nieba ręce. Obecnie osoba przejęta prawdziwą skruchą — mówiąc słowami Jeremiasza — ‛wraz z dłońmi wznosi ku Bogu swe serce’ (Lam. 3:41, 42). Pobudzana uczuciem żalu, swoją prośbę o przebaczenie popiera czynami. Modli się szczerze, prosto z serca.
16. Co przemawia za powrotem do Boga?
16 Winowajca, który szczerze wyznaje swe grzechy, niekiedy musi pokonać dumę. Warto jednak pamiętać, że Jehowa chce, by grzesznicy do Niego powrócili. Gdy widzi w ich sercach prawdziwą skruchę, sam jest do głębi poruszony — wręcz ‛burzą się Jego wnętrzności’, czyli wzbierają w Nim tkliwe uczucia. On pragnie przebaczyć każdemu, kto żałuje swych grzechów, tak jak przebaczył Żydom, których sprowadził z wygnania (Jer. 31:20). Jakże pokrzepia świadomość, że tym, którzy posłusznie wracają do Boga, zapewnia On pokój i nadzieję! (Jer. 29:11-14). Mogą ponownie znaleźć swe miejsce w społeczności Jego oddanych sług.
POSŁUSZEŃSTWO STANOWI OCHRONĘ
17, 18. (a) Kim byli Rechabici? (b) Z czego byli znani Rechabici? (Zobacz ilustrację na stronie 77).
17 Okazywanie Jehowie całkowitego posłuszeństwa stanowi ochronę. Lekcję taką możemy wyciągnąć z przykładu współczesnych Jeremiaszowi Rechabitów. Przeszło 200 lat wcześniej ich przodek, Kenita Jehonadab, który lojalnie poparł Jehu, dał im kilka rygorystycznych nakazów. Między innymi zabronił im pić wino. Mimo iż Jehonadab dawno nie żył, Rechabici wciąż posłusznie trzymali się jego zaleceń. Aby ich wypróbować, Jeremiasz zabrał ich do jadalni świątynnej, postawił przed nimi wino i zachęcił do picia. Oni jednak powiedzieli: „Nie będziemy pić wina” (Jer. 35:1-10).
18 Rechabici przywiązywali dużą wagę do posłuszeństwa wobec dawno zmarłego przodka. Nie ulega wątpliwości, że prawdziwi chrześcijanie z tym większą gorliwością powinni przestrzegać przykazań żywego Boga! Zdecydowane posłuszeństwo Rechabitów — wyraźnie kontrastujące z krnąbrnością Żydów — nie uszło uwagi Jehowy. Bóg obiecał im opiekę podczas nadchodzącej klęski. Czy zatem nie jest rozsądny wniosek, że w czasie wielkiego ucisku ochroni tych, którzy okazują Mu bezwarunkowe posłuszeństwo? (Odczytaj Jeremiasza 35:19).
Dlaczego zdobycie się na skruchę za poważny grzech jest istotnym aspektem posłuszeństwa? Jak posłuszeństwo pomaga uniknąć postępków, których moglibyśmy potem gorzko żałować?
POSŁUSZNI JEHOWIE NIE SĄ ZDANI NA SIEBIE
19. Na jaką ochronę możesz liczyć, gdy jesteś posłuszny Bogu?
19 Nie powinniśmy sądzić, że Bóg zapewniał ochronę swojemu ludowi jedynie w przeszłości. Obecnie strzeże swych posłusznych czcicieli przed szkodą duchową. Podobnie jak wysokie mury zabezpieczały starożytne miasta przed atakiem, tak prawo Boże chroni tych, którzy je studiują i wprowadzają w czyn. Czy pozostaniesz w obrębie bezpiecznych granic zakreślonych przez Boże zasady moralne? Jeśli tak, to możesz być pewien, że dobrze ci się powiedzie (Jer. 7:23). Potwierdzają to przeżycia wielu osób (zobacz ramkę „Posłuszeństwo wobec Jehowy stanowi ochronę”, strona 78).
20, 21. (a) Czego możesz być pewien, pełniąc służbę dla Jehowy? (b) Jak król Jehojakim zareagował na Boże orędzie przekazane mu przez Jeremiasza?
20 Bez względu na to, kto utrudnia ci służbę dla Boga — członkowie rodziny, współpracownicy, koledzy szkolni czy przedstawiciele władz — może być to dla ciebie wielkim wyzwaniem. Bądź jednak pewien, że jeśli w każdej sytuacji pozostaniesz posłuszny Jehowie, On pomoże ci przetrwać nawet najcięższe chwile. Pamiętaj, że Bóg obiecał wspierać Jeremiasza w czasie zaciekłych prześladowań i rzeczywiście to robił (odczytaj Jeremiasza 1:17-19). Rozważmy chociażby, co się wydarzyło za rządów króla Jehojakima.
21 Niewielu władców izraelskich sprzeciwiało się przedstawicielom Bożym z taką zawziętością jak Jehojakim. Wyraźnie to ukazują przeżycia Urijasza, który prorokował w imieniu Jehowy w tym samym czasie co Jeremiasz. Niegodziwy Jehojakim wysłał za nim swych ludzi nawet za granicę, a gdy go sprowadzono, rozkazał go zabić (Jer. 26:20-23). W czwartym roku panowania Jehojakima Jehowa polecił Jeremiaszowi spisać wszystkie słowa, które mu przekazał do tamtej pory, i odczytać je na głos w świątyni. Potem zwój Jeremiasza trafił do samego Jehojakima. Gdy urzędnik dworski zaczął go czytać królowi, ten odcinał z niego kawałek po kawałku i wrzucał do ognia, mimo iż niektórzy książęta próbowali go powstrzymać. Następnie kazał aresztować Jeremiasza i Barucha. Ale „Jehowa ich ukrywał” (Jer. 36:1-6; odczytaj Jeremiasza 36:21-26). Bóg nie pozwolił, by Jehojakim skrzywdził tych dwóch wiernych mężczyzn.
22, 23. Czego o Bożym wsparciu uczy cię przeżycie chrześcijanki ze środkowej Azji?
22 Jeżeli Jehowa uzna to za stosowne, może ‛ukryć’ przed niebezpieczeństwem również swych dzisiejszych sług. Częściej jednak dodaje im odwagi i mądrości, żeby byli Mu posłuszni i nieprzerwanie głosili dobrą nowinę. O wsparciu Jehowy przekonała się samotna matka czwórki dzieci, którą nazwiemy Gulistan. Przez jakiś czas była jedynym Świadkiem Jehowy na dużym obszarze w środkowej Azji, gdzie władze sprzeciwiają się głoszeniu o Królestwie. Do najbliższego zboru ma przeszło 400 kilometrów, więc rzadko przebywa w towarzystwie dojrzałych chrześcijan. Mimo sprzeciwu i innych problemów głosi od domu do domu i znajduje wielu ludzi zainteresowanych orędziem biblijnym. W pewnym okresie prowadziła studia z blisko 20 osobami, troszcząc się zarazem o rosnącą grupę owiec Jehowy.
23 Bóg udzielił swego wsparcia Jeremiaszowi czy Gulistan i tak samo jest gotowy pomóc tobie oraz innym posłusznym Świadkom. Bądź zatem zdecydowany słuchać Jego jako Władcy, a nie ludzi. Wtedy ani prześladowania, ani żadne inne przeszkody nie powstrzymają cię od publicznego wysławiania jedynego prawdziwego Boga (Jer. 15:20, 21).
24. Jakich korzyści zaznajesz dzięki okazywaniu posłuszeństwa?
24 Nie sposób zaznawać prawdziwej radości i zadowolenia, żyjąc niezależnie od Stwórcy (Jer. 10:23). Czy po przeanalizowaniu tego, co Jeremiasz napisał o posłuszeństwie, dostrzegasz dziedziny, w których mógłbyś pozwolić Jehowie w jeszcze większym stopniu ‛kierować twoim krokiem’? Uwzględnianie w swym życiu Jego przykazań to jedyna droga do osiągnięcia pełni szczęścia i powodzenia. „Bądźcie posłuszni memu głosowi”, nawołuje Jehowa, „żeby się wam dobrze wiodło” (Jer. 7:23).
Jak w osobistych relacjach z Bogiem mógłbyś zastosować to, czego o posłuszeństwie nauczyłeś się z Księgi Jeremiasza?
a Jehowa zwracał się tu do mieszkańców północnego królestwa Izraela. Kiedy Jeremiasz przekazywał te słowa, członkowie dziesięciu plemion tworzących to królestwo mniej więcej od 100 lat byli na wygnaniu. Prorok przyznał, że do jego czasów naród ten nie okazał skruchy (2 Król. 17:16-18, 24, 34, 35). Ale jednostki mogły odzyskać Bożą łaskę, a nawet powrócić z wygnania.