GOLIAT

Olbrzym z miasta Gat; harcownik filistyński zabity przez Dawida. Był niezwykle wysoki, miał aż sześć łokci i piędź wzrostu (2,9 m). Jego miedziany pancerz ważył 5000 sykli (57 kg), a żelazny grot jego włóczni — 600 sykli (6,8 kg) (1Sm 17:4, 5, 7). Należał do Refaitów; być może w wojsku Filistynów był najemnikiem (1Kn 20:5, 8; zob. REFAICI).

Krótko po tym, jak Samuel namaścił Dawida, a duch Jehowy opuścił króla Saula (1Sm 16:13, 14), Filistyni zebrali się w Socho, by walczyć z Izraelem, i rozłożyli się obozem w Efes-Dammim. Gdy Izraelici i Filistyni stanęli w szyku bojowym naprzeciw siebie po dwóch stronach doliny, z obozu filistyńskiego wystąpił olbrzym Goliat i głośnymi okrzykami wyzywał Izraelitów na pojedynek. Jego rezultat miał zadecydować o tym, która armia podporządkuje się drugiej. Przez 40 dni rano i wieczorem wystraszeni Izraelici wysłuchiwali zniewag Goliata. Nikt jednak nie miał odwagi stanąć z nim do walki (1Sm 17:1-11, 16).

Urągając zastępom żywego Boga, Jehowy, Goliat wydał na siebie wyrok. Młody pasterz Dawid pod działaniem ducha Bożego przyjął jego wyzwanie. Goliat, przed którym szedł giermek z wielką tarczą, ruszył do przodu, złorzecząc Dawidowi przez swoich bogów. Dawid jednak odparł: „Ty przychodzisz do mnie z mieczem i z włócznią, i z oszczepem, lecz ja przychodzę do ciebie z imieniem Jehowy Zastępów, Boga izraelskich szeregów bojowych, któremu urągałeś” (ILUSTRACJA, t. 1, s. 745). Następnie wypuścił z procy kamień, który utkwił Goliatowi w czole, tak iż olbrzym ten runął na ziemię. Wtedy Dawid stanął nad nim i odciął mu głowę jego własnym mieczem. W rezultacie doszło do pogromu i rzezi Filistynów (1Sm 17:26, 41-53).

„Potem Dawid wziął głowę Filistyna i przyniósł ją do Jerozolimy, a jego oręż złożył w swoim namiocie” (1Sm 17:54). Co prawda twierdza Syjon została zdobyta przez Dawida dopiero później (2Sm 5:7), ale w samej Jerozolimie od dawna mieszkali już Izraelici razem z Jebusytami (Joz 15:63; Sdz 1:8). Po jakimś czasie Dawid najwyraźniej przekazał miecz Goliata do sanktuarium. Świadczy o tym okoliczność, iż otrzymał go od kapłana Achimelecha, gdy uciekał przed Saulem (1Sm 21:8, 9).

W 2 Samuela 21:19 znajduje się fragment, który budzi pewne wątpliwości: „Elchanan, syn Jaare-Oregima Betlejemczyka, zabił Goliata Gittytę, którego drzewce włóczni było niczym wał tkacki”. W równoległym sprawozdaniu w 1 Kronik 20:5 powiedziano: „Elchanan, syn Jaira, zabił Lachmiego, brata Goliata Gittyty, którego drzewce włóczni było niczym wał tkacki”.

Wersety te próbuje się wyjaśnić w różny sposób. Według tradycji zachowanej w targumach Elchanan to Dawid. Natomiast w dziele The Soncino Books of the Bible pod red. A. Cohena (Londyn 1951, 1952) powiedziano, że można założyć istnienie dwóch Goliatów, a samo określenie Goliat mogło być pewnego rodzaju tytułem, jak np. „faraon”, „rabszak” czy „sułtan”. Ale zdaniem większości komentatorów okoliczność, że jeden fragment mówi o „Jaare-Oregimie”, a drugi o „Jairze” i że tylko w Księdze 2 Samuela użyto określenia „Betlejemczyk” (hebr. bet hallachmí), a w Księgach Kronik występuje imię „Lachmi” (hebr. ʼet-Lachmí), wynika z błędów przepisywaczy (zob. JAARE-OREGIM; LACHMI).