Król ten najpierw pojawia się w Biblii jako Pul (2Kl 15:19). W 1 Kronik 5:26 czytamy, że Bóg „pobudził ducha Pula, króla Asyrii — ducha Tilgat-Pilnesera, króla Asyrii — tak iż powiódł on na wygnanie” członków niektórych plemion izraelskich. Starożytne dokumenty świeckie określają oboma tymi imionami jedną i tę samą osobę: w zestawieniu zwanym „Babilońską listą królów (A)” pojawia się „Pulu”, a w „Kronice synchronicznej” figuruje „Tukultiapileszarra” (Tiglat-Pileser) (Ancient Near Eastern Texts, red. J. Pritchard, 1974, ss. 272, 273). Warto też zauważyć, że w cytowanym powyżej wersecie hebrajski czasownik tłumaczony na „powiódł” występuje w liczbie pojedynczej, a nie mnogiej. Jak się na ogół przyjmuje, król ten miał imię własne „Pul”, a po wstąpieniu na tron przyjął imię „Tiglat-Pileser”, które nosił wcześniejszy słynny król asyryjski.

Wygląda na to, że w początkach swego panowania Tiglat-Pileser III był zajęty umacnianiem granic imperium na pd., wsch. i pn. Ale wkrótce niebezpieczeństwo ze strony Asyrii zawisło nad leżącymi na zach. państwami Syrii i Palestyny.

W związku z wyprawą Tiglat-Pilesera III do Syrii inskrypcje asyryjskie wyróżniają niejakiego Azrijau z Ia-ú-da-a-a (z Jaadi, czyli Judy) (Ancient Near Eastern Texts, ss. 282, 283; por. S. Gądecki, Archeologia biblijna, Gniezno 1994, t. 1, s. 328). Wygląda to na wzmiankę o królu Azariaszu z Judy, znanym lepiej jako Uzzjasz (829-778 p.n.e.), ale sprawa jest dyskusyjna, gdyż zdaniem niektórych znawców przedmiotu nazwę Juda czasami odnoszono do niewielkiego królestwa Samʼal w Syrii. Wprawdzie wydaje się rzeczą mało prawdopodobną, by pogański król miał imię zawierające cząstkę Jah (skrócona forma imienia Jehowa) i dodatkowo żył współcześnie z judzkim królem noszącym takie samo imię. Ale z drugiej strony Biblia w nawiązaniu do Azariasza (Uzzjasza) nie wspomina o Tiglat-Pileserze, a dokumentacja asyryjska jest bardzo zdekompletowana.

Za panowania izraelskiego króla Menachema (ok. 790-781 p.n.e.) Tiglat-Pileser III (Pul) wyruszył do Palestyny, toteż Menachem, chcąc wkupić się w jego łaski, zapłacił mu daninę w wysokości „tysiąca talentów srebra” (równowartość 6 606 000 dolarów). Tiglat-Pileser chwilowo się tym zadowolił i wycofał swoje wojska (2Kl 15:19, 20). Dokumenty asyryjskie wspominają, że Me-ni-hi-im-me (Menachem) wraz z Recinem z Damaszku oraz Chiramem z Tyru płacił daninę Tiglat-Pileserowi.

Później, za panowania judzkiego króla Achaza (761-746 p.n.e.), izraelski król Pekach sprzymierzył się z Recinem z Damaszku i napadł na Judę (2Kl 16:5, 6; Iz 7:1, 2). Chociaż prorok Izajasz zapewnił Achaza, że wkrótce oba sprzysiężone królestwa znikną ze sceny wydarzeń, ten wolał przekupić Tiglat-Pilesera, aby przybył z odsieczą (2Kl 16:7, 8; Iz 7:7-16; 8:9-13). Pewna asyryjska inskrypcja opisuje, że w skład daniny, którą złożył Ia-u-ha-zi (Jehoachaz, czyli Achaz) z Judy oraz inni królowie z tych terenów, wchodziły: „złoto, srebro, cyna, żelazo, antymon, lniane szaty z różnobarwnymi przybraniami, szaty z ich własnych (warsztatów), (wykonane) z ciemnopurpurowej wełny (...) wszelkiego rodzaju kosztowności, czy to pochodzące z morza, czy z lądu, (najlepsze) produkty ich krain, skarby (ich) królów, konie, muły (przyuczone do) jarzma” (Ancient Near Eastern Texts, s. 282). Wojowniczy władca Asyrii odpowiedział na usilną prośbę Achaza najazdem na Izrael; zdobył kilka miast na pn., opanował Gilead, Galileę i ziemię Naftalego, a wielu mieszkańców uprowadził na wygnanie (2Kl 15:29; 1Kn 5:6, 26). Poza tym asyryjskie wojska zaatakowały i zajęły Damaszek, a król Recin został stracony. W Damaszku Tiglat-Pileser III przyjął Achaza, który przybył z Judy, by dać wyraz wdzięczności lub poddaństwa wobec Asyrii (2Kl 16:9-12).

Izajasz w natchnieniu przepowiedział, iż Jehowa użyje króla Asyrii niczym „brzytwy najętej” i „ogoli” królestwo judzkie (Iz 7:17, 20). Trudno powiedzieć, czy tą ‛najętą brzytwą’ miał akurat być przekupiony przez Achaza Tiglat-Pileser III, niemniej Biblia wyjawia, że sprawił on wielką udrękę Achazowi, którego łapówka ‛nic mu nie pomogła’ (2Kn 28:20, 21). Zapewne była to wstępna faza asyryjskiej inwazji, która miała ‛zalać’ Judę i ostatecznie ‛sięgnąć aż do szyi królestwa’, do czego faktycznie doszło za czasów Ezechiasza (Iz 8:5-8; 2Kl 18:13, 14).

Tiglat-Pileser III napisał w swych kronikach o północnym królestwie izraelskim: „Obalili swego króla Pekacha (Pa-ka-ha), a ja ustanowiłem nad nimi Hoszeę (A-ú-si-ʼ) jako króla. Otrzymałem od nich 10 talentów złota [3 853 500 dolarów], 1000 (?) talentów srebra [6 606 000 dolarów] jako [da]ninę i zabrałem je do Asyrii” (Ancient Near Eastern Texts, s. 284). Tym samym asyryjski monarcha twierdzi, że miał wpływ na objęcie tronu przez Hoszeę po zamachu stanu, w którym zginął Pekach, poprzednik Hoszei (ok. 758 p.n.e.) (2Kl 15:30).

W 2 Kronik 28:16 czytamy, że Achaz „posłał do królów Asyrii, żeby mu pomogli”. Rzeczownik „król” w Septuagincie oraz innych starożytnych manuskryptach pojawia się w liczbie pojedynczej, ale w hebrajskim tekście masoreckim występuje w liczbie mnogiej, zachowanej w niektórych przekładach na języki nowożytne (Bg, BWP, NŚ). Część uczonych uważa, że liczba mnoga ma tu jedynie wskazać na majestat i potęgę przypisywane jednemu władcy (Tiglat-Pileserowi III) jako „królowi królów”. Ale inni zwracają uwagę na chełpliwą wypowiedź tego asyryjskiego monarchy zanotowaną w Izajasza 10:8: „Czyż moi książęta nie są zarazem królami?” Jest zatem możliwe, że wzmianka o „Pulu, królu Asyrii” (2Kl 15:19) dotyczy okresu, gdy panował nad jakąś prowincją asyryjską przed objęciem władzy nad całym imperium.