PIEŚŃ ŻAŁOBNA
Liryczny utwór poetycki bądź muzyczny wyrażający czyjś głęboki żal z powodu śmierci przyjaciela lub kogoś ukochanego; elegia. W Przekładzie Nowego Świata nazwa „pieśń żałobna” jest tłumaczeniem hebrajskiego słowa kináh, które oznacza utwór żałobny, elegię, tren.
Hebrajski wyraz sziggajòn użyty w nagłówku Psalmu 7 został oddany przez „pieśń żałości” i może określać pełen emocji utwór muzyczny z nagłymi zmianami rytmu (przyp. w NW). To samo słowo występuje w lm. w Habakuka 3:1, gdzie je przetłumaczono na „pieśni żałości”. Ze względu na żałobny charakter tych utworów towarzyszyło im wzdychanie i zawodzenie (Eze 2:10). Przynajmniej niektóre z nich utrwalono na piśmie i przechowywano. W 2 Kronik 35:25 opisano, jak Jeremiasz opłakiwał zmarłego króla Jozjasza, a z treści tego wersetu wynika, iż istniał wtedy jakiś zbiór pieśni żałobnych (hebr. kinòt): „Wszyscy śpiewacy oraz śpiewaczki po dziś dzień mówią w swych pieśniach żałobnych o Jozjaszu; i uczyniono z nich przepis dla Izraela, i są one zapisane wśród pieśni żałobnych”.
Pieśni te były wyrazem żałości. Jehowa oznajmił niewiernemu Izraelowi: „I obrócę wasze święta w żałobę, a wszystkie pieśni wasze w pieśń żałobną” (Am 8:10). A zatem utwory te intonowano także na znak odrzucenia przez Jehowę lub w celu przeciwstawienia dawnego szczęścia późniejszym tragediom (Jer 7:29; Eze 19:1-14). Były śpiewane zawodzącym głosem, często przez kobiety (Jer 9:20; Eze 27:32).
Niektóre pieśni żałobne miały charakter historyczny i układano je po jakimś smutnym wydarzeniu, takim jak śmierć cenionego znajomego. Przykładem może być pieśń zaśpiewana przez Dawida z żalu po śmierci Saula i Jonatana, którzy polegli na górze Gilboa podczas wojny z Filistynami (1Sm 31:8; 2Sm 1:17-27). Król Dawid opłakiwał też Abnera na jego pogrzebie (2Sm 3:31-34). Pieśni żałobne po czyjejś śmierci układano m.in. dla pocieszenia żywych; wierni słudzy Boży nie robili tego w celu wychwalania zmarłych (Kzn 9:5, 10).
Księga Lamentacji jest pieśnią żałobną napisaną przez Jeremiasza po zburzeniu Jerozolimy przez Babilończyków w 607 r. p.n.e. Choć wyraża żal po jej spustoszeniu, świadczy też o wierze i ufności pokładanej w Jehowie; rozdz. 5 rozpoczyna się od błagalnej prośby, żeby Bóg zechciał pamiętać o swym ludzie, który stał się jak „sieroty bez ojca” (Lam 3:22-27; 5:1-3; zob. LAMENTACJE).
Część biblijnych pieśni żałobnych ma charakter proroczy i obrazowo opisuje nadchodzące nieszczęście — niekiedy tak, jak gdyby już nastąpiło. Prorocze pieśni żałobne zaśpiewano o Tyrze i jego królu (Eze 26:17; 27:1, 2; 28:11-19) oraz o faraonie i Egipcie (Eze 32:2-16). W pieśni żałobnej o Judzie i Jerozolimie opłakiwano ich przyszłe spustoszenie (Jer 9:9-11).