HAMAN

Syn Hammedaty, Agagity. Określenie „Agagita” może oznaczać, że był Amalekitą z królewskiego rodu (Est 3:1; zob. AGAG 1; AGAGITA). Jeżeli rzeczywiście był Amalekitą, wyjaśniałoby to, dlaczego żywił tak wielką nienawiść do Żydów. Otóż Jehowa nakazał całkowicie wytępić Amalekitów (Wj 17:14-16), ponieważ okazali się oni wrogami Boga i Jego ludu, gdy bez przyczyny napadli na Izraelitów wędrujących przez pustkowie (Wj 17:8).

Haman był sługą króla perskiego Aswerusa (Kserksesa I), który panował na początku V w. p.n.e. Dostąpił wielkich zaszczytów i został pierwszym ministrem w imperium perskim. Kiedy Żyd Mardocheusz nie chciał się przed nim pokłonić, wpadł w taką wściekłość, że uknuł plan zagłady Mardocheusza i wszystkich Żydów w całym państwie. Przedstawił ich jako element niepożądany, jako gwałcicieli prawa państwowego, których „prawa są inne niż wszystkich innych ludów”. Dodał argument ekonomiczny, oświadczając królowi: „Niech zostanie napisane, że mają być zgładzeni; a ja wypłacę na ręce tych, którzy to wykonają, dziesięć tysięcy srebrnych talentów [ok. 66 060 000 dolarów], przynosząc je do skarbca królewskiego”. Król wręczył Hamanowi swój sygnet i rzekł: „Dane jest ci to srebro, jak również ten lud, abyś z nim uczynił, co wyda się dobre w twoich oczach” (Est 3:1-11).

Królewskie upoważnienie do ograbienia i zgładzenia Żydów, a także późniejsze zaproszenie na dwie uczty do królowej Estery nadęły Hamana niesłychaną pychą (Est 3:12, 13; 5:4-12). Ale gdy sądził, że jest bliski zrealizowania swych najambitniejszych planów, sytuacja całkowicie się odwróciła. Zarozumiały Haman spodziewał się wywyższenia, tymczasem został sromotnie poniżony, gdy król polecił mu poprowadzić publiczną ceremonię ku czci znienawidzonego Mardocheusza, który wcześniej wykrył spisek na życie monarchy (Est 2:21-23; 6:1-12). Żona Hamana i jego mędrcy uznali to za znak, że upadnie przed Żydem Mardocheuszem (Est 6:13).

Katastrofalny upadek Hamana nastąpił podczas drugiej specjalnej uczty wydanej przez królową Esterę, kuzynkę Mardocheusza (Est 2:7). W obecności Hamana odważnie przedstawiła królowi pewną prośbę. Ku jego zdumieniu wyjawiła, iż ktoś chce mu zaszkodzić, a morderczy spisek godzi nawet w życie jego królewskiej małżonki. Gdy monarcha zawrzał gniewem, śmiało zdemaskowała żądnego krwi, nikczemnego spiskowca — był nim pierwszy minister, „ten zły Haman”, w tym momencie zmartwiały z przerażenia (Est 7:1-6). Król niezwłocznie rozkazał powiesić Hamana na 22-metrowym słupie, który ten przygotował dla Mardocheusza (Est 7:7-10). Jego dom oddał Esterze (Est 8:7), a Mardocheusza uczynił pierwszym ministrem i upoważnił go do zezwolenia Żydom na wystąpienie w obronie własnej (Est 8:2, 10-15). Przez dwa dni brali oni odwet na wrogach i odnieśli walne zwycięstwo, zabijając przeszło 75 000 nieprzyjaciół. Było wśród nich dziesięciu synów Hamana, których następnego dnia powieszono, wystawiając na publiczne pohańbienie (Est 9:1-17; zob. ESTERA; ESTERY, KSIĘGA; MARDOCHEUSZ 2; PURIM).

Haman wykazywał złe cechy typowe dla Amalekitów. Niewątpliwie był czcicielem fałszywych bogów, a przy rzucaniu losów w celu ustalenia najpomyślniejszego dnia zagłady Żydów zapewne zdał się na astrologów (Est 3:7; zob. LOS). Popełniał „uczynki ciała” — uprawiał bałwochwalstwo i spirytyzm, przejawiał zbrodniczą nienawiść do Żydów, pychę, wyniosłość, zarozumiałość, skrajną zawiść wobec innych, zwłaszcza wobec sług Bożych (Gal 5:19-21). Był kłamcą i oszustem (Est 3:8), a gdy jego plany udaremniono i został potępiony, okazał się nędznym tchórzem (Est 7:6-8). Zgodnie z zasadą wyłuszczoną w Rzymian 6:16 wyraźnie udowodnił, że był sługą Przeciwnika Bożego, Diabła.