SPICHRZ
Budynek, w którym przechowywano zboże i inne produkty żywnościowe, w tym także wino i olej; magazyn, składnica. Spichrze na ziarno nazywano też czasem składami zboża. Poza tym różne rzeczy przechowywano w stodołach, wieżach i innych obiektach (1Kn 27:25; 2Kn 32:27, 28; Jl 1:17; Ag 2:19), a niektóre miasta służyły przede wszystkim za spichlerze (Wj 1:11).
Spichrze były również potrzebne przy sanktuarium, by pomieścić dziesięciny i daniny z pól, sadów i winnic, przynoszone Lewitom przez Izraelitów (Mal 3:10). Mężczyźni sprawujący pieczę nad tymi składnicami wydawali przydziały swoim braciom (1Kn 26:15, 17; Neh 12:44; 13:12, 13).
W starożytnym Egipcie budowano różne rodzaje spichlerzy — niektóre przypominały współczesne silosy na zboże. Ziarno wsypywano przez otwór u szczytu zbiornika (w tym celu trzeba było wejść po drabinie), a wybierano u dołu przez małe przesuwane drzwi umieszczone na poziomie gruntu. Na Bliskim Wschodzie używano także podziemnych spichrzy, zwłaszcza w rejonach słabo zaludnionych, gdyż były one ukryte przed grabieżcami.
Ilustracje słowne. Gdy Jezus Chrystus zachęcał swych uczniów, by nie zamartwiali się o potrzeby materialne, lecz zabiegali tylko o „chleb na ten dzień”, przypomniał im, że Bóg karmi ptaki, chociaż one nie zbierają do spichrzy ani stodół (Mt 6:11, 25, 26; Łk 12:22, 24). Chcąc pokazać, że życie nie zależy od tego, co się posiada, Jezus podał przykład bogatego człowieka, który postanowił wybudować sobie nowe, większe spichrze, by pomieścić swe liczne dobra, ale nagle zmarł. Jego bogactwo nie przyniosło mu zatem żadnego pożytku (Łk 12:13-21).
Mądry pisarz Księgi Przysłów odradza koncentrowanie się na ziemskich dobrach i ich gromadzeniu, zaleca natomiast: „Okazuj Jehowie szacunek tym, co masz wartościowego (...) Wtedy twe spichrze będą obficie napełnione” (Prz 3:9, 10). Potwierdza to przykład Izraelitów. Gdy posłusznie służyli Jehowie i przynosili do sanktuarium pełne dziesięciny, zaznawali błogosławieństw i mieli wszystkiego pod dostatkiem (Pwt 28:1, 8; 1Kl 4:20; 2Kn 31:4-10; Mal 3:10). W Psalmie 144:11-15 król Dawid najwyraźniej użył przeciwstawienia, by pokazać, kto naprawdę jest szczęśliwy. Z kontekstu wynika (zob. w. 11 i 12), że opisuje ludzi pokładających ufność w rzeczach materialnych, którzy chełpią się swym bogactwem: „Spichlerze nasze pełne, dostarczają produktów jednego rodzaju po drugim (...). Szczęśliwy lud, któremu tak się wiedzie!” Ale końcowe słowa Dawida zapewne mają ukazać, co w przeciwieństwie do bogactw materialnych daje prawdziwe szczęście: „Szczęśliwy lud, którego Bogiem jest Jehowa!”
Znaczenie przenośne. Aby zwrócić uwagę faryzeuszy i saduceuszy na ich niebezpieczną sytuację, Jan Chrzciciel przyrównał osoby okazujące szczerą skruchę do pszenicy, która ma zostać zebrana, natomiast tych przywódców — do plew. Oświadczył: „Ten, który przychodzi za mną (...) zbierze swą pszenicę do spichrza, ale plewy spali ogniem nieugaszonym” (Mt 3:7-12; Łk 3:16, 17). Jezus przepowiedział „żniwo”, czyli „zakończenie systemu rzeczy”, podczas którego anielscy „żniwiarze” zbiorą symboliczne „chwasty” na spalenie, a „pszenica” zostanie zgromadzona w Bożym „spichrzu”, odrodzonym zborze chrześcijańskim, gdzie można znaleźć ochronę i uznanie Boże (Mt 13:24-30, 36-43).
Jehowa mówi o „składnicach”, w których niejako trzyma różne rzeczy za pomocą stworzonych przez siebie praw przyrody; ma tam również arsenał środków, które wykorzystuje w szczególnym celu. O morzu czytamy, że ‛niczym tamą zbiera jego wody, umieszcza w składnicach’ (Ps 33:7). A nawiązując do innych zjawisk naturalnych, czasami wykorzystywanych przeciw swym wrogom, Bóg zapytał Hioba: „Czyś wszedł do składnic śniegu albo czy widzisz składnice gradu, które zachowuję na czas udręki, na dzień walki i wojny?” (Hi 38:22, 23; por. Joz 10:8-11; Sdz 5:20, 21; Ps 105:32; 135:7). Nawet wojska Medów i Persów pod wodzą króla Cyrusa zaliczono do ‛oręża potępienia’, który Jehowa dobył przeciwko Babilonowi ze swej „składnicy” (Jer 50:25, 26).