PSZENICA

Ważne zboże, które od dawna dostarcza człowiekowi cennego pokarmu i nierzadko — tak jak to bywało w starożytności — osiąga cenę dwu- lub trzykrotnie wyższą od ceny jęczmienia (por. 2Kl 7:1, 16, 18; Obj 6:6). Z samej pszenicy (hebr. chittáh; gr. sítos) lub jej mieszanki z innymi zbożami powszechnie wypiekano chleb (Wj 29:2; Eze 4:9). Pszenicę jedzono też na surowo (Mt 12:1), a po rozgnieceniu ziaren uzyskiwano kaszę. Świeżo zżęte, miękkie kłosy pszenicy prażono (Kpł 2:14; 2Sm 17:28). Podbite plemiona czy narody płaciły pszenicą daninę (2Kn 27:5); składano ją także w ofierze Jehowie (1Kn 23:29; Ezd 6:9, 10).

Młoda pszenica jest jasnozielona i przypomina trawę. Gdy dojrzeje, przybiera kolor złocistobrązowy i osiąga wysokość 0,6—1,5 m. Ma długie, cienkie liście oraz łodygę zakończoną kłosem z ziarnami. Pewien gatunek pszenicy (Triticum compositum), uprawiany już w starożytnym Egipcie i wciąż spotykany na tamtych terenach, wydaje kilka kłosów z jednej łodygi (por. Rdz 41:22, 23). Odmiany powszechnie uprawiane w Palestynie w czasach nowożytnych, a prawdopodobnie także w czasach biblijnych, są ościste, tzn. plewki okrywające ziarna mają szorstkie, kłujące włoski.

Zgodnie z obietnicą Bożą daną Izraelitom Palestyna okazała się ziemią pszenicy i jęczmienia (Pwt 8:8; 32:14; Ps 81:16; 147:14). Rodziła tyle zboża, że starczało go na potrzeby własne i jeszcze można je było eksportować (2Kn 2:8-10, 15). Za czasów Ezechiela Tyr handlował różnymi produktami pochodzącymi z Judy i Izraela, m.in. „pszenicą z Minnitu” (Eze 27:17).

Pszenicę wysiewano w Palestynie mniej więcej równocześnie z jęczmieniem, w miesiącu Bul (październik/listopad), gdy już wczesne deszcze jesienne wystarczająco spulchniły glebę, by nadawała się do orki (Iz 28:24, 25). Żniwa pszenicy następowały po zbiorach jęczmienia (Rut 2:23; por. Wj 9:31, 32) i miały ścisły związek z obchodzonym w miesiącu Siwan (maj/czerwiec) Świętem Tygodni, czyli Pięćdziesiątnicą; jako ofiarę kołysaną składano wtedy Jehowie dwa upieczone na zakwasie chleby z mąki pszennej (Wj 34:22; Kpł 23:17). Po wymłóceniu, odwianiu i przesianiu pszenicę często przechowywano w podziemnych magazynach, do czego być może nawiązano w Jeremiasza 41:8.

Pismo Święte wspomina o pszenicy także w znaczeniu przenośnym. Wyobraża ona osoby cieszące się uznaniem Jehowy, „synów królestwa” (Mt 3:12; 13:24-30, 37, 38; Łk 3:17). Zarówno Jezus, jak i apostoł Paweł nawiązali do pszenicy, żeby zilustrować zmartwychwstanie (Jn 12:24; 1Ko 15:35-38). A Jezus przyrównał do przesiewania pszenicy próbę czekającą jego uczniów w związku z przeciwnościami, które miały go spotkać (Łk 22:31).