Pisarz: Daniel

Miejsce spisania: Babilon

Spisywanie ukończono: ok. 536 p.n.e.

Obejmuje okres: 618-ok. 536 p.n.e.

 1. Jaką historię zawiera Księga Daniela i co uwypukla?

DZISIAJ, gdy wszystkie narody ziemi stoją o krok od katastrofy, na szczególną uwagę zasługują doniosłe, prorocze orędzia stanowiące treść Księgi Daniela. Inne księgi biblijne — Samuela, Królów czy Kronik — zawierają relacje naocznych świadków opisujących dzieje obrazowego królestwa Bożego (pod panowaniem dynastii Dawida), natomiast Księga Daniela koncentruje się na narodach świata i zapowiada zmagania między wielkimi dynastiami od czasów tego proroka aż do „czasu końca”. Jest to napisana z wyprzedzeniem historia świata. Prowadzi do pasjonującego punktu kulminacyjnego dziejów, ukazując, co się wydarzy „pod koniec dni”. Tak jak niegdyś Nebukadneccar (Nabuchodonozor), narody w bolesny sposób dowiedzą się, „że Najwyższy jest Władcą w królestwie ludzkim” i że w końcu powierza je komuś „podobnemu do syna człowieczego” — Mesjaszowi i Wodzowi, Chrystusowi Jezusowi (Dan. 12:4; 10:14; 4:25; 7:13, 14; 9:25; Jana 3:13-16). Uważne zbadanie, jak spełniały się proroctwa z natchnionej Księgi Daniela, pomoże nam bardziej cenić to, iż Jehowa potrafi przepowiadać przyszłość, oraz Jego zapewnienie, że będzie chronił swój lud i udzielał mu błogosławieństw (2 Piotra 1:19).

 2. Skąd wiadomo, że Daniel był postacią historyczną, i w jakim burzliwym okresie prorokował?

² Księgę tę nazwano od imienia jej pisarza. „Daniel” (po hebrajsku Danijjél) znaczy „moim sędzią jest Bóg”. Żyjący współcześnie z nim Ezechiel potwierdza, że prorok ten był postacią historyczną, gdyż wymienia go obok Noego i Hioba (Ezech. 14:14, 20; 28:3). Daniel datuje początek swej księgi na „trzeci rok królowania Jehojakima, króla Judy”. Był to rok 618 p.n.e., trzeci rok Jehojakima jako wasala Nebukadneccara.a Daniel miał prorocze wizje aż do trzeciego roku Cyrusa, czyli mniej więcej do roku 536 p.n.e. (Dan. 1:1; 2:1; 10:1, 4). Jakże wiele wydarzyło się za życia Daniela! Dzieciństwo spędził pod panowaniem królestwa Bożego w Judzie. Później jako kilkunastoletni książę wraz z innymi szlachetnie urodzonymi Judejczykami został zabrany do Babilonu, gdzie przeżył rozkwit i upadek tego trzeciego mocarstwa światowego w historii biblijnej. Potem był wysokim urzędnikiem w czwartym mocarstwie, w Medo-Persji. Musiał więc żyć około stu lat.

 3. Co dowodzi kanoniczności i autentyczności Księgi Daniela?

³ Księga Daniela zawsze występowała w żydowskich katalogach natchnionych Pism. Jej fragmenty znaleziono wśród manuskryptów innych kanonicznych ksiąg biblijnych w Zwojach znad Morza Martwego — niektóre z nich pochodzą z pierwszej połowy I wieku p.n.e. Jeszcze ważniejszym dowodem autentyczności tej księgi jest jednak to, że powołują się na nią Chrześcijańskie Pisma Greckie. Jezus bezpośrednio wymienia Daniela w swym proroctwie o „zakończeniu systemu rzeczy”, w którym kilkakrotnie cytuje z tej księgi (Mat. 24:3; zob. też Dan. 9:27; 11:31 i 12:11 — Mat. 24:15 i Marka 13:14; Dan. 12:1 — Mat. 24:21; Dan. 7:13, 14 — Mat. 24:30).

 4, 5. Jak archeologia obala zarzuty zwolenników wyższej krytyki Biblii dotyczące Księgi Daniela?

⁴ Wprawdzie zwolennicy wyższej krytyki Biblii kwestionowali historyczność Księgi Daniela, lecz z biegiem czasu odkrycia archeologiczne całkowicie obaliły ich twierdzenia. Na przykład lekceważąco odrzucali podaną przez Daniela informację, że Belszaccar (Baltazar) był królem w Babilonie w tym samym czasie, gdy za władcę uważano Nabonida (Dan. 5:1). Archeolodzy ustalili jednak ponad wszelką wątpliwość, że Belszaccar był postacią historyczną i że współrządził z Nabonidem w ostatnich latach imperium babilońskiego. Pewien starożytny tekst klinowy niezbicie dowodzi, iż Belszaccar dysponował w Babilonie władzą królewską, oraz wyjaśnia, w jaki sposób został współwładcą Nabonida.b Również inny tekst klinowy potwierdza, że Belszaccar pełnił funkcje królewskie. Tabliczka pochodząca z 12 roku panowania Nabonida zawiera przysięgę na imię Nabonida jako króla i Belszaccara jako syna królewskiego, z czego wynika, iż Belszaccar dorównywał pozycją swemu ojcu.c Wyjaśnia to zarazem, dlaczego obiecał on Danielowi, że uczyni go „trzecim w królestwie”, jeśli ten zdoła wyjaśnić znaczenie pisma na ścianie. Król Nabonid byłby pierwszy, Belszaccar drugi, a Daniela ogłoszono by trzecim władcą (5:16, 29). Pewien badacz oświadczył: „Utrwalone pismem klinowym wzmianki o Belszaccarze rzucają tak wiele światła na jego rolę, iż jest zupełnie jasne, jakie miejsce zajmował w historii. Z licznych tekstów wynika, że pod względem rangi i prestiżu Belszaccar niemal dorównywał Nabonidowi. Jak dowiedziono, przez większą część końcowego okresu państwa nowobabilońskiego istniało dwuwładztwo. Nabonid sprawował najwyższą władzę ze swego pałacu w Temie w Arabii, natomiast Belszaccar był regentem w kraju rodzinnym, a ośrodek jego rządów stanowił Babilon. Belszaccar wcale nie był słabym wicekrólem; powierzono mu ‚władzę królewską’”.d

⁵ Niektórzy usiłowali podważyć wiarogodność relacji Daniela o piecu ognistym (rozdz. 3), twierdząc, że jest to legenda. Tymczasem pewien starobabiloński list zawiera następującą wypowiedź: „Tak mówi Rîm-Sin, twój pan: Ponieważ on wrzucił chłopca-niewolnika do pieca, ty wrzuć do pieca tego niewolnika”. Co ciekawe, nawiązując do owego tekstu, G. R. Driver podaje, iż kara ta „pojawia się w opowiadaniu o Trzech Świętych Młodzieńcach (Dan. III 6, 15, 19-27)”.e

 6. Na jakie dwie części dzieli się Księga Daniela?

⁶ Żydzi nie zaliczali Księgi Daniela do Proroków, lecz do Pism. Jednakże w polskich przekładach Biblii zachowano kolejność przyjętą w greckiej Septuagincie oraz łacińskiej Wulgacie i umieszczono tę księgę między prorokami większymi a mniejszymi. Można ją podzielić na dwie części. Pierwsza — rozdziały od 1 do 6 — to ułożony chronologicznie opis przeżyć Daniela i jego towarzyszy w służbie państwowej od roku 617 do 538 p.n.e. (Dan. 1:1, 21). Część drugą — rozdziały od 7 do 12 — napisał w pierwszej osobie sam Daniel; zrelacjonował tu swoje wizje i spotkania z aniołami w okresie mniej więcej od roku 553f do 536 p.n.e. (7:2, 28; 8:2; 9:2; 12:5, 7, 8). Obie te części stanowią razem jedną, harmonijną w swej treści Księgę Daniela.

TREŚĆ KSIĘGI DANIELA

 7. Jak doszło do tego, że Daniel i jego towarzysze zaczęli pełnić służbę państwową w Babilonie?

⁷ Przygotowanie do służby państwowej (1:1-21). W roku 617 p.n.e. Daniel wraz z innymi żydowskimi jeńcami przybywa do Babilonu. Przywieziono tam również święte naczynia ze świątyni jerozolimskiej i złożono je w pogańskim skarbcu. Daniel i jego trzej hebrajscy towarzysze znajdują się w grupie młodych Judejczyków królewskiego rodu, których wybrano na trzyletnie przeszkolenie w pałacu władcy. Daniel postanawia w swym sercu nie kalać się pogańskimi przysmakami ani winem króla, toteż proponuje, by przez dziesięć dni podawano im na próbę dietę jarską. Wychodzi to na dobre Danielowi i jego towarzyszom, a Bóg obdarza ich wiedzą i mądrością. Nebukadneccar czyni tych czterech młodzieńców swymi doradcami. Ostatni werset rozdziału 1, dodany chyba długo po napisaniu poprzedniej części, wskazuje, że Daniel pełnił służbę na dworze królewskim jeszcze jakieś 80 lat po uprowadzeniu do niewoli — około roku 538 p.n.e.

 8. Jaki sen wraz z jego wykładnią Bóg objawia Danielowi i co w dowód wdzięczności czyni Nebukadneccar?

⁸ Sen o przerażającym posągu (2:1-49). W drugim roku swego panowania (licząc prawdopodobnie od zburzenia Jerozolimy w roku 607 p.n.e.) Nebukadneccar ma sen, który go zaniepokoił. Ale kapłani zajmujący się magią nie potrafią go opowiedzieć ani wyjaśnić. Chociaż król obiecuje im wielkie dary, zaklinają się, że nikt oprócz bogów nie może wyłożyć tego, o co on pyta. Król wpada więc w furię i każe wytracić mędrców. Ponieważ rozkaz dotyczy też czterech Hebrajczyków, Daniel prosi o czas na wytłumaczenie snu. Wraz z towarzyszami modli się do Jehowy o kierownictwo. Jehowa objawia mu sen i jego znaczenie, toteż Daniel idzie do króla i mówi: „Jest Bóg w niebiosach — Ten, który wyjawia tajemnice — i on oznajmił królowi Nebukadneccarowi, co się ma wydarzyć pod koniec dni” (2:28). Daniel opowiada sen o ogromnym posągu. Jego głowa jest ze złota, pierś i ramiona ze srebra, brzuch i uda z miedzi, nogi z żelaza, natomiast stopy częściowo z żelaza, a częściowo z gliny. Uderza weń i go kruszy jakiś kamień, który potem staje się wielką górą i wypełnia całą ziemię. Co to znaczy? Daniel wyjaśnia, że złotą głową jest król Babilonu. Po jego królestwie nastąpi drugie, trzecie i czwarte. W końcu „Bóg nieba ustanowi królestwo, które nigdy nie zostanie obrócone wniwecz. (...) Zmiażdży ono wszystkie owe królestwa i położy im kres, lecz samo będzie trwać po czasy niezmierzone” (2:44). W dowód wdzięczności i uznania król wychwala jako „Boga bogów” Tego, którego czci Daniel, a jego samego czyni „władcą nad całą prowincją babilońską oraz naczelnym prefektem wszystkich mędrców babilońskich”. Jego trzech towarzyszy wyznacza do zarządzania w królestwie (2:47, 48).

 9. Co się dzieje, gdy trzej Hebrajczycy śmiało odmawiają oddania czci posągowi?

⁹ Trzej Hebrajczycy wyratowani z ognistego pieca (3:1-30). Nebukadneccar wznosi olbrzymi złoty posąg, wysoki na 60 łokci (27 metrów), i rozkazuje sprawującym władzę w mocarstwie zebrać się z okazji poświęcenia go. Gdy zabrzmi specjalna muzyka, wszyscy mają upaść i oddać posągowi cześć. Kto tego nie zrobi, zostanie wrzucony do rozpalonego pieca. Doniesiono, że rozkazu nie wykonało trzech towarzyszy Daniela: Szadrach, Meszach i Abed-Nego. Stanąwszy przed rozgniewanym królem, śmiało oświadczają: „Nasz Bóg, któremu służymy, potrafi nas wyratować. (...) Złotemu posągowi, który postawiłeś, nie oddamy czci” (3:17, 18). Rozwścieczony władca każe rozpalić piec siedem razy bardziej niż zwykle, związać trzech Hebrajczyków i wrzucić ich do środka. Ognisty płomień zabija wykonawców tego wyroku. Nebukadneccara ogarnia strach. Cóż widzi w piecu? Czterech mężów przechadza się pośród ognia, nie ponosząc szkody, a „czwarty wyglądem przypomina syna bogów” (3:25). Król woła trzech Hebrajczyków, by wyszli z ognia. Wychodzą nietknięci — nawet nie czuć od nich swędu spalenizny! Dzięki temu, że odważnie obstawali przy prawdziwym wielbieniu, Nebukadneccar przyznaje wolność religijną Żydom w całym swym imperium.

10. Jaki straszny sen o „siedmiu czasach” przyśnił się Nebukadneccarowi i czy się na nim spełnił?

¹⁰ Sen o „siedmiu czasach” (4:1-37). Relacja o tym śnie ma w Księdze Daniela formę odpisu babilońskiego dokumentu państwowego. Sporządził go upokorzony Nebukadneccar. Najpierw król uznaje potęgę i królestwo Boga Najwyższego. Następnie opowiada swój straszny sen i mówi, jak się na nim spełnił. Otóż widział drzewo, które sięgało aż do nieba, a dawało schronienie i pokarm wszelkiemu ciału. Czuwający zawołał: ‛Zrąbcie to drzewo. Opaszcie jego pień obręczą żelazną i miedzianą. Niech nad nim przeminie siedem czasów, by poznano, że Najwyższy jest Władcą w królestwie ludzkim i że ustanawia nad nim najuniżeńszego z ludzi’ (4:14-17). Daniel wyjaśnił, iż drzewo przedstawia Nebukadneccara. Wkrótce potem ów proroczy sen się spełnił. Gdy król dał wyraz swej wielkiej pysze, został porażony obłędem i przez siedem lat żył na polu jak zwierzę. Potem odzyskał rozum i uznał wyższość Jehowy.

11. W czasie jakiej pijatyki Belszaccar dostrzega złowieszcze pismo, jak Daniel je objaśnia i jak się ono spełnia?

¹¹ Uczta Belszaccara; objaśnienie pisma (5:1-31). Jest złowieszcza noc 5 października 539 roku p.n.e. Król Belszaccar, syn Nabonida, jako współwładca Babilonu urządza wielką ucztę dla tysiąca swych dostojników. Będąc pod wpływem wina, każe przynieść złote i srebrne naczynia ze świątyni Jehowy, po czym wraz ze swymi gośćmi bezwstydnie z nich pije i chwali swych pogańskich bogów. Nagle ukazuje się ręka, która wypisuje na ścianie tajemnicze słowa. Władca jest przerażony. Jego mędrcy nie potrafią wytłumaczyć znaczenia tego napisu. W końcu przyprowadzono Daniela. Król obiecuje uczynić go trzecim w królestwie, jeśli tylko zdoła on odczytać i objaśnić to pismo, ale Daniel mówi mu, żeby zatrzymał swe dary dla siebie. Potem odczytuje pismo i podaje jego znaczenie: „MENE, MENE, TEKEL i PARSIN. (...) Bóg policzył dni twego królestwa i położył mu kres. (...) Zważono cię na wadze i stwierdzono u ciebie brak. (...) Twoje królestwo podzielono i dano Medom oraz Persom” (5:25-28). Jeszcze tej nocy Belszaccar zostaje zabity, a królestwo przejmuje Dariusz Med.

12. Jak została udaremniona intryga uknuta przeciw Danielowi i jaki dekret wydaje później Dariusz?

¹² Daniel w lwiej jamie (6:1-28). Wysocy urzędnicy w rządzie Dariusza knują przeciw Danielowi intrygę, skłaniając króla, by wydał 30-dniowy zakaz zanoszenia próśb do któregokolwiek boga lub człowieka oprócz niego samego. Kto będzie nieposłuszny, zostanie rzucony na pożarcie lwom. Daniel nie zamierza podporządkować się temu prawu, godzącemu w jego formę wielbienia Boga, i zwraca się w modlitwie do Jehowy. Zostaje za to wrzucony do lwiej jamy. Ale anioł Jehowy dokonuje cudu: zamyka lwom paszcze, toteż następnego ranka król Dariusz z radością stwierdza, że Danielowi nic się nie stało. Na żer lwom zostają rzuceni jego nieprzyjaciele, a król wydaje dekret nakazujący przejawiać bojaźń przed Bogiem Daniela, gdyż „On jest Bogiem żywym” (6:26). Daniel z powodzeniem pełni służbę państwową aż do czasów Cyrusa.

13. Co ukazano Danielowi w wizji dotyczącej czterech bestii i panowania Królestwa?

¹³ Wizje bestii (7:1 do 8:27). Wracamy do „pierwszego roku Belszaccara”. Władca ten zaczął panować najprawdopodobniej w roku 553 p.n.e. Daniel opisuje po aramejsku swój sen.g Widzi, jak kolejno zjawiają się cztery ogromne, przerażające bestie. Czwarta jest niezwykle silna, a między jej rogami wyrasta inny, mały róg, ‛mówiący wyniosłe rzeczy’ (7:8). Na tronie zasiada Istniejący od Dni Pradawnych. Usługuje Mu „tysiąc tysięcy”. Przychodzi przed Niego „ktoś podobny do syna człowieczego” i otrzymuje „panowanie i dostojeństwo oraz królestwo, aby jemu służyły wszystkie ludy, grupy narodowościowe i języki” (7:10, 13, 14). Następnie Danielowi wyjaśniono znaczenie wizji czterech bestii. Wyobrażają one czterech królów, cztery królestwa. Spomiędzy dziesięciu rogów czwartej bestii wyrasta mały róg. Staje się potężny i toczy wojnę ze świętymi. Lecz oto niebiański Sąd przekazuje „królestwo i władzę, i wspaniałość królestw pod całymi niebiosami (...) ludowi świętych Najwyższego” (7:27).

14. Co zobaczył Daniel w wizji kozła i dwurogiego barana? Jak Gabriel ją objaśnia?

¹⁴ Dwa lata później, na długo przed upadkiem Babilonu, Daniel otrzymuje inną wizję, którą opisuje w języku hebrajskim. Kozioł mający między oczami okazały róg naciera na dumnego dwurogiego barana i go pokonuje. Wielki róg kozła ulega złamaniu, a wyrastają cztery mniejsze rogi. Z jednego wychodzi mały róg, który staje się tak wielki, że ośmiela się rzucić wyzwanie zastępowi niebios. Przepowiedziano, iż upłynie 2300 dni, zanim święte miejsce zostanie doprowadzone do „właściwego stanu” (8:14). Gabriel wyjaśnia Danielowi tę wizję. Baran wyobraża królów Medii i Persji. Kozioł to król Grecji; jego królestwo rozpadnie się na cztery części. Potem król o srogim obliczu powstanie „przeciwko Księciu książąt”. Ponieważ wizja ta spełni się po „wielu dniach”, Daniel ma ją na razie zachować w tajemnicy (8:25, 26).

15. Z jakiego powodu Daniel modli się do Jehowy i co mu oznajmia Gabriel w sprawie „siedemdziesięciu tygodni”?

¹⁵ Zapowiedź przyjścia Mesjasza Wodza (9:1-27). „W pierwszym roku Dariusza”, króla Medów, Daniel analizuje proroctwo Jeremiasza. Zrozumiawszy, że bliski jest koniec przepowiedzianego 70-letniego spustoszenia Jerozolimy, modli się do Jehowy, wyznając grzechy swoje i Izraela (Dan. 9:1-4; Jer. 29:10). Zjawia się Gabriel, który oznajmia, iż ustalono „siedemdziesiąt tygodni (...), aby położyć kres występkowi i zgładzić grzech, i dokonać przebłagania za przewinienie”. Po 69 tygodniach przyjdzie Mesjasz Wódz, lecz później zostanie zgładzony. Przymierze będzie utrzymane w mocy dla wielu do końca 70 tygodnia, a potem nastąpi spustoszenie i zagłada (Dan. 9:24-27).

16. W jakich okolicznościach Danielowi znowu ukazuje się anioł?

¹⁶ Północ przeciw południu; powstaje Michał (10:1 do 12:13). Jest „trzeci rok Cyrusa”, czyli mniej więcej rok 536 p.n.e., niedługo po powrocie Żydów do Jerozolimy. Po trzech tygodniach postu Daniel przebywa nad brzegiem rzeki Chiddekel (Dan. 10:1, 4; Rodz. 2:14). Ukazuje mu się tam anioł, który wyjaśnia, że jego przyjściu do Daniela sprzeciwiał się ‛książę Persji’, ale przybył mu z pomocą „Michał, jeden z najprzedniejszych książąt”. Następnie anioł przedstawia Danielowi wizję mającą się spełnić „pod koniec dni” (Dan. 10:13, 14).

17. Jakie proroctwo o dziejach króla północy i króla południa spisuje teraz Daniel?

¹⁷ Początek tej porywającej wizji dotyczy dynastii perskich władców oraz jej przyszłych zmagań z Grecją. Powstanie potężny król, władający wielkim państwem, lecz jego królestwo rozpadnie się na cztery części. W końcu wyłonią się dwie długie dynastie, przy czym król południa będzie przeciwnikiem króla północy. Walka o zdobycie przewagi będzie się toczyć ze zmiennym powodzeniem. Ci z gruntu źli królowie będą przy jednym stole mówić kłamstwa. „W czasie wyznaczonym” znowu rozpali się wojna. Dojdzie do zbezczeszczenia sanktuarium Boga i ustawienia „obrzydliwości, która sprowadza spustoszenie” (11:29-31). Król północy będzie mówić dziwne rzeczy przeciwko Bogu bogów, a oddawać chwałę bogu twierdz. Gdy „w czasie końca” król południa wda się z królem północy we wzajemne przepychanie, król północy wtargnie jak powódź do wielu krajów, nie wyłączając „krainy Ozdoby”. Zaniepokojony wieściami ze wschodu i z północy, wpadnie w złość i rozbije „swoje namioty pałacowe między wielkim morzem a świętą górą Ozdoby”. Tak „dojdzie do swego kresu, a nie będzie nikogo, kto by mu dopomógł” (11:40, 41, 45).

18. Co się dzieje, gdy Michał ‛stoi dla dobra synów ludu Bożego’?

¹⁸ Wspaniała wizja trwa dalej: oto Michał ‛stoi dla dobra synów ludu Bożego’. Nadejdzie „czas takiej udręki”, jakiej jeszcze nie było w dziejach ludzkości, ale zapisani w księdze ocaleją. Wielu obudzi się z prochu do życia wiecznego, a „wnikliwi będą jaśnieć jak blask przestworza”. Doprowadzą wielu do prawości. Daniel ma zapieczętować księgę „aż do czasu końca”. „Jak długo jeszcze do końca tych zdumiewających rzeczy?” Anioł wymienia różne okresy: trzy i pół czasu, 1290 dni oraz 1335 dni, po czym oświadcza, że tylko „wnikliwi zrozumieją”. Jakże szczęśliwi są tacy ludzie! Na zakończenie anioł pokrzepia Daniela obietnicą, iż ten spocznie, a potem powstanie do swego losu „z końcem dni” (12:1, 3, 4, 6, 10, 13).

DLACZEGO POŻYTECZNA

19. Jakie piękne przykłady nieskazitelnej lojalności i popartego modlitwami polegania na Jehowie można znaleźć w Księdze Daniela?

¹⁹ Każdy, kto jest zdecydowany zachowywać nieskazitelną lojalność w nieprzyjaznym świecie, powinien rozważyć wspaniały przykład Daniela i jego trzech towarzyszy. Bez względu na to, co im groziło, zawsze trzymali się zasad Bożych. Gdy ich życie było w niebezpieczeństwie, Daniel działał „rozważnie i rozsądnie”, okazując przy tym szacunek dla zwierzchniej władzy króla (2:14-16). Kiedy trzej Hebrajczycy musieli zająć stanowisko w kwestii spornej, woleli spłonąć w piecu ognistym, niż dopuścić się bałwochwalstwa, a Daniel wolał być wrzucony do jaskini lwów, niż zrezygnować z przywileju modlenia się do Jehowy. Za każdym razem Jehowa zapewnił ochronę (3:4-6, 16-18, 27; 6:10, 11, 23). Sam Daniel dał piękny przykład popartego modlitwami polegania na Bogu (2:19-23; 9:3-23; 10:12).

20. Jakie poznajemy cztery wizje mocarstw światowych i dlaczego badanie ich umacnia wiarę?

²⁰ Warto przeanalizować niezwykłe, krzepiące wiarę wizje z Księgi Daniela. Przypomnijmy najpierw cztery wizje dotyczące mocarstw światowych: 1) Oto ukazuje się straszny posąg, którego złota głowa wyobraża dynastię królów Babilonu, począwszy od Nebukadneccara. Potem powstają trzy inne królestwa, wyobrażone przez dalsze części posągu. Królestwa te miażdży „kamień”. Ten z kolei staje się „królestwem, które nigdy nie zostanie obrócone wniwecz” — Królestwem Bożym (2:31-45). 2) Następnie poznajemy wizje, które miał sam Daniel; w pierwszej ukazano cztery bestie, wyobrażające „czterech królów”. Są podobne do lwa, niedźwiedzia, czterogłowego lamparta oraz do dzikiego zwierzęcia, które ma wielkie, żelazne zęby i dziesięć rogów, a później — mały róg (7:1-8, 17-28). 3) Kolejna wizja ukazuje barana (Medo-Persję), kozła (Grecję) i mały róg (8:1-27). 4) Na koniec znajdujemy opis wizji dotyczącej króla południa i króla północy. Księga Daniela 11:5-19 dokładnie opisuje rywalizację między egipskim a seleuckim odgałęzieniem greckiego imperium Aleksandra, które rozpadło się po jego śmierci w roku 323 p.n.e. Począwszy od wersetu 20 poznajemy dzieje kolejnych królów południa i północy. W proroctwie o znaku swej obecności Jezus wspomniał o „obrzydliwości, która sprowadza spustoszenie” (11:31), co oznacza, że zmagania obu „królów” miały trwać aż do „zakończenia systemu rzeczy” (Mat. 24:3). Jakże pocieszające jest zawarte w tym proroctwie zapewnienie, iż w czasie „udręki, jakiej nie sprowadzono, odkąd się pojawił którykolwiek naród, aż do owego czasu”, powstanie Michał, by usunąć bezbożne narody i obdarzyć posłuszną ludzkość pokojem! (Dan. 11:20 do 12:1).

21. W jaki znamienny sposób spełniło się proroctwo Daniela o „siedemdziesięciu tygodniach”?

²¹ Daniel zapisał też proroctwo o „siedemdziesięciu tygodniach”. Po 69 tygodniach miał się pojawić „Mesjasz Wódz”. Warto zaznaczyć, że gdy upłynęły 483 lata (69 razy 7 lat) od chwili „wyjścia słowa” o odbudowie Jerozolimy — dekretu wydanego przez Artakserksesa w 20 roku jego panowania i wprowadzonego w życie w Jerozolimie przez Nehemiasza — Jezus z Nazaretu został ochrzczony w Jordanie i namaszczony duchem świętym, stając się Chrystusem, czyli Mesjaszem (to znaczy Pomazańcem).h Wydarzyło się to w roku 29 n.e. Później, zgodnie z proroctwem Daniela, nadeszła „zagłada”, gdy w roku 70 n.e. została spustoszona Jerozolima (Dan. 9:24-27; Łuk. 3:21-23; 21:20).

22. Czego możemy się nauczyć z upokorzenia, jakiego doznał Nebukadneccar?

²² We śnie Nebukadneccara o ściętym drzewie, opisanym w 4 rozdziale Księgi Daniela, ukazano, jak Jehowa Bóg upokorzył króla, który się chełpił swymi osiągnięciami i polegał na własnej potędze. Musiał żyć jak zwierzę polne, dopóki nie uznał, „że Najwyższy jest Władcą w królestwie ludzkim i że je daje, komu chce” (Dan. 4:32). Czy chcemy dziś przypominać Nebukadneccara, chełpiąc się swymi osiągnięciami i polegając na potędze człowieka, za co Bóg musiałby nam wymierzyć karę, czy też mądrze uznamy, iż sprawuje On władzę nad królestwem ludzkim, i będziemy pokładać ufność w Jego Królestwie?

23. (a) Jak cała Księga Daniela uwypukla nadzieję na Królestwo? (b) Do czego powinna nas zachęcać ta prorocza księga?

²³ Cała Księga Daniela uwypukla nadzieję na Królestwo i wzmacnia naszą wiarę. Wyjawia, iż Jehowa Bóg jako Najwyższy Władca ustanawia Królestwo, które nigdy nie zostanie obrócone wniwecz, a samo zmiażdży wszystkie inne królestwa (2:19-23, 44; 4:25). Nawet pogańscy władcy Nebukadneccar i Dariusz musieli uznać zwierzchnictwo Jehowy (3:28, 29; 4:2, 3, 37; 6:25-27). Jehowa jest wywyższany i wysławiany jako Istniejący od Dni Pradawnych, który wydaje sędziowskie orzeczenie w sprawie Królestwa i „komuś podobnemu do syna człowieczego” przekazuje wiecznotrwałe „panowanie i dostojeństwo oraz królestwo, aby jemu służyły wszystkie ludy, grupy narodowościowe i języki”. Chrystus Jezus, „Syn Człowieczy”, ma udział w Królestwie razem ze „świętymi Najwyższego” (Dan. 7:13, 14, 18, 22; Mat. 24:30; Obj. 14:14). Jako wielki książę, Michał skorzysta ze swej władzy królewskiej, by zmiażdżyć i unicestwić wszystkie królestwa starego świata (Dan. 12:1; 2:44; Mat. 24:3, 21; Obj. 12:7-10). Zrozumienie tych proroctw i wizji powinno pobudzić miłośników prawości do przebiegania kart Słowa Bożego w poszukiwaniu naprawdę „zdumiewających rzeczy” związanych z zamierzeniem co do Królestwa Bożego, wyjawionym w natchnionej i pożytecznej Księdze Daniela (Dan. 12:2, 3, 6).

[Przypisy]