HERODA, STRONNICTWO
Najwyraźniej chodzi o Żydów popierających dynastię herodiańską, która zawdzięczała swą władzę Rzymowi, a której czołowym przedstawicielem w okresie ziemskiej służby Jezusa był Herod Antypas.
Historia świecka nie wspomina o herodianach, a Pismo Święte wymienia ich zaledwie kilka razy (Mt 22:16; Mk 3:6; 12:13). Istnieją jednak przekonujące argumenty przeciwko poglądowi, jakoby chodziło o domowych sług, żołnierzy lub dworzan Heroda.
Herodianie zajmowali polityczne centrum pomiędzy zwolennikami wchłonięcia Judei przez cesarstwo rzymskie a faryzeuszami i zelotami, którzy opowiadali się za całkowitym uniezależnieniem królestwa Żydów od władzy Rzymu. Poglądy herodian prawdopodobnie podzielali niektórzy saduceusze, uważani za wolnomyślicieli i przedstawicieli umiarkowanego judaizmu. Wynika to z wypowiedzi Jezusa o zakwasie, zanotowanej przez Mateusza i Marka. Według Mateusza 16:6 Jezus powiedział: „Strzeżcie się zakwasu faryzeuszy i saduceuszy”, a w Marka 8:15 napisano: „Strzeżcie się zakwasu faryzeuszy i zakwasu Heroda”. Powtórzenie słowa „zakwas” podkreśla, że między wypaczonymi naukami obu stronnictw istniały jakieś różnice. W niektórych manuskryptach zamiast imienia „Herod” występuje w tym drugim wersecie określenie „herodianie” (papirus Chester Beatty 1 [P45], Kodeks waszyngtoński oraz Kodeks z Koridethi) (The Interpreter’s Dictionary of the Bible, red. G. A. Buttrick, 1962, t. 2, s. 594; Frederic Kenyon, Our Bible and the Ancient Manuscripts, 1958, ss. 215, 216).
Jedno jest pewne: chociaż stronnicy Heroda i faryzeusze toczyli jawne spory polityczne i religijne, to stworzyli jednolity front przeciw Jezusowi. Co najmniej dwa razy przedstawiciele obu wrogich obozów naradzali się nad najlepszym sposobem pozbycia się wspólnego przeciwnika. Po raz pierwszy stało się to tuż po Passze 31 r. n.e., podczas kampanii ewangelizacyjnej Jezusa w Galilei. Kiedy w sabat uleczył człowieka z uschłą ręką, „faryzeusze wyszli i wraz z członkami stronnictwa Heroda natychmiast zaczęli się przeciwko niemu naradzać, żeby go zgładzić” (Mk 3:1-6; Mt 12:9-14).
Prawie dwa lata później, zaledwie na trzy dni przed śmiercią Chrystusa, uczniowie faryzeuszy oraz członkowie stronnictwa Heroda ponownie zjednoczyli siły, aby wystawić Jezusa na próbę w kwestii płacenia podatków. Ludzie ci zostali potajemnie najęci i „mieli udawać prawych w celu przyłapania go na czymś w mowie, żeby go przekazać pod zwierzchnictwo i władzę namiestnika” (Łk 20:20). Zanim przeszli do pytania na temat podatków, próbowali uśpić czujność Jezusa pochlebstwami. On jednak przejrzał ich niecny podstęp i powiedział: „Dlaczego wystawiacie mnie na próbę, obłudnicy?” Potem zamknął im usta swą odpowiedzią w sprawie płacenia podatków (Mt 22:15-22; Łk 20:21-26).