Rozpoznanie „człowieka bezprawia”

„Objawiony będzie ten [człowiek] dopuszczający się bezprawia, którego Pan Jezus usunie” (2 TESALONICZAN 2:8).

 1, 2. Dlaczego tak ważne jest rozpoznanie „człowieka bezprawia”?

ŻYJEMY w epoce bezprawia. Rozpanoszyło się ono na całym świecie. Wszędzie odczuwalny jest lęk przed łamiącymi prawo, bezwzględnymi osobnikami, którzy zagrażają naszemu mieniu i życiu. Niemniej już od wieków grasuje o wiele bardziej podstępny złoczyńca, nazwany w Biblii „człowiekiem bezprawia”.

² Zachodzi potrzeba, żebyśmy ustalili tożsamość tego „człowieka”. Dlaczego? Ponieważ jest on zdecydowany zburzyć nasze dobre stosunki z Bogiem oraz zniweczyć naszą nadzieję na życie wieczne. W jaki sposób? Chce nas skłonić do porzucenia prawdy i uwierzenia w kłamstwo, by przez to odciągnąć nas od oddawania czci Bogu „duchem i prawdą” (Jana 4:23). Uczynkami swymi ten szczególnego typu złoczyńca niedwuznacznie wskazuje, że jest wrogiem Boga i Jego zamierzeń, jak również tych, którzy Mu służą z oddaniem.

 3. Jak Biblia kieruje naszą uwagę na tego czyniciela bezprawia?

³ Biblia informuje o tym człowieku bezprawia w Liście 2 do Tesaloniczan 2:3. Apostoł Paweł pod wpływem ducha Bożego napisał tam: „Niech was nikt w żaden sposób nie zwodzi, ponieważ nie nastanie on [dzień wyznaczony przez Jehowę na unicestwienie podłego systemu rzeczy], dopóki wpierw nie nadejdzie odstępstwo i nie zostanie objawiony człowiek bezprawia”. Paweł zapowiedział tutaj proroczo, że przed końcem obecnego systemu rzeczy miało się pojawić odstępstwo, a wraz z nim jakiś człowiek bezprawia. W wersecie 7 oznajmił nawet: „Tajemnica tego bezprawia już oddziałuje”. A zatem ta gardząca prawem postać zaczęła się ujawniać w pierwszym stuleciu naszej ery.

Pochodzenie człowieka bezprawia

 4. Kto jest ojcem i mocodawcą „człowieka bezprawia”?

⁴ Kto powołał do istnienia i kto wspiera owego człowieka bezprawia? Paweł odpowiada: „Obecność tegoż dopuszczającego się bezprawia odpowiada działaniu Szatana z wszelkim czynem potężnym oraz kłamliwymi znakami i dziwami, i ze wszelką oszukańczą niesprawiedliwością jako odpłatą dla tych, którzy giną, ponieważ nie przyjęli miłości prawdy, przez co by mogli być wybawieni” (2 Tesaloniczan 2:9, 10). A zatem ojcem i mocodawcą człowieka bezprawia jest Szatan. Szatan przeciwstawia się Jehowie, Jego zamierzeniom oraz Jego ludowi, i tak samo postępuje człowiek bezprawia, obojętnie czy robi to rozmyślnie, czy może nieświadomie.

 5. Co czeka „człowieka bezprawia” oraz tych, którzy za nim idą?

⁵ Każdego, kto idzie za tym „człowiekiem”, czeka identyczny los — zagłada; czytamy: „Objawiony będzie ten dopuszczający się bezprawia, którego Pan Jezus usunie (...) i unicestwi ujawnieniem swej obecności” (2 Tesaloniczan 2:8). Czas wytracenia człowieka bezprawia i jego zwolenników („tych, którzy giną”) nastanie wkrótce, „przy objawieniu się z nieba Pana Jezusa wraz z potężnymi aniołami w ogniu płomienistym, gdy wywrze pomstę na tych, którzy nie mają wiedzy o Bogu i którzy nie są posłuszni dobrej nowinie o naszym Panu Jezusie. Właśnie ci zasądzeni będą na karę wiecznej zguby” (2 Tesaloniczan 1:6-9).

 6. Jakich jeszcze informacji udziela Paweł o tym złoczyńcy?

⁶ Dalej Paweł tak opisuje owego człowieka winnego bezprawia: „Ten się upiera przy sprzeciwie i wynosi nad każdego, kto bywa zwany ‛bogiem’ lub jest przedmiotem czci; nawet zasiada w świątyni Bożej, publicznie podając się za boga” (2 Tesaloniczan 2:4). Apostoł ostrzega więc, że Szatan powoła do istnienia kogoś dopuszczającego się bezprawia, kto będzie oszukańczo odbierał cześć, a nawet postawi siebie ponad prawem Bożym.

Rozpoznanie tego, kto się dopuszcza bezprawia

 7. Na jakiej podstawie uważamy, że Paweł nie miał na myśli określonej osoby, i co wyobraża „człowiek bezprawia”?

⁷ Czy Paweł miał na myśli pojedynczą osobę? Nie, oświadcza bowiem, że „człowiek” ów ujawnił się za jego czasów i będzie jeszcze istniał, dopóki z końcem teraźniejszego systemu Jehowa nie wtrąci go w zagładę. Działa więc już od stuleci. Oczywiście żaden literalny mężczyzna nie żyje tak długo. Wobec tego określenie „człowiek bezprawia” musi się odnosić do jakiejś zbiorowości, do klasy ludzi.

 8. Kto jest „człowiekiem bezprawia” i między innymi co go charakteryzuje?

⁸ Co to za ludzie? Dowody wskazują, że chodzi o grupę dumnych i ambitnych duchownych chrześcijaństwa, którzy przez całe wieki sami dla siebie stanowili prawo. Świadczy o tym chociażby fakt, że w obrębie chrześcijaństwa istnieją tysiące różnych wyznań i sekt, mających wprawdzie własne duchowieństwo, ale pozostających w sprzeczności z innymi w pewnych kwestiach dotyczących doktryn lub praktyk religijnych. Stan ten wyraźnie wykazuje, że nie przestrzegają one prawa Bożego. Nie mogą też pochodzić od Boga (por. Micheasza 2:12; Marka 3:24; Rzymian 16:17; 1 Koryntian 1:10). Jednakże wszystkie mają ze sobą coś wspólnego: nie trzymają się ściśle nauk biblijnych, postępując wbrew zasadzie: „Nie wykraczajcie poza to, co napisane” (1 Koryntian 4:6; zob. też Mateusza 15:3, 9, 14).

 9. Jakimi niebiblijnymi wierzeniami ten niegodziwiec zastąpił prawdy biblijne?

⁹ A zatem ów osobnik dopuszczający się bezprawia to postać zbiorowa: kler chrześcijaństwa. Wszyscy ci duchowni — popi, księża, patriarchowie czy kaznodzieje protestanccy — ponoszą współodpowiedzialność za grzechy chrześcijaństwa w dziedzinie religii. Zamienili prawdy Boże na pogańskie kłamstwa, głosząc takie niebiblijne doktryny, jak nauka o nieśmiertelności duszy ludzkiej, o ogniu piekielnym, czyśćcu i Trójcy. Przypominają przywódców religijnych, do których Jezus powiedział: „Ojcem waszym jest Diabeł, a wy chcecie spełniać pragnienia waszego ojca (...) jest [on] kłamcą i ojcem kłamstwa” (Jana 8:44). Postępkami swymi zdradzają, że polubili bezprawie, uczestniczą bowiem w przedsięwzięciach sprzecznych z prawami Bożymi. Do ludzi takich Jezus mówi: „Precz ode mnie wy, którzy popełniacie bezprawie” (Mateusza 7:21-23).

Wynoszenie się nad innych

10. Jakie stosunki łączyły „człowieka bezprawia” z władcami politycznymi?

¹⁰ Jak wynika z historii, klasa „człowieka bezprawia” była tak pyszna i butna, że nawet narzucała swoją wolę władcom świeckim. Zasłaniając się hasłem, iż królowie panują „z Bożej łaski”, podawała się za rzekomo niezbędnego pośrednika między nimi a Bogiem. Duchowni koronowali oraz detronizowali królów i cesarzy, potrafili im zjednywać masy albo zwracać je przeciwko rządzącym. W gruncie rzeczy więc mówili to samo, co naczelni kapłani żydowscy, którzy odrzucili Jezusa: „Nie mamy króla, tylko Cezara” (Jana 19:15). A przecież Jezus wyraźnie nauczał: „Królestwo moje nie należy do tego świata” (Jana 18:36).

11. Jak duchowieństwo samo się wywyższyło?

¹¹ Chcąc się jeszcze bardziej wywyższyć nad prosty lud, członkowie klasy dopuszczającej się bezprawia zaczęli się ubierać w odmienne szaty, zwykle koloru czarnego. Ponadto przyozdobili się różnymi okazałymi insygniami, takimi jak korony, krzyże, mitry (por. Mateusza 23:5, 6). Ale Jezus i jego naśladowcy nie mieli takich szat; ubiorem nie różnili się od innych ludzi. Duchowni w ramach ‛wynoszenia się’ nad otoczenie nadali sobie tytuły w rodzaju: „Ojciec”, „Ojciec Święty”, „Jego Wielebność”, „Jego Przewielebność”, „Jego Ekscelencja”, „Jego Eminencja”. Tymczasem Jezus, mówiąc o tytułach religijnych, uczył: „Nikogo na ziemi nie nazywajcie swym ojcem” (Mateusza 23:9). Podobnie Elihu, gdy zbijał twierdzenia obłudnych pocieszycieli Hioba, powiedział: „Obym nie okazał się stronniczym wobec człowieka; człowieka ziemskiego nie będę obdarzał tytułem” (Hioba 32:21).

12. Komu według wypowiedzi Pawła w rzeczywistości służy kler?

¹² Kiedy Paweł w swoim czasie oświadczył, że „człowiek bezprawia” rozpoczął już swoją działalność, wspomniał przy tym o ludziach odzwierciedlających charakterystyczną dla niego postawę: „Tacy (...) są fałszywymi apostołami, oszukańczymi pracownikami, przybierającymi pozory apostołów Chrystusa. I nic dziwnego, skoro sam Szatan wciąż nadaje sobie pozór anioła światła. Dlatego też nic wielkiego, jeśli jego słudzy także nadają sobie pozory sług sprawiedliwości. Ale koniec ich będzie według ich uczynków” (2 Koryntian 11:13-15).

Bunt przeciwko prawdziwemu wielbieniu

13. Czym jest odstępstwo przepowiedziane przez apostoła Pawła?

¹³ Paweł zaznaczył, że pojawienie się człowieka bezprawia miało iść w parze z odstępstwem. Podając pierwszy szczegół pozwalający rozpoznać wspomnianą klasę, apostoł nawet wyraźnie oznajmił o dniu Jehowy, w którym Bóg ma unicestwić obecny niegodziwy system rzeczy, iż „nie nastanie on, dopóki wpierw nie nadejdzie odstępstwo” (2 Tesaloniczan 2:2, 3). Ale co rozumieć przez „odstępstwo”? W tym kontekście nie chodzi o zwykłe odejście lub odpadnięcie wskutek czyjejś słabości duchowej. Użyte tu słowo greckie oznacza również „dezercję”, a także „rebelię”. Niektórzy tłumacze oddają je więc przez „bunt”. W przekładzie Williama Barclaya czytamy na przykład: „Dzień ten nie może nastać, zanim nie dojdzie do Wielkiego Buntu”. Biblia jerozolimska mówi w tym miejscu o „Wielkiej Rebelii”. A zatem w świetle całej wypowiedzi Pawła „odstępstwo” to bunt przeciwko prawdziwemu wielbieniu Boga.

14. Kiedy odstępstwo zaczęło się otwarcie szerzyć?

¹⁴ W jaki sposób doszło do takiego odstępstwa, czyli do buntu? Apostoł Paweł wspomniał w Liście 2 do Tesaloniczan 2:6 o czymś, co za jego czasów było czynnikiem ‛powstrzymującym’ owego niegodziwca. Co miał na myśli? Hamujący wpływ apostołów. Obecność ich oraz potężne dary udzielone im mocą ducha świętego zapobiegały szerzeniu się odstępstwa niczym zarazy (Dzieje Apostolskie 2:1-4; 1 Koryntian 12:28). Ale gdy z końcem I wieku n.e. umarł ostatni apostoł, hamulce przestały działać.

Powstaje niebiblijna klasa duchowieństwa

15. Jaki ustrój Jezus wprowadził w zborze chrześcijańskim?

¹⁵ Zbór założony przez Jezusa rozwijał się w I wieku pod przewodnictwem starszych (nadzorców) i sług pomocniczych (Mateusza 20:25-27; 1 Tymoteusza 3:1-13; Tytusa 1:5-9). Wywodzili się oni spośród członków zboru. Byli to zdolni mężczyźni o usposobieniu duchowym, nie mający — podobnie zresztą jak Jezus — żadnego specjalnego wykształcenia teologicznego. Przeciwnicy Chrystusa nawet się dziwili: „Skąd się to bierze, że jest znawcą Pisma, skoro nigdy nauk nie pobierał?” (Jana 7:15, Brandstaetter). Przywódcy religijni zauważyli to samo u apostołów: „Widząc odwagę Piotra i Jana, ludzi prostych i niewykształconych, podziwiali ich i rozpoznali w nich tych, co przebywali z Jezusem” (Dzieje Apostolskie 4:13, Biblia poznańska).

16. Jak odstępstwo doprowadziło do odrzucenia struktury organizacyjnej zboru wczesnochrześcijańskiego?

¹⁶ Dopiero wskutek odstępstwa przejęto koncepcje zapożyczone od przywódców żydowskich, a potem też z systemu religijnego pogańskiego Rzymu. Kiedy z czasem odsunięto się od prawdziwej wiary, powstała klasa duchownych, której istnienie nie ma podstaw biblijnych. Koronowany papież zaczął panować nad kolegium kardynałów, wyłonionych z grona setek biskupów i arcybiskupów, których z kolei powoływano spośród księży kształconych w seminariach. W ten sposób niedługo po upływie pierwszego stulecia dominującą pozycję w chrześcijaństwie zajęła mistyczna klasa duchownych. Wzorem jej nie były wczesnochrześcijańskie grona starszych i sług pomocniczych, lecz pogańskie systemy religijne.

17. Kiedy w szczególności umocniła się potęga „człowieka bezprawia”?

¹⁷ Zwykłym wiernym już w III wieku wyznaczono drugorzędną rolę laików. Cugle władzy stopniowo ujmował w swe ręce odstępczy „człowiek bezprawia”. Władza jego okrzepła podczas panowania cesarza rzymskiego, Konstantyna, zwłaszcza po soborze nicejskim w 325 roku n.e. Kościół i państwo zespoliły się wtedy w jedną całość. Od tamtej pory „człowiek bezprawia” — duchowieństwo chrześcijaństwa — trwa jako ciągnący się przez wieki szereg odstępców, zbuntowanych przeciwko prawdziwemu Bogu, Jehowie. Prawa i zarządzenia, do których się stosują, nie pochodzą od Boga, tylko od nich samych.

Pogańskie nauki

18. Jakie bluźniercze wierzenia pogańskie przyjął „człowiek bezprawia”?

¹⁸ Rozwijająca się klasa człowieka bezprawia zapożyczyła szereg pogańskich nauk. Na przykład tajemnicze i niepojęte trójjedyne bóstwo zajęło miejsce Tego, który powiedział: „Ja jestem Jehowa. Takie jest moje imię; i nikomu innemu nie będę dawał mojej chwały”. „Ja jestem Jehowa i nie ma nikogo innego. Oprócz mnie nie ma Boga” (Izajasza 42:8; 45:5). Takie zastępowanie prawd Bożych pojęciami ludzkimi, na dobitkę wywodzącymi się z pogaństwa, doprowadziło do nowego bluźnierstwa: chrześcijaństwo czci Marię jako „Matkę Bożą”, podczas gdy Biblia przedstawia ją jako pokorną kobietę. W ten sposób klasa duchownych, krzewicielka rozmaitych fałszywych nauk, stała się najbardziej wybujałym z „chwastów”, które posiał Szatan, aby zagłuszyć szlachetny zasiew Chrystusa (Mateusza 13:36-39).

19. Jak chrześcijaństwo rozpadało się w ciągu stuleci, co jednak przetrwało do tej pory?

¹⁹ Schizmy i rozłamy doprowadziły do rozczłonkowania się chrześcijaństwa na setki wyznań i sekt. Ale w każdym z tych odłamów, poza nielicznymi wyjątkami, zachowano podział na kler i laików. Zbiorowy „człowiek bezprawia” przetrwał więc do dnia dzisiejszego. W dalszym ciągu też wywyższa się nad prosty lud, przywdziewając charakterystyczne szaty i używając szumnych tytułów. Paweł wcale nie przesadzał, gdy mówił, iż klasa „człowieka bezprawia” będzie otaczać się chwałą i wynosić aż do rangi boskiej.

Papiestwo

20. Jak w pewnej publikacji katolickiej przedstawiono papieża?

²⁰ Takie zabieganie o chwałę widać na przykładzie papiestwa. Lucio Ferraris napisał w pewnym słowniku kościelnym, opublikowanym we Włoszech, iż papież jest „tak dostojny i wzniosły, że nie jest po prostu człowiekiem, lecz niejako Bogiem i Wikariuszem Boga”. Ma potrójną koronę „jako król nieba, ziemi i piekła”. Dalej w słowniku tym czytamy: „Papież jest jakby Bogiem na ziemi, jedynym księciem wiernych Chrystusowych, najwyższym królem wszystkich królów”, oraz: „Papież może niekiedy przeciwstawić się prawu Boskiemu”. Ponadto w dziele The New Catholic Dictionary (Nowy słownik katolicki) zaznaczono: „Ambasadorzy [papieża] mają pierwszeństwo przed innymi członkami korpusu dyplomatycznego”.

21. Zestaw postępowanie papieży z zachowaniem Piotra i anioła.

²¹ W przeciwieństwie do uczniów Jezusa papież często przywdziewa wyszukane szaty i chętnie wysłuchuje pochlebstw. Pozwala, by oddawano mu pokłony, całowano jego pierścień oraz noszono go na barkach w specjalnym fotelu. Jakąż próżność przejawiali papieże przez minione wieki! I jakże kontrastuje z tym prostota oraz pokora apostoła Piotra, który nie przyjął hołdów oficera rzymskiego Korneliusza, padającego mu do stóp, lecz powiedział: „Wstań, ja przecież też jestem tylko człowiekiem”! (Dzieje Apostolskie 10:25, 26, Romaniuk). Odmiennie postąpił również anioł, który przekazał objawienie apostołowi Janowi. Jan próbował ze czcią złożyć mu pokłon, lecz anioł oświadczył: „Uważaj! Nie czyń tego! Jestem tylko współniewolnikiem twoim i twych braci, będących prorokami, oraz tych, którzy przestrzegają słów tego zwoju. Bogu oddaj cześć” (Objawienie 22:8, 9).

22. Jaka reguła biblijna umożliwia rozpoznanie omawianego niegodziwca?

²² Czy taka ocena klasy duchownych nie jest zbyt surowa? Można to ustalić za pomocą podanej przez Jezusa reguły pozwalającej zidentyfikować fałszywych proroków: „Rozpoznacie ich po owocach” (Mateusza 7:15, 16). A jakie owoce wydawało duchowieństwo w minionych stuleciach oraz w naszym dwudziestym wieku? Co się w końcu stanie z tym „człowiekiem bezprawia” i kto podzieli jego los? Jaki obowiązek w stosunku do tego niegodziwca mają ludzie, którzy szczerze boją się Boga? Zagadnienia te są omówione w następnych artykułach.

Pytania powtórkowe

◻ Kto jest człowiekiem bezprawia i kiedy zaczął się on ujawniać?

◻ Jak Biblia pomaga rozpoznać twórcę tej klasy dopuszczającej się bezprawia?

◻ W jaki sposób duchowieństwo wyniosło się nad lud?

◻ Jakie odstępcze wierzenia i praktyki zostały upowszechnione przez kler?

◻ Jak postawa papieży kontrastuje z zachowaniem Piotra oraz anioła?

[Ilustracja na stronie 14]

Apostoł Piotr w przeciwieństwie do papieży nie pozwolił, by człowiek oddał mu hołd