Niechaj zdrowa nauka stanie się twą drogą życiową
„Pobożność (...) do wszystkiego jest przydatna” (1 TYMOTEUSZA 4:8).
1, 2. Jak bardzo ludzie troszczą się o zdrowie i z jakim rezultatem?
WIĘKSZOŚĆ z nas bez wahania przyzna, że jedną z najcenniejszych wartości życiowych jest dobre zdrowie. Aby je zachować lub w razie potrzeby skorzystać z odpowiedniej opieki lekarskiej, ludzie nie szczędzą czasu ani pieniędzy. Na przykład w USA w minionym roku wydano na ochronę zdrowia ponad 900 miliardów dolarów. Na każdego mężczyznę, kobietę i dziecko przypada tam więc z górą 3000 dolarów rocznie, a w innych państwach wysoko rozwiniętych koszty te w przeliczeniu na osobę są niewiele niższe.
2 Jakie rezultaty przynosi poświęcanie na ten cel czasu, energii i pieniędzy? Nie ulega kwestii, iż obecnie medycyna stoi zazwyczaj na znacznie wyższym poziomie niż dawniej. Ale nie gwarantuje to automatycznie zdrowia. Przedstawiając zarys programu opieki zdrowotnej, prezydent USA zauważył, że oprócz „przeogromnych strat, które powoduje w tym kraju przestępczość”, w społeczeństwie amerykańskim „odsetek chorych na AIDS, palaczy, osób nadużywających alkoholu, nastolatek w ciąży oraz noworodków z niedowagą jest wyższy” niż w jakimkolwiek innym państwie rozwiniętym. Jaki wniosek z tego wyciągnął? „Jeżeli jako naród rzeczywiście chcemy kiedykolwiek być zdrowi, musimy zmienić swój tryb życia” (Galacjan 6:7, 8).
Zdrowa droga życiowa
3. Jakiej rady udzielił Paweł, biorąc pod uwagę upodobania starożytnych Greków?
3 W I wieku Grecy byli znani z zamiłowania do kultury fizycznej, pięknej sylwetki i zawodów lekkoatletycznych. Mając to na uwadze, apostoł Paweł napisał w natchnieniu do młodego Tymoteusza: „Ćwiczenie cielesne przynosi niewielki pożytek, pobożność natomiast do wszystkiego jest przydatna, ponieważ ma obietnicę żywota teraźniejszego i przyszłego” (1 Tymoteusza 4:8). Paweł wspomniał tu o czymś, co wychodzi na jaw także obecnie, mianowicie że ani środki medyczne, ani sprawność fizyczna nie są gwarancją naprawdę zdrowego życia. Według zapewnień Pawła nieodzowna jest natomiast troska o pomyślność duchową oraz pielęgnowanie pobożności.
4. Jakie korzyści przynosi pobożność?
4 Postępowanie takie przynosi pożytek już w ‛teraźniejszym życiu’, gdyż chroni przed wszelkimi szkodami, które sprowadzają na siebie ludzie bezbożni, to znaczy przybierający jedynie „pozór pobożności” (2 Tymoteusza 3:5; Przypowieści 23:29, 30; Łukasza 15:11-16; 1 Koryntian 6:18; 1 Tymoteusza 6:9, 10). Osoby pozwalające, by pobożność kształtowała ich życie, żywią głęboki szacunek dla praw i wymagań Boga, co z kolei pobudza je do uczynienia Jego zdrowej nauki swą drogą życiową. Dzięki temu cieszą się zdrowiem duchowym i fizycznym oraz zaznają radości i szczęścia. Ponadto ‛niezawodnie zaskarbiają sobie wspaniały fundament na przyszłość, aby mocno uchwycić rzeczywiste życie’ (1 Tymoteusza 6:19, NW).
5. Jakich wskazówek udzielił Paweł w 2 rozdziale Listu do Tytusa?
5 Skoro trzymanie się zdrowej nauki Bożej pozwala teraz i w przyszłości dostąpić takich błogosławieństw, warto poznać praktyczne sposoby uczynienia jej swoją drogą życiową. Przedstawił je apostoł Paweł w Liście do Tytusa. Szczególną uwagę zwrócimy na rozdział 2, w którym Paweł zalecał Tytusowi, by ‛mówił to, co zgodne jest ze zdrową nauką’. Nie ulega wątpliwości, że obecnie każdy z nas — młody czy stary, mężczyzna czy kobieta — może odnieść pożytek z takiej „zdrowej nauki” (Tytusa 1:4, 5; 2:1, Biblia poznańska).
Rady dla starszych mężczyzn
6. Jaką radę Paweł skierował do „starszych mężczyzn” i dlaczego świadczy to o jego życzliwości?
6 Na początku Paweł skierował kilka rad do starszych mężczyzn w zborze. Przeczytaj List do Tytusa 2:2. „Starzy”, czyli „starsi mężczyźni” (NW), jako grupa dają przykład wiary i lojalności, toteż otacza się ich szacunkiem (3 Mojżeszowa 19:32; Przypowieści 16:31). Z tego względu drudzy być może nie są skłonni udzielać im wskazówek lub sugestii w sprawach pomniejszej wagi (Joba 32:6, 7; 1 Tymoteusza 5:1). Okoliczność, że Paweł zwrócił się najpierw do starszych mężczyzn, świadczy zatem o jego życzliwości, oni zaś postąpią mądrze, jeśli wezmą sobie te słowa do serca i upewnią się, czy tak jak Paweł są godni naśladowania (1 Koryntian 11:1; Filipian 3:17).
7, 8. (a) Z czym się wiąże zachowywanie ‛trzeźwości’? (b) Dlaczego ‛powagę’ winna równoważyć ‛wstrzemięźliwość’?
7 Starsi chrześcijanie przede wszystkim mają „być trzeźwi”. Chociaż greckie słowo występujące w tym miejscu może nawiązywać do picia alkoholu, wskazuje również na czujność, jasny umysł lub trzeźwą rozwagę (2 Tymoteusza 4:5, NW; 1 Piotra 1:13, NW). A zatem tak w piciu, jak i pod każdym innym względem starsi mężczyźni powinni zachowywać umiar, unikając przesady i skrajności.
8 Prócz tego mają być „poważni”, a także „wstrzemięźliwi”, inaczej „trzeźwego umysłu” (NW). Powagę czy stateczność, podobnie zresztą jak szacunek, zazwyczaj zdobywa się z wiekiem. Niektórzy jednak są zbyt poważni i brak im wyrozumiałości wobec pełnej temperamentu młodzieży (Przypowieści 20:29). Właśnie dlatego ‛powagę’ winna równoważyć ‛trzeźwość umysłu’. Starsi mężczyźni mają być poważni stosownie do wieku, a zarazem zachowywać równowagę, w pełni kontrolując swe uczucia i odruchy.
9. Z jakiego względu starsi mężczyźni powinni być szczerzy w wierze, w miłości, a zwłaszcza w wytrwałości?
9 Na koniec zaznaczono, że starsi mężczyźni mają być „szczerzy w wierze, miłości, cierpliwości”. W swych listach Paweł wielokrotnie wymieniał obok siebie wiarę, miłość i nadzieję (1 Koryntian 13:13; 1 Tesaloniczan 1:3; 5:8). Tutaj jednak „nadzieję” zastąpił „cierpliwością” albo „wytrwałością” (NW). Postąpił tak być może dlatego, że z upływem lat niektóre osoby łatwo ogarnia rezygnacja (Kaznodziei 12:1). Tymczasem, jak podkreślił Jezus, „kto wytrwa do końca, ten będzie zbawiony” (Mateusza 24:13). Ponadto starsi mężczyźni są dla innych przykładem godnym naśladowania nie tylko z racji swego wieku czy doświadczenia, lecz zwłaszcza ze względu na nie więdnące przymioty duchowe — wiarę, miłość oraz wytrwałość.
Dla starszych niewiast
10. Jakiej rady Paweł udzielił „starszym niewiastom” w zborze?
10 Następnie Paweł skierował uwagę na starsze kobiety w zborze. Przeczytaj List do Tytusa 2:3. Do „starszych kobiet” zaliczają się niewiasty w podeszłym wieku, na przykład żony „starszych mężczyzn” oraz matki i babcie innych członków zboru. Jako takie, wywierają na nich ogromny wpływ — ku dobremu albo ku złemu. Dlatego Paweł wprowadził tę radę słowem „również”, co oznacza, że „starsze kobiety” także mają obowiązki, którym muszą sprostać, aby mogły się wywiązywać ze swej roli w zborze.
11. Na czym polega „godna postawa”?
11 „Starsze kobiety mają również zachowywać godną postawę” — zalecił najpierw Paweł. „Postawa” jest odzwierciedleniem wnętrza i osobowości człowieka, które ujawniają się w postępowaniu oraz wyglądzie (Mateusza 12:34, 35). Jaka zatem powinna być postawa lub osobowość chrześcijanki w starszym wieku? Mówiąc krótko — „godna” lub „bogobojna” (NW). Wyraz ten stanowi tłumaczenie greckiego słowa, które oznacza „coś, co jest stosowne dla osób, czynów lub rzeczy poświęconych Bogu”. Biorąc pod uwagę wpływ, jaki starsze kobiety wywierają na innych członków zboru, szczególnie na młodsze niewiasty, powyższa rada z całą pewnością jest na miejscu (1 Tymoteusza 2:9, 10).
12. Jakiej formy nadużywania języka każdy powinien unikać?
12 Następnie zostały wymienione dwie negatywne cechy: „nie mają być skłonne do obmowy” ani „nie nadużywać wina”. Ciekawe, że przywary te umieszczono obok siebie. „W starożytności, kiedy jedynym napojem podawanym gościom było wino, starsze niewiasty urządzały przy nim niewielkie przyjęcia, na których obmawiały sąsiadów” — zauważa profesor E. F. Scott. Kobiety na ogół bardziej niż mężczyźni interesują się ludźmi, i jest to godne pochwały. Niemniej takie zainteresowanie może przybrać niewłaściwą formę, zamieniając się w plotkowanie, a nawet w rzucanie oszczerstw, zwłaszcza gdy pod wpływem alkoholu rozwiąże się język (Przypowieści 23:33). Nie ulega wątpliwości, że zarówno kobiety, jak i mężczyźni trzymający się zdrowej drogi życiowej powinni się wystrzegać tej pułapki.
13. W jakich okolicznościach starsze kobiety mogą nauczać?
13 Pożyteczne wykorzystywanie wolnego czasu umożliwi starszym niewiastom usłuchanie zachęty, aby „dawać dobry przykład” czy też „uczyć innych dobrego” (BT). Gdzie indziej Paweł wyraźnie zakazał kobietom nauczać w zborze (1 Koryntian 14:34; 1 Tymoteusza 2:12). Nie znaczy to jednak, że nie wolno im przekazywać cennej wiedzy o Bogu domownikom oraz osobom postronnym (2 Tymoteusza 1:5; 3:14, 15). Wiele dobrego mogą też zdziałać wtedy, gdy staną się wzorami chrześcijańskiego postępowania dla młodszych niewiast w zborze, na co wskazują kolejne wersety.
Dla młodych niewiast
14. Jak młodsze chrześcijanki mogą zachowywać równowagę w wywiązywaniu się ze swych obowiązków?
14 Zachęcając starsze kobiety, by ‛uczyły innych dobrego’, Paweł wymienił konkretnie młodsze niewiasty. Przeczytaj List do Tytusa 2:4, 5. Chociaż sporo tych wskazówek dotyczy spraw domowych, młodsze chrześcijanki nie powinny popadać w skrajność, pozwalając, by troska o rzeczy materialne zdominowała ich życie. Przeciwnie, mają być „wstrzemięźliwe [„trzeźwego umysłu”, NW], czyste, (...) dobre”, a przede wszystkim winny chętnie szanować chrześcijańską zasadę zwierzchnictwa, „aby Słowu Bożemu ujmy nie przynoszono”.
15. Z jakiego powodu wiele młodszych kobiet w zborze zasługuje na pochwałę?
15 Od czasów Pawła w życiu rodzinnym zaszły ogromne zmiany. Wiele rodzin jest podzielonych pod względem religijnym, a w innych dzieci mają tylko jedno z rodziców. Nawet w tak zwanym tradycyjnym modelu rodziny coraz rzadziej się zdarza, by żona lub matka zajmowała się wyłącznie domem. Wskutek tego młode chrześcijanki borykają się z olbrzymią presją i spoczywa na nich ogromna odpowiedzialność, ale to wcale ich nie zwalnia od biblijnych obowiązków. Jakże więc raduje widok mnóstwa wiernych młodych kobiet, które ze wszech sił starają się równoważyć liczne zadania i do tego stawiają sprawy Królestwa na pierwszym miejscu — część z nich pełni nawet pomocniczą lub stałą służbę pionierską (Mateusza 6:33). Z całą pewnością zasługują na pochwałę!
Dla młodych mężczyzn
16. Jakiej rady Paweł udzielił młodszym mężczyznom i dlaczego jest ona aktualna?
16 Następnie Paweł zwraca się do młodszych mężczyzn, z Tytusem włącznie. Przeczytaj List do Tytusa 2:6-8. Biorąc pod uwagę lekkomyślne i zgubne postępowanie znacznej części dzisiejszej młodzieży — papierosy, narkotyki, alkohol, niedozwolone kontakty płciowe, dziwaczne dyscypliny sportu, deprawującą muzykę i rozrywkę oraz różne inne świeckie tendencje — owa rada rzeczywiście nic nie straciła na aktualności dla młodych chrześcijan, którzy pragną podążać zdrową i sprawiającą zadowolenie drogą życiową.
17. Jak młodszy mężczyzna może się odznaczać „trzeźwym umysłem” i dawać „wzór dobrego sprawowania”?
17 W przeciwieństwie do młodzieży ze świata młody chrześcijanin powinien być ‛wstrzemięźliwy’, a więc „trzeźwego umysłu” (NW) i dawać „wzór dobrego sprawowania”. Jak wyjaśnił Paweł, trzeźwego i dojrzałego umysłu nie posiądą osoby ograniczające się do studiowania, lecz te, które „przez długie używanie mają władze poznawcze wyćwiczone do rozróżniania dobrego i złego” (Hebrajczyków 5:14). Jakże raduje widok młodych ludzi, którzy nie marnują swych młodzieńczych sił na zmierzanie do samolubnych celów, ale dobrowolnie poświęcają czas i energię, by podejmować się rozlicznych zadań w organizacji chrześcijańskiej! Postępując tak, są jak Tytus „wzorem dobrego sprawowania” w chrześcijańskim zborze (1 Tymoteusza 4:12).
18. Na czym polega nie sfałszowane nauczanie, powaga w działaniu i nienaganna mowa?
18 Prócz tego młodszym mężczyznom przypomniano, że powinno ich cechować „niesfałszowane nauczanie i prawość [„powaga”, NW]” oraz „mowa szczera i nienaganna”. Aby nauczanie było ‛nie sfałszowane’, musi się mocno opierać na Słowie Bożym. Stąd też młodsi mężczyźni powinni pilnie studiować Biblię. Ponadto wzorem starszych mężczyzn mają zachowywać powagę. Muszą zdawać sobie sprawę, że jako głosiciele Słowa Bożego, podjęli się poważnego obowiązku, toteż winni ‛sprawować się w sposób godny Ewangelii’ (Filipian 1:27, BT). Podobnie ich mowa musi być „szczera i nienaganna”, aby przeciwnicy nie mogli im niczego zarzucić (2 Koryntian 6:3; 1 Piotra 2:12, 15).
Dla niewolników i sług
19, 20. Jak osoby pracujące u drugich mogą „być ozdobą nauki Zbawiciela naszego, Boga”?
19 Na koniec Paweł zwraca się do osób, które pracują u innych. Przeczytaj List do Tytusa 2:9, 10. Chociaż obecnie mało kto jest niewolnikiem czy sługą, sporo ludzi świadczy drugim usługi. Tak więc zasady podane przez Pawła znajdują zastosowanie również w dobie dzisiejszej.
20 Okazywanie ‛uległości [„podporządkowania”, NW] swoim panom we wszystkim’ oznacza, że chrześcijanie mają darzyć swych pracodawców i zwierzchników szczerym szacunkiem (Kolosan 3:22). Prócz tego powinni się cieszyć opinią uczciwych pracowników i poświęcać na swe obowiązki uzgodnioną liczbę godzin. A w miejscu zatrudnienia muszą przestrzegać wysokich mierników chrześcijańskich — bez względu na zachowanie drugich. Chodzi o to, „aby we wszystkim byli ozdobą nauki Zbawiciela naszego, Boga”. Przykładne postępowanie Świadków bardzo często przynosi radosne rezultaty — pobudza szczerze usposobionych współpracowników, obserwujących ich zachowanie, do zareagowania na głos prawdy. W ten sposób Jehowa nagradza osoby, które nawet w miejscu pracy trzymają się Jego zdrowej nauki (Efezjan 6:7, 8).
Oczyszczony lud
21. W jakim celu Jehowa udostępnia zdrową naukę i jak powinniśmy na nią reagować?
21 Zdrowe pouczenia przedstawione przez Pawła nie są jedynie jakimś zbiorem zasad etycznych lub wartości moralnych, do którego można zajrzeć, gdy się ma ochotę. W kolejnych wersetach Paweł wyjaśnił cel udzielonych wskazówek. Przeczytaj List do Tytusa 2:11, 12. Kierując się miłością i niezasłużoną życzliwością, Jehowa Bóg udostępnia nam zdrową naukę, abyśmy w tych krytycznych i niebezpiecznych czasach umieli prowadzić sensowne i satysfakcjonujące życie. Czy jesteś gotów przyjąć zdrową naukę i uczynić ją swoją drogą życiową? Od tego zależy twoje zbawienie.
22, 23. Jakich błogosławieństw zaznajemy, gdy czynimy zdrową naukę swą drogą życiową?
22 Ponadto jeśli zdrowa nauka staje się naszą drogą życiową, to już teraz dostępujemy pewnego wyjątkowego przywileju oraz mamy uszczęśliwiające widoki na przyszłość. Przeczytaj List do Tytusa 2:13, 14. Istotnie, gdy zdrową naukę czynimy swą drogą życiową, to jako oczyszczony lud, odłączamy się od zepsutego, ginącego świata. Słowa Pawła są niezwykle podobne do przypomnień, których Mojżesz udzielił pod górą Synaj narodowi izraelskiemu: „A Jahwe (...) cię (...) wywyższy we czci, sławie i wspaniałości ponad wszystkie narody, które uczynił, abyś był ludem świętym dla Boga twego, Jahwe, jak sam powiedział” (Powtórzonego Prawa [5 Mojżeszowa] 26:18, 19, BT).
23 Obyśmy zaskarbili sobie przywilej należenia do oczyszczonego ludu Jehowy, czyniąc zdrową naukę swoją drogą życiową! Zawsze bądź czujny i stroń od wszelkiej bezbożności oraz świeckich pragnień, dzięki czemu pozostaniesz czysty i będziesz się nadawał do tego, by Jehowa posłużył się tobą we wspaniałym dziele, które obecnie przeprowadza (Kolosan 1:10).
Czy pamiętasz?
◻ Dlaczego pobożność jest do wszystkiego przydatna?
◻ Jak starsi wiekiem chrześcijanie i chrześcijanki mogą się trzymać zdrowej nauki jako drogi życiowej?
◻ Jakich zdrowych pouczeń Paweł udzielił młodym mężczyznom i kobietom należącym do zboru?
◻ Jakiego przywileju i błogosławieństwa możemy dostąpić, jeśli zdrowa nauka stanie się naszą drogą życiową?
[Ilustracje na stronie 18]
Obecnie sporo osób wprowadza w czyn rady z Listu do Tytusa 2:2-4