C3
Wersety z 2 Listu do Tymoteusza, w których imię Jehowa nie występuje jako część cytatu albo nawiązania
2 TYMOTEUSZA 1:18 „Niech (...) Pan, Jehowa, okaże mu miłosierdzie”
Biblia warszawska: „Niech mu Pan da, aby znalazł miłosierdzie u Pana”
POWODY: W 2 Tymoteusza 1:18 dwa razy występuje greckie słowo Kýrios („Pan”). Za pierwszym razem jest poprzedzone rodzajnikiem i oddane właśnie jako „Pan” (zob. komentarz do 2 Tymoteusza 1:18). Z kolei za drugim razem przed słowem Kýrios nie ma rodzajnika, chociaż zgodnie z zasadami gramatyki greckiej powinien tam być. Brak rodzajnika w takim miejscu sprawia, że Kýrios pełni funkcję imienia własnego, i może wskazywać, że początkowo w tekście greckim występowało jakieś imię własne. Wielu biblistów potwierdza, że ze względu na brak rodzajnika w tym drugim miejscu słowo Kýrios jest równoznaczne z imieniem Bożym.
DODATKOWE ARGUMENTY:
W związku z dwoma wystąpieniami słowa „Pan” w 2 Tymoteusza 1:18 pewien komentator powiedział: „Określenie Pan za pierwszym razem może się odnosić do Chrystusa, a za drugim do Boga; ale bardziej prawdopodobne jest to, że w obu zdaniach składowych modlitwa jest skierowana do Boga” (The Moffatt New Testament Commentary, red. James Moffatt [E. F. Scott, “The Pastoral Epistles”, s. 99]).
W dziele A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature (zrew. i red. F. W. Danker, 2000, ss. 576, 577) w definicji słowa „pan” 2 Tymoteusza 1:18 wymieniono jako jeden z wersetów, w których słowo to jest „określeniem Boga”.
W przekładzie Chrześcijańskich Pism Greckich na język hebrajski dokonanym przez niemieckiego biblistę Franza Delitzscha (1892) w tekście głównym tego wersetu użyto tetragramu.
POTWIERDZENIE W INNYCH PRZEKŁADACH: J7, 8, 14, 16-18, 22-24, 32, 41, 65, 94-96, 101, 106, 115, 117, 138, 144, 145, 147, 163, 310, 322-324
2 TYMOTEUSZA 2:19b „każdy, kto wzywa imienia Jehowy”
Grecko-polski Nowy Testament, Vocatio: „każdy wymieniający imię Pana”
POWODY: Użyta przez Pawła konstrukcja sugeruje, że wypowiedź: „Niech każdy, kto wzywa imienia Jehowy, wyrzeknie się nieprawości” jest cytatem z Pism Hebrajskich. Jednak żaden ich fragment nie odpowiada dokładnie tym słowom (zob. komentarz do 2 Tymoteusza 2:19). Zwrot „kto wzywa imienia Jehowy” wydaje się przypominać słowa z Izajasza 26:13 według przekładu Septuaginty. W tekście hebrajskim wyraźnie chodzi tam o imię Boże. Bibliści wskazują też, że może to być cytat z innych wersetów, np. z Kapłańskiej 24:16 według przekładu Septuaginty. Poza tym niektórzy komentatorzy zauważyli, że zwrot ten przypomina słowa „każdy, kto wzywa imienia Jehowy” występujące w Joela 2:32 i zacytowane w Dziejach 2:21 oraz Rzymian 10:13 (zob. komentarze do Dziejów 2:21; Rzymian 10:13). Co więcej, w omawianym zwrocie przed słowem Kýrios („Pan”) nie ma rodzajnika, chociaż zgodnie z zasadami gramatyki greckiej powinien tam być. Brak rodzajnika w takim miejscu sprawia, że Kýrios pełni funkcję imienia własnego, i może wskazywać, że początkowo w tekście greckim występowało jakieś imię własne.
DODATKOWE ARGUMENTY:
W opracowaniu Exegetical Dictionary of the New Testament (t. 2, 1991, ss. 329, 330) 2 Tymoteusza 2:19b wymieniono wśród wersetów, w których wyraz Kýrios został „użyty w odniesieniu do Jahwe”.
„Słowo Pan wygląda na niejednoznaczne, ale ponieważ oba cytaty wydają się pochodzić ze Starego Testamentu, najwyraźniej odnosi się do Boga. (...) Fragment tego wersetu (kto wymienia imię Pana) pochodzi z Kap[łańskiej] 24:16” (Daniel C. Arichea i Howard A. Hatton, A Handbook on Paul’s Letters to Timothy and to Titus, 1995, s. 211).
POTWIERDZENIE W INNYCH PRZEKŁADACH: J17, 18, 22-24, 28, 29, 33-35, 41, 46, 51, 65, 90, 93-96, 100, 101, 122, 133, 145, 147, 154, 310, 322
2 TYMOTEUSZA 4:14 „Jehowa odpłaci mu stosownie do jego uczynków”
Grecko-polski Nowy Testament, Vocatio: „odda mu Pan według uczynków jego”
POWODY: Te słowa Pawła przypominają fragmenty Pism Hebrajskich, które mówią, że to Jehowa Bóg odpłaca ludziom za dobre i złe czyny. Na przykład w Psalmie 62:12 powiedziano: „Jehowo, (...) odpłacasz każdemu stosownie do jego uczynków” (zob. też Psalm 28:1, 4; Przysłów 24:12; Lamentacje 3:64). Podobną myśl Paweł zawarł w Rzymian 2:6, gdzie mówi o Bogu: „On odpłaci każdemu stosownie do jego uczynków”. A w Rzymian 12:19 cytuje słowa Jehowy z Powtórzonego Prawa 32:35: „Zemsta należy do mnie, ja odpłacę”. Chociaż więc w 2 Tymoteusza 4:14 w tekście greckim słowo Kýrios („Pan”) jest poprzedzone rodzajnikiem, to treść Pism Hebrajskich przemawia za użyciem w tym wersecie imienia Bożego. Poza tym według pewnego słownika biblijnego w zdaniu, w którym występuje grecki czasownik oznaczający „odpłacić”, podmiotem jest Bóg, tak samo jak w Mateusza 6:4, 6, 18 i Rzymian 2:6 (Exegetical Dictionary of the New Testament, red. Horst Balz i Gerhard Schneider, t. 1, 1990, ss. 127, 128).
DODATKOWE ARGUMENTY:
„Jest to wtrącony mimochodem cytat znanych słów z Ps[almu 62:12] (por. też Prz[ysłów 24:12]), który po prostu wyraża myśl ‚zostawiam to Bogu’” (Cambridge Greek Testament for Schools and Colleges, red. J. Armitage Robinson [J. H. Bernard, “The Pastoral Epistles With Introduction and Notes”, 1899, s. 147]).
„Sformułowanie Pan odpłaci mu za to, co zrobił przypomina słowa ze Starego Testamentu będące pocieszeniem dla prawych, którzy cierpią, podczas gdy niegodziwym dobrze się wiedzie (Ps[alm] 28:4; 62:12; Prz[ysłów] 24:12; Rzym[ian] 12:17-21). Bez względu na to, co zrobiliby przeciwnicy Boży, żeby zaszkodzić ewangelii lub skrzywdzić nas, ostatnie słowo należy do Boga. Nie musi nas paraliżować strach” (Philip H. Towner, 1-2 Timothy & Titus [The IVP New Testament Commentary Series], 1994, s. 211).
POTWIERDZENIE W INNYCH PRZEKŁADACH: J7, 8, 16-18, 22, 23, 32, 41, 65, 95, 100, 101, 106, 115, 146, 236, 310, 322-324