“Kay tukuy maqanakoyqa Tata Diospatamin”

ISRAELITASQA mayta mancharikuspa ayqekorqanku. Davidqa chayta rikorqa chaupinkuta pasashaspa. ¿Imaraykutaj mancharisqas kasharqanku? Ichapis kutin kutita uj soldadoj sutinta uyarisqankurayku. Chay soldadoqa chay vallepi sayasharqa maqanakuyta suyaspa, chay runaqa may jatunpuni karqa. Davidqa ni jaykʼaj chay jina runata rikusqachu.

Chay runaqa Goliat karqa. Payta rikusparaj Davidqa entienderqa imaraykuchus israelitas mancharisqas kashasqankuta. Mancharikunapaj jina jatunpuni karqa. Mana armasnillayoj iskay runas jina pesanman karqa. Chaki puntanmanta uma puntankamataj maqanakuna pʼachawan sumaj pʼachallisqa kasharqa. Goliatqa maqanakuyta munarqa. Qhaparisqanqa vallentinpi uyarikorqa, israelitaswan, reyninwan imataj maqanakuyta munarqa. Goliatqa uj israelitawan maqanakuyta munarqa, jinamanta maqanakuy tukunanpaj (1 Samuel 17:4-10).

Israelitaswan Saulwanqa qʼewarparikorqanku. Davidqa yacharqa killa kurajtaña ajina kashasqankuta. Filisteoswan, israelitaswan maqanakushasqankoqa sayarparerqa, Goliattaj sapa día qhaparerqa maqanakuyta munaspa. Davidtaj chayta yachaspa phiñakorqa. Rey Saúl, israelitas ima mancharisqas kashasqankoqa pʼenqay karqa, Davidpa kinsa kuraj hermanosninpis chayllapitaj kasharqanku. Goliatqa mana israelitasllatachu pʼenqachisharqa, manaqa Jehovata mana respetasqanta rikuchisharqa. Jinapis, ¿imatá David ruwanman karqa? ¿Imatá paypa creeyninmanta yachakusunman? (1 Samuel 17:11-14).

Aswan ñaupajta imachus kasqanmanta parlarina. Davidqa tardeyaytaña tatanpa ovejasninta Belén qaylla orqospi michisharqa. Davidqa alajito karqa, kʼacha ñawisniyoj, allin rijchʼayniyojtaj. Samarikushaspa arpata tocay mayta gustaj, ichapis Diospa ruwasqasninpi mayta tʼukurisqanrayku. Sapa kuti tocasqanraykutaj arpata sumajtaña tocaj. Chay tardellataj tatan wasiman wajyacherqa (1 Samuel 16:12).

Wasinman chayaspataj tatan Isaíta, profeta Samuelwan parlashajta tariparqa. Samueltaqa Jehová kachasqa Isaípa ujnin wawanta ajllananpaj, payñataj Israelpi qhepan rey kananpaj. Samuelqa, Davidpa qanchis kuraj hermanosninta rikusqaña, chaywanpis Jehovaqa ni mayqenta ajllarqachu. David chayajtintaj Jehová, profeta Samuelman nerqa: “Kaymá chay ajllasqayqa; rey kanampaj aceitewan payta jawiykuy”, nispa. Chayrayku Samuelqa, Davidta hermanosninpa ñaupaqenpi wajramanta ruwasqa botellata japʼispa aceitewan umanpi jawiykorqa. Chay diamantapacha Davidpa kausaynenqa manaña kikinchu karqa. Bibliaqa nin: “Chay pʼunchaymantapachataj Tata Diospa Espiritonqa Davidman jamorqa”, nispa (1 Samuel 16:1, 5-13).

¿David chay ratopachachu rey kayta munarqa? Mana. Astawanpis pacienciawan suyakorqa Jehová espiritunnejta maykʼajchus rey jina llankʼananta ninankama. Chaykamataj ovejasllatapuni michisharqa. Chaypajqa mayta kallpachakunan karqa, nitaj manchachikunanchu karqa. Uj kuti uj león ovejasninta apakapuyta munarqa, waj kutipitaj uj jukumariñataj. Davidqa chay kutispi mana manchachikuspa qhechorqa. Chantapis chay animaleswan maqanakorqa. Sapallan kashaspapis chay animalesta wañurpacherqa (1 Samuel 17:34-36; Isaías 31:4).

Tiempo pasasqanman jina rey Saulqa uyarerqa Davidmanta sumajta parlasqankuta, chantá wajyacherqa. Uj sumaj soldadollapuni kaspapis, Saulqa mana kasukusqanrayku Jehovaj ñaupaqenpi manaña allinpaj qhawasqachu karqa. Jehovaqa espiritunta qhechorqa “sajra espiritutaj” Saulta ñakʼarichisharqa, chayrayku mayta phiñakorqa, ni pipi atienekorqachu, sajrataj karqa. Ajina kashajtenqa arpata tocapusqallanku walejyarichej. Saulpa wakin soldadosnin, David arpata tocayta yachasqanta uyarisqanku, maqanakuyta yachasqantataj. Chayrayku Saúl payta wajyacherqa, Davidtaj rey Saulpaj arpata tocapoj, armasninta apaykachapojnintaj karqa (1 Samuel 15:26-29; 16:14-23).

Kay tiempo jovenesqa, David joven kashaspa imastachus ruwasqanmanta mayta yachakunkuman. Davidqa tiempochakoj Jehovaman astawan qayllaykunanpaj. Chantapis pacienciawan tukuy imata ruwayta yachakorqa, chaytaj aswan qhepaman yanaparqa. Astawanqa Jehovata tukuy imapi kasukorqa. Paypa kausayninmantaqa tukuy yachakusunman (Eclesiastés 12:1).

Davidqa rey Saulpa wasinpi trabajashaspa, sapa kuti wasinman kutej ovejasta michej, wakin kuteqa unayta wasinpi qhepakoj. Uj kuti, Isaí tatan Davidta kuraj hermanosninta qhawarej kacharqa, paykunaqa Saulpa soldadosnillantaj karqanku. Davidqa kasukuspa Ela nisqa valleman rerqa, paykunapaj mikhuna qʼepirisqa. Chayaspataj mancharisqa jina qhepakorqa, imajtinchus mana maqanakushasqankuta rikorqa, kay yachaqanaj qallariyninpi nerqanchej jina. Israelitaswan filisteoswanqa chay vallej chimpasninmanta qhawanakushallarqanku (1 Samuel 17:1-3, 15-19).

Davidpajqa chay mana allinchu karqa. ¿Imaynatá uj runalla israelita soldadosta manchachinman karqa? Goliatpa ruwasqanqa Jehovata mana respetasqanta rikucherqa. Chayrayku Davidqa mana manchachikuspa nerqa israelitasman Goliat wañuchisqa kananta. Kuraj hermanon Eliab chayta yachaspa, Davidta kʼamiykorqa. Payqa kʼamerqa israelitaswan parlarishasqanmanta, imaynachus maqanakupi rishasqanta qhawarej risqanmanta ima. David nerqa: “Kunan imatataj noqa ruwasqani parlarispallari?” nispa. Nillarqapunitaj Goliat wañuchisqa kananta, Saultaj chayta uyarispa Davidta wajyacherqa (1 Samuel 17:23-31).

Davidqa rey Saulman nerqa: “Ama pipis sonqompi manchachikuchunchu kay filisteoraykoqa”, nispa. Saulwan, israelitaswanqa Goliatpa juchanrayku mancharisqas kasharqanku. Ichá paykunaqa Goliatwan kikinchakuspa pantarqanku, mana pay jina jatun kasqankurayku. Paykunaqa yuyarqanku Goliatpaj ni imapis kasqankuta, jinapis Davidqa mana jinatachu yuyarqa. Chaytataj qhawarisun. Davidqa Goliatwan maqanakunanta nerqa (1 Samuel 17:32).

Chaywanpis Saúl nerqa: “Qan sapallaykeqa mana riyta atiwajchu chay filisteowan maqanakoj. Qanqa waynallaraj kanki, chay filisteotajrí wayna kasqanmantapacha maqanakuyman yachasqa kashan”, nispa. ¿Jovencitollarajchu David karqa? Mana, jinapis mana soldado kananpaj jinarajchu karqa, ichá wawallamanraj rijchʼakorqa. Chaywanpis, Davidqa maqanakupaj wapuña karqa, machu jovenmanñataj tukusharqa (1 Samuel 16:18; 17:33).

Davidqa Saulman willarqa uj leonta, uj jukumarita ima wañuchisqanta. David mana chayta ruwasqanmanta alabakusharqachu. Astawanpis, Davidqa yacharqa Jehovaj yanapaynillanwan chayta ruwasqanta. Chayrayku nerqa: “Tata Diosqa librawarqa leonmanta, jinallataj jukumarimantapis; kikillantataj librawanqa kay filisteoj makinmantapis”, nispa. Jinamanta rey Saulqa, Davidpa nisqanta creerqa, nerqataj. “Riy ari, Tata Diostaj qanwan kachun”, nispa (1 Samuel 17:37).

Davidqa sinchʼi creeyniyojpuni karqa. Imajtinchus Diospi atienekorqa rejsisqanrayku, ñaupajpiña yanapasqanraykutaj. Yacharqataj Jehová jarkʼasqanta, nisqantataj juntʼasqanta. Pay jina creeyniyoj kanapajqa Bibliapi Diosmanta yachakunallapuni. Yachakusqanchejman jina ruwajtinchejqa allin riwasun, creeyninchejpis kallpachasqa kanqa (Hebreos 11:1).

Saulqa, David maqanakoj rinanpaj paypa maqanakunan pʼachanta churaykorqa. Mayqenchus Goliatpata jinallataj karqa. Chay maqanakuna pʼachaqa broncemanta ruwasqa karqa, pecheranpis broncellanmantataj karqa. Davidqa mana chay llasa pʼachawan puriyta aterqachu. Payqa mana uj soldado kananpaj wakichisqachu karqa, chayrayku mana maqanakuna pʼachaman yachasqachu karqa, astawanraj Saulpa pʼachanmanqa, imajtinchus Saulqa israelitas ukhumanta aswan jatun karqa (1 Samuel 9:2). Chayrayku lluchʼukapuspa ovejerito pʼachallanta churakaporqa (1 Samuel 17:38-40).

Davidqa tojnunta, wayaqanta warkhuykukorqa, warakʼanta ima apakorqa. Ichá kay tiempopeqa warakʼa maqanakupaj mana sirvisqanta nisunman, jinapis sumaj arma maqanakunapaj. Uj warakʼaqa karqa uj chhikan qaraj puntasninman iskay watusta jina wataykusqa, sumajpuni karqa ovejata michejpaj. Oveja michejtaj, uj rumita warakʼaman churaytawan uma patanpi muyuchej. Chantá ujllata ujnin watunta kacharej, rumitaj sonarishaj chinkarej, imallatapis japʼichinanpaj jina. Unayqa wakin soldados chaywan maqanakuman rej kanku.

Davidqa wakichisqaña kaspa Goliatwan maqanakoj rerqa. Ichá tʼukurinchej David chʼaki wayqʼopi Diosmanta mañakushasqanta, phishqa llosqʼo rumista oqharinanpaj. Chaymantataj usqhayllata chay filisteowan tinkoj rerqa.

¿Ima nerqataj Goliat Davidta rikuspa? Biblia nin: “Pisipaj payta qhawarqa waynallaraj, alajito, joberotaj kasqanrayku”, nispa. Goliatqa qhaparerqa: “Noqaqa alqochu kani kʼaspiwan jamunawaykipaj?”, nispa. Ichapis Davidta rikorqa kʼaspita apasqallanta, nitaj uj warakʼatawan apakusqantaqa. Chayrayku filisteo diosesninpa sutisninpi Davidta maldicerqa, nerqataj aychanta suwintusman qarananta, kʼita phiña animalesmanwan (1 Samuel 17:41-44).

Kunankama Davidpa nisqanqa Diospi atienekusqanta rikuchin. Davidqa jinata Goliatman qhaparerqa: “Qanqa espadawan jamushawanki jinallataj tʼojsina lanzawan, jabalina nisqa tʼojsinawan ima; noqatajrí jamushayki israelita soldadospa Diosninku Tukuy Atiyniyoj Tata Diospa sutimpi. Paypajmá qanqa sajrata rimarqanki”, nispa. Davidqa mana manchachikorqachu runata, nitaj armasnintapis. Imajtinchus Goliatqa Jehovata pisipaj qhawasqa, Jehovataj kutichinan karqa. David nerqa jina: “Kay tukuy maqanakoyqa Tata Diospatamin”, nispa (1 Samuel 17:45-47).

Davidqa yacharqa Goliat jatun runa, sumaj armasqataj kasqanta, jinapis mana manchachikorqachu. Nitaj Saúl jina soldadosnin jinataj, Goliatwan kikinchakorqachu. Astawanqa Goliatta, Jehovawan kikincharqa. Goliatqa kinsa metrosniyoj kaspa tukuymanta aswan jatun karqa. Chaywanpis Jehovapajqa ni imapis karqachu. Astawanpis uj khuru jinalla karqa, wañurpachinanpajpacha.

Davidqa usqhayllata Goliatman correrqa. Wayaqanmanta ujnin rumita orqhoytawan warakʼanman churaykuspa, uman patapi muyucherqa. Goliattaj Davidman qayllaykorqa, ichá armasninta apaykachaj soldado jarkʼasharqa. Goliattaqa jatun kasqanrayku mana escudonta apaykachapoj jarkʼayta aterqachu, mana aswan pataman oqhariyta atisqanrayku. Chayrayku Davidqa umanpi japʼichinanpaj jinapuni warakʼarqa (1 Samuel 17:41).

David Goliatman warakʼashajtenqa, tukuychá chʼinlla qhepakorqanku. Jehová Davidta yanapasharqa uj kutillata warakʼananpaj. Rumeqa Goliatpa frentenpi satʼikorqa. Jinamanta filisteoqa uyamanta pampaman choqakorqa. Escudonta apaykachapojnintaj mancharisqachá ayqekorqa. Davidqa Goliatman qayllaykuspa espadallanwantaj umanta qholorparerqa (1 Samuel 17:48-51).

Chayta rikuspa Saulwan soldadosninwan kallpachakorqanku. Qhaparispataj filisteosta qhatiykorqanku. Chay maqanakoqa karqa David Goliatman nisqanman jinapuni. David nerqa: “Paytaj qankunataqa makisniykuman jaywaykuwasqayku”, nispa (1 Samuel 17:47, 52, 53).

Kay tiempopi Diospa kamachisnenqa mana guerrasman rinchejñachu (Mateo 26:52). Jinapis Davidpa creeyninmanta mayta yachakusunman. Jehovata rikushasunmanpis jina qhawananchej tiyan. Payllata sirvinanchej tiyan, respetananchejtaj tiyan. Wakin kutipi chʼampaykunasninchej mana atipanapaj jina kajtinpis. Jehovapajqa, tukuy atiyniyoj kasqanrayku chʼampaykunasninchejqa ni imapis. David jina Jehovata sirvisun, atienekusuntaj chayqa, ima chʼampaytapis atipallasun. Jehovaj atiyninwanqa ni ima kikinchakunchu.