Taytamanta, Churimanta hinaspa chuya espiritumanta cheqap yachachikuy

TRINIDAD nisqa yachachikuypi creeqkunaqa ninkum Taytapas Churipas Chuya Espiritupas hukllapi kimsa Dioskuna kasqanta. Ninkutaqmi kimsanku igualla kasqankuta, imapas atiqlla kasqankuta chaynataq mana pipa unanchasqan kasqankutapas. Chaynapim kay yachachikuyqa qawachin Taytapas Churipas Chuya Espiritupas hukllapi kimsanku Diospuni kasqankuta.

Kay yachachikuyta achkallaña hatalliqkunam mana explicay atisqankuta reqsikunku. Chaywanpas piensankupaschá chaynatapuni Biblia yachachisqanta. Ichaqa manam Bibliapiqa huk kutillapas rikurinchu hukllapi kimsa Dios kasqanmanta Trinidad nisqa palabraqa. ¿Tarichwanchu Bibliapa huk textollanpipas hukllapi kimsa Dios kasqanmanta yachachikuyta? Kay tapukuyta kutichinapaq qawarisun chay yachachikuy cheqappaq hina kasqanta qawachinankupaq huk kaqnin texto servichikusqankuta.

Juan 1:1 nisqapim nin: “Tukuy imapa qallariyninpiqa karqañam Simiqa, chay Simiqa karqa Dioswanmi, chay Simiqa Diosmi”, nispa. Kay leesqanchik textopa urallanpim apostol Juan sutillata willawanchik chay ‘Simiqa’ Jesuspuni kasqanta (Juan 1:14). Kay textopi chay Simiqa Diosmi nisqanta leesqankuwanmi wakinkunaqa ninku Taytawan Churiqa huk Dioslla kasqankuta.

Yuyarinanchikmi chay texto leesqanchikqa griego rimaypi qellqakusqanta chaymantaña huk rikchaq rimaykunaman tikrakusqantapas. Bibliamanta yachaq wakin tikraqkuna “Simiqa Diosmi karqa” niptinkupas, hukkunaqa manam chaynatachu tikranku. ¿Imaynanpi? Ñawpaq griego rimaypi qellqakusqanpi alli-allinta reparaspankum musyakurqaku ñawpaq griego rimaypi qellqakusqanman hina allintapuni tikrayta munaspaqa huk palabrakunawan yanapachikunankumanta. Kaynatam qellqarqaku: “dios hinam karqa Simiqa”, “Simiqa dios kaqllam karqa” hinaspapas qellqarqakum “diosmi karqa Simiqa”, nispa (Juan. Texto y Comentario, de J. Mateos y J. Barreto, lectura alternativa; Los escritos originales de la comunidad del discípulo “amigo” de Jesús, de Senén Vidal; Cuarto Evangelio. Cartas de Juan, de J. J. Bartolomé, nisqa qellqakunapi). Kay qellqakunapi tikrakusqanman hinaqa chay Simiqa manam kikin Dioschu karqa.a Aswanqa qawachinmi Jehová Diospa tukuy unanchasqanmanta chay Simiqa aswan atiyniyoq kasqanta, chaymi chay Simitaqa “dios” nispa sutichakun. Taksa letrawan “dios” nisqa suti kay textopi qellqakusqanqa “atiyniyoq” kasqanta qawachinallapaqmi.

Yaqa lliw runakunam ñawpaq griego simitaqa mana yachankuchu. ¿Imaynatataq yachachwan apostol Juanpa imatapuni niyta munasqanta? Kaywan rikchanachisun, huk profesor alumnonkunaman huk yachachikuymanta yachachiy munasqanmanta. Yachachisqanman qepallamanñataq alumnonkuna sapaqtakama piensanku profesorninku imam yachachiy munasqanmanta. ¿Imaynatam yachanmanku imam yachachiy munasqanmanta? Profesorninkutapuni alli-allinta tapukuspankum. Chaynapich aswan allinta entiendenqaku imam yachachiy munasqanmanta. Chaynallataqmi Juan 1:1 nisqanta allinta entiendenapaqqa aswan allinmi kanqa Juan libropa nisqanta qawayninchik. Chaynapim yachasun pim Jesus kasqanmanta. Chayna rurayninchikmi yanapawasun cheqap kaqta yachananchikpaq.

Qawasun, Juan libropim 1 kaq rakiyninpi 18 yupayninpi apostol Juan kaynata qellqarqa: “Manam pipas [Tukuy atipayniyoq] Diostaqa rikurqachu haykapipas”, nispa. Ichaqa wakin runakunam Jesustaqa rikurqaku, chaymi apostol Juan nirqa: “Chay Simim [Jesusmi] runayaruspam yacharqa ñoqanchikwan Diospa cheqap kuyakuyninta qawachiwaspanchik. Qawarqanikum achkiynintapas”, nispa (Juan 1:14). Chaynaqa, ¿imaynanpitaq nichwan Churiqa tukuy atipayniyoq Diospi kasqanta? Juanqa nirqam “Simiqa karqa Dioswanmi”, nispa. ¿Imaynataq Simiqa Dioswan kachkaspanqa Diospuniqa kanman? Juan 17:3 nisqanpipas Jesusqa sutillatam qawachirqa hanaq pachapi kaq Taytan “sapallan cheqap Dios” kasqanta, chaywanmi qawachirqa Taytanwan mana kaqlla kasqankuta. Qellqasqan libropa yaqa tukupayninpim apostol Juanqa nirqa: “Kaykunataqa qellqarqani Jesusqa Diospa Churin Cristo kasqan creenaykichikpaqmi”, nispa (Juan 20:31). Kay textopi willakusqanman hinaqa Jesusqa manam Diospunichu aswanqa Diospa Churinmi. Tukuy kay textokunapi willakusqanta yachayninchikmi qawachiwanchik Juan 1:1 nisqanta imayna entiendenanchikta. Simi nisqata otaq Jesustam sutichakun “dios” nispa atiyniyoq kasqanrayku ichaqa manam tukuy atipayniyoq Dios hinachu.

Yuyarisun rimasqanchik profesormanta. Profesorninku kaqllamanta allintapuni yachachichkaptinpas alumnonkuna hinallaraq iskayrayasqankupi piensariy. ¿Imatawanraqtaq ruranmanku? Huk profesortach maskanmanku hinaspach astawanraq tapupayanmanku. Sichu qepa tapukusqanku profesor punta tapusqanku profesorninkupa yachachisqanman hinalla yachachiptinqa yaqa llapallan alumnokunach manaña iskayrayanqakuchu. Chaynam Jehová Diosmantawan Jesusmanta apostol Juanpa yachachisqanta Bibliamanta manaraq entiendeqqa huk qellqaqpa willakusqanpich yachaykunataqa astawanraq maskanman. Ejemplopaq, apostol Mateopa willakusqanmanta rimarisun. Paymi Diospa piñakuynin punchawmanta Jesuspa kayna nisqanta qellqarqa: “Manam pipas yachanchu ima punchawmi otaq imay horam kutimunaytaqa, hanaq pachapi angelkunapas manam yachanchu nitaqmi Diospa Churinpas yachanichu aswanqa Taytallaymi”, nispa (Mateo 24:36). ¿Imaynatataq kay texto leesqanchikqa qawachin Jesusqa mana tukuy atipayniyoq Dios kasqanta?

Jesusqa ninmi Taytam Churimantaqa aswan yachayniyoqqa nispa. Tukuy atipayniyoq Diospuni Jesus kaptinqa Taytanpa yachasqantachiki paypas yachanman. Chaynapim qawanchik Churiwan Taytaqa mana kaqlla kasqankuta. Chaywanpas kanqaraqchá pim niqqa: “Jesusqariki iskay kawsayniyoqmi karqa: diosmi karqa hinaspapas runam karqa, chay rimasqantaqa runa kayninpimiki rimachkarqa”, nispa. Chay rimasqanku cheqapña kaptinpas, ¿imatataq nichwan chuya espiritumantaqa? Dios Tayta hina chuya espiritupas kaptinqa, ¿imanasqataq Jesusqa manaqa willakurqachu chuya espiritupas Diospa piñakuynin punchaw haykapi kasqanmanta yachasqantaqa? Aswanmi payqa nirqa Dios Taytalla chaytaqa yachasqanta.

Bibliata hinalla estudiaspam astawan yachanki kay yachachikuymanta huk textokunapas imatapuni yachachisqanta. Llapallan chay textokunapi willakusqanmi cheqaptapuni yachachiwanchik pim Tayta, pim Churi hinaspa imam chuya espiritu kasqanmanta (Salmo 90:2; Hechos 7:55; Colosenses 1:15).