Manam yachanchikchu maypi wiñananta

‘Tutapaymanta muhuykita tarpuy. Ama pisipaspayki chisinkuytapas tarpuy. Manam yachankichu maypi tarpusqayki wiñamunanta.’ (ECL. 11:6.)

 1. ¿Imanasqam admirakunchik hinaspa humilde kayta yachachiwanchik muhupa imayna wiñasqan?

CHAKRAPI llamkaq runaqa pacienciayoqmi kanan (Sant. 5:7). Muhuta tarpuruspanqa suyananmi wiñananta. Muhuqa allillamantam wiñan. Muhu wiñananpaq hina kaptinqa allpamantam kaypi-chaypi wiñamun. Chaymantam tulluchan wiñamun hinaspa hatunyaruspan rurumun. Llapallan poqoruptinqa cosechanapaqñam kachkan. Arí, muhupa imayna wiñasqanta qawayqa admirakunapaqmi. Chaynataqmi yachachiwanchik humilde kananpaq. Chaynaqa, atichwanmi muhu tarpuyta hinaspa parqoytapas, ichaqa Diosllam wiñachiqqa (tupachiy 1 Corintios 3:6 nisqanwan).

 2. Ñawpaq estudiopi rikchanachiykunawan yachasqanchikpi, ¿imatam Jesus yachachirqa espiritualpi runakunapa wiñasqanmanta?

² Ñawpaq estudiopi yachasqanchikman hinaqa, Jesusmi tupachirqa Diospa Munaychakuyninmanta predicayta muhu tarpuq runawan. Tukuy rikchaq allpawan rikchanachisqanpiñataq Jesusqa qawachirqa, runakunapa sonqonpi muhu wiñananpaqqa hinaspa rurunanpaqpas runakunapa sonqon imayna kasqanmantam (Mar. 4:3-9). Chaynataq tarpuruspa tutan puñuq rikchanachiypiñataq Jesus qawachirqa muhupa imayna wiñasqanta tarpuqpa mana yachasqanmanta. ¿Imanasqa? Yachamusqanchikman hina, Jehová Dios atiyninwan wiñachisqanrayku, manam runakunapa kallpanwanchu (Mar. 4:26-29). Kunanñataq qawasunchik Jesuspa rimasqan kimsa rikchanachiymanta: mostaza muhumanta, masa poqochiq qonchumanta hinaspa challwa hapiq mallamanta.a

Mostaza muhuwan rikchanachiymanta

3, 4. Diospa Munaychakusqan willakuymanta, ¿imakunatam yachachiwanchik mostaza muhumanta Jesuspa rimasqan rikchanachiy?

³ Mostaza muhumanta Jesuspa rimasqan rikchanachiyqa rikurintaqmi Marcos libropa 4 capitulonpipas, kay rikchanachiyqa kaykunatam yachachiwanchik: puntata, Diospa Munaychakuyninmanta yachaspanku serviqninkuna achkallaña yapakusqanmanta, hinaspa waqaychasqa kasqankumantapas. Jesusmi nirqa: “¿Imawantaq tupachichwan Diospa munaychakusqanta? ¿Imaynataq chayqa kanman? Chayqa kanman allpapi tarpusqa mostaza hinam, chay muhuqariki wakin muhukunamantapas taksacharaqmi, wiñaruspanmi ichaqa lliw qorakunamantapas aswan hatunraq, alton pawaq urpitukunapas chaypim llantukun”, nispa (Mar. 4:30-32).

⁴ Kay rikchanachiypiqa rimachkanmi ‘Diospa munaychakusqan’ imayna wiñasqanmanta, kaymi qawakun tukuy hinastinpi Diospa Munaychakuyninmanta allin noticia ancha willasqa kasqanpi, hinaspa Pestecostes 33 watamantapacha Diospa serviqninkuna yapakusqanpipas. Mostaza muhu uchuychalla kaptinmi, wakinpiqa tupachisqa kan imapas taksachalla kaqkunawan (tupachiy Lucas 17:6 nisqanwan). Ichaqa uchuychalla kaspanpas mostaza muhuqa huk nacionkunapiqa kimsa otaq pichqa metro sayaykamam wiñan, hinaspa kallmankunapas sachapa hinaraqmi (Mat. 13:31, 32).

 5. ¿Imaynatam tiempopa risqanman hina punta cristianokuna achkaman yapakurqaku?

⁵ Congregacionqa rikurirqam Pentecostes 33 watapi, Jesuspa 120 qatiqninkuna Diospa chuya espiritunta chaskiptinku. Chay tiempopi aschalla kaptinkupas, qatiqnin watakunapim waranqantin runakuna yapakurqaku (leey Hechos 2:41; 4:4; 5:28; 6:7; 12:24; 19:20). Yaqa kimsa chunka watallapim Diosmanta willakuqkunaqa achkallaña yapakururqaku, chaymi Colosas llaqtapi cristianokunaman apostol Pablo kaynata nirqa: ‘Kay allin noticiam willasqaña kachkan kay pachapi llapallan runakunaman’, nispa (Col. 1:23). ¡Mayna admirakunapaqmi karqa chayna yapakusqankuqa!

6, 7. a) ¿Imam pasakurqa 1914 watamanta Diospa llaqtanwan? b) ¿Imapim tukunqa Dios serviqkunapa yapakusqan?

⁶ Diospa Munaychakuyninpi 1914 watapi Jesucristo rey nombrasqa kasqanmantam, rikchanachiypi mostaza plantapa kallmankunaqa astawan wiñarurqa. Jehová Diospa llaqtanpim cheqaptapuni cumplikurqa Isaiaspa kayna willakusqan: “Aschalla kaqkunam waranqaman mirarunqa. Aschalla kaqkunam hatun nacion karullanqa”, nispa (Isa. 60:22). Ungidokunaqa 1900 wata qallariypiqa aschallam karqaku, manamá piensarqakuchu 2008 watapaq yaqa qanchis millon testigokuna iskay pachak kimsa chunka masnin nacionkunapi predicanankutaqa. Kayna yapakusqanqa admirakunapaqmi, Jesuspa rikchanachisqanpi mostaza muhu imayna wiñasqanman hina.

⁷ Ichaqa manam chayllapichu yapakusqanqa tukun. Chayamunqam tiempo enterollan kay pachapi runakunata Dios Gobiernananpaq. Chay tiempopaqqa, lliw mana allin ruraqkunam chinkachisqa kanqaku. Chayqa manamá runakunapa kallpanwanchu kanqa, aswanqa Jehová Diospa atiyninwanmi (leey Daniel 2:34, 35). Hinaptinmi rikusun Isaiaspa willasqan cumplikusqanta, ninmi: “Imaynam yaku pasaypaqta tapaykun lamar qochata, chaynam enteron kay pachapi runakunapas reqsiwanqaku ñoqa Tayta Diosta” (Isa. 11:9).

 8. a) Mostaza muhuwan rikchanachiypi, ¿pikunawan tupachisqam kachkan urpikunaqa? b) ¿Imamantam kunan tiempo waqaychasqa kachkanchik?

⁸ Jesusmi nirqa alton pawaq urpikunapas chay mostaza plantapi otaq Diospa Gobiernonpi llantukusqanta. Kay urpikunaqa manam huknin rikchanachiypi muhu mikuruq hinachu otaq Diospa Munaychakusqanpa enemigonkunachu (Mar. 4:4). Mostazawan rikchanachisqanpi urpikunamanta Jesuspa rimasqanqa, rikchakunmi congregacionpi waqaychasqa kayta maskaq allin sonqoyoq runakunaman. Kay runakunaqa waqaychasqañam kachkanku espiritualpi hinaspa runakunapa mana allin rurayninkunamantapas (tupachiy Isaias 32:1, 2 nisqanwan). Jehová Diosmi tupachirqa Jesuspa makinpi Gobiernonta huk sachawan kaynata nispan: “Arí, chaytaqariki Israel nacionpa hatun orqonpim plantarusaq. Hinaptinmi kallmankunatapas mastarispan rurunqa. Chaynapimá payqa suma-sumaq cedro sachaña rikurirunqa. Ukunpipas tukuy rikchaq alton pawaqkunam yachanqaku”, nispa (Eze. 17:23).

Masa poqochiq qonchumanta rikchanachiy

9, 10. a) ¿Imapapas imayna wiñasqanmantam Jesus qawachirqa qonchuwan rikchanachisqanpi? b) ¿Imawanmi Bibliaqa tupachin qonchuta hinaspa ima tapukuytam kutichisun qatiqninpi?

⁹ Wakinpiqa imapapas wiñayninqa mana rikuy atinam. Chayna kasqantam Jesus qawachirqa kay qatiqnin rikchanachiypi kaynata nispan: “Diospa munaychakusqanqa rikchakun huk warmi kimsa tupu harinata chapuruptin poqorachiq qonchumanmi”, nispa (Mat. 13:33). ¿Imamanmi rikchakun chay qonchu, hinaspa imapim tupanman Diospa Gobiernonpa wiñayninwan?

¹⁰ Bibliam yaqa llapanpiqa tupachin qonchuta otaq levadurata huchawan. Ejemplopaq, apostol Pablom qonchuwan tupachin, Corinto congregacionpi huchallikuq runapa imayna kasqanwan hukkunata hukmanyachisqanta (1 Cor. 5:6-8). Hinaptinqa, ¿qonchuwan rikchanachispanqa Jesusqa rimachkarqachu mana allin wiñananmanta?

11. ¿Imaynatam israelitakuna servichikurqaku qonchuta?

¹¹ Manaraq kay tapukuyta kutichichkaspam, puntataqa qawananchik qonchumanta kimsa yachachikuykunata. Puntata, Jehová Diosqa manam munarqachu Pascua fiestapi qonchuta servichikunankutaqa, ichaqa huk fiestakunapiqa servichikunmankum karqa. Ejemplopaq, Israelitakunaqa servichikurqakum qonchuta hawkalla kasqankumanta ofrendakunata qospanku, kaytam qorqaku Jehová Diosmanta achka bendicionkuna chaskisqankumanta. Kay ofrendakunapi mikuykuna qosqankuqa ancha kusikunapaqmi karqa (Lev. 7:11-15).

12. ¿Imatam Biblia qawachiwanchik rikchanachiykunamanta?

¹² Chaynataq, Bibliapi huk rikchanachiy mana allinpaq tupachisqa kaspanpas, wakinpiqa allinpaqmi kanman. Ejemplopaq, 1 Pedro 5:8 nisqanpim Satanasta tupachin huk leonwan, kaymi qawachiwanchik piñasqallaña kasqanta. Chaynataq, Apocalipsis 5:5 nisqanpipas Jesustam tupachin huk leonwan, chaypin nin “leonwan sutichasqa Juda ayllumanta”, nispa. Leonmanta kaypi nisqanqa rikchakunmi qarinchakuyman hinaspa justiciaman.

13. ¿Imatam yachachiwanchik espiritualpi wiñaymanta qonchuwan Jesuspa rikchanachisqan?

¹³ Chaymantapas, Jesusqa manam nirqachu tanta ruranapaq masata chay qonchu hukmanyarachisqantaqa. Aswanmi nichkarqa tantata imayna rurasqankumanta. Kay rikchanachiypi warmiqa yachaspanñam qonchutaqa masaman yaparqa, hinaptinmi allinpi tukurqa. Hinaptinqa, masapa ukunpi kay qonchu mana rikuy atina kaptinmi imayna poqosqanqa mana rikukunchu. Kaymi yuyarichiwanchik, punchaw llamkaq hinaspa tutan puñuq runa rikchanachiymanta. Chay rikchanachiypim Jesus nirqa: ‘Chay tarpusqan muhuñataqmi wiñamun, tarpuqmi ichaqa mana yachanchu imayna wiñasqanta’, nispa (Mar. 4:27). Kay rikchanachiywanqa, ¡manamá sasachu runakunapa espiritualpi wiñasqan mana rikuy atina kasqanta entiendeyqa! Qallariypiqa manam entiendenchikchu espiritualpi wiñasqan imayna kasqantaqa, ichaqa yachanchik bautizakuruptinñam.

14. Llapallan masa poqochiq qonchumanta rimaspa, ¿imatam yachachiwanchik predicacionmanta?

¹⁴ Runakunapa espiritualpi wiñasqankuqa mana rikuy atinam, chaynallataqmi enteron Pachapipas. Kay rikchanachiypim kayna mana rikuy atina kasqanta allinta yachachiwanchik. Qonchuqa poqochinmi ‘kimsa tupu harinata’ otaq llapallanta (Luc. 13:21). Chaynallataqmi Diospa Gobiernonmanta willakuypas, kunan tiempopi astawan rurakuchkan “kay pachapa cantonkama” (Hech. 1:8; Mat. 24:14). ¡Mayna kusikunapaqmi Diospa Gobiernon enteron pachapi willakusqa kananpaq yanapakuyqa!

Challwa hapina mallawan rikchanachiymanta

15, 16. a) Pisi rimayllapi willamuy challwa hapina mallawan rikchanachiymanta. b) ¿Imamanmi rikchakun challwa hapina malla, hinaspa Diospa Munaychakuynin imayna wiñananmantam qawachin?

¹⁵ Jesuspa qatiqninkuna kanankupaq achkallaña munaqkunamantaqa, aswan allinqa Diosta tukuy sonqonkuwan kasukuqkunam. Chaypipas Diospa Gobiernon wiñananmantam Jesusqa rimarqa challwa hapina mallawan rikchanachisqanpi, chaypim nin: “Diospa munaychakusqanqa rikchakun tukuy rikchaq challwa hapiq mallamanmi”, nispa (Mat. 13:47).

¹⁶ Challwa hapiq mallaqa tukuy rikchaq challwakunatam hapin, kaymi tupan Diospa Gobiernonmanta willakuywan. Jesusqa nirqataqmi kaynata: “Mallaman challwakuna huntaruptinmi lamar qochapa patanman aysanku hinaspam tiyaykuspa akllanku challwata, allinnintam hinanku canastaman, mana valeqtañataqmi wischunku. Chaynam kanqa kay pachapa puchukayninpipas, angelkuna hamuspam mana allin runakunata justo runakunamanta rakinqa. Mana allin runakunataqa wischunqa rupachkaq hornomanmi. Chaypim waqayllawanña kirunkutapas kirichichichinqaku”, nispa (Mat. 13:48-50).

17. Challwa akllaywan Jesuspa tupachisqan, ¿ima tiempopim apakun?

¹⁷ ¿Nichkanchu kaywanqa, Jesucristo atiyninwan kutimuspan ovejakunatawan cabrakunata rakispa juzganan tiempomanta? (Mat. 25:31-33.) Manam. Chay juicioqa apakunqam hatu-hatun ñakariy tiempopi, ichaqa kay rikchanachiypi challwakunata akllayqa tukupay tiempopim apakunan karqa.b Chay tiempopimá kawsachkanchik, hinaspam hatu-hatun ñakariy punchawpi tukunqa. Hinaptinqa, ¿imaynatam challwakuna hina akllayqa kunan tiempopi apakuchkan?

18, 19. a) ¿Ima akllaymi kunan punchawkunapi apakuchkan? b) ¿Imakunatam rurananku allin sonqoyoq runakunaqa? (Qawariy 29 paginapi, 19 parrafopa tukuyninpi kaqtapas.)

¹⁸ Kunan tiempopim, challwaman rikchakuq millonninpi runakuna Jehová Diospa llaqtanman yaykuyta munanku. Chay runakunamanta wakinmi Jesuspa wañukusqan punchawta yuyarinapaq huñunakuyman hamunku, wakinñataq huñunakuykunaman rinku, hukkunañataqmi Bibliata kusikuywan estudiayta munanku. Ichaqa, ¿llapankuchu qawachinku cheqap cristiano kasqankuta? Manam, challwakuna hinam ‘lamar qochapa patanman aysasqa’ kanku. Ichaqa, Jesusmi niwanchik allin challwakunalla canastaman hinasqa kasqankuta, kay canastaqa richakunmi congregacionkunaman. Mana allin challwakunaqa rakisqam kanku, hinaspam tiempopa risqanman hina hornoman wischusqa kanku kañasqa kanankupaq, kayqa wiñaypaq puchukaymi.

¹⁹ Mana valeq challwakunaqa tupanmi, Bibliata Jehová Diospa testigonkunawan estudiachkaspa saqeruqkunawan. Chaymantapas tupanmi cheqap yachayman hina uywasqa kachkaspankupas Jesusta mana qatiy munaq mozo-sipaskunawan. Manam munarqakuchu Jehová Dios serviyta otaq servichkaspankupas pisi tiempollamantam saqerunku (Eze. 33:32, 33).c Chaynaqa ancha allinpunim manaraq puchukay punchaw chayamuchkaptin, ‘canastapi’ otaq congregacionkunapi llapallan allin sonqoyoq runakunapa huñusqa kayninkuqa, hinaspa chaypi hinalla takyayninkupas.

20, 21. a) ¿Imatam yacharunchik Jesuspa rimasqan kay kimsa rikchanachiymanta? b) ¿Ima ruranaykipaqtaq tantearunki?

²⁰ ¿Imatam yacharunchik Jesuspa rimasqan kay kimsa rikchanachiymanta? Punta rikchanachiypim yacharunchik, mostaza muhu hinam, Jehová Diospa Munaychakunanpaq kay Allpapi kaqkuna achkallaña yapakurusqanta. Manam imapas harkanmanchu Jehová Diospa rurasqantaqa (Isa. 54:17). Chaymantapas, mostaza plantapi ‘llantukuq’ runakunaqa espiritualpim waqaychasqa kachkanku. Iskay kaq rikchanachiypiñataq yacharunchik runakunata Jehová Dios espiritualpi wiñachisqanmanta. Qonchuqa harina masapi mana rikuy atina kaspanpas llapallantam poqochin, chayna mana rikuy atinam runakunapa espiritualpi wiñayninkupas, ichaqa rikukunmi bautizakusqankupi. Kimsa kaq rikchanachiypiñataq yacharunchik, manam Diospa willakuyninta llapallan uyariqkunachu Jesuspa cheqap qatiqninkunaqa kanku. Jesuspa nisqanman hinam wakinkuqa mana valeq challwakuna hina kanku.

²¹ ¡Mayna kusikunapaqmi allinnin challwakunaman rikchakuq runakunata Jehová Diospa pusamusqanqa! (Juan 6:44.) Chayna kasqantam qawachiwanchik Jehová Diospa serviqninkuna achka nacionkunapi yapakusqan. Chayqa Jehová Diospa yanapakuyninwanmi. Hinaptinqa, llapallanchikmi kaypi yachasqanchikman hina kallpanchasqa kananchik, kayna niwasqanchikta kasukunapaq: ‘Tutapaymanta muhuykita tarpuy. [. . .] Manam yachankichu maypi tarpusqayki wiñamunanta. Manataqmi yachankichu iskayninku igualla wiñamunantapas’ (Ecl. 11:6).

[Willakuykuna]

¿Imatam niwaq?

• ¿Imatam yachachiwanchik mostaza muhu rikchanachiy Diospa Munaychakuynin wiñasqanmanta hinaspa espiritualpi waqaychasqa kaymantapas?

• ¿Imawanmi tupan rikchanachiypi qonchuqa, hinaspa Diospa Munaychakuynin imayna wiñasqantam Jesusqa yachachiyta munarqa?

• ¿Imatam yachachiwanchik challwa hapina malla rikchanachiy?

• ¿Imatam rurananchik ‘canastapi’ otaq congregacionpi hinalla takyananchikpaq?

[25 kaq paginapi dibujokuna]

¿Imatam yachachiwanchik mostaza muhuwan rikchanachiy Jehová Diospa Munaychakuynin wiñasqanmanta?

[26 kaq paginapi dibujo]

¿Imatam yachachiwanchik qonchumanta rikchanachiy?

[28 kaq paginapi dibujo]

¿Imawanmi tupan allinnin challwakunamanta mana valeq challwakunapa akllasqa kayninku?