Diospa munayninta ruwananchikpaq huñunakuypi yanapawaqninchik qillqapa sapaq yachachikuyninkuna
© 2022 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
6-12 MARZO
BIBLIAMANTA ASTAWAN YACHANAPAQ | 1 CRONICAS 23-26
“Templopi Diosta yupaychaqkunaqa ordenninpim imatapas ruwaqku”
it-2-S pag. 214 § 1
Levitakunamanta
David kamachichkaptinmi Leviy kastakunaqa allin ordenninpi llamkarqaku. Kamachiq Davidmi akllarqa encargakuqkunata, juezkunata, punku cuidaqkunata hinaspa tesorerokunata chaynataq achka runakunata templopi sacerdotekunata yanapanankupaq. Akllarqataqmi patiopi, comedorpi, ofrenda kañaypi, pesaypi, mediypi yanapakunankupaq hinaspa guardiakunapaqpas. Musica tocaq Leviy kastakunaqa 24 grupokunapim rakisqa karqaku, sacerdotekunapas chaynallataqmi karqaku hinaspam turnonpi servirqaku. Imapi llamkanankupaqqa sortearqakum, punkuta cuidanankupaqpas sortearqakutaqmi (1Cr 23, 25, 26; 2Cr 35:3-5, 10).
it-2-S pag. 893 § 1
Sacerdotekunamanta
Templopi serviq sacerdotekunaqa sumaq organizasqam karqaku, sorteaqkum imata ruwanankupaqpas. Chay 24 grupokunapi rakinasqamantam sapakama serviqku huk semana, huk watapim sapakamata iskay kutita tupaq. Fiestakuna tiempopiqa llapan sacerdotekunam servirqaku, chayna fiestakunapiqa achka runakunam ofrendata kañaqku, chaynatataqmi ruwarqaku Jerusalen templota qispirachispankupas (1Cr 24:1-18, 31; 2Cr 5:11; tupachiy 2Cr 29:31-35; 30:23-25; 35:10-19). Huk sacerdoteqa yanapakunmanmi huk punchawkunapas, ichaqa manam tupananchu chay watapaq asignasqa kaqkunapa ruwayninkutaqa. Rabinokunapa costumbrenkuman hinaqa Jesuspa tiemponpim achka sacerdotekuna karqa, chaymi sapa semana servinankupaq achka familiakunapi masman dividisqa karqaku chaynapi sapa familia huk utaq mas punchawkunapas servinankupaq familiapi hayka kasqankuman hina.
it-2-S pag. 443 § 1
Takiqkunamanta
Templopi serviqkunata akllaspantaqmi kamachiq Davidqa akllarqataq Leviy kastamanta 4.000 musica tocaqkunata (1Cr 23:4, 5). Paykunamantam ‘288 suma-sumaq takiqkuna yachachisqa karqaku Jehova Diospaq takinankupaq’ (1Cr 25:7). Hinaspapas kimsa hichuy-hichuy musica tocaqkunam paykunamanta encargakurqa, paykunam karqa Asaf, Heman hinaspa Jedutun (yaqachusmi suticharqakutaq Etanwan). Kay runakunaqa sapakamam Leviypa kimsa churinkunamanta hukkaqninpa miraynin karqaku, Leviypa churinkunam karqa Guersom, Koat hinaspa Merari. Paykunapa ayllunkunam templopi musicamanta encargakurqaku (1Cr 6:16, 31-33, 39-44; 25:1-6). Kay kimsa runakunapa churinkunam 24 karqa, paykunaqa karqa chay 288 suma-sumaq musica tocaqkunapa wakinninmi. Sapa churikunatam sorteaspa akllaqku sapa takiqkunapa umalliqnin kananpaq. Sapa grupopitaqmi karqaku 11 hichuy-hichuy musica tocaqkuna, paykunaqa kikinkupa churinkumantam akllasqa karqaku hinaspa huk levitakunamanta. Chaynatam 288 ([1 + 11] × 24 = 288) hichuy-hichuy Leviy kasta musicokunaqa dividisqa karqaku 24 grupopi sacerdotekuna hina, paykunaqa turnonpim servirqaku. Chayllaraq musica tocay yachaqkunam puchurqa 3.712 runakuna. Paykunapas sapa grupopaqmi dividisqa karqaku 155 runakuna, chaynaqa sapa hichuy-hichuy musica tocaqkunamanmi tuparqa 13 levitakuna (1Cr 25:1-31). Trompeta tocaqkuna sacerdotekuna kasqanraykum paykunataqa Leviy kastamanta sapaqta yupaqku (2Cr 5:12; tupachiy Nu 10:8).
it-2-S pag. 684 § 1
Punku cuidaqkunamanta
Templopi. Manaraq wañukuchkaspanmi kamachiq Davidqa levitakunata hinaspa templopi llamkaqkunata sumaqta organizarqa, kay ultimo grupom karqa punku cuidaqkuna paykunaqa karqa 4.000 runakunam. Kay punku cuidaqkunaqa sapa grupom llamkarqa qanchis punchaw, paykunaqa sumaqtam Jehova Diospa wasinta cuidananku karqa hinaspapas punkutam horallanpi kichananku hinaspa wichqananku karqa (1Cr 9:23-27; 23:1-6). Wakinqa punku cuidasqankumantapas temploman qullqi apamusqankuta huqariypim yanapakuqku (2Re 12:9; 22:4). Qipa tiempotam Jehoasta rey kananpaq akllaruptinku sacerdotekunapa jefen Jeoyada punku cuidaqkunata churarurqa templopa punkunkunapi reina Ataliamanta cuidanankupaq, Ataliaqariki kikinmi reyna kananpaq churakururqa (2Re 11:4-8). Kamachiq Josias taytacha-mamacha yupaychasqankuta chinkachiyta qallaykuptinmi punku cuidaqkunaqa yanapakurqaku Diospa templonmanta serviciokunata hurquypi, chay serviciokunataqa servichikuchkarqaku Baal taytachata yupaychanankupaqmi. Chaymantam chay serviciokunataqa Jerusalenpa hawa lawninpi kañarurqaku (2Re 23:4).
Ima yachachikuykunatam tariramunchik
Diosta serviyqa kusichiwanchikmi
Jehova Diostaqa yupaychanchiktaqmi iñiqmasinchikkunawan takipuspa (Sal. 28:7). Israel runakunaqa takispankum Diosta yupaychaqku. Kamachiq Davidpas 288 Leviy runakunatam akllarqa Diospa wasinpi takinankupaq (1 Cron. 25:1, 6-8). Kunanpas Diosta kuyasqanchikraykum takikunata paypaq takipunchik. Wakiqninchikqa manam sumaqchatachu takinchik, ichaqa rimaspanchikpas llapallanchikmi sapa kuti pantanchik. Chaywanpas hinallam huñunakuypi rimarinchik, Diosmanta willakunchik (Sant. 3:2). Chaynaqa, mana sumaqchata takispanchikpas hinallayá Jehova Diospaq takipusun.
13-19 MARZO
BIBLIAMANTA ASTAWAN YACHANAPAQ | 1 CRONICAS 27-29
“Churin kuyaq taytapa allin consejonkuna”
w05-S 15/2 pag. 19 § 9
Jehova Diosmanta yachasqanchikkunataqa sumaqtayá waqaychasunchik
Bibliapa nisqankuna chiqap kasqanmanta mana iskayrayanapaqyá allinta estudiasun. Bibliata mana allinta estudiaptinchikqa iñiyninchikmi pisi-pisimanta chiriyarunman (Filipenses 1:9, 10). Llapanchikmi yuyaqña utaq musullaraq kaspapas mana iskayrayananchikchu creesqanchikkuna bibliapa nisqanman hina kasqanmanta, manataqmi iskayrayananchikchu bibliapa nisqankuna chiqap kasqanmantapas. Apostol Pablom iñiqkunata kaynata consejarqa: “Tukuy imamantayá allinta yachaychik, hinaspayá allin kaqkunata hinalla ruwaychik”, nispa (1 Tesalonicenses 5:21). Diosta serviq familiapi churikunaqa manam tayta-mamanpa iñisqankumantachu penden. Davidpas churin Salomontam kaynata nirqa: “Churilláy Salomon, yupaychasqay Diosta riqsispayki tukuy sunquykiwan kasukuy, kusikuywan kasukuy”, nispa (1 Cronicas 28:9). Salomonqa taytan David Diosman sunqu kachkaptinpas kikinpunim Diosta riqsinan karqa. Payqa chaynatamá ruwarqa, chaymi mañakuspan kaynata nirqa: “Yachaytawan yuyayta quykullaway runaykikunapa sasachakuyninta allichanaypaq”, nispa (2 Cronicas 1:10).
Tukuy sunquwan hinalla Jehova Diosta servisun
¿Imatam kayqa yachachiwanchik? Huñunakuykunaman sapa kuti rispapas utaq sapa kuti Diosmanta willakuspapas, ancha allinmi tukuy sunqunchikwan chayta ruwayqa (2 Cro. 25:1, 2, 27). Sichu pi cristianopas qipapi saqisqankunata utaq kay pachapi imayna kawsasqankuta hinalla kuyaspanqa, Jehova Dioswan amistadnintam chinkarachinman (Luc. 17:32). Diospa munaychakuyninman yaykunapaqqa, ancha allinmi kay kamachikuyta kasukuyqa: “Mana allin kaqkunata chiqnipakuspayá imapas allin kaqkunata ruwaychik”, nisqanta (Luc. 9:62; Rom. 12:9). Chaynaqa amayá saqikusunchu kay pachapi satanaspa munaychakusqan kaqkuna, tukuy sunqunchikwan Jehova Dios servisqanchikta harkawananchiktaqa (2 Cor. 11:14; leey Filipenses 3:13, 14).
Qarinchakuspayá ruwaypuni
Kamachiq Davidmi churin Salomonta yuyarichirqa templo ruwayta tukunankama Jehova Dios yanapananmanta (1 Cron. 28:20). Salomonqa yuyaymanarqachá taytanpa nisqanpi, chaymi musullaraq kaspanpas utaq chay ruwayta mana yachaspanpas manchakuywanqa mana aysachikurqachu. Payqa mana manchakuspanmi Diospi hapipakurqa, chaymi Diospa yanapakuyninwan templota hatarichirqa qanchis wata partenpi.
Salomonta yanapasqanman hinam, ñuqanchiktapas Jehova Diosqa yanapawasun mana manchakunanchikpaq hinaspa ayllunchiktawan iñiqmasinchikkunata imapas ruwaypi yanapananchikpaq (Is. 41:10, 13). Arí, Jehova Diospaqyá llamkasun mana manchakuspa, chayta ruwaspanchikqa manam iskayrayasunchu kunanpas hinaspa hamuq punchawkunapipas tukuy imata quwananchikmantaqa. Chaynaqa, Davidpa nisqanman hinayá ruwasun, paymi nirqa: ‘Qarinchakuspayá [...] ruwaypuni’, nispa.
Ima yachachikuykunatam tariramunchik
w17.03-S pag. 29 § 6, 7
Imaynatataq yanapachwan amistadninchikta
David sasachakuypi kaptinmi amistadninkuna yanaparqa. Huknin amistadninmi karqa Husai sutiyuq, paymantam bibliapas kaynata nin: “Davidpa amistadnin”, nispa (2 Sam. 16:16; 1 Cron. 27:33). Davidpa amistadnin Husaiqa wakinpim reyman imamantapas willaypi yanaparqa.
Absalon taytan Davidpa contranpi hatariruptinmi achka Israel runakuna Absalonman sayapakurqaku. Chaymi Davidtaqa mana churillanchu traicionarqa, wakin amistadninkunapas traicionarqam. Husaimi ichaqa mana traicionarqachu aswanqa Absalonmanta David lluptikuptinmi maskaq rirqa. Chaymantapas vidanta peligropi churaspanmi yanaparqa Davidpa contranpi hatariqkuna chinkachisqa kanankupaq, chaytaqa ruwarqa manam debernin kasqanraykullachu aswanqa Davidpa amistadnin kasqanraykum (2 Sam. 15:13-17, 32-37; 16:15–17:16).
20-26 MARZO
BIBLIAMANTA ASTAWAN YACHANAPAQ | 2 CRONICAS 1-4
“Salomonpa tantiasqanqa manam allinchu karqa”
it-1-S pag. 435 § 2, 3
Carretakunamanta
Salomonpa tiemponkamaqa manam haykapipas Israelpiqa achka carretakunataqa armakurqakuchu, Jehova Dios reykunata amam carretakunataqa huñunkichikchu nisqanrayku. Chay kamachikuy kasqanraykum Israelpiqa carretakunaqa aslla karqa, chay carretakunaqariki caballokunapa aysananmi karqa (Dt17:16). Ichaqa Samuelmi reykuna Israel runakunata sasachananmanta rimaspan kaynata nirqa: “Chay kamachisuqnikichik runaqa qari churikichikkunatam apanqa, hinaspam wakinta churanqa carretawan peleaq rinanpaq”, nispa (1Sa 8:11). Absalonpas chaynataq Adoniaspas reypa contranpi hatarispankum carretakunata ruwachikurqaku hinaspam carretankupa ñawpaqninta kallpanankupaq pichqa chunka runakunata kamachirqaku (2Sa 15:1; 1Re 1:5). Chaymantapas, David Zoba nacionniyuq reyta venceruspanmi pachak carreta aysaq caballokunata puchurachikurqa (2Sa 8:3, 4; 10:18).
Salomon astawan Israel soldadokunata mirarachispanmi armakururqa 1.400 carretakunata (1Re 10:26, 29; 2Cr 1:14, 17). Chaymantapas, Jerusalentawan huk llaqtakunatam suticharqaku carrokunapa llaqtan nispanku, chay llaqtakunam preparasqa karqa carretakunata cuidanankupaq (1Re 9:19, 22; 2Cr 8:6, 9; 9:25).
it-1-S pag. 782 § 8
Soldadokunamanta
Salomonpa gobiernasqan tiempopim Israel nacionpi soldadokunaqa mana ñawpaqta hinañachu karqa. Salomonqa achkallaña carretakunata hinaspa caballokunatam huñukururqa Egipto nacionmanta rantispan (qaway CARRO). Chaykunata waqaychanankupaqmi enteron nacionpi hatun wasikunata ruwarqaku (1Re 4:26; 9:19; 10:26, 29; 2Cr 1:14-17). Salomonpa chay ruwasqantaqa Jehova Diosqa manam allinpaqchu qawarqa chaymi wañukuptin Israel nacionqa iskayman rakikururqa, hinaptinmi soldadokunapas manaña ñawpaqta hinañachu allin karqaku. Isaiasmi chaymanta kaynata qillqarqa: “¡Imaynaraq kanqaku yanapaykunanpaq Egiptoman riqkunaqa! ¡Imaynaraq kanqaku caballokunapi hapipakuqkunaqa! ¡Imaynaraq kanqaku peleanankupaq achkallaña carretakunapi hapipakuqkunaqa! ¡Imaynaraq kanqaku peleanankupaq kallpasapa caballokunapi hapipakuqkunaqa! Ichaqa manam yuyarinkuchu Israelpa chuya Diosnintaqa. Manam maskankuchu Jehova Diostaqa”, nispa (Isa 31:1).
Ima yachachikuykunatam tariramunchik
w05-S 1/12 pag. 19 § 6
2 Cronicas qillqapa yachachikuyninkunamanta
1:11, 12. Salomonqa Jehova Diosta mañakuspanqa yachaytawan yuyaytam mañakurqa, chaytaqa sunqumanta mañakusqantam Diosqa qawarqa. Chaynam Jehova Diosqa mañakusqanchikwan yachan sunqunchikpi ima kasqanta, chaymi kallpanchakunanchik allinta tantiarispa imatapas mañakunapaq.
27 MARZO–2 ABRIL
BIBLIAMANTA ASTAWAN YACHANAPAQ | 2 CRONICAS 5-7
“Jehova Diosqa yacharqam wasinpi imakuna pasakusqanta”
w02-S 15/11 pag. 5 § 1
Amayá saqisunchu huñunakuyninchikman riytaqa
Davidmi kamachiqña kaspan Jehova Diospa wasinta ruwapuyta munarqa. Ichaqa Jehova Diosmi Davidta nirqa runa wañuchiq kasqanrayku wasinta mana ruwapunanmanta aswanqa churin Salomontam akllarqa (1 Cronicas 22:6-10). Chaymi Salomonqa qanchis wata parten ruwachispan 1026 watapi J.t.ñ. Diospa templonta qispirachirqa. Chay temploqa Jehova Diospa agradonpaqmi karqa, chaymi kaynata nirqa: “Kay ruwasqayki wasitam ñuqapaq sapaqcharuni sutiy wiñaypaq hatunchasqa kananpaq. Kay wasitam sapa punchaw qawasaq”, nispa (1Reyes 9:3). Israel runakuna Diospa munasqanman hina kawsakuptinkuqa Diosqa hinallam imapipas yanapanan karqa. Ichaqa Diosta qipancharuptinkuqa Diosqa manañam yanapananñachu karqa, hinaptinmi Diospa wasinpas purmanan karqa (1 Reyes 9:4-9; 2 Cronicas 7:16, 19, 20).
it-2-S pag. 1098 § 3
Templomanta
Diospa templonqa karqa 607 watakamam J.t.ñ., chay watapim rey Nabucodonosor kañaykurqa (2Re 25:9; 2Cr 36:19; Jer 52:13). Diosqa saqirqam Judatawan Jerusalenta nacionkuna tukuy imawan sasachanankuta. Chaytaqa ruwarqa taytacha-mamacha yupaychayta qallaykusqankuraykum, saqirqataqmi templopi quri qullqita apakunankutapas. Wakin kutikunapiqa temploqa saqisqam karqa. Salomonpa churin Reoboam kamachichkaptinmi Egipto nacionta kamachiq Sisac Jerusalenman yaykururqa hinaspanmi templopa quri qullqinta apakurqa chayqa pasakurqa templo inaugurasqankumanta 33 wata pasayllatam (993 watapi J.t.ñ.) (1Re 14:25, 26; 2Cr 12:9). Jerusalen llaqtata kamachiq Asa sutiyuq runam chiqninakurqaku Israel nacionta kamachiq Baasawan chaymi Jerusalen llaqtata yaykuramunanta manchakuspan Siria nacionta kamachiq Ben-adadman pagarurqa, pagarurqaqa templopa quri qullqiwanmi chaynapi Israel nacionta kamachiq Baasawan rimanakusqanta yanqachananpaq (1Re 15:18, 19; 2Cr 15:17, 18; 16:2, 3).
Ima yachachikuykunatam tariramunchik
w10-S 1/12 pag. 11 § 7
Diosllam sapakamapa sunqunchiktaqa riqsin
Salomonpa chayna nisqanqa anchatam kusichiwanchik ¿aw? Ichapas wakinpiqa mana pipas sumaqtaqa entiendewanchikchu imayna tarikusqanchikta (Proverbios 14:10). Jehova Diosmi ichaqa kuyawasqanchikrayku sunqunchikpi llakinchikkunata sumaqta entiendewanchik, chaymi payman willakunanchik imapas llakichiwasqanchikkunata. Sichum payman willaykusun hinaptinqa yanapawasunmi llakinchikkunata aguantanapaq, bibliapipas kaynatam nin: “Chaynallataqyá ima llakikichiktapas Diospa makinpi saqiychik, payqariki qamkunamantam nanachikun”, nispa (1 Pedro 5:7).
10-16 ABRIL
BIBLIAMANTA ASTAWAN YACHANAPAQ | 2 CRONICAS 8, 9
“Saba nacionta kamachiq warmim Diospa yachayninta chanincharqa”
w99-S 1/11 pag. 20 § 4
Saba nacionta kamachiq warmiqa qukuykuqmi karqa
Saba nacionta kamachiq warmiqa puntamantaraqchá alistakurqa hinaspa tiempochakurqa Salomonta watukunanpaqqa. Saba nacionqa yaqachusmi karqa kunan kaq Republica del Yemen nisqa nacion. Chaychá Jerusalenmanqa achka punchawpi chayarqaku. Saba nacionta kamachiq warmimantam Jesus nirqa ‘karu-karumanta hamusqanta’. ¿Imanasqataq Saba nacionta kamachiq warmiqa karu-karumanta hamurqa? Hamurqaqa “Salomonpa yachayninta uyariykuyta munaspanmi” (Lucas 11:31).
w99-S 1/7 pag. 30 § 4, 5
Visitasqanqa allinpaqmi karqa
Saba nacionta kamachiq warmim Jerusalenman chayarurqa achka runankunapiwan, “camellokunawanmi apamurqa miski asnaq aceiteta, achka qurita hinaspa alaqa rumikunata” (1 Reyes 10:2a). Yachaysapa runakunapa nisqanman hinaqa chay riysiqnin runakunamanta wakiqninqa soldadokunas kanman kasqa, chay soldadokunaqa rirqa reinata waqaychanankupaqchá hinaspa apasqanku cargata cuidanankupaq, chay apasqan cargaqa karqa wara-waranqantin qullqipa chaninmi.
Saba nacionta kamachiq reinaqa Salomonmantam uyarirurqa Jehova Diospa sutinrayku ancha riqsisqa rikurirusqanmanta. Arí, chaymanqa manam negocio ruwaqchu rirqa. Aswanqa rirqa Salomonpa yachayninta uyarinanpaqmi, ichapas Jehova Diosmanta yachananpaqpas. Yaqapaschá Saba nacionta kamachiq warmiqa Sempa utaq Campa miraynin karqa, paykunaqa Jehova Diosta yupaychaqmi kaqku chayraykupaschá Jehova Diosmanta yachayta munarqa.
w99-S 1/7 pag. 30 § 7
Visitasqanqa allinpaqmi karqa
Saba nacionta kamachiq warmim anchallataña admirakurqa Salomonpa yachayninwan chaynataq Salomonpa palacionpi tukuy ima qawasqanwan chaymi mana “ima niytapas atirqachu” (1 Reyes 10:4, 5). Kay textota leespankum wakin yachaysapa runakuna ninku Saba nacionta kamachiq warmi admirakuymanta “desmayasqantaraq”. Imaynaña kaptinpas admirakusqanmantaqa manam iskayrayanchikchu. Salomonpa serviqninkunatapas kusisqa kasqankutam nirqa Salomonpa wasinpi sapa punchaw yachayninta uyarisqankurayku. Chaynallataqmi Jehova Diostapas Salomonta kamachinanpaq churaykusqanmanta hatuncharqa. Achka qullqipa chanin regalokunatam qurqa, quri qusqanpas 40.000.000 dolarpa chaninninmi karqa. “Salomonpas Saba nacionta kamachiq warmimanmi tukuy ima munasqanta hinaspa mañakusqanta qurqa” (1 Reyes 10:6-13).
it-2-S pag. 913 § 4
Salomonmanta
Saba nacionta kamachiq warmim Diospa templonta qawaspan chaynataq Salomonpa wasinpi kaqkunata qawaspan anchallataña admirakurqa. Admirakurqataqmi tukuy rikchaq mikuykunata servisqankuta qawaspan, serviqninkunapa imayna tiyasqankuta qawaspan, sapa kuti Diospaq animalkunata kañapusqankuta qawaspan. Chaymi nirqa: “Imallaraqsi willawasqankuqa yachaynikiqa uyarisqaymantapas aswanraqmi kasqa”, nispa. Chaymantapas, Salomonpa serviqninkunatam nirqa yachayninta uyarispanku kusisqa kasqankumanta. Tukuy chaykunamantam Saba nacionta kamachiq warmiqa Jehova Diosta hatuncharqa, hatuncharqataqmi Jehova Dios Israel nacionta kuyasqanrayku Salomonta kamachinanpaq churaykusqanmantapas (1Re 10:4-9; 2Cr 9:3-8).
Ima yachachikuykunatam tariramunchik
it-2-S pag. 1162
Tronomanta
Bibliapiqa Salomonpa tiyanallanmantam sumaqta willakun (1Re 10:18-20; 2Cr 9:17-19). Salomonpa tiyananqa yaqachusmi karqa “quejakuna allichanan wasipa punkun lawpi”, chay wasiqa Jerusalen llaqtapim Moria sutiyuq muqupi karqa (1Re 7:7). Tiyananqa marfilmantawan qurimanta ruwasqam karqa, maki churananpas karqam, qipanpiñataqmi warkusqa tela karqa. Chayna ruwasqa kaptinpas yaqachusmi ukunpiqa madera karqa, bibliapiqa ninmi: “Chay tiyananmanmi siqarqa suqta gradas, karqataqmi qurimanta sarupakunapas. Chay gradaspa waqtanpim karqa 12 leonkuna, gradaspa sapa law waqtanpim karqa huk leon”, nispa (2Cr 9:17-19). Leonkunata churasqankuqa Salomon autoridadniyuq kasqantam qawachirqa (Ge 49:9, 10; Ap 5:5). Yaqachusmi chay chunka iskayniyuq leonkunaqa tuparqa Israelpa chunka iskayniyuq ayllunkunawan, chaymantapas qawachirqachá chay chunka iskayniyuq ayllukuna Salomonta tukuy imapi yanapasqankuta. Salomonqa tiyaykuspanpas sarupakuq qurimanta ruwasqa sarupakunapim. Salomonpa hina sumaq tiyanaqa manamá karqachu huk reypaqqa, chayna kasqantam ñawpaq tiempomanta yachaq runakunapas ninku. Chaychá bibliapipas kaynata nin: “Chayna tiyananqa manam mayqan kamachiqpapas karqachu”, nispa (2Cr 9:19).
17-23 ABRIL
BIBLIAMANTA ASTAWAN YACHANAPAQ | 2 CRONICAS 10-12
“Diospa yachachikuyninkunatayá kasukusun”
Atinmanmi karqa Diospa kuyasqan kaytaqa
Chaynata niptinkuqa Reoboamqa manachá ima ruwaytapas atirqachu. Israel runakunapa mañakusqankuta uyariptinqa kikinpas, ayllunkunapas hinaspa paypaq llamkaqkunapas manañam tukuy imayuqchu kanmanku karqa. Mana uyariptinñataqmi runakunaqa paypa contranpi hatarinmanku karqa. ¿Imatam Reoboamqa ruwarqa? Puntatam Salomonpa consejaqnin yuyayniyuq runakunapa consejonta mañakurqa, chaymantañataqmi wiñaymasin musukunapa consejonta. Ichaqa musukunapa nisqanta kasuspanmi Israel runakunata nirqa: ‘Taytayqa sasa llamkaykunapim llamkachisurqankichik, ñuqam ichaqa astawanraq llamkachisqaykichik. Taytayqa azotellawanmi castigasurqankichik, ñuqam ichaqa fierro puntayuq azotewanraq castigasqaykichik’, nispa (2 Cron. 10:6-14).
w01-S 1/9 pag. 28, 29
¿Imaynatam allinta tantiachwan?
Jehova Diosninchikpas allin yuyayniyuq iñiqmasinchikkunatam yanapawananchikpaq quwanchik chaynapi allinta tantianapaq (Efesios 4:11, 12). Wakin runakunaqa hukkunatam tapukunku gustonkupaq hina pipas niykunankama, manamá chaynaqa kananchikchu. Chaynam pasarqa Reoboanwan. Payqa qallariyllanpiqa taytanta tapukuq runakunatam tapukurqa allinta tantiananpaq hinaptinmi paykunaqa allinta consejaykurqaku. Ichaqa manam uyarirqachu gustonpaq hina mana kasqanrayku, chaymi jovenmasinkunataña tapukuq pasarqa, paykunapa nisqantam ichaqa uyarirqa hinaspam mana allinta tantiarurqa hinaptinmi gobiernasqan yaqa llapallan runakuna paymanta rakikururqa (1 Reyes 12:1-17).
Imapaqpas allinta tantianapaqqa allin experienciayuqkunata hinaspa bibliamanta allin yachaqkunatam tapukunanchik (Proverbios 1:5; 11:14; 13:20). Atikuptinqa allinmi kanman bibliapa textonkunapi hinaspa imapas yachasqanchikkunapi yuyaymanay. Chayta ruwaspaqa atisunmi imapaqpas allin tantiayta (Filipenses 4:6, 7).
it-2-S pag. 805
Reoboanmanta
Reoboam mana allin hinaspa hatuntukuq runa kasqanraykum israelitakunaqa paymanta karunchakururqaku. Juda hinaspa Benjamin ayllukunallañam paytaqa yanaparqaku, yanaparqataqmi sacerdotekunapas hinaspa iskaynin ayllumanta Leviy kasta runakunapas chaynataq chunka ayllumanta wakin runakunapas (1Re 12:16, 17; 2Cr 10: 16, 17; 11:13, 14, 16).
Ima yachachikuykunatam tariramunchik
it-1-S pag. 657, 658
Cabraman rikchakuq demoniokuna
Bibliapim nin israelitakuna Egiptopi kachkaspanku chay nacionpi taytacha-mamachankutaña yupaychayta qallaykusqankumanta (Jos 24:14). Ezequielpa tiemponpipas israelitakunaqa hinallam chay taytacha-mamachakunata yupaychaqku (Eze 23:8, 21). Yachaysapa runakunam ninku Israel runakunata Jehova Dios ‘cabraman rikchakuq demoniokunapaq’ amaña animalkunata nakapunankupaq kamachisqanmanta (Le 17:1-7). Chaywanpas Jeroboan kamachiq kachkaspanmi sacerdotekunata akllarurqa ‘cabraman rikchakuq demoniokunata yupaychanankupaq’ (2Cr 11:15). Kaykunaraykum yachaysapa runakuna ninku wakin Israel runakuna Egipto nacionpi runakuna hina cabrakunata yupaychasqankuta. Herodoto (II, 46) sutiyuq runapas nirqam montepi puriq satiros nisqanta Egipto runakuna yupaychasqankuta, chay taytachankuqa karqa chupayuq waqrayuq hinaspa cabrapa hina chakiyuqmi. Wakin yachaysapa runakunam ninku chay satiro taytachamanta yachasqankurayku religionkunaqa satanaspas chupayuq, waqrayuq hinaspa cabrapa hina chakiyuq kasqanmanta creeyta qallaykusqankumanta.
Bibliam ichaqa mana rimanchu chay satiro nisqanku ima kasqanmantaqa (se’i·rıʹm). Wakin runakuna satanas cabra hina kasqanta creeptinkupas bibliapiqa manam chayna kasqantaqa ninchu. Yaqapaschá chaytaqa creeqku umallankupi utaq satanasta chiqnisqankurayku, chaynatam taytacha-mamachakunamanta ninku wakin qillqakunapas (Le 26:30; Dt 29:17).
24-30 ABRIL
BIBLIAMANTA ASTAWAN YACHANAPAQ | 2 CRONICAS 13-16
“Jehova Diosllapiyá haykapipas hapipakusun”
Musuchakuna, hukkunapa allin qawasqan kanaykichikpaqyá kallpanchakuychik
Asaqa mana hatuntukuq hinaspa mana manchakuqmi karqa musullaraq kachkaspan kamachiyta qallaykuspanqa. Hinaspapas taytacha-mamachakunata Juda nacionniyuq runakuna mana yupaychanankupaqmi tukuyta ruwarqa. Nirqataqmi Jehova Diosta yupaychaspanku kamachisqankunata kasukunankupaqpas (2 Cron. 14:1-7). Huk kutipim Etiopia nacionmanta Zera sutiyuq kamachiq achkallay-achka soldadonkunawan rirqa kamachiq Asawan peleaq, chaymi Asaqa Diosta mañakurqa yanapaykunanpaq. Paymi nirqa: ‘Jehova Diosnilláy, qamllam kanki kallpasapakunapa contranpi mana kallpayuqkunata yanapaykuqqa. Yupaychasqayku taytallayku Jehova, yanapaykullawaykuyá, qanmanmi hapipakamuykiku’, nispa. Chayna nisqanwanmi yachanchik kamachiq Asaqa Dios yanapaykunanmanta manapuni iskayrayasqanta. Arí, Jehova Dios yanapaptinmá Etiopia nacionniyuq runakunataqa vencerurqa (2 Cron. 14:8-12).
Musuchakuna, hukkunapa allin qawasqan kanaykichikpaqyá kallpanchakuychik
Nana-nanaq soldadokunawan peleay sasa kaptinpas, Diospi hapipakuspanmi kamachiq Asaqa vencerurqa. Chaymanta qipatam Israel nacionta kamachiq Baasa soldadonkunapiwan hamurqa Asawan peleaq. Chaypiqa Asaqa manamá Jehova Diospichu hapipakurqa, aswanqa Siria nacionpa kamachiqnintam niykurqa yanapaykunanpaq. Chayna tantiasqanqa manamá allinchu karqa, chaymi Jehova Diosqa Hananiwan Asaman kaynata willachirqa: ‘Siria nacionpa kamachiqninman hapipakuspaykim yupaychasqayki tayta Diosmanqa mana hapipakurqankichu, chayraykum paypa soldadonkunaqa qanmanta lluptirun’, nispa. Chaymantapacham kamachiq Asaqa guerrallapi karqa (2 Cron. 16:7, 9; 1 Rey. 15:32).
Musuchakuna, hukkunapa allin qawasqan kanaykichikpaqyá kallpanchakuychik
¿Imatam yachawaq kamachiq Asamanta? Pay hinam mana hatuntukuq hinaspa Diospi hapipakuq kanayki. Paypi hapipakuspaykimá bautizakurqankipas, chaywanmá Jehova Diosta anchata kusichirqanki. Kunanpas hinallam Jehova Diospiqa hapipakunayki imatapas tantiaspaykiqa. Kikikipa yachayllaykiman hina imatapas tantianaykimantaqa, Diospa munasqanman hinam tantianayki imapi kusirikunaykipaqpas, imapi llamkanaykipaqpas utaq imata ruwanaykipaqpas, chaypaqqa bibliapa nisqankunatam allinta yachanayki (Prov. 3:5, 6). Chaykunata ruwaspaqa Jehova Diostam kusichinki, hinaspapas iñiqmasikikunapa allin qawasqanmi kanki (qaway 1 Timoteo 4:12).
Ima yachachikuykunatam tariramunchik
Tukuy sunqunchikwan Jehova Diosta yupaychasunchik
¿Imaynatam yachachwan tukuy sunqunchikwan Jehova Diosta yupaychasqanchikta? Chayta yachanapaqqa kaynatam tapukunanchik: “¿Kasukunichu Jehova Diosta sasa kaptinpas? ¿Yanapakunichu Diospa llaqtan chuya kananpaq?”, nispa. Asaqa mana manchakuqmi kanan karqa abuelanta reina kayninmanta hurqunanpaqqa. Wakinpiqa Asa hina mana manchakuqmi kananchik. ¿Imatam ruwachwan ayllunchik utaq amistadninchik huchallikuruptin hinaspa mana wanakusqanrayku Diospa llaqtanmanta qarqusqa kaptin? ¿Kallpanchakusunchu paywan mana imaniraqllatapas rimananchikpaq? ¿Imata ruwanapaqmi sunqunchik tanqawasun?