46 KAQ YACHACHIKUY
Allpa pacha sumaq huerta kananmantam Dios prometewanchik
“Pipas kay pachapi bendicionta maskaqqa, imam kaqta rimaq Diospa bendecisqanmi kanqa” (IS. 65:16).
3 KAQ TAKI Kallpayku hinaspa hapipakunaykum kallanki
¿IMAMANTAM YACHASUN?a
1. ¿Imatam Isaiasqa Israel runakunata Jehova Diosmanta nirqa?
DIOSMANTA willakuq Isaiasmi Israel runakunata nirqa Jehova Diosqa ‘imam kaqta rimaq Dios kasqanta’. Hebreo rimaypiqa “imam kaqta rimaq” ninanqa “chaynayá kachun” utaq “chayqa chiqapmi” ninanmi (Is. 65:16). Bibliapim “chaynayá kachun” nispa tukun Jehova Diospa hinaspa Jesuspa imapas ruwasqanmanta utaq rimasqanmanta willakuspa. Chaynataqa nin chay ruwasqanku utaq rimasqanku chiqap kasqanmanta mana iskayrayanapaqmi. ‘Imam kaqta rimaqmi Diosninchikqa’ nispa Isaias nispanqa rimachkarqa imapas rimasqanta Jehova Dios cumplinanmantapunim. Jehova Diosqa ñawpaq tiempopipas tukuy ima nisqantam cumplirqapuni. Chaymi imapas prometesqanpiqa confiananku karqa.
2. ¿Imanasqam hamuq tiempopaq Jehova Diospa prometewasqanchikkunamanta mana iskayrayananchikchu? ¿Imakunamantam kay yachachikuypi yachasun?
2 ¿Imanasqataq ñuqanchikpas mana iskayrayananchikchu hamuq tiempopaq imapas prometewasqanchikta Dios cumplinanmanta? Isaiaspa wañukusqan unay wata qipatam apostol Pablo nirqa promesankunata Dios cumplinanmanta imanasqa mana iskayrayanamanta. Nirqam: ‘Diosqa manam haykapipas llullakunchu’, nispa (Heb. 6:18). Imaynam chullalla pukyumantaqa puchqu yakuwan miski yakuqa mana lluqsimunmanchu, chaynam Jehova Diospas imam kaqta rimaq kasqanrayku mana haykapipas llullakunmanchu. Chaymi mana iskayrayananchikchu tukuy ima nisqanta Jehova Dios cumplinanmantaqa. Chaymi kay yachachikuypi kaykunamanta yachasun: Hamuq tiempopi, ¿imata ruwananpaqmi Diosqa prometewanchik? ¿Imatam niwarqanchik chaymanta manapuni iskayrayanapaq?
¿IMATA RUWANANPAQMI DIOSQA PROMETEWARQANCHIK?
3. (1) ¿Diospa ima willawasqanchikmi anchata kusichiwanchik? (Rimarimuytaq Apocalipsis 21:3, 4 nisqanmantapas). (2) ¿Ima ninkum wakinqa Apocalipsis 21: 3, 4 nisqanta leepuptinchik?
3 Kay yachachikuypim rimasun Diospa sumaq prometewasqanchikmanta. Chaywanmi Diosta serviqkunaqa ancha kusisqa tarikunchik. Chaymi chay prometewasqanchikta qawaykuytaña munanchik (leey Apocalipsis 21:3, 4). Jehova Diosmi niwanchik: “Manañam kanqachu wañuypas, llakikuypas, waqaypas nitaq nanaypas”, nispa. Diosmanta willakuspanchikmi chay textokunataqa runakunapa sunqunta tiyaykachinapaq leeykapunchik, hinaspam ninchik allpa pachanchik sumaq huertaña kaptinqa kusisqaña kawsakunamanta. Chayta leeykapuptinchikmi wakin runamasinchikkunaqa ninku: “Chayna kaptinqa ¡ima sumaqchá kanman! Ichaqa chayqa manachusmi haykapipas kanmanchu”, nispa.
4. (1) ¿Imakunatam Jehova Diosqa yacharqa Apocalipsis 21:3, 4 nisqanta qillqachispan? (2) ¿Imatawanraqmi Jehova Diosqa niwarqanchik mana iskayrayanapaq?
4 Hamuq tiempopi allinña kawsakunamanta apostol Juanwan Dios qillqachispanqa, yacharqam chay qillqachisqanwan kunan tiempopi runakunaman willakunamanta. Jehova Diosqa yacharqataqmi ‘musuq willakuyninkunata’ runakunaman willakuptinchik wakinqa mana creenankumantapas (Is. 42:9; 60:2; 2 Cor. 4:3, 4). Chaynaqa, ¿imaynatam runamasinchikkunata yanapachwan Apocalipsis 21:3, 4 nisqanpi willakuykuna cumplikunanmanta mana iskayrayanankupaq? ¿Imataq ñuqanchiktapas yanapawachwan chay textopi Diospa prometewasqanchikmanta mana iskayrayanapaq? Mana iskayrayanapaqmi kikin Jehova Dios niwarqanchik imanasqa chay prometewasqanchikta cumplinanmanta. Chaymantayá qatiqninpi yachaykusun.
PROMESANKUNATA IMANASQA CUMPLINANMANTAM DIOSQA WILLAWANCHIK
5. ¿Ima versiculokunapa nisqanwanmi Jehova Dios yanapawanchik prometewasqanchikkuna cumplinanmanta mana iskayrayanapaq? ¿Imatam nin chay versiculokunapi?
5 Apocalipsis 21:5, 6 nisqanpim tarinchik prometewasqanchikkunata Dios cumplinanmanta imanasqa mana iskayrayanapaq. Chaypim nin: “Tronopi tiyaqñataqmi nirqa: ‘Ñuqam tukuy imata musuqyachichkani’, nispa. Nirqataqmi: ‘Kayta qillqay, nisqaykunaqa mana iskayrayanapaqmi hinaspapas chiqapmi’, nispa. Chaymantapas niwarqam: ‘¡Ñam ruwasqaña! Ñuqam kani Alfa hinaspa Omega, qallariypas chaynataq tukuyninpas’”, nispa (Apoc. 21:5, 6 qallariynin).
6. ¿Imanasqataq Apocalipsis 21:5, 6 nisqanqa yanapawanchik Diospa promesankunamanta mana iskayrayanapaq?
6 ¿Imanasqataq Apocalipsis 21: 5, 6 nisqanqa yanapawanchik Diospa promesankunamanta mana iskayrayanapaq? Apocalipsis sutiyuq libronchikmi chay textokunamanta kaynata nin: “Imaynam wasita rantiruptinchik papelninta firmapuwaptinchikqa yachanchikña chay wasi ñuqanchikpaña kasqanta, chaynam Diospas chay versiculokunapi firmachkanmanpas hina niwanchik prometewasqanchikta cumplinanmantapuni”, nispa.b Apocalipsis 21:3, 4 nisqanpim Jehova Dios niwanchik hamuq tiempopi imakunata ruwapuwananchikmanta, 5 hinaspa 6 versiculopiñataqmi niwanchik chayta ruwananmanta imanasqa mana iskayrayanapaq, chaypi nisqanqa cumplinanpaq firmachkanmanpas hinam karqa. Chaymi kunan yachaykusun cumplinanmanta mana iskayrayanapaq imakunata Diospa niwasqanchikmanta.
7. ¿Pitaq rimayta qallarin versiculo 5 nisqanpi? ¿Imanasqam chayqa yanapawanchik?
7 Promesanta cumplinanmantam Diosninchik kaynata nispan rimayta qallarin: “Tronopi tiyaqñataqmi nirqa”, nispa (Apoc. 21:5 qallariynin). Chaynata nispam kikin Jehova Dios rimayta qallarirqa kimsa kutikama Apocalipsis libropi. Manam angelchu nitaq Jesuschu chaytaqa niwarqanchik, aswanqa kikin Jehova Diosmi chaynata rimarispa prometewarqanchik. Chayraykum qatiqninpi Diospa nisqankunamantapas mana iskayrayananchikchu, ‘Jehova Diosqariki mana llullakuqmi’ (Tito 1:2). Arí, Apocalipsis 21:5, 6 nisqanpiqa kikin Diosmi rimachkan, chaymi mana iskayrayanchikchu promesankuna cumplinanmantaqa.
“ÑUQAM TUKUY IMATA MUSUQYACHICHKANI”
8. ¿Imatam Jehova Diosqa niwanchik promesankuna cumplinanmanta mana iskayrayanapaq? (Rimarimuytaq Isaias 46:10 nisqanmantapas).
8 Kunanñataq yachaykusun “ñuqam tukuy imata musuqyachichkani” nispa Diospa nisqanmanta (Apoc. 21:5). Griego idiomapiqa manaraq Dios chaynata nichkaptinmi “¡Qaway!” niq palabra kachkan. “¡Qaway!” niq palabraqa achka kutitam rikurin griego idiomapi Apocalipsis libropiqa. “¡Qaway!” niqkuqa qatiqninpi imapas qillqasqa kasqanta allinta uyarinankupaqmi. Diosmi “¡qaway!” niruspa qatiqninpi kaynata nirqa: “Ñuqam tukuy imata musuqyachichkani”, nispa. Hamuq tiempopim Diosqa tukuy imataqa musuqyachinqa. Ichaqa, chay ruwananmanta seguro kasqanraykum payqa rimarqa kay tiempopipas ruwachkanman hinaña (leey Isaias 46:10).
9. (1) “Ñuqam tukuy imata musuqyachichkani” nispa Diosninchik nisqanmantaqa, ¿imakuna ruwananmantam yachanchik? (2) ¿Imatam Jehova Diosqa ruwanqa ‘ñawpaq cielota’ hinaspa ‘ñawpaq allpa pachata’?
9 Hinallayá rimaykusun Apocalipsis 21: 5 versiculopi kayna nisqanmanta: “Ñuqam tukuy imata musuqyachichkani” nisqanmanta. Chaynata nispanqa Jehova Diosqa rimachkan kaykuna ruwananmantam: Puntatam kay tiempopi tukuy mana allin kaqkunata qalaypaq chinkachinqa, hinaspam tukuy imata sumaqyachinqa. Rimaykusun imakunata chinkachinanmanta. Apocalipsis 21:1 nisqanpim niwanchik: “Ñawpaq cielowan ñawpaq allpa pachaqa manañam kasqañachu”, nispa. ‘Ñawpaq cieloqa’ tupan kay tiempopi satanaspa hinaspa demonionkunapa munaychakusqan llapa gobiernokunawanmi (Mat. 4:8, 9; 1 Juan 5:19). Bibliapi ‘allpa pachamanta’ rimaspanqa wakinpim runakunamanta riman (Gen. 11:1; Sal. 96:1). Chayraykum ninchik ‘ñawpaq allpa pacha’ nispanqa mana allin runakunamanta bibliapi rimasqanta. Chaywanmi yachanchik Jehova Diosqa kay tiempopi mana allin runakunatawan gobiernokunata qalaypaq chinkachinanmanta. Hinaspam churanqa “musuq cielotawan musuq allpa pachata”, chayqa musuq gobiernom hinaspa Diosta kasukuq runakunam.
10. ‘Tukuy imatam musuqyachichkani’ nispanqa, ¿imata ruwananmantaraqmi Diosqa rimachkan?
10 ¿Imatawanraqtaq Jehova Diosqa ruwanqa ‘tukuy imata musuqyachinanpaq’? (Apoc. 21:5). Chaypaqqa kay allpa pachanchiktam suma-sumaqta huertayachinqa, kasukuq runakunatapas mana pantaq hinaspa sanoy-sanoyña kanapaqmi yanapawasun. Arí, Isaiaspa willakusqanman hinam enterollan kay allpa pachaqa qallariypi Eden huerta hina sumaqllaña kanqa. Ñuqanchiktapas Jehova Diosqa sapakamatam yanapawasun musuq runaña kanapaq, huk rimaypiqa sanoy-sanoyñam kasun. Chay tiempoqa Jehova Diosmi wiqrukunatapas sanoyachinqa, ñawsakunatapas qawarichinqam, mana uyarikuqkunapatapas rinrintam kichaykunqa chaynataqmi wañuqkunatapas kawsarichinqa (Is. 25:8; 35:1-7).
“MANA ISKAYRAYANAPAQMI HINASPAPAS CHIQAPMI”, “¡ÑAM RUWASQAÑA!”
11. ¿Imanasqa qillqananpaqmi Jehova Diosqa Juanta kamachirqa?
11 ¿Imatawanraqtaq Jehova Diosqa nirqa promesankunamanta mana iskayrayanapaq? Juantam kaynata nirqa: “Kayta qillqay, nisqaykunaqa mana iskayrayanapaqmi hinaspapas chiqapmi”, nispa (Apoc. 21:5). Arí, Juantaqa manam qillqanallanpaqchu kamachirqa, aswanqa imanasqa qillqananpaqmi nirqa: “Nisqaykunaqa mana iskayrayanapaqmi hinaspapas chiqapmi”, nispa. Chaywanmi nichkarqa promesantaqa Diosqa cumplinanmantapuni. Anchatam kusikunchik Diosta kasukuspan Juan chayta qillqasqanmanta. Qillqasqanraykum bibliapi leenchik hamuq tiempopi sumaq huertapi kawsakunamanta Diospa prometewasqanchikta, hinaspam atinchik chaykunapi yuyaymanayta.
12. ¿Imanasqam Jehova Diosqa nin “ñam ruwasqaña” nispa?
12 Chaymantam Jehova Diosqa nirqa: “¡Ñam ruwasqaña!”, nispa (Apoc. 21:6). Chaynataqa nin sumaq huertapi kawsakuy kananmanta prometewasqanchik paypaqqa cumplikurunmanñapas hinam. Chaynatam riman imapas ruway munasqanta mana pipas nitaq imapas harkakuyta atisqanrayku. Chaymantapas, ¿imataraqmi Diosqa niwanchik promesankuna cumplikunanmanta manapuni iskayrayanapaq?
“ÑUQAM KANI ALFA HINASPA OMEGA”
13. ¿Imanasqam Jehova Diosqa nin “ñuqam kani Alfa hinaspa Omega” nispa?
13 Juanpa qillqasqan Apocalipsis libropiqa kimsa kutillatam kikin Jehova Diosqa rimachkan (Apoc. 1:8, willakuynin; 21:5, 6; 22:13). Chay kimsa kuti rimasqanpim nirqa: “Ñuqam kani Alfa hinaspa Omega”, nispa. Alfa hinaspa Omega nisqanqa griego abecedariopa qallariyninwan tukuynin kaq letrakunam karqa. “Ñuqam kani Alfa hinaspa Omega” nispanqa Jehova Diosqa rimachkan ima ruwaytapas qallarispanqa tukunanmantapunim.
14. (1) ¿Haykapim Jehova Diospa ruway munasqanpa qallariynin utaq “Alfa” karqa? ¿Haykapim ruway munasqanpa tukupaynin utaq “Omega” kanqa? (2) ¿Imatam Jehova Diosqa niwanchik Genesis 2:1-3 nisqanpi?
14 Jehova Diosmi Adantawan Evata unancharuspan nirqa imapaq paykunata hinaspa kay allpa pachatapas unanchasqanmanta. Nirqam: “Achka churi-wawayuqyá kaychik, miraspayá allpa pachaman huntaychik, makikichikpiyá kachun allpa pachaqa”, nispa (Gen. 1:28). Chayqa karqa runakunapaq hinaspa kay allpa pachapaq Diospa ima ruway munasqanpa qallariyninmi. Griego rimaypiqa “Alfa” ninanqa “qallariynin” ninanmi. Hamuq tiempopim Adanpawan Evapa Diosta kasukuq mirayninkuna kay allpa pachaman huntanqaku. Hinaptinmi allpa pachanchikqa suma-sumaq huertaña kanqa. Chayqa kanqa Jehova Diospa ima ruway munasqanpa tukupayninmi. Griego rimaypiqa “Omega” ninanqa “tukupaynin” ninanmi. ¿Imatam Diosqa ruwarqa “hanaq pachata, kay pachata hinaspa chaypi tukuy ima kaqkunata” ruwayta tukuruspan, chaynapi ima ruway munasqanmanta manapuni iskayrayanapaq? Chaypaqyá leeykusun Genesis 2:1-3 (leey) nisqanta. Diosmi qanchis kaq punchawta paypaq sapaqcharqa. Chaymantapacham Diosqa tukuyta ruwachkan runakunapaq hinaspa kay allpa pachapaq ima ruway munasqanta cumplinanpaq. Chay qanchis punchawqa manaraqmi tukunraqchu. Chay punchawpa tukupaynin chayaramuptinqa Diosqa ima ruway munasqantam llapanta cumplirunqaña.
15. ¿Imatam satanasqa piensanman karqa?
15 Adanwan Evam Diosta mana kasukurqakuchu, chaymi huchayuq rikurirurqaku. Chayraykum ñuqanchikpas mirayninkuna kasqanchikrayku huchayuq chaynataq wañuqlla kanchik (Rom. 5:12). ¿Chayraykuchu Diosqa manaña atinman karqa kasukuq hinaspa mana pantaq runakunawan kay allpa pachata huntachiyta? Chaytamriki Diosqa qallariypiqa runakunapaq munarqa. ¿Satanaspa huchanraykuchu Jehova Diosqa runakunapaq ima ruway munasqanta manaña tukunman karqa? Diabloqa yaqapaschá piensarqa Jehova Diosqa ima ruwaytapas manaña atinanta. Piensarqachá huchallikurusqankurayku Adantawan Evataqa Dios wañurachinanta, hinaspa huktaña mana pantaq warmitawan qarita unanchananmanta, chaynapi paykunaña munayninta cumplinanpaq. Sichu Dios chayta ruwanman karqa hinaptinqa satanasqa ninmanpaschá karqa Diosqa llulla kasqanta. ¿Imanasqa? Genesis 1:28 nisqanpim kikin Jehova Dios Adantawan Evata nirqa paykunapa churi-wawanku miraspa kay allpa pachaman huntananmanta, manam hukkunapa churi-wawanchu.
16. ¿Imayna kaptinchiktaq satanasqa Diosta ninman karqa imapas ruway munasqanta mana cumpliy atiq kasqanta?
16 ¿Imatawanraqtaq satanasqa piensanman karqa? Satanasqa piensarqapastaqchá: “Adanwan Eva churi-wawayuq kanankuta Dios saqiptinpas, churi-wawankuqa manam haykapipas mana pantaq kaytaqa atinqakuchu”, nispa (Ecl. 7:20; Rom. 3:23). Runakuna wiñaypaq pantaqlla kaptinchikqa satanaschá Diosta ninman karqa ruway munasqanta mana cumpliy atiq kasqanta. ¿Imanasqa? Diosqariki munachkan kay allpa pachanchik mana pantaq runakunawan huntanantam.
17. Satanaspas, Adanwan Evapas Diospa contranpi huqarikuruptinkuqa, ¿imaynataña munayninta cumplinanpaqmi Diosqa tantiarurqa? ¿Ima kaptintaq ñuqanchikpaq Diospa ima ruway munasqan tukunqa? (Qawaytaq dibujotapas).
17 Satanaspas, Adanwan Evapas contranpi huqarikuruptinkuqa Diosqa chayllam tantiarurqa imaynataña munayninta cumplinanpaq (Sal. 92:5). Diosqa nisqanman hinam Adantawan Evataqa saqirqa churi-wawayuq kanankuta. Chaywanmi lliw yacharqaku payqa mana llullakuq kasqanta. Chaymantapas Diosqa tantiarurqam warmipa mirayninwan kasukuq runakunata salvananpaq, chaynapi ima ruway munasqanta cumplinanpaq (Gen. 3:15; 22:18). Satanasqa manamá imaniraqllatapas piensarqachu runakunata wañuymantawan huchamanta librananpaq churin Jesucristota Dios kachamunantaqa. Chaytaqa Diosqa ruwarqa ancha-anchata kuyawasqanchikraykum (Mat. 20:28; Juan 3:16). Satanasmi ichaqa kikillanpaq munaq kasqanrayku hukkuna kuyaytaqa mana yachanchu. Chaynaqa, ¿imaynañam kawsakusun Jesus wañukusqanrayku? Waranqa wata Jesus kamachiyta tukuruptinqa kay allpa pachanchikqa sumaq huertañam kanqa. Chaypim kasukuq hinaspa mana pantaq runakunaqa wiñaypaq kawsakunqaku. Chayna kawsakunanchiktam Diosqa qallariymantapacha munarqa. Chay punchawmi runakunapaq hinaspa kay allpa pachapaq Jehova Diospa ima ruway munasqan tukunqa. Griego rimaypiqa “Omega” ninanqa “tukupaynin” ninanmi.
¿IMATAM RUWACHWAN ALLPA PACHANCHIK SUMAQ HUERTA KANANMANTA MANA ISKAYRAYANAPAQ?
18. ¿Imakunatam Diosqa niwanchik promesankunamanta mana iskayrayanapaq? (Qaway “¿Imakunatam Diosqa niwanchik promesanmanta mana iskayrayanapaq?” niq yachachikuyta).
18 Kay yachachikuypim yacharamunchik allpa pacha sumaq huerta kananmanta imanasqa mana iskayrayanamanta. ¿Imaynatam runamasinchikkunatapas yanapachwan chaymanta mana iskayrayanankupaq? Puntataqa nichwanmi kikin Jehova Dios chayta ruwananmanta prometewasqanchikta. Apocalipsis 21:5 nisqanpim nin: “Tronopi tiyaqñataqmi nirqa: ‘Ñuqam tukuy imata musuqyachichkani’”, nispa. Diosninchikqa chay ruwaytam munachkan, chayta ruwananpaqmi payqa yachayniyuq hinaspa atiyniyuq. Chaymantapas nichwanmi Diosqa promesankunata cumplirunmanñapas hina rimasqanta. Chaynataqa riman ruwananmanta manapuni iskayrayasqanraykum. Chaymi hina chay versiculopi kaynata nin: “‘Nisqaykunaqa mana iskayrayanapaqmi hinaspapas chiqapmi’, nispa. Chaymantapas nirqam: ‘¡Ñam ruwasqaña!’”, nispa. Nichwantaqmi Jehova Diosqa ima ruwaytapas qallarispanqa tukusqanmantapuni. Chayraykum niwanchik: “Ñuqam kani Alfa hinaspa Omega”, nispa. Ima ruway munasqanta Jehova Dios cumpliruspanqa qawachinqam satanasqa llulla kasqanta hinaspa imapas piensasqanta satanasqa mana ruway atisqanta.
19. “Kay allpa pachanchikqa manachusmi sumaq huertaqa kanmanchu” nispa niwaptinchikqa, ¿ima textotam leepuchwan hinaspa entiendechichwan mana iskayrayananpaq?
19 Jehova Diosqa niwanchikmi promesankuna cumplinanmanta imanasqa mana iskayrayananchikpaq. Chaykunamanta runamasinchikkunaman willaspanchikqa ñuqanchikpas chay prometewasqanchikmantaqa manam imaniraqllatapas iskayrayasunchu. Apocalipsis 21:4 nisqanta leepuptinchikqa wakinqa niwasunchá: “Chayna kaptinqa, ¡ima sumaqchá kanman!, ichaqa chayqa manachusmi haykapipas kanmanchu”, nispa. Hinaptinqa, ¿ima textotam leeykapuchwan mana iskayrayanankupaq? Apocalipsis 21:5 hinaspa 6 nisqantam. Chay textota leeykapuspam nichwan promesankuna cumplinanmanta mana iskayrayanapaq imakunata Dios niwasqanchikmanta. Chayqa cumplinanpaq documentota firmachkanmanpas hinam (Is. 65:16).
145 KAQ TAKI Sumaq huerta kananmantam Diosqa willakurqa
a Kay yachachikuypim yachasun imakunata nispan kay allpa pachanchik sumaq huerta kananmanta mana iskayrayanapaq Jehova Dios yanapawasqanchikmanta. Ñuqanchikpas Diospa chay niwasqanchikkunamanta runamasinchikkunaman willaspaqa astawan segurom kasun prometewasqanchikta Dios cumplinanmanta.