“යේසුස් ක්රිස්තුස්වහන්සේ ස්වාමියාණෝය”—කෙසේද කවදාද?
“ස්වාමීන්වහන්සේ මාගේ ස්වාමින්ට කථාකොට: මා විසින් නුඹේ සතුරන් නුඹේ පාපුටුව කරනතෙක් මාගේ දකුණු පැත්තෙහි හිඳින්නැයි කීසේක.” ගීතාවලිය 110:1හි මෙම පරිවර්තනය උපුටා දක්වා ඇත්තේ ලංකා බයිබල් සමාගම මගින් ප්රකාශිත 1938 ප්රතිසංස්කෘත බයිබලයෙනි. මෙහි සඳහන් වන “ස්වාමින්වහන්සේ” කවරෙක්ද, එමෙන්ම උන්වහන්සේ කථා කරමින් සිටින්නේ කාටද?
හෙබ්රෙව් පාඨයේ වඩාත් නිවැරදි පරිවර්තනයක් මුල් ප්රශ්නයට ඉක්මනින්ම පිළිතුරු දෙයි. “යෙහෝවඃවහන්සේ මාගේ ස්වාමින්ට කථාකොට: . . . ” මෙහි ඝන අකුරෙන් යොමු දක්වා ඇති “ස්වාමින්වහන්සේ” වනාහි සර්වබලධාරී දෙවියන්වහන්සේ වන, යෙහෝවඃවහන්සේමය. ලංකා බයිබල් සමාගම මගින් ප්රකාශිත 1938 ප්රතිසංස්කෘත බයිබලය ස්වාමින්වහන්සේ හා ස්වාමින්වහන්සේ යන පද එකිනෙකට වෙනස් ආකාරයකට යෙදීමෙන් දිව්ය නාමය පිළිගැනීමක් කළත්, එම පදවි නාමයන් මෙසේ ව්යාකූලත්වයට පත් කළ මුල්ම ග්රන්ථය එය නොවේය. මන්දයත් හෙබ්රෙව් බසින් පරිවර්තනය කරන ලද, පුරාතන ග්රීක් සෙප්ටුඅජින්ට් බයිබලය එහි යථා කාලීන පිටපත්වල යෙහෝවඃවහන්සේ සඳහා “ස්වාමින්වහන්සේ” යන වචනය පාවිච්චි කළ නිසාය. ඒ මන්ද? ඊට හේතුව “ස්වාමින්වහන්සේ” යන පදවි නාමය දිව්ය නාමය වෙනුවෙන්, එනම් ටෙට්රාග්රැමටනය හෙවත් අක්ෂර සතර (יהוה) වෙනුවෙන් ඊට ආදේශ කිරීමය. විද්වතෙක් වන ඒ. ඊ. ගාර්වි මෙසේ පවසයි: “යුදෙව් සිනගෝගවල ශුද්ධ ලියවිලි කියවනු ලබන අවස්ථාවේදී, යාවේ [ජෙහෝවා] යන ගිවිසුමේ නාමය වෙනුවට ස්වාමින්වහන්සේ යන එම පදවි නාමයේ භාවිතයෙන්, ස්වාමින්වහන්සේ [කි΄රි·ඔස්] යන පදවි නාමයේ භාවිතය වඩාත් පහසුවෙන් පැහැදිලි කළ හැකිය.”
බයිබලය යෙහෝවඃවහන්සේව හඳුන්වා දෙන්නේ “ස්වාමිවූ දෙවියන්වහන්සේ [පරමාධිපති ස්වාමින්වහන්සේ, NW]” හැටියටය. (උත්පත්ති 15:2, 8; ක්රියා 4:24; එළිදරව් 6:10) උන්වහන්සේව “සැබෑ ස්වාමින්වහන්සේ” හා “මුළු පොළොවට . . . ස්වාමින්වහන්සේ” හැටියටද හඳුන්වා ඇත. (නික්මයාම 23:17, NW; යෝෂුවා 3:13; එළිදරව් 11:4) එසේ නම්, ගීතාවලිය 110:1හි අනෙක් “ස්වාමින්” කවරෙක්ද, එමෙන්ම උන්වහන්සේ යෙහෝවඃවහන්සේ විසින් “ස්වාමින්” කොට පිළිගන්නට යෙදුණේ කෙසේද?
යේසුස් ක්රිස්තුස්වහන්සේ “ස්වාමින්” හැටියට
යේසුස්වහන්සේව ශුභාරංචි පොත් හතරේ “ස්වාමින්වහන්සේ” හැටියට අමතා ඇති අතර, වැඩි වශයෙන් එසේ කර ඇත්තේ ලූක් හා යොහන්ගේ ශුභාරංචි පොත්වලය. පළමු ශතවර්ෂයේ එම පදවිනාමය “මහතාණෙනි” යන වදනට සමානත්වයක් දක්වමින්, ගෞරවයේ හා ආචාරශීලී භාවයේ පදයක් විය. (යොහන් 12:21; 20:15, කිංඩම් ඉන්ටර්ලීනියර්) මාර්ක්ගේ ශුභාරංචියේ යේසුස්වහන්සේව ඇමතීමේදී වඩා වැඩියෙන් භාවිතා කර ඇත්තේ “ආචාරිනි,” නැතහොත් ර·බ්බොʹනි යන වදනයි. (මාර්ක් 10:51 සමඟ ලූක් 18:41 සසඳන්න.) දමස්කයට යන මාර්ගයේ, “ස්වාමිනි, ඔබ කවුද?” යනුවෙන් පාවුල් ඇසූ ප්රශ්නයේ පවා ගැබ්ව තිබුණේ ආචාරශීලීව විමසීමේ මෙම පොදු හැඟීමමය. (ක්රියා 9:4) එහෙත් යේසුස්වහන්සේගේ අනුගාමිකයන් තමන්ගේ ස්වාමියා හැඳින ගැනීමට යෙදෙත්ම, ඔවුන් විසින් “ස්වාමින්වහන්සේ” යන පදවි නාමයේ භාවිතය, සරල ගෞරවයකට වැඩියමක් ප්රකාශ කළ බව පෙනෙන්නට ඇත.
උන්වහන්සේගේ මරණයෙන් හා නැවත නැගිටීමෙන් පසු, එහෙත් උන්වහන්සේගේ ස්වර්ගාරෝහණයට පෙර, යේසුස්වහන්සේ සිය ගෝලයන්ට දර්ශනය වී, “ස්වර්ගයෙහිද පොළොවෙහිද සියලු බලය මට දී තිබේ” යන පුදුමසහගත ප්රකාශය කළ සේක. (මතෙව් 28:18) අනතුරුව, පෙන්තකොස්ත දිනයේ, වගුරුවන ලද ශුද්ධාත්මයේ ආනුභාවය යටතේ, පේතෘස් ගීතාවලිය 110:1ට යොමු දක්වමින් මෙසේ පැවසීය: “එබැවින් නුඹලා විසින් කුරුසියෙහි [වධ කණුවක, NW] ඇණගැසුවාවූ මෙම යේසුස්වහන්සේ දෙවියන්වහන්සේ විසින් ස්වාමින්වහන්සේද ක්රිස්තුස්වහන්සේද කරනු ලැබූ බව ඉශ්රායෙල්ගේ මුළු වංශය නිසැකව” දැනගනීවා. (ක්රියා 2:34-36) වධ කණුවක් මත නීච මරණයක් දක්වා උන්වහන්සේ ඇදහිලිවන්තව සිටි බැවින්, යේසුස්වහන්සේව නැවත නැගිටුවා, ඉහළම විපාකය දෙනු ලැබීය. උන්වහන්සේ අනතුරුව ස්වර්ගයේ සිය ස්වාමි ධුරයට ඇතුල් වූ සේක.
දෙවියන්වහන්සේ “ක්රිස්තුස්වහන්සේව . . . සියලු අධිපතිකමටත් බලයටත් පරාක්රමයටත් ස්වාමිකමටත් මේ ලෝකයෙහි [දේවල පිළිවෙළෙහි, NW] පමණක් නොව පරලෝකයෙහිත් [මතු පැමිණෙන එකෙහිත්, NW] සඳහන්කරනලද සියලු නම්වලටත් වඩා උසස්කොට ස්වර්ගීය ස්ථානවල තමුන් දකුණු පැත්තෙහි” හිඳවූයේ යයි ලිවූ විට, ප්රේරිත පාවුල් පේතෘස්ගේ වදන් සනාථ කළේය. (එපීස 1:20, 21) යේසුස් ක්රිස්තුස්වහන්සේගේ ස්වාමි ධුරය අන් සියලු ස්වාමි ධුරයන්ට වඩා උසස් වන අතර එය නව ලෝකය තුළටද අඛණ්ඩව පවතිනු ඇත. (1 තිමෝති 6:15) “යේසුස් ක්රිස්තුස්වහන්සේ ස්වාමින්වහන්සේ බව පියවූ දෙවියන්වහන්සේගේ ගෞරවය සඳහා” සියල්ලන්ම ඒත්තුගන්න පිණිස, උන්වහන්සේව “ඉතා උසස්කොට, සියලු නාමවලට වඩා උසස්නාමය උන්වහන්සේට” දෙනු ලැබීය. (පිලිප්පි 2:9-11) ගීතාවලිය 110:1හි පළමු කොටස මෙසේ ඉෂ්ට වූ අතර “දේවදූතයෝද බලයලත්තෝද පරාක්රමධාරීහුද” යේසුස්වහන්සේගේ ස්වාමි ධුරයට යටත්කරන ලද්දෝය.—1 පේතෘස් 3:22; හෙබ්රෙව් 8:1.
හෙබ්රෙව් ශුද්ධලියවිලිවල “ස්වාමිවරුන්ගේ ස්වාමින්වහන්සේ” යන ප්රකාශය අදාළ වන්නේ යෙහෝවඃවහන්සේට පමණකි. (ද්විතීය කථාව 10:17; ගීතාවලිය 136:2, 3) එහෙත් දේවානුභාවය යටතේ පේතෘස් යේසුස් ක්රිස්තුස්වහන්සේ පිළිබඳව පැවසුවේ “උන්වහන්සේ සියල්ලන්ගේ ස්වාමි [නැතහොත්, “අප සියල්ලන්ගේ ස්වාමි,” ගුඩ්ස්පීඩ්]” යනුවෙනි. (ක්රියා 10:36) උන්වහන්සේ ඇත්ත වශයෙන්ම “මළවුන්ගේද ජීවතුන්ගේද ස්වාමින්වහන්සේ” වන සේක. (රෝම 14:8, 9) ක්රිස්තියානීහු සිය ස්වාමියා හා අයිතිකරුවා හැටියට එකහෙළා යේසුස් ක්රිස්තුස්වහන්සේව පිළිගන්නා අතර උන්වහන්සේගේ ඉතා අගනා රුධිරයෙන් මිල දී ගත්, උන්වහන්සේගේ යටත් වැසියන් හැටියට කැමැත්තෙන්ම උන්වහන්සේට කීකරුකම විදහා පෙන්වති. තවද පො.යු. 33 පෙන්තකොස්තයේ පටන් සිය සභාව කෙරෙහි යේසුස් ක්රිස්තුස්වහන්සේ පාලනය කර තිබෙන්නේද රජවරුන්ගේ රජ හා ස්වාමිවරුන්ගේ ස්වාමින්වහන්සේ හැටියටය. එහෙත් දැන්, එනම් 1914 පටන්, එතුමන්ගේ සතුරන් ‘උන්වහන්සේගේ පාද සඳහා පාපුටුවක්’ හැටියට තැබීමෙන් උන්වහන්සේට එම පදවියේ පාලනය කිරීමට රාජ්ය බලය ලබා දී ඇත. ‘ඔවුන් මැද ආණ්ඩු කිරීම’ සඳහා කාලය පැමිණ තිබේ, මේ සියල්ලම ගීතාවලිය 110:1, 2හි ඉටුවීමක් වශයෙනි.—හෙබ්රෙව් 2:5-8; එළිදරව් 17:14; 19:16.
එසේ නම්, තමන්වහන්සේගේ මරණයට හා නැවත නැගිටීමට පෙර යේසුස්වහන්සේ විසින් පවසන ලද “මාගේ පියාණන්වහන්සේ විසින් සියල්ල මට භාරදෙනලද්දේය” යන වදන්, තේරුම් ගත යුත්තේ කෙසේද? (මතෙව් 11:25-27; ලූක් 10:21, 22) මෙය මෙතෙක් සාකච්ඡා කළ ප්රකාශයන් තරම් විස්තීර්ණ ප්රකාශයක් නොවේ. මතෙව් හා ලූක් යන පොත් දෙකේම, එම පද සම්බන්ධය හෙළිකරන්නේ ලෞකික ප්රඥාවන්තයන්ගෙන් සැඟවුණු එහෙත් තමන්වහන්සේ පියාණන්ව ‘සම්පූර්ණයෙන් හඳුනන’ බැවින් තමන් කරණකොටගෙන එළිදරව් කරන ලද සැඟවුණු දැනුම ගැන යේසුස්වහන්සේ කථා කරමින් සිටි බවය. උන්වහන්සේව ජලයෙන් බව්තීස්ම කර දෙවියන්වහන්සේගේ ආත්මික පුත්රයෙක් හැටියට උපද්දවනු ලැබූ අවස්ථාවේදී, මිනිසත්බව ගැනීමට පෙර සිය ස්වර්ගීය ජීවිතය මෙන්ම ඊට අයත්ව තිබූ සියලු දැනුම යේසුස්වහන්සේට සිහිකළ හැකිව තිබුණද, මෙය සිය යථා කාලීන ස්වාමි ධුරයෙන් වෙනස් වූ යමක් විය.—යොහන් 3:34, 35.
යේසුස් ක්රිස්තුස්වහන්සේව ස්වාමින් හැටියට පැහැදිලිව වටහා ගැනීම
පැහැදිලිවම “ස්වාමි වූ” යෙහෝවඃ දෙවියන්වහන්සේට යොමු දක්වන්නාවූ, හෙබ්රෙව් ලියවිලිවලින් උපුටා දැක්වීම් පරිවර්තන කරන විට ක්රිස්තියානි ග්රීක් ලියවිලිවල ඇතැම් යෙදුම් ගැටලුවක් ඉදිරිපත් කරයි. උදාහරණයක් හැටියට, සිංහල ප්රතිසංස්කෘත බයිබලය හෝ නව අනුවාදය යන බයිබල්වලින් ලූක් 4:19 යෙසායා 61:2 සමඟ සසඳා බලන්න. “ස්වාමින්වහන්සේ” යන පදවි නාමය යේසුස්වහන්සේ යෙහෝවඃවහන්සේගෙන් භාරගත් බවත් මාංසවත් වූ යේසුස්වහන්සේ සැබවින්ම යෙහෝවඃවහන්සේ බවත් ඇතැමෙක් කල්පනා කරනමුත්, මෙය වනාහි ශුද්ධ ලියවිලිමය අනුග්රහයක් නොමැති තර්කයක් වන්නේය. යෙහෝවඃ දෙවියන්වහන්සේ හා ස්වකීය පුත්, යේසුස් ක්රිස්තුස්වහන්සේ ශුද්ධ ලියවිලි තුළ නිතරම පැහැදිලිව එකිනෙකාගෙන් වෙන්කොට දක්වා ඇත. යේසුස්වහන්සේ ස්වකීය පියාණන්ගේ නාමය ප්රසිද්ධ කරමින් උන්වහන්සේව නියෝජනය කළ සේක.—යොහන් 5:36, 37.
පහත දැක්වෙන උදාහරණයන් තුළ, හෙබ්රෙව් ශුද්ධ ලියවිල්ලේ උපුටනයන් ග්රීක් ශුද්ධ ලියවිල්ලේ දැක්වෙන ආකාරය සටහන් කරගන්න. යෙහෝවඃ දෙවියන්වහන්සේ හා උන්වහන්සේගේ ආලේප ලත් තැනැන්වහන්සේ, නැතහොත් මෙසියස්වහන්සේ යන දෙදෙනා ගැනම ක්රියා 4:24-27හි සඳහන්ව ඇති අතර මෙය උපුටා දක්වා ඇත්තේ ගීතාවලිය 2:1, 2 යන පදවලිනි. රෝම 11:33, 34හි පාඨ සම්බන්ධය, යෙසායා 40:13, 14න් උපුටනයක් සහිතව, පැහැදිලිවම යොමු දක්වන්නේ, සියලු ප්රඥාවේ හා දැනගැන්මේ ප්රභවය වන, දෙවියන් වහන්සේටය. කොරින්තියේ සභාවට ලියමින්, “උන්වහන්සේගේ [යෙහෝවඃවහන්සේගේ, NW] සිත දැනගත්තේ කවුද?” යනුවෙන් පාවුල් එම උපුටනය යළිත් ගෙනහැර දක්වන අතර වැඩිදුරටත් පවසන්නේ “නුමුත් අපට ක්රිස්තුස්වහන්සේගේ සිත ඇත්තේය” යනුවෙනි. වැදගත් කාරණා බොහොමයක් සම්බන්ධයෙන් ස්වාමිවූ යේසුස්වහන්සේ යෙහෝවඃවහන්සේගේ සිත සිය අනුගාමිකයන්ට එළිදරව් කළසේක.—1 කොරින්ති 2:16.
ඇතැම් අවස්ථාවන්හි හෙබ්රෙව් ලියවිල්ලේ පාඨයක් යෙහෝවඃවහන්සේට යොමු දක්වනමුත්, උන්වහන්සේ විසින් අධිපතිකමත් බලයත් පැවරීම හේතුකොටගෙන, එය ඉෂ්ට වනුයේ යේසුස් ක්රිස්තුස්වහන්සේ තුළය. උදාහරණයක් හැටියට, ගීතාවලිය 34:8 අපට ඇරයුම් කරන්නේ “ස්වාමින් [යෙහෝවඃවහන්සේ, NW] යහපත් බව රස බලා දැනගනිව්” යනුවෙනි. එහෙත් පේතෘස් “ස්වාමින්වහන්සේ යහපත් බව නුඹලා රසබලා දැනගත්තහු නම්” යනුවෙන් පවසන විට ඔහු එය අදාළ කරන්නේ ස්වාමිවූ යේසුස් ක්රිස්තුස්වහන්සේටය. (1 පේතෘස් 2:3) මෙහිදී පේතෘස් කරමින් සිටින්නේ ප්රතිපත්තියක් ගෙන, එය යේසුස් ක්රිස්තුස්වහන්සේ සම්බන්ධයෙන්ද සැබෑ වන ආකාරය පෙන්වීමකි. යෙහෝවඃ දෙවියන්වහන්සේ හා යේසුස් ක්රිස්තුස්වහන්සේ යන දෙදෙනා සම්බන්ධයෙන්ම දැනුම ලබා ගැනීමෙන් හා ඒ අනුව ක්රියා කිරීමෙන්, ක්රිස්තියානින්ට පියාණන් හා සිය පුත්රයාණන් යන දෙදෙනාගෙන්ම උතුම් ආශීර්වාද භුක්ති විඳින්නට පුළුවන. (යොහන් 17:3) පේතෘස්ගේ අදාළ කිරීම පරමාධිපති ස්වාමින් වන යෙහෝවඃවහන්සේව ස්වාමි වූ යේසුස් ක්රිස්තුස්වහන්සේ සමඟ එක් පුද්ගලයෙක් කරවන්නට යන්නේ නැත.—1 පේතෘස් 2:3 [NW] පාද සටහන බලන්න.
යෙහෝවඃ දෙවියන්වහන්සේ හා ස්වකීය පුත්, යේසුස් ක්රිස්තුස්වහන්සේගේ සාපේක්ෂ තත්ත්වයන්, ප්රේරිත පාවුල් විසින් මෙසේ පවසන විට වඩාත් පැහැදිලි කෙරේ: “අපට ඇත්තේ එක දෙවිකෙනෙක් වන පියාණන්වහන්සේය. සියල්ල පැමිණ තිබෙන්නේ උන්වහන්සේගෙන්ය, අපිත් උන්වහන්සේ උදෙසාය. තවද අපට ඇත්තේ එක ස්වාමින්වහන්සේය, එනම් යේසුස් ක්රිස්තුස්වහන්සේය, සියල්ල උන්වහන්සේ කරණකොටගෙනය, අපිත් උන්වහන්සේ කරණකොටගෙනය.” (1 කොරින්ති 8:6; 12:5, 6) එපීසයේ ක්රිස්තියානි සභාවට ලියමින්, පාවුල් “එක ස්වාමින්වහන්සේ” වන යේසුස් ක්රිස්තුස්වහන්සේව හඳුන්වා දුන්නේ, “සියල්ලන්ට එකම පියවූ” දෙවියන්වහන්සේගෙන් අතිශයින් වෙනස්ව සිටින කෙනෙකු හැටියටයි.—එපීස 4:5, 6.
යෙහෝවඃවහන්සේ සියල්ලන්ටම වඩා උත්තරීතර වන සේක
වර්ෂ 1914 පටන්, එළිදරව් 11:15හි වදන්, එනම් “ලෝකයේ අධිපතිකම අපගේ ස්වාමින්වහන්සේටද [යෙහෝවඃ දෙවියන්වහන්සේටද, NW] තමන් ක්රිස්තුස්වහන්සේටද වූයේය. උන්වහන්සේ සදාකාලේටම රජකම්කරනසේක” යන්න සැබෑ බව තහවුරු වී ඇත. ද නිව් ඉන්ටර්නැෂනල් ඩික්ෂනරි ඔෆ් නිව් ටෙස්ටමන්ට් තියොලජි (2වන වෙළුම, 514 පිටුව) මෙසේ පවසයි: “ක්රිස්තුස්වහන්සේ සෑම බලයක්ම මැඩපැවැත්වූ පසු (1 කොරි. 15:25), උන්වහන්සේ තමාව පියාණන් වන දෙවියන්වහන්සේට යටත් කරගනු ඇත. මෙසේ යේසුස්වහන්සේගේ ස්වාමි ධුරය එහි ඉලක්කය අත්කර ගෙන තිබෙනු ඇති අතර දෙවියන්වහන්සේ සියල්ලන් තුළ සියල්ල වනු ඇත (1 කොරි. 15:28).” සිය දහස් අවුරුදු පාලනය අවසානයේ, ක්රිස්තුස් යේසුස්වහන්සේ කලින් තමාට පවරන ලද බලය හා අධිපතිකම, සර්වබලධාරී දෙවියන්වහන්සේ වන, සිය පියාණන්ට යළිත් භාර දෙන සේක. එබැවින්, සියලු මහිමය හා නමස්කාරය යුතු ලෙස දෙනු ලබන්නේ, “අපගේ ස්වාමිවූ යේසුස් ක්රිස්තුස්වහන්සේගේ දෙවියන්වහන්සේ” වන, යෙහෝවඃවහන්සේටය.—එපීස 1:17.
යේසුස්වහන්සේ දැන් ස්වාමිවරුන්ගේ ස්වාමින්වහන්සේව සිටියත්, උන්වහන්සේව කිසිවිටෙක දෙවිවරුන්ගේ දෙවියන්වහන්සේ හැටියට අමතා නැත. යෙහෝවඃවහන්සේ සියල්ලන් කෙරෙහි උත්තරීතරව සිටින සේක. මේ අනුව, යෙහෝවඃවහන්සේ “සියල්ලන් තුළ සියල්ල” වනු ඇත. (1 කොරින්ති 15:28) යේසුස්වහන්සේගේ ස්වාමි ධුරය ක්රිස්තියානි සභාවේ හිස හැටියට උන්වහන්සේට යුතු ස්ථානය ලබා දෙන්නේය. අපට මේ ලෝකයේ උසස් ස්ථානයන්හි බලගතුවූ බොහෝ “ස්වාමිවරුන්” දැකිය හැකි වුවත්, අප අපගේ නිසැකකම තබන්නේ ස්වාමිවරුන්ගේ ස්වාමින්වහන්සේව සිටින තැනැත්තාණන් කෙරෙහිය. එහෙත් සිය උසස් හා ඉහළ තත්ත්වයේ සිටින, යේසුස් ක්රිස්තුස්වහන්සේ, “දෙවියන්වහන්සේ සියල්ලන් කෙරෙහි පාලනය පවත්වනු පිණිස” තවදුරටත් සිය පියාණන්ට යටත්ව සිටින සේක. (1 කොරින්ති 15:28, ද ට්රාන්ස්ලේටර්’ස් නිව් ටෙස්ටමන්ට්.) යේසුස්වහන්සේගේ ගෝලයන් උන්වහන්සේව සිය ස්වාමින්වහන්සේ හැටියට පිළිගන්නා විට පවා, උන්වහන්සේ අනුගමනය කිරීම සඳහා ඔවුන්හට තබා ඇත්තේ යටහත්කම පිළිබඳ කොතරම් කදිම ආදර්ශයක්ද!
[30වන පිටුවේ කොටුව]
“නව ගිවිසුමේ ලේඛකයන් දෙවියන්වහන්සේ ගැන කථා කරන විට, ඔවුන් අදහස් කරන්නේ අපගේ ස්වාමිවූ යේසුස් ක්රිස්තුස්වහන්සේගේ දෙවියන් හා පියාණන්වහන්සේවය. ඔවුන් යේසුස් ක්රිස්තුස්වහන්සේ ගැන කථා කරන විට, ඔවුන් උන්වහන්සේ ගැන කථා කරන්නේ හෝ ඔවුන් උන්වහන්සේ ගැන කල්පනා කරන්නේ දෙවියන්වහන්සේ හැටියට නොවේය. උන්වහන්සේ දෙවියන්වහන්සේගේ ක්රිස්තුස්වහන්සේ, දෙවියන්වහන්සේගේ පුත්රයාණන්, දෙවියන්වහන්සේගේ ප්රඥාව, දෙවියන්වහන්සේගේ වාක්යාණෝ වන සේක. නීසියානු ධර්මයට ඉතා සමීප තැනකට පැමිණෙන, ශුද්ධ පොතේ යොහන්ට කරන ලද ප්රස්තාවනාව පවා, කියවිය යුත්තේ, ක්රිස්තුස්වහන්සේ දෙවියන්වහන්සේට වඩා පහත් බවට යොහන්ගේ ශුභාරංචිය පුරා පැහැදිලිව විද්යමාන වන සාධකය සැලකිල්ලට ගනිමින්ය; තවද නිත්ය පදයක් රහිතව යොදන තියො·ස් යන වදන යොදා තිබියදී, එම ප්රස්තාවනාව ඉංග්රීසියෙන් පෙනෙන්නට තිබෙන තත්ත්වයට වඩා ග්රීක් බසින් එතරම් පැහැදිලි නොවේ.”—ජෝන් මාර්ටින් ක්රීඩ් විසින් ලියන ලද “ද ඩිවිනිටි ඔෆ් ජීසස් ක්රයිස්ට් (යේසුස් ක්රිස්තුස්වහන්සේගේ දේවත්වය).”