4, 5. Si i ka hedhur poshtë arkeologjia thëniet e kritikëve të Biblës për Danielin?

⁴ Megjithëse kritikët e Biblës e kanë vënë në pikëpyetje vërtetësinë historike të librit të Danielit, gjetjet arkeologjike, të bëra gjatë viteve, i kanë hedhur poshtë plotësisht thëniet e tyre. Për shembull, këta kritikë kanë shpërfillur pohimin e Danielit se Belshazari ishte mbret i Babilonisë, në një kohë kur mendohej se sundimtar ishte Nabonidi. (Dan. 5:1) Tanimë, arkeologjia ka përcaktuar përtej çdo dyshimi që Belshazari ishte një person real dhe bashkëregjent me Nabonidin në vitet e fundit të Perandorisë Babilonase. Për shembull, një tekst i lashtë kuneiform, i quajtur «Tregimi në vargje i Nabonidit», pohon qartësisht se Belshazari ushtronte autoritet mbretëror në Babiloni dhe shpjegon mënyrën se si ai u bë bashkësundimtar me Nabonidin.b Dëshmi të tjera kuneiforme mbështetin idenë se Belshazari ushtronte funksione mbretërore. Një pllakë që daton nga viti i 12-të i Nabonidit, përmban një betim të bërë në emër të mbretit Nabonid, dhe të Belshazarit, birit të mbretit, dhe kjo tregon se Belshazari i përkiste të njëjtit rang si i ati.c Edhe kjo është mjaft interesante, sepse shpjegon përse Belshazari i ofroi Danielit të bëhej «sundimtari i tretë në mbretëri», në rast se interpretonte shkrimin me dorë në mur. Nabonidi konsiderohej i pari, Belshazari i dyti, dhe për Danielin do të lajmërohej se ishte sundimtari i tretë. (5:16, 29) Një studiues thotë: «Referimet që i bëhen Belshazarit në tekstet kuneiforme kanë hedhur aq shumë dritë mbi rolin e tij, saqë vendi i tij në histori tanimë është mjaft i qartë. Ka shumë tekste që tregojnë se Belshazari ishte pothuajse i barabartë me Nabonidin për nga pozita dhe prestigji. Sundimi i përbashkët gjatë pjesës më të madhe të mbretërisë së fundit neobabilonase është tashmë një fakt i vërtetuar. Nabonidi ushtronte autoritet suprem nga oborri i tij në Tema të Arabisë, kurse Belshazari vepronte si bashkëregjent në atdhe, ku Babilonia ishte qendra e pushtetit të tij. Është e qartë se Belshazari nuk ishte nënmbret i parëndësishëm; atij i ishte dhënë ‘autoritet mbretëror’.»d

11. Gjatë cilës shthurje Belshazari sheh shkrimin fatal, si e interpreton Danieli dhe si përmbushet?

¹¹ Gostia e Belshazarit: interpretohet shkrimi (5:1-31). Është nata fatale e 5 tetorit 539 p.e.s. Mbreti Belshazar, biri i Nabonidit, si bashkëregjent në Babiloni, shtron një gosti të madhe për një mijë nga fisnikët e tij. Nën ndikimin e verës, mbreti urdhëron të sjellin enët e shenjta prej ari e argjendi që kishin marrë nga tempulli i Jerusalemit, dhe, në shthurje e sipër, Belshazari dhe të ftuarit e tij pinë me to dhe lëvdojnë perënditë e veta pagane. Në çast, shfaqet një dorë që shkruan në mur një mesazh të fshehtë. Mbreti tmerrohet. Burrat e mençur nuk janë në gjendje ta interpretojnë shkrimin. Më në fund sjellin Danielin. Mbreti i premton se do ta bëjë të tretin në mbretëri nëse mund ta lexojë e ta interpretojë shkrimin, por Danieli i thotë t’i mbajë për vete dhuratat. Pastaj, vazhdon të tregojë shkrimin dhe domethënien e tij: «MÉNE, MÉNE, TÉKEL dhe PÁRSIN. . . . Perëndia i ka numëruar ditët e mbretërisë sate dhe i ka dhënë fund asaj. . . . Ti je peshuar në kandar dhe ke dalë mangët. . . . Mbretëria jote është ndarë dhe u është dhënë medëve dhe persëve.» (5:25-28) Po atë natë, Belshazarin e vrasin dhe Dari, medi, merr mbretërinë.