Pono ea Bibele

Na Litumela-khoela ha li Kotsi?

HA sehlopha sa liithuti tsa mafu a kelello li ne li tšekalalitse lere leboteng la seterata se sephethephethe sa London, batho ba fetang ka tsela ba tsieleha: ba ’ne ba tsamaee tselaneng ea maoto ’me ba fete tlas’a lere, kapa ba khelohele seterateng ’me ba fete har’a sephethephethe. Litaaso tse supileng ho tse ling le tse ling tse leshome tsa qoba lere.

Bonneteng, batho ba bangata ha ba patisitsoe ka lipotso tse phehellang, baa lumela hore ba kholoa tumela-khoela e le ’ngoe kapa tse peli. Ho thoe’ng ka uena? Na ka linako tse ling u ikutloa u tlamehile ho thetsa lepolanka ho thibela bomalimabe, ho fapanya menoana, kapa ho akha letsoai lehetleng la hao le letšehali? Haeba ho joalo, na u kile oa ema oa nahana hore na ke hobane’ng?

Ba bang ba talima litumela-khoela li se kotsi hakaalo. Joalokaha mongoli Robertson Davies a hlalosa: “Monahano o tebileng oa thuto ea kelello e phahametseng tlhaho, lintho tse sa tsejoeng tse fofang, liphekolo tsa mohlolo, . . . li’a nyatsuoa, empa feela tumela-khoela e’a soabeloa.”

Ba bang ba talima litumela-khoela e se tsa bohlokoa, li sa teba hakaalo. “Ha re li talimeng ka mamello le ka boithabiso,” ho bolela buka e ’ngoe ka litumela-khoela. Batho ba bangata ba ho etsa. Ba re, ‘Haeba li se molemo, bonyane ha li kotsi.’ Empa na ha li kotsi?

“Ha li Kotsi kapa li Kotsi?

“Boitšoaro ha bo be teng ntle le morero,” ho bolela Ngaka Alan Dundes, tichere ea univesithi ea lithuto tsa meetlo. “Batho ba ne ba ke ke ba etsa meetlo ntle le haeba e sa bolele ho hong kelellong.” Bafuputsi ba re litumela-khoela tsena ke feela “fenstere ea monahano.” Ke hobane’ng re sa bule “fenstere” eo ’me re bone mabaka a poteletseng ho eona?

Ngaka ea mafu a kelello Edward Hornick o re “litumela-khoela ke litšehetso tse molemo bophelong ba motho.” Empa na ha u lumele hore bohlokoa ba setšehetso bo itšetlehile mofuteng oa motheo o se nang le ’ona? Ka mohlala, setulo se holim’a fuluru e tiileng ea kichini ea hao se etsa setšehetso se setle se se nang kotsi. Empa na u ne u tla lula setulong seo haeba se ne se behiloe lehlabatheng le tetebelang? Che.

Lebaka le tšoanang le ahlolang le sebetsa Ie ho litumela-khoela, “litšehetso tse molemo tsa bophelo.” Motheo oa tsona ke ofe? Na li itšetlehile lithutong tsa motheo tsa Bibele, kapa mohlomong, likhopolong tse fosahetseng tsa bolumeli tse tšoanang le lehlabathe le tetebelang?

‘Seo ha se amane,’ u ka ’na ua nahana joalo. ‘Ha ke bone kamoo ho qoba lere, ho thetsa lepolanka ho thibela bomalimabe, kapa mekhoa e tšoanang le eo, e amanang le bolumeli.’ Kamano e teng. Nka tumela-khoela ea lere joaloka mohlala.

Ka linako tse ling ho bohlale ho kekoloha lere ho qoba lisebelisoa tse ka oang, empa na ha se ’nete hore le hoja lere le se kotsi, batho ba bang ba sa le kekoloha ho qoba “bomalimabe”? Empa mokhoa oo o itšetlehile ka eng? Lere e tšekalalitsoeng leboteng e etsa khutlo-tharo. “Khutlo-tharo,” ho hlalosa Encyclopaedia of Superstitions, “kamehla ebile tšoantšetso ea Boraro-bo-bong.” Kahoo, ho tsamaea tlas’a lere ho tšoana le ho phephetsa Boraro-bo-bong, ho bapalla tulong e halalelang, ’me seo, ho hlokometse mohloli ’ona oa tšupiso, “e ne e tla ba ho bapalla matsohong a E Mobe.” Na Boraro-bo-bong ke thuto ea motheo ea Bibele?

Ho fapana le moo, thuto ea Boraro-bo-bong e simolotse bolumeling ba boholo-holo ba bohetene. Leha ho le joalo, Lentsoe la Molimo le hana khopolo ea boraro-bo-bong. Le re Jehova o moholo ho Kreste. (Johanne 14:28; 1 Ba-Korinthe 11:3) Kahoo, tumela-khoela ea Iere e itšetlehile khopolong e fosahetseng ea bolumeli. Ho joalo le ka tumela-khoela ea ho akha letsoai hore le fete lehetleng la hao le letšehali.

Letsoai, ntho e thibelang lintho hore ii se bole, le emela bophelo le katleho. Haeba u tšolla le leng, tumela-khoela e tsoela pele ka hore, u lokela ho khutsisa Diabolose le bademona. Kaha kamehla ba letsohong la hao le letšehali, lehlakore la bomalimabe (bomalimabe bona ke “lehlakore le letšehali” ka Selatine), u lokela ho akha letsoai hore le fete lehetleng la hao le letšehali. Na ho ba khutsisa ha ho bolele ho lumellana le bona? E, seo se thulana le litemoso tsa Bibele: “Le hanele Diabolose,” “le se ke la nea Diabolose sebaka,” “emang le tiile khahlanong . . . le Diabolose.” (Jakobo 4:7; Ba-Efese 4:27; 6:11, NW) Kahoo, tumela-khoela ena e itšetlehile litumelong tse hanyetsanang le Bibele.

Li Kotsi—Ka Mokhoa o Ofe?

‘Seo e ka ’na ea eba ’nete, empa ha ke qoba lere kapa ke akha letsoai, ha ke nahane ka Boraro-bo-bong kapa Diabolose, ke se ke sa bue ka ho hlompha lintho tseo,’ u ka ’na ua latola. ‘Empa e le tloaelo feela. Li ka ntša kotsi joang?’ Ka tsela ena: Haeba u tseba hore meetlo e itseng ea ho lumela khoela e itšetlehile leshanong, empa u tsoela pele ho e etsa, u tšoana le motho ea tsebang hore setulo sa hae se lutse lehlabatheng le tetebelang empa a re: ‘Ha ke nahane ka lehlabathe le tetebelang, kahoo le ke ke la ntša kotsi,’ ’me a lula setulong ka tsela leha e le efe. (Tšenolo 22:15) Motho eo o kotsing, ’me ho ka etsahala hore le uena u kotsing. Hobane’ng?

U ka qalisa ho itšetleha ka ho eketsehileng ka litumela-khoela, ’me le pele u lemoha, li ka’na tsa laola bophelo ba hao. Kaha litumela-khoela li itšetlehile leshanong, u ka fetoha lekhoba la “ntate oa ea leshano,” Satane. (Johanne 8:44) Seo, qetellong se ka lebisa bokhobeng bo bong bo itšetlehileng leshanong—tšebelisano le sebaka sa meea.

Ke ’nete, ha u habanya mahlo feela litumela-khoela li ka se be kotsi haholo, empa ak’u li shebisise hantle ’me u tla bona seo ka sebele e leng tsona—bonyane ha li thuse empa li kotsi haholo.

[Lebokose le leqepheng la 11]

“Hopola hape hore, litumela-khoela li nea motho ea se nang phihlelo seitšireletso sa ho bea molato ho matla a mang a mo phahametseng bakeng sa bomalimabe ba hae.”—Superstitious? Here’s Why!