Bacha Baa Botsa

Batsoali ba ka Baa Arohana—Ke Eng Seo ke Lokelang ho se Etsa?

“Mantsiboeeng a mang ntate le rōna bana ba bane re ile ra intša ho ea reka ‘ice cream.’ Hang-hang lentsoe la hae le ile la fetoha. O ile a re ho rōna: ‘’Na le ’m’a lōna re talima lintho ka tsela e fapaneng, joale kea tsamaea. Mohlomong ke tla khutla lehlabuleng lena.’ Ha ho ea ileng a araba. Mohlomong o ne a se a tlamme thoto ea hae, hobane ha a re theola hae, ha a ka hlola a kena ka tlung. Re ile ra tsoa ka koloing ra ema ka thōko ’me ra lla re inamisitse lihlooho ha ntate a tsamaea.”—Tom.a

BATSOALI ba Tom ha baa ka ba hlola ba boelana hape. Empa ka nako eo, Tom o ne a sa tsebe hore na ba tla boelana hape kapa che.

Ka lehlakoreng le leng, batsoali ba Randy ba ne ba arohane ka makhetlo a mangata hoo a sa hopoleng. O sa hopola: “Ka nako e ’ngoe Ntate o ne a tsamaea khoeli e le ’ngoe kapa tse peli. Joale, ha a khutlile, lintho li ne li ntlafala ka nakoana. Joale, ka tšohanyetso, o ne a tsamaea hape.”

Tlhalo e na le liphello tse bohloko tsa ka ho sa feleng. Empa ha batsoali ba hao ba arohane feela ebile u sa tsebe hantle hore na ba tla hlalana kapa che, ho se tsitse hoo ho ka u tšoenya ka ho tebileng. Batsoali ba bangata, joalo ka ba Randy, baa boelana empa ba boele ba arohane hape. Ho ea ka buka Divorced Families, ho lekanyetsoa hore karolo ea 50 lekholong ea likarohano bonyane e fella ka poelano ea nakoana. Empa ho joalokaha bafuputsi ba tlhalo Judith Wallerstein le Sandra Blakeslee ba hlokomela: “Hangata tlhalo e etelloa pele ke likarohano tse ’maloa, ’me tlhalo ka ’ngoe e ka bonahala e loketse empa e se ea ho qetela. Lintho tsena li ka ferekanya bana ’me tsa etsa hore ba lebelle poelano.”

Mantsoe, ‘Nka ’na ka khutla,’ a utloahala a tletse tšepo. Empa ho na le lipotso tse setseng li solla moeeng. Ua ipotsa: ‘Na batsoali ba ka ba tla qetella ba hlalane? Nka mamella maikutlo a bohloko joalo joang hona joale?’

Ho Feta Har’a Sefefo

Qalong, u ka iphumana u tepelletse maikutlong, u khathetse, u sa tsebe ho tsitsisa monahano, ’me ka linako tse ling u phasoloha ka bohale. Kapa mohlomong u ka ’na ua ikutloa u le lephaka maikutlong. Tsena ke likarabelo tse tloaelehileng maemong a fetelletseng—ke maemo a etsahalang hangata mehleng ea joale. Le hoja Lentsoe la Molimo le khothalletsa banyalani ho lula hammoho le ho rarolla mathata a bona, boikutlo ba lefatše mabapi le lenyalo bo theohile ka matla. (1 Ba-Korinthe 7:10-16) Kajeno, ke ka seoelo karolo ea 50 lekholong ea lenyalo e pholohang. Joalokaha Bibele e boletse esale pele, mehla ea rōna e bone ho theoha ho sekhahla ha “lerato la hlaho” leo e kileng ea e-ba ntho e tloaelehileng malapeng.b—2 Timothea 3:3.

U ka mamella joang? Seo u fetang har’a sona se ka tšoantšoa le sefefo bophelong ba hao. Ho nahana ka sena ho ka u thusa ka litsela tse peli. Ea pele, sefefo ha se tšoarelle ka ho sa feleng. Ho ferekana maikutlong hoo u ho utloang hona joale ho tla kokobela ha nako e ntse e tsamaea. Ea bobeli, u ka feta har’a sefefo sena. Ha ho hlokahale hore ‘u tebe.’ Empa joalokaha sekepe se lokela ho sesisoa ka hloko hore se pheme mafika, ho na le likotsi tse kang mafika tse ka bolelang khathatso ea sebele. A re ke re hlahlobeng tse ’maloa.

Litebello tse Fosahetseng

Kotsi e ’ngoe e joalo ke ho beha pelo ea hao tabeng ea hore batsoali ba hao ba boelane. Anne oa hopola: “Hoba ba arohane, batsoali ba rōna ba ne ba re ntša hammoho ka linako tse ling. ’Na le ngoan’eso re ne re sebelana, ‘Ha re mathele pele ’me re ba siee ba le bang.’ Empa,” oa feheloa, “ke nahana hore seo ha sea sebetsa. Ha ba ka ba hlola ba boelana.”

Ho joalokaha Liproverbia 13:12 e bolela: “Tšepo ha e lieha ho phethahala, e babisa pelo.” Hopola, u ke ke ua laola seo batsoali ba hao ba se etsang. Ha se uena u bakileng karohano ea bona, ’me u ke ke ua kenella ho leka ho lokisa lenyalo la bona.—Bona le Liproverbia 26:17.

Kotsi ea Lehloeo

Bohale le lehloeo e ka ’na eaba “mafika” a kotsi ka ho fetisisa ao u tla thulana le ’ona sefefong sena. Tom o hopola boikutlo ba hae ha a le lilemo li 12: “Ke ne ke ikutloa ke hlile ke halefetse ntate. Ha ke rate ho sebelisa lentsoe ‘lehloeo,’ empa ke bile le lehloeo le tebileng. Ke ne ke sa bone kamoo a re tsotellang haeba a re lahla. Ke nahana hore ka hare ho ’na ke ne ke re joale ke nako ea ka hore ke mo tsebise kamoo ke ikutloang ka teng.”

Ke ka seoelo karohano e leng tumellano; ke ha tlhaho hore motsoali e mong a bonahale a le molato haholoanyane mahlong a hao. Mohlomong e mong oa batsoali ba hao o tlōtse molao oa Molimo ka ho se tšepahalle molekane oa hae. (Ba-Heberu 13:4) Empa leha ho le joalo, u sebelisana joang le motsoali eo ho bonahalang a le phoso haholoanyane? Na u lokela ho mo hloea kapa ho busetsa molamu sefateng?

Pele hopola hore ke ka seoelo ho ka boleloang hore karohano ke ntho feela e kang hore motsoali e mong o “mobe” haholo ’me e mong o “molemo” haholo. Mohlomong batsoali ba hao ha ba u bolella sohle ka lenyalo la bona kapa tlhalo ea bona; mohlomong le bona ka bobona ha ba se utloisise. Kahoo qoba ho ahlola boemo boo u sa bo utloisiseng ka ho felletseng. (Liproverbia 18:13) Ka lehlohonolo, Molimo ke Moahloli oa litaba tsohle tse joalo. Haa u khetha hore u be moahloli oa batsoali ba hao. Seo ke khatholoho e kakaang! Ke mang ho rōna ea ka jarang boikarabelo bo joalo?—Ba-Roma 12:19.

Ke ’nete ho thata ho hanela bohale; ’me ke ntho ea tlhaho ho ikutloa u halefile hona joale. Empa ho koetla moea o joalo oa bohale le oa boiphetetso ho ka senya botho ba hao butle-butle. Bibele e bolela hore “pelo e tšoeu e phelisa ’mele oa motho.” Ka sebele, pelo e tšoeu ha ea tlala masoabi. Ha ho makatse ha Bibele e re bolella hore ‘re kokobetse bohale ba rōna, re tele khalefo.’ (Liproverbia 14:30; Pesaleme ea 37:8) Ho feta moo, taelo ea Bibele ea ho hlonepha batsoali e boetse e sebetsa le ho batsoali ba u soabisang.—Luka 18:20.

Kahoo Tom o ile a sebeletsa ho ntlafatsa bohale ba hae. Joale o re: “Ho bonolo ho ba le lehloeo le tebileng le ho inahana, ‘Ke eena ea phoso. Ke ho loketseng hore ke mo hloee.’ Empa ke ile ka qala ho ipotsa, ‘Na sena se hlile se nepahetse?’ Ke ile ka bona hore ha sea loka. Joaloka Mokreste, ha ua lokela ho ba le lehloeo.”

Ha e le hantle, ha Bibele e re u tele khalefo, ha e bolele hore u iketse eka ha oa halefa. Haeba liketso tsa batsoali ba hao li u utloisitse bohloko, ke hobane’ng ha u sa leke ho buisana le bona ka sena ka tlhompho ’me u ba lemose kamoo u bonang lintho ka teng?—Bona Liproverbia 15:22, 23; 16:21.

Ho Tsieleha ho Khetha Lehlakore

U ka ’na oa ipotsa: ‘Empa ke tla sebetsana joang le boikutlo bona ba ho khetha lehlakore mahareng a batsoali ba ka?’ Lena e ka ba “lefika” le kotsi le lokelang ho qojoa. Randy oa hopola: “Ntho eo ke neng ke e tšaba ka ho fetisisa ka ho etela ntate ke hore ’mè o ne a ntlhoma lipotso tse ngata ka mor’a ketelo e ’ngoe le e ’ngoe. O ne a hlile a mo bua hampe. Ke ne ke atisa ho re, ‘Ao hle, ’Mè! Ke hobane’ng ha u etsa joalo? Ak’u khaohane le ’na!’ O ne a tuka ke bohale ’me a mphehelle hore ke arabe lipotso tsa hae.”

Ka linako tse ling batsoali ba sebelisa bana ba bona ho fetisa melaetsa ea bohale ba bona ho tloha ho motsoali e mong ho ea ho e mong! Mosali e mong o ne a batla ho tseba hore na monna oa hae eo ba arohaneng le eena o na le chelete e kae. Kahoo eena le mora oa hae ea lilemo li leshome ba ile ba bula fensetere ’me moshanyana o ile a kena ho utsoa checkbook ea ntat’ae. Ka ho bososela moshanyana o ile a re: “Re tla mo fumana!”

Ke leeme hore batsoali ba hao ba leke ho u sebelisa joaloka kofuto ea boiphetetso. Hopola hore ba feta har’a pherekano e khōlō ea maikutlo. Kahoo, leka ho ba mosa ka hohle kamoo u ka khonang. Buisana le bona. Ka bokhutšoaane u ka ’na oa re, ‘’Mè le Ntate, kea le rata. Kahoo, ke kōpa hore le se ntšebelise ho le utloisa bohloko.’ Sena ha se bolele hore ha oa lokela ho sebelisana le bona, kapa ho hana ho buisana le bona. Empa ha batsoali ba hao ba tletse boiphetetso, ke nako ea hore u intše mahareng a bona.—Liproverbia 26:17.

Ka lebaka le tšoanang, e tla ba boikaketsi ho qabanya batsoali molemong oa hao ka ho bua lintho tse kang: “Ke batla ho lula le ’Mè. Ka mehla o ntumella ho etsa seo ke se batlang.” Batsoali ba ka ikutloa ba le molato ka mor’a karohano ka lebaka la khatello eo ba e bakileng ka boomo baneng. Ka hona, bacha ba hlokomelang matla ao ba nang le ’ona holim’a batsoali ba bona ba ka ’na ba ba tekong ea hore ba a sebelise. Empa ka sebele ha u rate hore u be ea qhekellang.

Leha ho le joalo, ho hlokahala ho hongata ho pholoha sefefo ho feta feela ho qoba mafika. Sehlooho se latelang se tla tšohla mehato e sebetsang eo u ka e nkang ho u thusa ho mamella.

[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]

[Ntlha e Qolotsoeng e leqepheng la 16]

Seo u fetang har’a sona se ka bapisoa le sefefo bophelong ba hao. Ho nahana ka sona ka tsela eo ho ka u thusa ho se utloisisa, hobane ha ho sefefo se tšoarellang ka ho sa feleng

[Ntlha e Qolotsoeng e leqepheng la 17]

Ho thata ho thibela bohale; ’me ehlile ke tlhaho ho ikutloa u ferekane ka ho tebileng hona joale. Empa ho koetla moea o joalo oa bohale le oa boiphetetso ho ka senya botho ba hao butle-butle