Theknoloji e Hloa Mekoalaba

ALBANIA ho tloaelehile ho bona motho ea seng a hōlile a bua ka selefouno, a palame tonki. Naheng ea India, mokōpa-kōpa o ka ’na oa emisa ho qela ka nakoana e le hore o foune kapa o arabe fono. Ha e le hantle, theknoloji e fumaneha hohle ka liselefouno, lik’homphieutha le thelevishene, ’me e fetohile karolo ea bophelo ho batho ba bangata—ba ruileng le ba futsanehileng.

Mohlomong ntho e bontšang ka ho hlaka hore theknoloji e iphile matla ke ho ata ha liselefouno, ’me tse ngata tsa tsona hase lifono feela. Meetso e tsoetseng pele e lumella motho hore a sebelise Inthanete, a romele melaetsa le ho e amohela, a shebelle TV, a mamele ’mino, a nke lifoto, a sebelise Sathalaete e bontšang libaka—esita le hona ho founa!

Ho ea ka tlaleho e hlahileng koranteng ea Washington Post, fono e tsoetseng pele e etsang lintho tse ngata “hona joale e khona ho hlophisa boitsebiso bo bongata ho feta mochine o neng o sebelisoa ke Sesole sa Moeeng sa Amerika Leboea, ka 1965.” Koranta eo ea Post e boetse e re: “Hona joale ho na le selefouno e le ’ngoe bakeng sa batho ba bang le ba bang ba babeli Lefatšeng,” ’me bonyane linaheng tse 30 ho na le liselefouno tse ngata ho feta baahi ba teng. Ha e le hantle, koranta eo e re, re bona “theknoloji e hloa mekoalaba ho feta leha e le neng pele historing ea batho.”

Lefatšeng ka bophara, hoo e ka bang karolo ea 60 lekholong ea batho ba sebelisang liselefouno ba linaheng tse futsanehileng, e leng ho etsang hore e be sona sesebelisoa sa pele sa theknoloji e phahameng se sebelisoang ke batho ba bangata linaheng tseo. Ka mohlala, ka khoeli e le ’ngoe feela ka 2008, batho ba Afghanistan ba sebelisang liselefouno ba ile ba eketseha ka ba ka bang 140 000, ha lilemong tsa morao tjena ba li sebelisang Afrika ba eketsehile ka ba ka etsang karolo ea 50 lekholong selemo ka seng.

Empa tsoelo-pele ena ea mekhoa ea puisano, e boetse e na le mathata. Liselefouno, li-pager le lik’homphieutha tsa li-laptop, li etsa hore batho ba fumanehe hoo e ka bang ka nako eohle, ba le kae kapa kae, e leng se etsang hore ba bang ba ikutloe eka ba tšoasitsoe ke lintho tsa elektronike. Ka lehlakoreng le leng, ho na le batho “ba lemaletseng” theknoloji, ba ikutloang ba tlameha ho e sebelisa e le hore ba tsebe se etsahalang.

Mohlomong mathata a hlokomelehang ka ho fetisisa a amahanngoang le theknoloji le mekhoa e tsoetseng pele e ratoang ea puisano ke hore batho baa e “lemalla,” ea ba ferekanya le ho ba sitisa.a Empa lintho tsa theknoloji li boetse li na le molemo o moholo. Kahoo ke joang u ka li sebelisang ka tsela e leka-lekaneng, e bohlale le e bontšang ho nahanela ba bang? Lihlooho tse latelang li tla tšohla potso ena.

[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]