Ho Nyarela ka Litabeng

Pheko e le ’Ngoe Feela

Ha litsebi tse ngata tsa lefatše ka botsofali li ne li kopane selemong se fetileng Setsing sa Bongaka sa New York sa Thaba ea Sinai ho buisana ka botsofali, ntlha e le ’ngoe e ne e hlakile—ha ho lea mong ea ileng a lumela hore na ke hobane’ng ha motho a tsofala ’me a shoa. Litsebi tse ling li ne li nahana hore “botsofali ‘bo liphatseng tsa lefutso,’ joaloka mehato e meng ea bophelo,” ho tlaleha Newsweek on Science & Technology. Leha ho le joalo, sehlooho se phaella ka hore “ho thata ho utloisisa hore na ke hobane’ng ha tlhaho e ka etsa hore liphatsa tsa lefutso li tsofale.” Khopolo e ’ngoe e hlahisitsoeng ke Leonard Hayflick, setsebi sa mahlale a liphuputso tsa botsofali Univesithing ea Florida, e ne e le hore “liphatsa tse itseng tsa lefutso li iphetotse ho boloka batho ba phetse hantle le ho sebetsa ho fihlela ba hlahisa mofuta oa bona.” Hayflick o phethela ka hore nakong eo motho a fihlelang lilemo tse 30 kapa ho feta, matla a nako e telele a liphatsa tsa lefutso a tla qala ho tela. ’Nete ke hore, kakaretso ea lilemo tseo Maamerika a li phelang e ka ba lilemo tse 74 kapa ho feta “hobane ho bana ba hlahileng kajeno,” ’me “esita le pheko ea mafu a botsofali—kankere, bohloko ba masapo, bohloko ba ho lahleheloa ke kelello ba Alzheimer—a ke ke a hōlisa meeli ena,” ho hlokometse sehlooho.

Le hoja bahlalefi ba sa fumane pheko ea botsofali esita le sesosa sa bona, ha ho joalo ka liithuti tse seli tsa Lentsoe la Molimo. Lebaka la hore motho a tsofale le ho shoa le hlalositsoe ho Ba-Roma 5:12: “Ka baka leo, joale ka ha sebe se kane lefatšeng ka motho a le mong [Adama], ’me lefu le kene ka sebe, ka mokhoa o joalo lefu le aparetse batho bohle, kahobane ba sitiloe bohle.” Pheko e le ’ngoe feela ea liphello tsa sebe se futsitsoeng e tla tla ka sehlabelo sa Jesu Kreste. “Lerato la Molimo ho rōna le bonahetse ka hona: Molimo o romile lefatšeng Mora oa oona ea tsoetsoeng a le mong, re tle re phele ka eena.” (1 Johanne 4:9) Tlas’a ’Muso oa hae, “lefu ha le sa tla hlola le e-ba teng; ’me ha ho sa tla ba masoabi, leha e le ho bokolla, kapa bohloko; hobane tsa pale li fetile.”—Tšenolo 21:3, 4.

Taba ea Bohlokoa ea Lefatše Lohle

Ha baetapele ba babeli ba mebuso e matla ea lefatše ba ne ba kopana ka la 8 Tšitoe, 1987, ho saenela selekane sa ho fokotsa metsu ea ntoa, ketsahalo ena e hlalositsoe e le ea “bohlokoa bo boholo” bakeng sa batho. Hobane’ng? Hobane “ke lekhetlo la pele haesale ho qaleha Mehla ea Athomo hore mebuso e matla ea lefatše e lumellane e seng feela ka ho felisa libetsa tsa nuclear empa ho felisa tsamaiso eohle ea tsona,” ho tlaleha Daily News ea New York. Ha News e bua ka selekane ka bosona le lenane le fokolitsoeng la libetsa, e phaelletse: “Haeba bonnete ba [mehato ena] ea bona le melao-metheo e ka atolosoa, qetellong histori e tla tlaleha pono ea bohlokoahali paleng ea Lefatše mabapi khotso le tšireletseho ea machaba.”

Ke ’nete, lipuisano tsa hona joale ka khotso le tšireletseho ke tsa bohlokoa. Leha ho le joalo, taba ea bohlokoahali historing ea batho e tla ba nakong eo baetapele ba lefatše ba tlang ho hoeletsa khotso le tšireletseho ka tsela e pharaletseng ho feta leha e le neng pele. Nako ea tla eo mohoo oa bona o tla ipaka o fapane le boiteko bo bongata ba khotso bo ’nileng ba etsoa ho tla fihlela nakong ena. Ke hobane’ng ha re kholiseha? Hobane e sa le pele moapostola Pauluse o ile a profeta hore “Neng le neng ha ba re: ‘Khotso le tšireletseho!’ timelo e tla ba tsometsa . . . ’me ba ke ke ba phonyoha.” (1 Ba-Thessalonika 5:3, NW) Joale ho tla latela khotso ea ’nete le tšireletseho tlas’a puso ea Kreste Jesu, “Morena oa khotso.”—Esaia 9:6, 7.

“Lefu la Sebele”

“AIDS hase lefu le hlahileng ka kotsi kapa tlokotsi ea tlhaho e ke keng ea phonyohoa. Ke booatla ba rōna bo hlahisitseng seoa sena . . . Re loketse ho itjarisa molato,” ho bolela Ngaka ea Denver ea phekolo ea ho belehisa le mafu a basali, W. M. Merrick Thomas. Ha a hlalosa lebaka la pono ea hae koranteng ea Rocky Mountain News, o hlokometse: “AlDS hase lefu la basodoma. Ke lefu la boitšoaro bo bobe ba botona le botšehali le batho ba bangata. . . . Mafu a boitšoaro bo bobe ba botona le botšehali ka ho se khethe ka ho tobileng a tla ama bohle ba itšoereng hampe.” Kahoo, joaloka ha Thomas a hlokomela, “boitšoaro ba rōna ke lefu la sebele.”

Mantsoe a Pauluse ke a nakong hakaakang, ha a hlalosa ka boitšoaro bo bobe ba batho ba neng ba bolela hore ba tseba Molimo, o itse: “Ka baka leo, Molimo o ba lesitse ho sebetsa litšila, litakatsong tsa lipelo tsa bona, ba tle ba tlotlollane ’mele ea bona . . . ’me ba amohela ka ho bona moputso o loketseng bolahlehi ba bona.” (Ba-Roma 1:24-27) Bophelo bo hloekileng tumellanong le litekanyetso tsa Bibele hangata bo sebetsa e le tšireletseho mabapi le seoa sa mafu se amang batho kajeno.—Pesaleme ea 19:7-11.