Na Ua Ipotsa Hore na “Jehova o Hokae?”
‘Ba hōle le ’na . . . Ha baa ka ba re, “Jehova o hokae?”’—JEREMIA 2:5, 6.
1. Ha batho ba botsa hore na “Molimo o hokae,” e ka ’na eaba ba batla ho tseba eng?
“MOLIMO o hokae?” Potso eo e ’nile ea botsoa ke batho ba bangata. Ba bang ba bona ba ne ba mpa ba leka ho utloisisa ’nete ea motheo ka ’Mōpi, e leng hore na o lula hokae. Ba bang bona ba ’nile ba botsa potso ena ka mor’a tlokotsi e jeleng setsi kapa ha ba le mathateng a maholo ’me ba sitoa ho utloisisa hore na ke hobane’ng ha Molimo a sa ba thuse. Leha ho le joalo, ba bang bona ha ba botse ho hang hobane ba qhela taba ea hore Molimo o teng.—Pesaleme ea 10:4.
2. Ke bo-mang ba atlehang ha ba batla Molimo?
2 Ke ’nete hore ho na le batho ba bangata ba hlokomelang bopaki bo bongata bo bontšang hore Molimo o teng. (Pesaleme ea 19:1; 104:24) Ba bang ba bona ba khotsofaletse feela hore ebe ke litho tsa bolumeli bo itseng. Empa linaheng tsohle ba bangata ba susumelitsoe ke ho rata ’nete ka ho tebileng hore ba batle Molimo oa ’nete. Boiteko ba bona ha ea ba ba lefeela hobane ha a “hōle le e mong le e mong oa rōna.”—Liketso 17:26-28.
3. (a) Molimo o lula hokae? (b) Ke eng se boleloang ke potso ee ea Bibele e reng, “Jehova o hokae?”
3 Ha motho a tseba Jehova e le kannete, oa hlokomela hore “Molimo ke Moea,” ’me batho ba ke ke ba mo bona. (Johanne 4:24) Jesu o ile a re Molimo oa ’nete ke “Ntate ea leholimong.” Seo se bolela’ng? Se bolela hore sebaka seo Ntate oa rōna oa leholimo a leng ho sona, ke sa moea ’me se phahame joalokaha maholimo a phahametse lefatše. (Matheu 12:50; Esaia 63:15) Leha ho le joalo, le hoja re ke ke ra bona Molimo, o etsa hore ho be bonolo hore re mo tsebe le hore re ithute haholo ka merero ea hae. (Exoda 33:20; 34:6, 7) O araba lipotso tse botsoang ke batho ba tšepahalang ba batlang ho tseba morero oa bophelo. Litabeng tse amang bophelo ba rōna, o re thusa hore re utloisise hore na o ikutloa joang le hore na ebe litakatso tsa rōna li lumellana le merero ea hae kapa che. O batla hore re botse ka litaba tse amang bophelo ba rōna le hore re etse boiteko ba ho fumana likarabo. Jehova o ile a khalemela batho ba Iseraele ea boholo-holo ka moprofeta Jeremia hobane ba ne ba sa etse joalo. Ba ne ba tseba lebitso la Molimo, empa ba ne ba sa botse hore na “Jehova o hokae.” (Jeremia 2:6) Morero oa Jehova e ne e se ntho e ka sehloohong ho bona. Ba ne ba sa batle tataiso ea hae. Ha u talimane le ho etsa liqeto, ebang ke tse khōlō kapa tse nyenyane, na ua botsa hore na “Jehova o hokae?”
Ba Ileng ba Botsa Molimo
4. Re ka rua molemo joang mohlaleng oa Davida oa ho botsa Jehova?
4 Ha Davida, mora oa Jese e sa ntsane e le mohlankana, o ile a etsa hore a be le tumelo e matla ho Jehova. O ne a tseba hore Jehova ke “Molimo ea phelang.” Davida o ne a bone ha Jehova a mo sireletsa ka ho toba. A susumelitsoe ke tumelo le lerato bakeng sa “lebitso la Jehova,” Davida o ile a bolaea Mofilista ea neng a hlometse oa sehanyata, ea bitsoang Goliathe. (1 Samuele 17:26, 34-51) Leha ho le joalo, ho hlōla ha Davida ha hoa ka ha mo etsa hore a iphahamise. Ha aa ka a nahana hore joale Jehova o tla hlohonolofatsa eng kapa eng eo a e etsang. Lilemong tse ileng tsa latela, ka makhetlo-khetlo Davida o ile a botsa Jehova ha a ne a tobane le ho etsa liqeto. (1 Samuele 23:2; 30:8; 2 Samuele 2:1; 5:19) O ile a tsoela pele a rapela, a re: “Ntsebise litsela tsa hao, Jehova; nthute litsela tsa hao. Ntsamaise ’neteng ea hao ’me u nthute, etsoe u Molimo oa ka oa poloko. Ke tšepile uena letsatsi lohle.” (Pesaleme ea 25:4, 5) Ke mohlala o motle hakaakang oo re lokelang ho o latela!
5, 6. Josafate o ile a batla Jehova joang ka makhetlo a sa tšoaneng bophelong ba hae?
5 Mehleng ea Morena Josafate, e leng morena oa bohlano lesikeng la borena ho tloha ho Davida, mabotho a ikopantseng a lichaba tse tharo a ile a futuhela Juda. Ha Josafate a tjamelane le boemo bona ba tšohanyetso sechabeng, o ile a “etsa hore sefahleho sa hae se batle Jehova.” (2 Likronike 20:1-3) Lena e ne e se lekhetlo la pele leo ka lona Josafate a ileng a batla Jehova. Morena enoa o ne a ile a qoba borapeli ba Baale boo ’muso oa Iseraele oa bokoenehi o ka leboea o neng o ikakhetse ka setotsoana ho bona, ’me a khetha ho tsamaea litseleng tsa Jehova. (2 Likronike 17:3, 4) Kahoo, ha Josafate a se a tobane le boemo ba tšohanyetso, o ile a ‘batla Jehova’ joang?
6 Thapelong eo Josafate a ileng a e etsa ka pel’a sechaba Jerusalema nakong ena e mahlonoko, o ile a bontša hore o hopotse matla a Jehova a se nang moeli. O ne a ile a nahana ka botebo ka morero oa Jehova joalokaha o senotsoe nakong ea ha A leleka lichaba tse ling ’me a fa Baiseraele karolo e itseng ea naha e le lefa. Morena enoa o ile a lumela hore o hloka thuso ea Jehova. (2 Likronike 20:6-12) Na Jehova o ile a etsa hore a mo fumane lekhetlong lee? Kannete o ile a etsa joalo. Jehova o ile a fana ka tataiso e tobileng ka Jahaziele oa Molevi, ’me letsatsing le latelang A etsa hore batho ba Hae ba hlōle. (2 Likronike 20:14-28) U ka kholiseha joang hore Jehova a ka etsa hore le uena u mo fumane ha u kōpa hore a u tataise?
7. Molimo o mamela lithapelo tsa bo-mang?
7 Jehova ha a leeme. O mema batho ba lichaba tsohle hore ba mo batle ka thapelo. (Pesaleme ea 65:2; Liketso 10:34, 35) O bona se ka lipelong tsa ba mo rapelang ka tieo. Oa re tiisetsa hore o mamela lithapelo tsa ba lokileng. (Liproverbia 15:29) O itumella hore a fumanoe ke ba neng ba sa mo rate pele empa hona joale ba batla tataiso ea hae ka boikokobetso. (Esaia 65:1) Ebile o utloa le lithapelo tsa ba neng ba sa boloke molao oa hae empa hona joale ka boikokobetso ba bakile. (Pesaleme ea 32:5, 6; Liketso 3:19) Leha ho le joalo, haeba motho a sa ikokobelletsa Molimo, lithapelo tsa hae ke tsa lefeela. (Mareka 7:6, 7) Hlahloba mehlala e latelang.
Ba Ile ba Kōpa Empa ha Baa ka ba Arabeloa
8. Ke eng se ileng sa etsa hore Jehova a se ke a mamela lithapelo tsa Morena Saule?
8 Ka mor’a hore moprofeta Samuele a bolelle Morena Saule hore Molimo o mo lahlile ka lebaka la ho se mamele, Saule o ile a itihela fatše ka sefahleho ka pel’a Jehova. (1 Samuele 15:30, 31) Empa o ne a ikaketsa feela. Hase hakaalo hore Saule o ne a rata ho mamela Molimo, empa o ne a rata ho hlomphuoa ka pel’a batho. Hamorao, ha Bafilista ba loantša Baiseraele, Saule o ile a botsa Jehova e le ho phetha molao feela. Leha ho le joalo, ha a sa fumane karabo, o ile a batla keletso ho ea buisanang le meea, le hoja a tseba hore Jehova o hloile sena. (Deuteronoma 18:10-12; 1 Samuele 28:6, 7) Likronike tsa Pele 10:14 e akaretsa taba ka ho bolela hore Saule “ha aa ka a botsa Jehova.” Ke hobane’ng ha e bua joalo? Ke hobane lithapelo tsa Saule li ne li sa thehoa tumelong. Kahoo, ho ne ho tšoana feela leha a sa rapela.
9. Tsedekia o ne a fositse kae ha a kōpa Jehova ka tieo hore a mo tataise?
9 Ka ho tšoanang, ha ’muso oa Juda o le haufi le ho timetsoa, ho ile ha etsoa lithapelo tse ngata ’me ha batloa keletso ho baprofeta ba Jehova. Leha ho le joalo, batho ba ne ba bolela hore ba rapela Jehova, empa ka nako e tšoanang ba rapela litšoantšo. (Sofonia 1:4-6) Le hoja ba ile ba botsa Molimo e le ho phetha molao feela, ha baa ka ba lokisa lipelo tsa bona ho ikokobelletsa ho phetha thato ea hae. Morena Tsedekia o ile a kōpa Jeremia ka tieo hore a mo botsetse ho Jehova. Jehova o ne a se a boleletse morena enoa hore na o lokela ho etsa joang. Empa ka lebaka la ho hloka tumelo le ho tšaba batho, morena ha aa ka a mamela lentsoe la Jehova, ’me Jehova ha aa ka a mo fa karabo e ’ngoe eo morena a neng a ka e thabela.—Jeremia 21:1-12; 38:14-19.
10. Tsela eo Johanane a ileng a batla thuso ka eona ho Jehova e ne e fosahetse hokae, hona re ithuta’ng phosong ea hae?
10 Ka mor’a hore Jerusalema e timetsoe ’me lebotho la Bababylona le tsamaee le baholehuoa ba Bajuda, Johanane o ile a lokisetsa hore sehlopha se senyenyane sa Bajuda ba setseng Juda se ee Egepeta. Ba ne ba se ba entse litokisetso tsohle, empa pele ba tsamaea ba ile ba kōpa hore Jeremia a ba rapelle a be a kōpe tataiso ea Jehova. Leha ho le joalo, ha ba sa fumane karabo eo ba neng ba e lebeletse, ba ile ba tsoela pele kamoo ba neng ba rerile kateng. (Jeremia 41:16–43:7) Na liketsahalo tsee li ka u tsoela molemo e le hore ha u batla sefahleho sa Jehova, a ka etsa hore u mo fumane?
“Le ’ne le Nepisise”
11. Ke hobane’ng ha re lokela ho sebelisa mantsoe a ho Baefese 5:10?
11 Borapeli ba ’nete hase feela ho bontša boinehelo ba rōna ka ho kolobetsoa metsing, ho ea libokeng tsa phutheho le ho bolela phatlalatsa. Bo akarelletsa tsela eohle eo re phelang ka eona. Letsatsi le letsatsi re hatelloa ke lintho tse ka ’nang tsa re furallisa tsela e tumellanong le boinehelo ba bomolimo, tse ling tsa tsona li poteletse ha tse ling li totobetse. Re tla etsa joang ha re hlaheloa ke lintho tsee? Ha moapostola Pauluse a ngolla Bakreste ba tšepahalang ba Efese, o ile a ba khothatsa a re: “Le ’ne le nepisise hore na ke sefe se amohelehang ho Morena.” (Baefese 5:10) Molemo oa ho etsa sena o bonahala maemong a mangata a tlalehiloeng ka Bibeleng.
12. Ke hobane’ng ha Jehova a ile a halefela Davida ha areka ea selekane e isoa Jerusalema?
12 Ha Areka ea selekane e se e khutliselitsoe Iseraele ebile e qetile lilemo tse ngata Kiriathe-jearime, Morena Davida o ile a lakatsa ho e isa Jerusalema. O ile a batla keletso ho marena a sechaba ’me a re Areka e tla tlosoa “haeba ho bonahala ho le molemo ho [bona] ’me e le ho amohelehang ho Jehova.” Ha aa ka a batla ka ho lekaneng hore a tsebe thato ea Jehova tabeng ena. Haeba a ne a ile a batla ho e tseba, Areka e ka be e sa ka ea belesoa koloing. E ka be e ile ea jaroa ke Balevi ba Bakohathe, joalokaha Molimo a ne a laetse ka ho hlaka. Le hoja hangata Davida a ne a botsa ho Jehova, lekhetlong lena ha aa ka a etsa joalo ka tsela e loketseng. Liphello e bile tse sisimosang. Hamorao Davida o ile a lumela a re: “Jehova Molimo oa rōna o ile a re qhalakanya, etsoe ha rea ka ra mo batla ho ea ka tloaelo.”—1 Likronike 13:1-3; 15:11-13; Numere 4:4-6, 15; 7:1-9.
13. Ke khopotso efe e neng e le pineng e ileng ea binoa ha Areka e tlosoa ka katleho?
13 Ha qetellong Balevi ba jara Areka ho e tlosa ntlong ea Obed-edomo ba e isa Jerusalema, ho ile ha binoa pina e neng e qapiloe ke Davida. E ne e e-na le khopotso ena e tlohang pelong: “Batlang Jehova le matla a hae, batlang sefahleho sa hae kamehla. Hopolang liketso tsa hae tse hlollang tseo a li entseng, mehlolo ea hae le liqeto tsa boahloli tsa molomo oa hae.”—1 Likronike 16:11, 12.
14. Re ithuta eng mohlaleng oa Solomone o motle le liphosong tsa hae ha a se a hōlile?
14 Pele Davida a e-shoa o ile a eletsa mora oa hae Solomone a re: “Haeba u . . . batla [Jehova], o tla etsa hore u mo fumane.” (1 Likronike 28:9) Ha Solomone e e-ba morena, o ile a ea Gibeone, moo tente ea pokano e neng e le hona teng, ’me a etsetsa Jehova sehlabelo. Ha a le moo Jehova o ile a re ho eena: “Kōpa! Ke u fe eng?” Jehova o ile a utloa kōpo ea Solomone ’me a mo fa bohlale bo bongata le tsebo ea ho ahlola Baiseraele, ’me ho phaella moo a mo fa maruo le tlhompho. (2 Likronike 1:3-12) Solomone o ile a haha tempele e bohehang a sebelisa polane eo Jehova a neng a e file Davida. Empa lenyalong, Solomone ha aa ka a batla Jehova. Solomone o ile a nyala basali ba neng ba sa rapele Jehova. Ha a se a hōlile, ba ile ba khelosa pelo ea hae ho Jehova. (1 Marena 11:1-10) Ho sa tsotellehe hore na re ka bonahala re hlaheletse, re le bohlale kapa re tseba hakae, ke habohlokoa hore ‘re ’ne re nepisise hore na ke sefe se amohelehang ho Morena’!
15. Ha Zera oa Moethiopia a loantša Juda, ke hobane’ng ha Asa a ile a rapela a kholisehile hore Jehova o tla lopolla Juda?
15 Bohlokoa ba sena bo hatisoa hape ke tlaleho ea borena ba Asa, setlohotloholoana sa Solomone. Lilemo tse 11 Asa e le morena, Zera oa Moethiopia o ile a etella pele lebotho la banna ba milione ho hlasela Juda. Na Jehova o ne a tla lopolla Juda? Lilemo tse fetang 500 pele ho moo, Jehova o ile a bolela ka ho hlaka hore na sechaba sa hae se tla fumana eng haeba se mo mamela ’me se boloka litaelo tsa hae le hore na se tla hlaheloa ke eng haeba se sa mo mamele. (Deuteronoma 28:1, 7, 15, 25) Ha Asa a qala ho busa o ile a tlosa lialetare le lipalo tse neng li sebelisoa borapeling ba bohata ’musong oa hae. O ile a khothalletsa batho hore ba “batle Jehova.” Asa ha aa ka a emela hore a be bothateng pele a batla Jehova. Kahoo ka tumelo ho Jehova, Asa o ile a mo rapela hore a ba thuse. Phello e ile ea e-ba efe? Juda e ile ea hlōla ntoa.—2 Likronike 14:2-12.
16, 17. (a) Le hoja Asa a ile a hlōla, Jehova o ile a mo hopotsa eng? (b) Ha Asa a etsa lintho ka booatla, o ile a thusoa joang, empa o ile a etsa eng? (c) Re ka ithuta eng ka ho nahana ka boitšoaro ba Asa?
16 Leha ho le joalo, ha Asa a khutla a hlōtse, Jehova o ile a romela Azaria hore a khahlametse morena ’me a re: “U nkutloe, Uena Asa le Bajuda bohle le Benjamine! Jehova o na le lōna hafeela le e-na le eena; haeba le mo batla, o tla etsa hore le mo fumane, empa haeba le mo tlohela o tla le tlohela.” (2 Likronike 15:2) Asa o ile a tsoha molota ’me a ntšetsa borapeli ba ’nete pele. Empa lilemo tse 24 hamorao, ha Asa a boetse a tjamelane le ntoa, ha aa ka a batla Jehova. Ha aa ka a batla keletso Lentsoeng la Molimo, ’me ha aa ka a hopola seo Jehova a se entseng ha lebotho la Ethiopia le hlasela Juda. Ka booatla o ile a etsa selekane le Syria.—2 Likronike 16:1-6.
17 Ka lebaka la sena, Jehova o ile a etsa hore Hanani oa seboni a khalemele Asa. Esita le nakong ena, Asa a ka be a ile a rua molemo ha a hlalosetsoa pono ea Jehova tabeng ena. Ho e-na le hoo o ile a halefa ’me a kenya Hanani ka tlung ea metšoaso. (2 Likronike 16:7-10) Ke taba e utloisang bohloko hakaakang! Ho thoe’ng ka rōna? Na re batla Molimo ebe joale re hana ho mamela keletso? Ha moholo ea amehileng ka rōna le ea re tsotellang a re eletsa ka Bibele kahobane re tšoasoa ke lefatše, na re bontša kananelo bakeng sa thuso e lerato e re thusang ho tseba “se amohelehang ho Morena”?
U se ke Ua Lebala ho Botsa
18. Re ka rua molemo joang mantsoeng a Elihu ho Jobo?
18 Tlas’a khatello, esita le motho ea iketselitseng lebitso le letle tšebeletsong ea Jehova a ka oa. Ha Jobo a tšoeroe ke boloetse bo tšabehang, a shoetsoe ke bana, a lahlehetsoe ke maruo ’me a qosoa ka bohata ke metsoalle ea hae, o ile a inahana boeena feela. Elihu o ile a mo hopotsa a re: “Ha ho ea itseng, ‘Molimo Moetsi oa ka e Moholo o hokae?’” (Jobo 35:10) Ho ne ho hlokahala hore Jobo a hopole Jehova ’me a nahane hore na Eena o bona boemo joang. Ka boikokobetso Jobo o ile a amohela khopotso ena, ’me mohlala oa hae o ka re thusa ho etsa se tšoanang.
19. Ke eng eo hangata Baiseraele ba neng ba sa e etse?
19 Baiseraele ba ne ba tseba tlaleho ea litšebelisano tsa Molimo le bona. Empa hangata ba ne ba e lebala ha ba sebetsana le maemo a itseng. (Jeremia 2:5, 6, 8) Ha ba lokela ho etsa liqeto, ba ne ba batla se ratoang ke bona ho e-na le ho botsa hore na “Jehova o hokae.”—Esaia 5:11, 12.
U ’ne U Botse Hore na “Jehova o Hokae”
20, 21. (a) Kajeno ke bo-mang ba bontšitseng hore ba tšoana le Elisha ka ho batla tataiso ea Jehova? (b) Re ka etsisa mohlala oa bona oa tumelo ’me ra rua molemo ho oona joang?
20 Ha Elia a qeta tšebeletso ea hae ea phatlalatsa, mohlanka oa hae Elisha o ile a nka seaparo se khethehileng se neng se oele ho Elia, a ea Jordane, a otla metsi, ’me a botsa a re: “O kae Jehova Molimo oa Elia?” (2 Marena 2:14) Jehova o ile a araba ka ho bontša hore joale moea oa hae o se o le ho Elisha. Re ka ithuta eng ho see?
21 Ho etsahetse se tšoanang mehleng ea kajeno. Bakreste ba bang ba tlotsitsoeng ba neng ba eteletse pele mosebetsing oa boboleli, ba ile ba shoa. Bao mosebetsi o neng o behiloe tlhokomelong ea bona ba ile ba hlahloba Mangolo ’me ba rapella tataiso ea Jehova. Kamehla ba ne ba botsa hore na “Jehova o hokae.” Ka lebaka leo, Jehova o ’nile a etella pele batho ba hae le ho atlehisa mosebetsi oa bona. Na re etsisa mohlala oa bona oa tumelo? (Baheberu 13:7) Haeba re etsa joalo re tla lula haufi le mokhatlo o hlophisitsoeng oa Jehova, re latele tataiso ea oona re be re ikakhele ka setotsoana mosebetsing oo o o etsang ka tataiso ea Jesu Kreste.—Zakaria 8:23.
U ka Araba Joang?
• Re lokela ho botsa hore na “Jehova o hokae” ka sepheo sefe?
• Kajeno re ka fumana joang karabo ea potso e reng “Jehova o hokae?”
• Ke hobane’ng ha lithapelo tse ling tse kōpang tataiso ea Molimo li sa arabeloe?
• Ke mehlala efe ea Bibele e bontšang hore hoa hlokahala hore ‘re ’ne re nepisise hore na ke sefe se amohelehang ho Morena’?
[Setšoantšo se leqepheng la 9]
Morena Josafate o ile a batla Jehova joang?
[Setšoantšo se leqepheng la 10]
Ke hobane’ng ha Saule a ile a batla keletso ho ea buisanang le meea?
[Litšoantšo tse leqepheng la 12]
U rapele, u ithute, ’me u thuise ho tiisa hore na “Jehova o hokae”