Pono Ea Bibele
Na Bohloki bo Lokafatsa ho Utsoa?
“Bohloki ke sera se seholo sa ho thaba ha batho; ka sebele bo sitisa ho thabela litokelo tse itseng ’me bo etsa hore makhabane a mang a se sebetse, ’me a mang a be boima ka ho feteletseng.”—Samuel Johnson, mongoli oa lekholong la bo18 la lilemo.
SETSEBI sa lipolotiki sa Roma Magnus Aurelius Cassiodorus se ile sa re: “Bohloki bo tsoala tlōlo ea molao.” Maikutlo ana ho bonahala a fana ka mohopolo oa hore litlōlo tse ling tsa molao ke liphello tse tloaelehileng tsa bohloki. Kajeno ba bangata ba lumellana le seo ka ho totobetseng, haholo-holo ha tlōlo ea molao e le ea ho utsoa.
Tumelo ea hore khatello le bohloki li lokafatsa ho utsoa e atile haholo. Nahana ka lipina tse tummeng tsa Senyesemane tsa lekholong la bo14 la lilemo tsa Robin Hood, tse buang ka motlōli enoa oa molao ea tsebisahalang ea neng a utsoetsa barui ’me a abela bafutsana matlotlo ao. Ka makholo a lilemo o ’nile a nkuoa e le mohale.
Ke ’nete hore ba bangata kajeno ba feta tlas’a maemo a thata ka ho fetisisa a moruo. Morao tjena Banka ea Lefatše e tlalehile hore ho na le batho ba limilione tse likete tse 1,3 ba phelang ka chelete e ka tlaase ho liranta tse ’nè ka letsatsi. Patlisisong e ’ngoe karolo ea 70 lekholong ea batho ba Philippines e boletse hore e inka e futsanehile. Brazil, baruihali ba etsang karolo ea 20 lekholong ea sechaba ba fumana moputso o menang oa bafutsana ba etsang karolo ea 20 lekholong ea sechaba ka makhetlo a 32. Maemo a joalo a ka ferekanya batho ba bang ho isa bohōleng boo ba ka sebelisang mekhoa leha e le efe, esita le ho utsoa, e le feela hore ba khotsofatse litlhoko tsa bona tsa letsatsi le letsatsi e le hore ba tsoele pele ba phela.
Bibele e nyatsa ho utsoa ka ho hlakileng. Oa borobeli ho Melao e Leshome o re: “U se ke ua utsoa.” (Exoda 20:15) Leha ho le joalo, ba bangata ba lumelang Bibeleng ba sekamela ho lokafatseng ho utsoa ha lesholu le utsoitse ka lebaka la maemo a lona a sisimosang a moruo.
Sena se hlahisa lipotso tse tebileng: Na bohloki bo hlile bo lokafatsa ho utsoa? Ke’ng seo motho a lokelang ho se etsa haeba a phela maemong a thata ka ho fetisisa a moruo? Ho thoe’ng haeba a e-na le bana ba kulang kapa ba lapileng bao a lokelang ho ba hlokomela? Na Jehova Molimo o ne a ka lumella ho utsoa maemong a joalo, haholo-holo haeba lintho tse nkoang e le tseo mohlomong beng ba tsona ba sa li hlokeng hakaalo?
Molimo o Re’ng?
Kaha Jesu o bonahatsa botho ba Ntate oa hae, mohlala oa hae o ka re thusa ho utloisisa pono ea Molimo. (Johanne 12:49) Ha a le lefatšeng, Jesu o ile a bontša kutloelo-bohloko e ngata litšebelisanong tsa hae le bahloki. Bibele e re “ha a bona bongata a utloa a bo hauhela.” (Matheu 9:36) Leha ho le joalo, ha ho le ka mohla, tlas’a maemo leha e le afe, a kileng a lumella ho utsoa. Ka ho tšoanang, le hoja Molimo a amehile ka bahloki, ha a nke bohloki bo lokafatsa ho utsoa. Ho Esaia 61:8, Bibele e re bolella hore Molimo o “hloile bosholu le bolotsana.” ’Me moapostola Pauluse o bolela ka ho hlaka hore masholu a ke ke a rua ’Muso oa Molimo. Kahoo, ha rea siuoa re e-na le pelaelo mabapi le maikutlo a Molimo.—1 Bakorinthe 6:10.
Leha ho le joalo, Liproverbia 6:30 (BPN) e re “sholu ha le utsoa hoba le lapile, batho ha ba ke ba le nyelise.” Na polelo ee e fana ka phephi ea ho utsoa? Le hanyenyane. Litemana tse e potolohileng li bontša hore Molimo o ntse a nka lesholu le loketsoe ke kotlo bakeng sa phoso ea lona. Temana e latelang e re: “Empa mohla le tšoaroang, le tšoaneloa ke ho lefa hasupa, le be le hlakoloe leruo lohle la ntlo ea lona.”—Liproverbia 6:31.
Le hoja lesholu le utsoang ka lebaka la tlala le ka ’na la se ke la behoa molato joaloka le utsoang ka lebaka la meharo kapa ka sepheo sa ho ntša mohlaseluoa oa lona kotsi, ba lakatsang ho amoheloa ke Molimo ha baa lokela ho ba le molato oa bosholu ba mofuta leha e le ofe. Esita le maemong a bohloki bo fetisisang, ho utsoa ho hlompholla Molimo. Liproverbia 30:8, 9 e e beha ka tsela ena: “Mphepe ka bohobe bo ntekanang; e se re mohlomong . . . ha ke fumanehile, ka utsoa, ’me ka tlaela ka lebitso la Molimo oa ka.” E, lesholu le tlisa thohako lebitsong la Molimo. Kaha ho utsoa ke ketso e se nang lerato, ke sebe ho sa tsotellehe hore na ho utsoelitsoe morui kapa mohloki. Ho ba ratang Molimo le baahisani, ha ho mohla ho utsoa ho lokafatsoang.—Matheu 22:39; Baroma 13:9, 10.
Ho pheha khang ka hore motho ea hlokang o na le tokelo ea ho utsoa ha ho utloahale. Ho bolela joalo ho ne ho tla tšoana le ho bolela hore moatlelete ea se nang ’mele o shahlileng o na le tokelo ea ho sebelisa lithethefatsi tse thibetsoeng e le hore a hlōle. Esita le haeba a hlōla, o sebelisitse litsela tse sa tšepahaleng. Ka nepo ba bang ba tla nahana hore o fumane khapo ea hae ka mekhoa e sa lokelang. Kahoo, ho joalo le ka lesholu. Le nka tseo e leng tsa ba bang ka tsela e sa tšepahaleng. Boemo ba lona ba bohloki ha bo lokafatse mekhoa eo le e sebelisang.
Lesholu leha e lefe le batlang ho amoheloa ke Molimo le tlameha ho bakela tsela ea lona ea boitšoaro. Bibele ea eletsa: “Ea utsoang a a se ke a hlola a utsoa, empa ho e-na le hoo, a a etse mosebetsi o thata, a etsa ka matsoho seo e leng mosebetsi o molemo.” (Baefese 4:28) Masholu a nakong e fetileng a bakileng e le kannete a ka kholiseha hore Jehova o tla a tšoarela.—Ezekiele 33:14-16.
Ke’ng Seo Bahloki ba ka se Etsang?
Bibele ea tšepisa: “Jehova a ke ke a tlohella motho ea lokileng tlala; empa tse laba-labeloang ke e mobe, o mo hlakola tsona.” (Liproverbia 10:3) Molimo a ke ke a thusa bao ka boomo ba tlōlang molao oa hae e le hore ba khotsofatse litakatso tsa bona. Empa o na le kutloelo-bohloko ho bao ka tieo ba lekang ho mo mamela, ’me o tla hlohonolofatsa boiteko ba bona ba ho fumana seo ba se hlokang.—Pesaleme ea 37:25.
Ba limilione ba se ba hlokometse hore ha ba latela melao-motheo ea bomolimo, boemo ba bona bophelong boa ntlafala. Ka mohlala, ho sebelisa keletso ea Bibele ea ho ba ba sebetsang ka matla le ea ho qoba boitšoaro bo hlephileng, bo kang ba papali ea chelete, botahoa, ho tsuba le tšebeliso e mpe ea lithethefatsi, ho ba nolofalelitse ho ba le se fetang seo ba hlileng ba se hlokang. (Bagalata 5:19-21) Sena se hloka hore ba bontše tumelo, ’me ba seng ba e bontšitse ba hlokometse hoba “Jehova o molemo” le hore ka sebele o thusa ba mo tšepang.—Pesaleme ea 34:8.
[Tlhaloso ea Moo Setšoantšo se Nkiloeng Teng e leqepheng la 20]
Robin Hood: General Research Division/The New York Public Library/Astor, Lenox and Tilden Foundations