Bacha Baa Botsa

Nka Etsa’ng e le Hore ke Tsebe Batsoali ba Ka Hamolemo?

Jessica le batsoali ba hae ba lijong tsa mantsiboea le metsoalle. Ha ba ntse ba ja, e mong oa bona o re ho ’mè oa Jessica, “U ka se kholoe taba ena! Ka le leng ke bone Richard, moshanyana eane eo u neng u ratana le eena ha u le sekolong se phahameng.”

Fereko ea Jessica ea chophoha e oela tafoleng. O qala ho utloa ka Richard!

“Hao!, ’Mè u kile ua ratana le motho e mong pele ho Ntate? Ke ne ke sa tsebe!”

NA LE uena joaloka Jessica, u kile ua utloa taba e itseng ka batsoali ba hao e ileng ea u makatsa? Haeba ho joalo, mohlomong seo se ile sa etsa hore u ipotse hore na ke eng hape eo u sa e tsebeng ka bona!

Ke hobane’ng ha ho e-na le lintho tseo u ka ’nang ua ithuta tsona ka batsoali ba hao? Ke melemo efe eo u ka e fumanang ka ho ithuta ho eketsehileng ka bona? ’Me u ka etsa seo joang?

U ka Ithuta ho Hongata

Ke hobane’ng ha ho ka ’na ha e-ba le lintho tseo u sa li tsebeng ka batsoali ba hao? Ka linako tse ling, ke hobane u lula hōle le bona. Jacob,a eo hona joale a leng lilemo li 22 o re: “Batsoali ba ka ba hlalane ha ke le lilemo li robeli. Ka mor’a moo, ke ne ke bona Ntate ka makhetlo a seng makae feela ka selemo. Ho na le lintho tse ngata tseo ke lakatsang eka nka be ke li tseba ka eena.”

Esita le haeba u lutse le batsoali ba hao ka nako e telele, mohlomong ha baa u bolella ntho e ’ngoe le e ’ngoe ka bona. Hobane’ng? Hobane joaloka rōna kaofela, ka linako tse ling batsoali ba hlajoa ke lihlong ka lebaka la liphoso tseo ba li entseng nakong e fetileng. (Baroma 3:23) Hape, ba ka ’na ba tšaba hore haeba ba u bolella liphoso tsa bona tsa nakong e fetileng u tla ba tella—kapa u nahane hore u ka etsa eng kapa eng eo u e ratang.

Leha ho le joalo, hangata ho na le lintho tseo batsoali ba hao ba sa u bolellang tsona hobane feela ho se mohla le kileng la bua ka taba e isang moo. Mohlankana e mong ea bitsoang Cameron o re: “Hoa makatsa kamoo u ka qetang lilemo tse ngata kateng u lula le batsoali ba hao empa ho ntse ho e-na le lintho tse ngata tseo u ka ithutang tsona ka bona!” Ke hobane’ng ha u sa iphe nako ea ho ithuta batsoali ba hao ka ho eketsehileng? Nahana ka lintlha tse ’nè tse ka ’nang tsa u ruisa molemo.

Molemo oa #1: Batsoali ba hao ba ka ’na ba ananela hore ebe ua ba thahasella. Ha ho tikatiko hore ba tla thabela hore u ba thahasella hoo u batlang ho tseba haholo ka bophelo ba bona. Mohlomong ba ka ba ba u bontša qenehelo haholoanyane le ho nahanela maikutlo a hao!—Matheu 7:12.

Molemo oa #2: U tla utloisisa tsela eo batsoali ba hao ba talimang lintho ka eona. Ka mohlala, na batsoali ba hao ba ne ba e-na le lintho tse seng kae tse bonahalang nakong e fetileng? Sena se ka ’na sa u thusa ho utloisisa hore na ke hobane’ng ha hona joale ba baballa lintho hakana, esita le haeba u bona eka ha ho hlokahale.

Ho utloisisa tsela eo batsoali ba hao ba nahanang ka eona ho ka u tsoela molemo. Mohlankana e mong ea bitsoang Cody o re, “Kaha ke ithutile tsela eo batsoali ba ka ba nahanang ka eona, ke nahana kamoo seo ke se buang se tlang ho ba ama kateng.”—Liproverbia 15:23.

Molemo oa #3: U ka ’na ua phutholoha ho bua ka lintho tse etsahalang bophelong ba hao. Bridgette ea lilemo li 18 o re: “Ke ne ke tšaba ho bolella Ntate ka moshanyana e mong eo ke neng ke mo rata. Empa ha ke mo bolella ka eena, o ile a mphetela ka kharebe ea hae ea pele le kamoo a neng a e rata kateng. O ile a ba a mphetela le tsa mohla ba arohanang le kamoo a ileng a utloa bohloko kateng. Seo se ile sa ntšusumelletsa hore ke mo bolelle lintho tse ling tse ngata.”

Molemo oa #4: U ka ’na ua ithuta lintho tse itseng. Phihlelo ea batsoali ba hao e ka u thusa hore u tobane le lintho tse u bakelang mathata. Joshua ea lilemo li 16 o re: “Ke batla ho tseba hore na batsoali ba ka ba khona joang hore ba hlokomele lelapa la batho ba bangata hakana, ba hlokang lintho tse ngata tse sa tšoaneng ’meleng, maikutlong le moeeng. E tlameha ebe ho na le thuto ea bohlokoa eo nka ithutang eona ho seo ba se etsang.” Bibele ea botsa: “Na ha ho na bohlale har’a ba hōlileng le kutloisiso boleleleng ba matsatsi?”—Jobo 12:12.

Nka Bohato ba Pele

Ke eng seo u ka se etsang haeba u batla ho tseba batsoali ba hao hamolemo? Litlhahiso tse seng kae ke tsena.

Khetha boemo bo loketseng. Ka linako tse ling ha ho hlokahale hore u be u rere esale pele hore u tla buisana le batsoali ba hao le lutse fatše. Ho e-na le hoo, leka ho qoqa le bona feela le iketlile. Le ka ’na la kapisana bolo, la etsa ntho e itseng hammoho, kapa ua tsamaea le bona ebang ke ka maoto kapa ke ka koloi. Cody, eo ho boletsoeng ka eena pejana o re: “Ke ’nile ka qoqa hamonate le batsoali ba ka ha re nkile leeto. Ke ’nete hore ho batla ho le bonolo ho kenya li-earphone ebe motho o imamella ’mino kapa oa ithoballa, empa ke hlokometse hore ha ke qala moqoqo ke rua molemo!”

Botsa lipotso. ’Nete ke hore: Esita le maemong a loketseng, ’mè oa hao a ka ’na a se ke a u bolella feela tjee ka motho eo a neng a qale ho nkeha maikutlo ka eena, ’me ntate oa hao a ka ’na a se ke a u bolella hore o kile a chaisa ka koloi eabo. Empa batsoali ba hao ba ka ’na ba u bolella lintho tsena ha u ba botsa!—Ho fumana litlhahiso tsa lipotso tseo u ka li botsang, sheba lebokose leqepheng la 12.

E-ba ea tenyetsehang le maemo. Hangata karabo ea potso e itseng e ka ’na ea lebisa tabeng e ’ngoe e fapaneng. U ka ’na ua batla ho khutlisetsa moqoqo tabeng eo le neng le bua ka eona, empa u se ke ua etsa joalo! Hopola hore sepheo hase feela hore u fumane boitsebiso. Empa ke ho haha kamano e haufi le batsoali ba hao ’me tsela e ’ngoe eo u ka etsang seo ka eona ke ka ho bua le bona ka lintho tseo ba amehileng ka tsona.—Bafilipi 2:4.

Sebelisa temoho. “Morero ka pelong ea motho o joaloka metsi a tebileng, empa motho ea nang le temoho o tla o kha.” (Liproverbia 20:5) Ka ho khetheha, u lokela ho ba seli kapa u sebelise temoho ha u buisana le batsoali ba hao ka litaba tseo ba sa rateng ha li tlala hohle. Ka mohlala, mohlomong u thahasella ho tseba hore na ke liphoso life tse soabisang tseo ntate oa hao a li entseng ha a sa le lilemong tsa hao le hore na ha a ne a ka fuoa monyetla o mong o ne a tla etsa’ng e fapaneng. Empa pele u kena tabeng, u ka ’na ua re, “Ke kōpa ho u botsa hore na . . . ”

E-ba masene. Ha batsoali ba hao ba u bolella taba e itseng ka bona, u “potlakele ho utloa, [u] liehe ho bua.” (Jakobo 1:19) Ho sa tsotellehe hore na ba u bolella eng, u se ke ua ba soma kapa ua ba nyelisa. Ho bua mantsoe a kang “Hao! Ha ke lumele hore ke uena ea entseng joalo!” kapa “Ke kahoo u ntšoarang ka thata hakaale!” ho ke ke ha etsa hore ’mè kapa ntate oa hao a batle ho u phetela ho eketsehileng ka eena. Esita le ho bolella batho ba bang litaba tsa batsoali ba hao ho ke ke ha u thusa.

U Ntse U ka Ithuta ka Batsoali ba Hao!

Litlhahiso tse ka holimo li ka u thusa hore u tsebe batsoali ba hao hamolemo ha u ntse u lula le bona. Empa ho thoe’ng haeba u se u sa lule le bona? Melao-motheo ena e ka u thusa hore u tsosolose kamano e haufi le batsoali ba hao—kapa esita le ho e theha le motsoali eo ho seng mohla u kileng ua ba le kamano le eena. Sena ke seo Jacob ea boletsoeng pejana a ileng a se lemoha. Le hoja a se a itulela a le mong, o re, “Morao tjena ke ’nile ka ipha nako ea ho ithuta Ntate, ’me ke thabela seo.”

Kahoo ho sa tsotellehe hore na u lula le batsoali ba hao kapa ha u sa lula le bona, u ntse u ka ipha nako ea ho ithuta ka bona. U ka ’na ua sebelisa litlhahiso tse fanoeng sehloohong sena ho u thusa ho ba tseba.

Lihlooho tse ling tsa “Bacha Baa Botsa” li ka fumanoa mocheng oa boitsebiso oa Inthanete ho www.watchtower.org/ype

[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]

SEO U KA NAHANANG KA SONA

[Mantsoe a hlalosang setšoantšo se leqepheng 12]

◼ Ke lintho life tse boletsoeng sehloohong see tseo u ka lakatsang ho li botsa batsoali ba hao?

◼ Ho ithuta ho eketsehileng ka batsoali ba hao ho ka ’na ha u thusa joang hore u itsebe hamolemo?

[Lebokose/Setšoantšo se leqepheng la 12]

Botsa batsoali ba hao lipotso tse kang tsena:

LENYALO: Uena le ’Mè (kapa Ntate) le kopane joang? Ke ntho efe e ileng ea u khahla ka eena? Ka mor’a hore le nyalane le ile la lula hokae?

TSA BONGOANENG: U hlahetse hokae? U ne u phelisana joang le banab’eno? Na batsoali ba hao ba ne ba u tšoere ka thata kapa ba ne ba u tefisa?

THUTO: U ne u rata thuto efe sekolong? U ne u hloile thuto efe? Na u ne u e-na le tichere eo u e ratang haholo? Ke eng e neng e ikhetha ka tichere eo?

MOSEBETSI: U ne u etsa’ng ha u qala ho sebetsa? Na u ne u thabela ho etsa seo? Haeba ho ne ho ka thoe u ikhethele, u ne u ka khetha mosebetsi ofe?

LINTHO TSEO BA LI THAHASELLANG: U ne u ka etela sebakeng sefe lefatšeng, haeba ho ne ho ka thoe u ikhethele? Ke ntho efe eo u ka thabelang ho ithuta eona e le hore u itlose bolutu?

TSA MOEA: Na u hōletse lelapeng la Bokreste? Haeba ha ho joalo, ke eng se entseng hore u thahaselle Bibele? Ke liphephetso life tseo u ileng ua tobana le tsona e le hore u latele melao-motheo ea Bibele?

LINTHO TSA BOHLOKOA: U nahana hore ke lintho life tsa bohlokoa tse thusang motho hore a be le setsoalle se molemo? a thabe bophelong? a atlehe lenyalong? U kile ua fuoa keletso efe e molemo ka ho fetisisa?

Leka sena: Khetha lipotso tse seng kae ho tse ka holimo ’me u leke ho nahana hore na batsoali ba hao ba tla li araba joang. Ebe u ba botsa lipotso tseo ’me u bapise seo ba se buang le seo u neng u se nahanne.

[Lebokose le leqepheng la 13]

MOLAETSA O EANG HO BATSOALI

Le ntse le e-ja lijo tsa mantsiboea le monna oa hao, morali oa lōna le metsoalle e meng ea lelapa. Ha le ntse le qoqa, motsoalle oa hao o bua ka motho e mong eo u neng u ratana le eena​—eaba lea arohana—​pele u kopana le monna oa hao. Ha u e-s’o ka u bolella morali oa hao taba ena. Joale o batla ho utloa ho eketsehileng. U tla etsa joang?

Maemong a mangata, ho molemo hore u sekehele ngoana tsebe ha a u botsa lipotso. Ho feta moo, nako le nako ha a u botsa lipotso ’me a mamela likarabo tsa hao, le se le ntse le qoqa​—e leng ntho eo batsoali ba bangata ba e labalabelang.

Ke lintho life tse u etsahalletseng khale tseo u lokelang ho li bolella ngoana oa hao? Ha ho pelaelo hore u ka ’na ua khetha ho se mo bolele lintho tse itseng tse u soabisang. Empa maemong a loketseng, ho bua ka liphoso tse ling le mathata a mang ao u kileng ua tobana le ’ona ho ka thusa bana ba hao. Joang?

Nahana ka mohlala ona. Moapostola Pauluse o kile a re: “Ha ke lakatsa ho etsa se nepahetseng, se sebe se teng ho ’na. . . . Ke monna ea sōtō hakaakang!” (Baroma 7:21-24) Jehova Molimo o ile a bululela mantsoe ao ’me a etsa hore a ngoloe ka Bibeleng le hore a bolokoe molemong oa rōna. (2 Timothea 3:16) Ka sebele re rua molemo, kaha kaofela ha rōna re khona ho utloisisa boemo boo Pauluse a neng a le ho bona.

Ka ho tšoanang, ha bana ba utloa ka liqeto tse ntle tseo u ileng ua li etsa le ka liphoso tseo u li entseng, seo se ka ba thusa hore ba u utloisise hamolemo. Ke ’nete hore, ha u hōla mehla e ne e fapane. Empa le hoja mehla e fetohile, tsela eo batho ba entsoeng ka eona ha ea fetoha hammoho le melao-motheo ea Mangolo. (Pesaleme ea 119:144) Ho bua ka mathata ao u ’nileng ua tobana le ’ona​—le kamoo u ileng ua sebetsana le ’ona kateng—​ho ka thusa bana ba hao ba lilemong tsa bocha hore ba sebetsane le mathata a bona. Mohlankana e mong ea bitsoang Cameron o re: “Ha u hlokomela hore batsoali ba hao ba ’nile ba tobana le mathata a kang a hao, hoo ho etsa hore u utloisise hore batsoali ba hao ke batho le bona.” Ha a tsoela pele o re: “Nakong e tlang ha u tobana le bothata bo itseng, ua ipotsa hore na batsoali hao le bona ba kile ba tobana le bothata bo tšoanang le boo.”

Tlhokomeliso: Ha ho hlokahale hore pale e ’ngoe le e ’ngoe eo u e phetang e felle ka keletso. Bonneteng u ka ’na ua tšoha hore mocha a ka ’na a etsa liqeto tse fosahetseng kapa hona ho nahana hore le eena a ka etsa liphoso tse tšoanang le tsa hao. Empa ho e-⁠na le ho akaretsa seo u batlang hore ngoana oa hao a se lemohe puisanong eo (“Ke kahoo u sa lokelang ho . . . ”), ka bokhutšoaane mo hlalosetse maikutlo a hao. (“Ha ke nahana ka taba eo, ke lakatsa eka nka be ke sa etsa tjena le tjena, hobane . . . ”) Kahoo mora kapa morali oa hao a ka ithuta thuto ea bohlokoa linthong tse u etsahalletseng empa a sa ikutloe eka ho ne ho khalemeloa eena.​—Baefese 6:4.

“Ka nako e ’ngoe ke ile ka bolella ’Mè hore ke ikutloa ke phutholohile haholo ha ke e-na le bana bao ke kenang sekolo le bona ho feta ha ke e-na le Bakreste-’moho le ’na. Ka le hlahlamang ke ile ka fumana ’Mè a ’ngoletse lengolo a le behile deskeng ea ka. Lengolong leo o ne a ngotse kamoo le eena a neng a ikutloa a sa phutholoha kateng ha a e-na le balumeli ’moho le eena. O ile a nkhopotsa ka batho ba bang bao ho buuoang ka bona ka Bibeleng ba ileng ba sebeletsa Molimo le hoja ho ne ho se na batho ba ba khothatsang. O ile a boela a mpabatsa ka boiteko boo ke bo etsang ba ho batla metsoalle e hahang. Ke ile ka hlolloa ha ke hlokomela hore hase ’na feela ea nang le bothata bona. ’Mè le eena o ne a e-na le bona, ’me ke ne ke thabetse ho tseba seo hoo ke ileng ka lla. Seo ’Mè a mpoleletseng sona se ile sa nkhothatsa haholo ’me sa ’matlafalletsa hore ke etse se nepahetseng.”​—Junko ea lilemo li 17, oa Japane.

[Setšoantšo se leqepheng la 11]

Kōpa batsoali ba hao hore ba u bontše lifoto kapa lintho tse ling tsa bona tsa khale. Hangata sena se ka qalisa moqoqo o monate