Metse ea Setšabelo—Tokisetso ea Molimo e Mohau

“Metse eo e tšeletseng e tla ba litšabelo; . . . hore e mong le e mong ea bolaileng motho e seng ka boomo, a tle a balehele teng.”—NUMERE 35:15.

 1. Molimo o talima bophelo le molato oa mali joang?

JEHOVA MOLIMO o nka bophelo ba batho bo halalela. ’Me bophelo bo maling. (Levitike 17:11, 14) Ka lebaka leo, Kaine, motho oa pele ea ileng a tsoaloa lefatšeng, o bile molato oa mali ha a ne a bolaea ngoan’abo Abele. Ka lebaka leo, Molimo o ile a bolella Kaine: “Mali a ngoan’eno a nkhooeletsa a le mobung.” Mali a ileng a qaphaletsa fatše sebakeng sa polao a ile a beha bopaki bo khutsitseng, le hoja e ne e le bo hlakileng ba bophelo bo khutsufalitsoeng ka sehlōhō. Mali a Abele a ile a hoeletsa Molimo hore a a phetetse.—Genese 4:4-11, NW.

 2. Tlhompho ea Jehova bakeng sa bophelo e ile ea hatisoa joang ka mor’a Moroallo?

² Tlhompho ea Molimo bakeng sa bophelo ba batho e ile ea hatisoa ka mor’a hore Noe ea lokileng le lelapa la hae ba tsoe arekeng e le baphonyohi ba Moroallo oa lefatše lohle. Ka nako eo Jehova o ile a eketsa lijo tsa moloko oa batho hore li akarelletse nama ea liphoofolo empa li se ke tsa akarelletsa mali. O ile a boela a laela: “Ke tla batla mali a lōna, e leng bophelo ba lōna, ke tla a batla ho tsohle tse phelang; ke tla batla bophelo ba motho ho motho, le ho ngoan’abo motho. Ea tšollang mali a motho, le a hae mali a tla tšolloa ke motho; hobane Molimo o entse motho ka setšoantšo sa oona.” (Genese 9:5, 6) Jehova o ile a hlokomela tokelo ea mong ka mofu ea haufi-ufi ea ho bolaea ’molai ha a teana le eena.—Numere 35:19.

 3. Molao oa Moshe o ne o hatisa khalalelo ea bophelo joang?

³ Molaong o neng o filoe Iseraele ka moprofeta Moshe, khalalelo ea bophelo e ne e hatisoa khafetsa. Ka mohlala, Molimo o ile a laela: “U se ke ua bolaea.” (Exoda 20:13) Tlhompho bakeng sa bophelo e ile ea boela ea totobala ho seo Molao oa Moshe o ileng oa se bua mabapi le lefu le amang mosali oa moimana. Molao o ne o totobatsa hore haeba eena kapa ngoana oa hae ea e-s’o tsoaloe ba ameha kotsing e bolaeang ka lebaka la ntoa pakeng tsa banna ba babeli, baahloli ba ne ba lokela ho seka-seka maemo le hore na o ne a ikemiselitse hakae, empa kahlolo e ne e ka ba “soule bakeng sa soule,” kapa bophelo bakeng sa bophelo. (Exoda 21:22-25, NW) Leha ho le joalo, na ’molai oa Moiseraele ka tsela e itseng o ne a ka phonyoha liphello tsa ketso ea hae e mabifi?

Sebaka sa Tšireletso Bakeng sa Babolai?

 4. Kantle ho Iseraele, ho bile le libaka life tsa tšireletso nakong e fetileng?

⁴ Lichabeng tse ling ntle le sa Iseraele, babolai le linokoane tse ling ba ne ba sireletsoa. Ho ne ho le joalo libakeng tse kang tempele ea molimotsana Artemise Efese ea boholo-holo. Mabapi le libaka tse tšoanang le seo, tlaleho e re: “Libaka tse ling tsa borapeli e ne e le libaka tsa ho atisa linokoane; ’me hangata ho ne ho ee ho hlokahale hore ho lekanyetsoe lenane la libaka tsa tšireletso. Athene ke feela libaka tse itseng tsa tšireletso tse neng li hlokomeloa ke molao e le litšabelo (ka mohlala, tempele ea Theseuse ea makhoba); mehleng ea Tibere liphutheho tsa linokoane libakeng tsa borapeli li ne li fetohile tse kotsi hoo tokelo ea ho ba le Sebaka sa Tšireletso e neng e lekanyelitsoe metseng e seng mekae (selemong sa 22).” (The Jewish Encyclopedia, 1909, Moqolo oa II, leqepheng la 256) Hamorao, likereke tsa Bokreste-’mōtoana li ile tsa fetoha libaka tsa tšireletso, empa sena se ne se sekametse tabeng ea ho tlosa puso ho balaoli ba sechaba ho e isa ho baprista ’me se ne se sebetsa khahlanong le tsamaiso e loketseng ea toka. Qetellong tšebeliso e mpe e ile ea lebisa ho felisoeng ha tokisetso ena.

 5. Ho na le bopaki bofe ba hore Molao o ne o sa lumelle bohlasoa e le lebaka la ho kōpa mohau ha motho a shoele?

⁵ Har’a Baiseraele, babolai ba ka boomo ba ne ba sa sireletsoe. Esita le moprista oa Molevi ea neng a sebeletsa aletareng ea Molimo o ne a lokela ho bolaoa ha a bolaile motho ka mano. (Exoda 21:12-14) Ho feta moo, ha motho a shoele, Molao o ne o sa lumelle hore bohlasoa e be lebaka la ho hauheloa. Ka mohlala, motho o ne a lokela ho etsetsa marulelo a ntlo ea hae e ncha ea polata lehora. Ho seng joalo, ntlo eo e ne e tla ba molato oa mali haeba e mong a oela a le marulelong a eona ’me a e-shoa. (Deuteronoma 22:8) Ho feta moo, haeba mong’a poho e hlabang a ne a ile a hlokomelisoa ka eona empa a sa ka a lisa phoofolo ena eaba e bolaea motho, mong’a poho eo o ne a e-ba molato oa mali ’me o ne a ka bolaoa. (Exoda 21:28-32) Bopaki bo eketsehileng ba thlompho e phahameng ea Molimo bakeng sa bophelo bo totobala ka hore mang le mang ea neng a otla lesholu hore le shoe o ne a le molato oa mali haeba sena se etsahetse motšehare ha moitšohlometsi eo a ne a ka bonoa le ho tsejoa. (Exoda 22:2, 3) Joale, ho hlakile hore litaelo tsa Molimo tse leka-lekaneng ka ho phethahetseng li ne li sa lumelle babolai ba ka boomo ho phonyoha kotlo ea lefu.

 6. Molao oa ‘bophelo bakeng sa bophelo’ o ile oa phethoa joang Iseraeleng ea boholo-holo?

⁶ Haeba ho ne ho bolailoe motho Iseraeleng ea boholo-holo, mali a mofu a ne a tlameha ho phetetsoa. Molao oa ‘bophelo bakeng sa bophelo’ o ne o finyelletsoe ha “mophetetsi oa mali” a ne a bolaea ’molai. (Numere 35:19) Mophetetsi e ne e e-ba mong ka mofu ea haufi-ufi oa monna. Empa ho thoe’ng ka babolai bao e neng e se ba ka boomo?

Tokisetso ea Jehova e Mohau

 7. Molimo o ile a etsa tokisetso efe bakeng sa ba bolaileng motho eseng ka boomo?

⁷ Molimo ka lerato o ile a lokisetsa metse ea setšabelo bakeng sa ba neng ba bolaile motho ka tsietsi kapa e seng ka boomo. Mabapi le bana, Moshe o ile a bolelloa: “Bolella bana ba Iseraele, u re ho bona: Etlare hobane le tšele Jordane, ’me le kene naheng ea Kanana, le tla ikhethela metse eo e tla ba metse ea setšabelo ho lōna, moo ho tla balehela ’molai ea bolaileng motho, e seng ka boomo. Metse eo e tla ba litšabelo tsa ho balehela mophetetsi oa mali, ’molai a tle a se ke a bolaoa a e-so ho hlahe pel’a phutheho a ahloleloe teng. Har’a metse eo le tlang ho e nea ba-Levi, e tšeletseng e tla ba metse ea setšabelo ho lōna. Le tla bea metse e meraro ka mose o koano ho Jordane, ’me le tla bea e meraro naheng ea Kanana; e tla ba metse ea setšabelo . . . hore e mong le e mong ea bolaileng motho e seng ka boomo, a tle a balehele teng.”—Numere 35:9-15.

 8. Metse ea setšabelo e ne e le hokae, ’me babolai bao e seng ba ka boomo ba ne ba thusoa joang hore ba fihle ho eona?

⁸ Ha Baiseraele ba kena Naheng e Tšepisitsoeng, ka lebaka la kutlo ba ile ba hloma metse e tšeletseng ea setšabelo. Metse e meraro ho ena—Kedeshe, Sikeme le Hebrone—e ne e le ka bophirimela ho Nōka ea Jordane. Ka bochabela ho Jordane e ne e le metse ea setšabelo ea Golane, Ramothe le Betsere. Metse ea setšabelo e tšeletseng e ne e le libakeng tseo ho leng bonolo ho fihla ho tsona litseleng tse lokisitsoeng hantle. Libakeng tse loketseng ho sika le litsela tsena, ho ne ho e-na le matšoao a nang le lentsoe “setšabelo.” Matšoao ana a ne a supa ’nģeng ea motse oa setšabelo, ’me ’molai eo e seng oa ka boomo o ne a balehela ho o haufi ho pholosa bophelo ba hae. Sebakeng seo o ne a ka sireletseha ho mophetetsi oa mali.—Joshua 20:2-9.

 9. Ke hobane’ng ha Jehova a ile a lokisetsa metse ea setšabelo, hona e ne e lokiselitsoe molemong oa bo-mang?

⁹ Ke hobane’ng ha Molimo a ile a lokisetsa metse ea setšabelo? E ne e lokiselitsoe e le hore naha e se ke ea silafatsoa ke mali a se nang molato ’me batho ba se ke ba e-ba molato oa mali. (Deuteronoma 19:10) Metse ea setšabelo e ne e le molemong oa bo-mang? Molao o ne o re: “Metse eo e tšeletseng e tla ba litšabelo ho bana ba Iseraele le ho motho oa lichaba, le ho motho ea jakileng har’a lōna; hore e mong le e mong ea bolaileng motho e seng ka boomo, a tle a balehele teng.” (Numere 35:15) Kahoo, e le hore a ka hloka leeme le ho sebeletsa lipakane tsa toka ha a bula menyetla bakeng sa mohau, Jehova o ile a bolella Baiseraele hore ba khethe metse ea setšabelo bakeng sa babolai bao e seng ba ka boomo bao e neng e le (1) Baiseraele ka tsoalo, (2) batho ba lichaba ba ahileng Iseraeleng, kapa (3) batho ba jakileng ba tsoang linaheng tse ling ba neng ba lula naheng eo.

10. Ke hobane’ng ha ho ka boleloa hore metse ea setšabelo e ne e le tokisetso e mohau e neng e entsoe ke Molimo?

¹⁰ Hoa hlokomeleha hore esita leha motho e ne e se ’molai oa ka boomo, o ne a lokela ho bolaoa tlas’a taelo ea Molimo e reng: “Ea tšollang mali a motho, le a hae mali a tla tšolloa ke motho.” Kahoo, e ne e le feela ka tokisetso ea Jehova Molimo e mohau moo ’molai eo e seng oa ka boomo a neng a ka balehela ho o mong oa metse ea setšabelo. Hoa bonahala hore mang kapa mang ea neng a baleha mophetetsi oa mali batho ka kakaretso ba ne ba mo utloela bohloko, hobane kaofela ha bona ba ne ba lemoha hore ho ka etsahala hore ba etse tlōlo e tšoanang ba sa ikemisetsa ebe ba hloka setšabelo le mohau.

Ho Balehela Setšabelong

11. Iseraeleng ea boholo-holo, motho o ne a ka etsa’ng haeba ka tšohanyetso a ne a bolaile mosebetsi-’moho le eena?

¹¹ Papiso e ka ’na ea eketsa kananelo ea hao ea tokisetso ea Molimo e mohau ea setšabelo. Nka hore u ne u le monna ea rathang patsi Iseraeleng ea boholo-holo. Nka hore ka tšohanyetso selepe se ile sa pshemoha mofenng oa sona ’me sa bata mosebetsi-’moho le uena hoo se bileng sa ’molaea. U ne u tla etsa’ng? Ha e le hantle, Molao o ne o entse tokisetso bakeng sa boemo bona bona. Ha ho pelaelo hore u ne u tla nka monyetla ka tokisetso ena ea Molimo: “Ha e le ’molai ea ka balehelang [motseng oa setšabelo] ho boloka ho phela ha hae, ha e ke e be ea tšohileng a bolaea oa habo a sa rate, eo a neng a sa mo hloea maoba le maobane. Joalo ka e mong ha a ka ea le oa habo morung ho rema lifate, ’me ha a otlolla letsoho la hae ho rema sefate ka selepe, tšepe ea pshemoha morianeng, ’me oa habo a batoa ke eona, a shoa; motho eo a ke a balehele ho o mong oa metse eo, ’me a pholohe.” (Deuteronoma 19:4, 5) Empa, esita le haeba u ne u kene motseng oa setšabelo, u ne u ke ke ua lokoloha boikarabelong bohle bakeng sa se etsahetseng.

12. Ke mehato efe e neng e tla lateloa ka mor’a hore ’molai eo e seng oa ka boomo a fihle motseng oa setšabelo?

¹² Le hoja u ne u amoheloa ka mofuthu, u ne u tla beha taba ea hao ho baholo keiting ea motse oa setšabelo. Ka mor’a ho kena motseng oo, u ne u tla khutlisetsoa morao ho ea ahloloa ka pel’a baholo ba emelang phutheho ea Iseraele likeiting tsa motse o laolang sebaka seo polao e etsahetseng ho sona. Moo u ne u tla ba le monyetla oa ho paka hore ha u na molato.

Ha Babolai ba ne ba le Nyeoeng

13, 14. Baholo ba ne ba tla batla ho ba le bonnete linthong life nakong ea nyeoe ea ’molai?

¹³ Nakong ea nyeoe ka pel’a baholo ba keiting ea motse o laolang sebaka seo, ntle ho pelaelo, ka kananelo u ne u tla hlokomela hore khatiso e khōlō e behoa boitšoarong ba hao ba nako e fetileng. Baholo ba ne ba tla hlahlobisisa kamano ea hao le mofu ka hloko. Na u ne u hloile motho eo, u mo laletse, ’me ua ’molaea ka boomo? Haeba ho joalo, baholo ba ne ba tla tlameha ho u lokollela mophetetsi oa mali, ’me u ne u tla shoa. Banna bana ba nang le boikarabelo ba ne ba tla lemoha hore Molao o hloka hore ‘molato oa mali a se nang molato o-oa tlosoa Iseraeleng.’ (Deuteronoma 19:11-13) Ha ho bapisoa, kajeno nyeoeng ea boahloli ho hlokahala hore baholo ba Bakreste ba tsebe Mangolo hantle, ba sebetse tumellanong le ’ona ha ba ntse ba nahana ka boikutlo le boitšoaro ba mofosi ba nakong e fetileng.

¹⁴ Ha ba u fata maikutlo ka mosa, baholo ba motse ba ne ba tla batla ho tseba hore na u ile ua nanarela mofu. (Exoda 21:12, 13) Na u ile ua mo hlasela u le sebakeng seo u ipatileng ho sona? (Deuteronoma 27:24) Na u ne u halefetse motho eo hoo u ileng ua ba le morero o mano oa ho ’molaea? Haeba ho joalo, u ne u tla tšoaneloa ke lefu. (Exoda 21:14) Haholo-holo ho ne ho tla hlokahala hore baholo ba tsebe haeba ho ne ho bile le bora, kapa lehloeo, pakeng tsa hao le mofu. (Deuteronoma 19:4, 6, 7; Joshua 20:5) Ha re re baholo ba u fumane u se molato ’me ba u busetsa motseng oa setšabelo. U ne u tla ananela mohau o bontšitsoeng hakaakang!

Bophelo Motseng oa Setšabelo

15. Ke litlhokahalo life tse neng li beheloa ’molai eo e seng oa ka boomo?

¹⁵ ’Molai eo e seng oa ka boomo o ne a tlamehile ho lula motseng oa setšabelo kapa ka har’a sebaka se etsang litsoe tse 1 000 (hoo e ka bang limithara tse 440) kantle ho marako a oona. (Numere 35:2-4) Haeba a ne a lelerela ka ’nģane ho sebaka seo, o ne a ka ’na a teana le mophetetsi oa mali. Tlas’a maemo ao, mophetetsi oa mali o ne a ka bolaea ’molai ’me a lokolloa kotlong. Empa ’molai o ne a sa tlangoe ka mahlaahlela kapa hona ho kenngoa teronkong. Joaloka moahi motseng oa setšabelo, o ne a tlameha ho ithuta mosebetsi o itseng, e be motho ea sebetsang, ’me a sebeletse e le setho se molemo sa sechaba.

16. (a) ’Molai eo e seng oa ka boomo o ne a tla tlameha ho lula motseng oa setšabelo halelele hakae? (b) Ke hobane’ng ha lefu la moprista ea phahameng le ne le etsa hore ’molai a khone ho tloha motseng oa setšabelo?

¹⁶ ’Molai eo e seng oa ka boomo o ne a tla tlameha ho lula nako e kae motseng oa setšabelo? Mohlomong bophelo ba hae bohle. Leha ho le joalo, Molao o ne o itse: “O na a tšoanetse ho lula motseng oa hae oa setšabelo, ho be ho shoe moprista [ea phahameng, NW]; empa etlare ha moprista [ea phahameng, NW] a se a shoele, o tla khutlela lefeng la hae.” (Numere 35:26-28) Ke hobane’ng ha lefu la moprista ea phahameng le ne le lumella ’molai eo e seng oa ka boomo ho tloha motseng oa setšabelo? Ha e le hantle, moprista ea phahameng e ne e le e mong oa batho ba hlahelletseng sechabeng. Ka lebaka leo, lefu la hae e ne e tla ba ketsahalo e hlahelletseng hoo e neng e tla tsejoa melokong eohle ea Iseraele. Baphaphathehi bohle ba leng metseng ea setšabelo joale ba ne ba ka khutlela mahaeng a bona ba lokolohile kotsing matsohong a baphetetsi ba mali. Hobane’ng? Hobane Molao oa Molimo o ne o laetse hore monyetla oa mophetetsi oa ho bolaea ’molai o ne o fela ha moprista ea phahameng a e-shoa, ’me e mong le e mong o ne a tseba sena. Haeba mong ka mofu ea haufi-ufi a ne a ka phetetsa lefu ka mor’a moo, e ne e tla ba ’molai ’me qetellong o ne a tla lefa molato oa polao.

Liphello Tse Tšoarellang

17. Lithibelo tse neng li behetsoe ’molai eo e seng oa ka boomo li ne li ka ba le liphello life?

¹⁷ Lithibelo tse neng li behetsoe ’molai eo e seng oa ka boomo li ne li ka ba le liphello life? E ne e le khopotso ea hore o ne a bolaile motho. Mohlomong ka mor’a moo, kamehla o ne a tla talima bophelo ba motho bo halalela. Ho feta moo, ho ne ho tla ba thata hore a lebale hore o ile a hauheloa. Kaha o ile a hauheloa, ruri o ne a tla rata ho hauhela ba bang. Tokisetso ea metse ea setšabelo ka lithibelo tsa eona e ne e boetse e tsoela batho ka kakaretso molemo. Joang? Ka sebele e tlameha ebe e ne e hatisa ho bona hore ba lokela hore ba se ke ba ba bohlasoa kapa ea e-ba ba sa tsotelleng bophelo ba batho. Ka mokhoa oo, Bakreste ba lokela ho hopotsoa hore ho hlokahala hore ba qobe bohlasoa bo ka ’nang ba fella ka lefu le hlahang ka kotsi. Joale, hape tokisetso ea Molimo e mohau bakeng sa metse ea setšabelo e tlameha ho re susumelletsa ho ba mohau ha ho etsa joalo ho loketse.—Jakobo 2:13.

18. Tokisetso ea Molimo bakeng sa metse ea setšabelo e ne e le molemo ka litsela life?

¹⁸ Tokisetso ea Jehova Molimo ea metse ea setšabelo e ne e boetse e le molemo ka litsela tse ling. Batho ha baa ka ba etsa lihlopha tsa baahi ba inkelang molao oa kahlolo matsohong hore li lelekise ’molai pele ho nyeoe ka khopolo ea hore o molato. Ho e-na le hoo, ba ne ba mo nka a se molato oa polao ea ka boomo, ba bile ba mo thusa hore a sireletsehe. Ho feta moo, tokisetso ea metse ea setšabelo e ne e fapane haholo le litokisetso tsa kajeno tsa ho beha babolai literonkong le lichankaneng tsa linokoane tse kotsi, moo ba phelisoang ka lichelete tsa sechaba ’me hangata ba fetoha linokoane tse mpe le ho feta ka lebaka la ho ba haufi-ufi le bafosi ba bang. Tokisetsong ea motse oa setšabelo, ho ne ho sa hlokahale hore ho hahuoe, ho hlokomeloe ho be ho lebeloe literonko tse mabota a lefelloang haboima tse nang le mekoallo ea tšepe tseo hangata batho ba ka har’a tsona ba batlang ho baleha. Ha e le hantle, ’molai o ne a batla “teronko” ’me a lula ka har’a eona ka nako e behiloeng. Hape o ne a lokela ho sebetsa, ka tsela eo a etsa ho hong ho fumantša batho ba bang molemo.

19. Ho phahamisoa lipotso life mabapi le metse ea setšabelo?

¹⁹ Ruri, tokisetso ea Jehova ea metse ea setšabelo ea Iseraele bakeng sa ho sireletsa ’molai eo e seng oa ka boomo e ne e le mohau. Ka sebele tokisetso ena e ne e khothalletsa tlhompho bakeng sa bophelo. Leha ho le joalo, na metse ea setšabelo ea boholo-holo e na le seo e se bolelang ho batho ba phelang lekholong lee la bo20 la lilemo? Na re ka ba molato oa mali ka pel’a Jehova Molimo ’me ra se ke ra hlokomela hore re hloka mohau oa hae? Na metse ea setšabelo ea Iseraele e na le seo e se bolelang ho rōna kajeno?

U ne U Tla Araba Joang?

◻ Jehova o talima bophelo ba motho joang?

◻ Molimo o ile a etsa tokisetso efe e mohau bakeng sa babolai bao e seng ba ka boomo?

◻ ’Molai o ne a khona joang ho kena motseng oa setšabelo, hona o ne a tlameha ho lula teng halelele hakae?

◻ Lithibelo tse neng li behetsoe ’molai eo e seng oa ka boomo li ne li ka ba le liphello life?

[’Mapa o leqepheng la 12]

Metse ea setšabelo ea Iseraele e ne e le libakeng tseo ho leng bonolo ho fihla ho tsona

(Ha u batla ho bona boitsebiso bo hlophisitsoeng hantle, sheba sengoliloeng)

KEDESHE Nōka ea Jordane GOLANE

SIKEME RAMOTHE

HEBRONE BETSERE