Rebeka Mosali ea Neng a le Mafolofolo a Bile a Tšaba Molimo
NAHANA hore na ho ne ho tla ba joang haeba u ne u ka lokela ho khethela mora oa hao mosali. U ne u tla khetha motho oa mofuta ofe? Ho ne ho tla hlokahala hore a be le litšoaneleho life? Na u ne u tla batla motho ea motle, ea bohlale, ea mosa le ea sebetsang ka thata? Kapa na u ne u tla qala ka ho sheba lintho tse ling?
Abrahama o ile a thulana le bothata bona. Jehova o ne a ile a mo tšepisa hore litlhohonolofatso li ne li tla tlela litloholo tsa hae ka mora oa hae Isaka. Ha re qala tlaleho ena, Abrahama o se a tsofetse, empa mora oa hae e sa ntse e le lesooa. (Genese 12:1-3, 7; 17:19; 22:17, 18; 24:1) Kaha Isaka o tla hlohonolofatsoa hammoho le mosali eo e neng e le hona a tla mo fumana le bana leha e le bafe bao ho neng ho ka etsahala hore ba be le bona, Abrahama o etsa litokisetso tsa ho batlela Isaka mosali ea tšoanelehang. Ka holim’a tsohle, mosali eo e lokela ho ba mohlanka oa Jehova. Kaha sebakeng seo Abrahama a lulang ho sona sa Kanana, ha ho na basali ba sebeletsang Jehova, o tlameha ho ea mo batla sebakeng se seng. Qetellong ho khethoa Rebeka. Abrahama o mo fumane joang? Na ke mosali ea ratang lintho tsa moea? Re ka ithuta eng ha re hlahloba mohlala oa hae?
Ho Batla Mosali ea Tšoanelehang
Abrahama o romela mohlanka oa hae e moholo ka ho fetisisa, eo ho ka etsahalang hore ebe e ne e le Eliezere, hore a ee Mesopotamia e hōle ho ea nkela Isaka mosali har’a beng ka Abrahama, e leng barapeli-’moho le eena ba Jehova. Taba ena e tebile hoo Eliezere a bolelloang hore a hlapanye hore a ke ke a nkela Isaka mosali oa Mokanana. Tsela eo Abrahama a phehellang ka eona tabeng ena ea thahasellisa.—Genese 24:2-10.
Ka mor’a hore Eliezere a fihle motseng oa beng ka Abrahama, o isa likamele tsa hae tse leshome selibeng. Ak’u bone ka mahlo a kelello se etsahalang! Ke phirimana, ’me Eliezere oa rapela o re: “Bona! ke eme selibeng sa metsi, ’me barali ba banna ba motse ona ba tsoa ho tla kha metsi. Moroetsana eo ke tla re ho eena, ‘Ka kōpo, theola nkho ea hao ea metsi e le hore ke noe,’ ’me ebe ruri o re, ‘Noa, ’me ke tla noesa le likamele tsa hao,’ enoa ke eena eo u tla mo abela mohlanka oa hao, Isaka.”—Genese 24:11-14.
Joalokaha mohlomong mosali e mong le e mong oa sebaka seo a ne a tseba, kamele e nyoriloeng e ka noa metsi a mangata (lilithara tse ka bang 100). Kahoo mosali ea neng a ithaopela ho khella likamele tse leshome metsi o ne a tla tlameha ho ikemisetsa ho sebetsa ka thata. Ka ho etsa joalo ba bang ba ntse ba mo shebelletse feela ba sa mo thuse e ne e tla ba bopaki bo sa belaetseng ba hore ke motho ea matla, ea nang le mamello, ea ikokobelitseng le ea ratang batho le liphoofolo.
Ho etsahala’ng? “Eitse pele a qeta ho bua, bonang! Rebeka a tsoa, ea tsoaletsoeng Bethuele mora oa Milka mosali oa Nakore, mor’abo Abrahama, ’me nkho ea hae ea metsi e ne e le lehetleng la hae. Joale moroetsana enoa o ne a e-na le ponahalo e khahlehang, e le moroetsana, . . . eaba o theohela selibeng ’me o qala ho tlatsa nkho ea hae ea metsi a ntan’o nyoloha. Hang-hang mohlanka a matha ho ea mo khahlanyetsa ’me a re: ‘Ka kōpo, mphe metsinyana ka nkhong ea hao.’ Eaba o re: ‘Noa, moren’a ka.’ Ka potlako a theola nkho ea hae ea metsi a e tšoara ka letsoho ’me a mo fa se nooang.”—Genese 24:15-18.
Na Rebeka oa Tšoaneleha?
Rebeka ke setloholoana sa ngoan’abo Abrahama, ’me ntle le hore o motle, o itšoere hantle. Ha a tšabe ho bua le motho eo a sa mo tsebeng, hape ha a mosa ka tsela e feteletseng. Oa lumela ha Eliezere a mo kōpa se nooang. Ho ne ho tlamehile hore ho be joalo, kaha sena ke letšoao la ho bontša mekhoa e metle. Ho thoe’ng ka karolo ea bobeli ea teko eo?
Rebeka o re: “Noa, moren’a ka.” Empa ha a felle moo. Rebeka o tsoela pele o re: “Le likamele tsa hao ke tla li khella metsi ho fihlela li qetile ho noa.” O ithaopela ho etsa se fetang seo ka tloaelo ho neng ho lebeletsoe hore a se etse. Ka mafolofolo ‘oa potlaka ’me o tšollela nkho ea hae ka senoelong ’me o matha ka makhetlo a mangata ho ea kha metsi ’me o khella likamele tsohle tsa hae.’ O etsa mosebetsi oa hae ka mafolofolo. Tlaleho e re: ‘Ka nako ena eohle monna enoa o ntse a mo talimisisa ka ho makala.’—Genese 24:19-21.
Ha Eliezere a hlokomela hore moroetsana enoa o amana le Abrahama, o itihela fatše ka sefahleho ho leboha Jehova. O botsisisa hore na ebe ho na le sebaka ka tlung ea ntat’ae seo eena le bao a tsamaeang le bona ba ka hlolang bosiu ho sona. Rebeka o re sebaka se teng ’me o mathela hae ho ea ba bolella hore ho na le baeti.—Genese 24:22-28.
Ha khaitseli’a Rebeka, Labane, le ntat’ae, Bethuele, ba qeta ho mamela litaba tsa Eliezere, ba lemoha hore Molimo o tataisa lintho. Ka sebele Rebeka o khethetsoe Isaka. Ba re: “Mo nke ’me u tsamaee, ’me e be mosali oa mora oa mong’a hao, feela joalokaha Jehova a buile.” Rebeka eena o ikutloa joang ka taba ee? Ha a botsoa hore na ebe o tla tsamaea hang-hang, o araba ka lentsoe le le leng la Seheberu, le bolelang: “Ke ikemiselitse ho tsamaea.” Ha ho letho le mo tlamang hore a lumele kōpo ena. Abrahama o ile a hlakisa sena ha a ne a lokolla Eliezere kanong ea hae “haeba mosali eo a sa lakatse ho tla.” Empa Rebeka le eena o bona letsoho la Molimo tabeng ena. Kahoo ntle ho tšenyo ea nako, o siea ba lelapa labo ho ea nyalana le monna eo ho seng mohla a kileng a teana le eena. Qeto eo e bontšang sebete ke pontšo e tsotehang ea tumelo. Ka sebele ke mosali ea tšoanelehang!—Genese 24:29-59.
Ha Rebeka a teana le Isaka, o ikoahela ka lesira e le pontšo ea boikokobetso. Isaka oa mo nka hore e be mosali oa hae, ’me ha ho pelaelo hore ka lebaka la litšoaneleho tsa hae tse ntle, Isaka oa mo rata.—Genese 24:62-67.
Bara ba Mafahla
Rebeka e ba nyopa ka lilemo tse 19. Qetellong, o emola mafahla, empa nako ea boimana ba hae e ba thata, hobane bana bana ba loantšana ka mpeng ea hae, ’me sena se etsa hore Rebeka a ipiletse ho Molimo. Le rōna re ka etsa se tšoanang ha re tšoenyehile haholo bophelong ba rōna. Jehova o utloa Rebeka ’me oa mo khothatsa. E tla ba ’mè oa lichaba tse peli, ’me “e moholo o tla sebeletsa e monyenyane.”—Genese 25:20-26.
E ka ’na eaba mantsoe ao hase ’ona feela a etsang hore Jakobo, mora monyenyane, e be eena thatohatsi ea Rebeka. Bashemane bana ha ba tšoane. Jakobo ke “ea sa tšoauoeng phoso,” empa Esau ke motho ea sa tsotelleng lintho tsa moea ho hang hoo bakeng sa sejo se le seng feela, a rekisetsang Jakobo tokelo ea hae ea tsoalo, e leng tokelo ea hae ea ho rua litšepiso tsa Molimo. Ho nyala ha Esau basali ba babeli ba Bahethe ho bontša ho se tsotelle—esita le ho nyelisa—lintho tsa bohlokoa tsa moea, ho etsang hore batsoali ba hae ba tšoenyehe haholo.—Genese 25:27-34; 26:34, 35.
Ho Loanela Hore Jakobo a Hlohonolofatsoe
Bibele ha e bolele hore na ebe Isaka oa tseba hore Esau o lokela ho sebeletsa Jakobo. Leha ho le joalo, Rebeka le Jakobo baa tseba hore o lokela ho hlohonolofatsoa. Rebeka o tlōla matjato ha a utloa hore Isaka o rera ho hlohonolofatsa Esau ha a isetsa ntat’ae lijo tse nang le nama ea phoofolo e tsonngoeng. O ntse a e-na le boikemisetso le cheseho tseo a neng a e-na le tsona ha a ne a sa le mocha. O ‘laela’ Jakobo hore a mo tlisetse lipotsanyane tse peli. O il’o phehela monna oa hae lijo tseo a li ratang haholo. Joale Jakobo o lokela ho iketsa eka ke Esau e le hore a fumane tlhohonolofatso. Jakobo o hana ho etsa sena. Ha ho pelaelo hore ntat’ae o tla hlokomela leqheka lena ebe oa mo rohaka! Rebeka oa phehella. O re: “Bomalimabe bo reretsoeng uena bo be holim’a ka, mora oa ka.” Joale o pheha lijo, o etsa hore Jakobo a ikhakanye eke ke Esau, ’me o mo romela ho monna oa hae.—Genese 27:1-17.
Ha ho hoa boleloa hore na ke hobane’ng ha Rebeka a etsa sena. Ba bangata ba nyatsa seo Rebeka a se entseng, empa Bibele ha e se nyatse, le Isaka ha aa ka a se nyatsa ka mor’a hore a hlokomele hore Jakobo o fumane tlhohonolofatso. Ho e-na le hoo, Isaka oa se tiisa. (Genese 27:29; 28:3, 4) Rebeka o tseba seo Jehova a se boletseng esale pele ka bara ba hae. Kahoo o nka mehato ea ho tiisa hore Jakobo o fumana tlhohonolofatso e mo loketseng. Ka ho hlakileng, sena se tumellanong le thato ea Jehova.—Baroma 9:6-13.
Jakobo o Romeloa Harane
Joale Rebeka o nyopisa merero ea Esau ka ho khothalletsa Jakobo hore a balehe ho fihlela bohale ba ngoan’abo bo kokobela. O batla hore Isaka a mo lumelle ho phetha morero oa hae empa ka mosa o qoba ho bolela hore Esau o ne a halefetse Jakobo. Ho e-na le hoo, ka masene o ipiletsa ho monna oa hae ka ho bolela kamoo a tšoenyehileng kateng ka hore mohlomong Jakobo a ka ’na a nyala Mokanana. Ho nahana feela hore Jakobo a ka nyala Mokanana ho susumetsa Isaka hore a laele Jakobo hore a qobe lenyalo le joalo le ho mo romela lelapeng labo Rebeka ho ea batla mosali ea tšabang Molimo. Ha ho tlaleho e bontšang hore Rebeka o ile a boela a bona Jakobo hape, empa lintho tseo Rebeka a li entseng li tlisetsa sechaba sa ka moso sa Iseraele moputso o moholo.—Genese 27:43–28:2.
Seo re se tsebang ka Rebeka se re susumeletsa hore re mo hlomphe. O ne a le motle haholo, empa boinehelo ba hae ba bomolimo ke bona bo neng bo mo etsa hore a be motle le ho feta. Ke sona seo Abrahama a neng a se batla ho ngoetsi ea hae. Mohlomong litšobotsi tse ling tsa hae li ne li feta hōle seo Abrahama a neng a se lebeletse. Tumelo ea hae le sebete sa hae sa ho latela tataiso ea Molimo le cheseho ea hae, boikokobetso ba hae, le tsela eo ka eona a neng a amohela baeti ka mosa ke litšoaneleho tseo basali bohle ba Bakreste ba lokelang ho li etsisa. Tsena ke litšoaneleho tseo Jehova ka boeena a li batlang ho mosali ea behang mohlala e le kannete.