Phutheho e ke e Hahoe
“Phutheho . . . ea kena nakong ea khotso, e ntse e hahoa.”—LIKETSO 9:31.
1. Ke lipotso life tse ka botsoang mabapi le “phutheho ea Molimo”?
KA LETSATSI la Pentekonta ea 33 C.E., Jehova o ile a amohela sehlopha sa barutuoa ba Kreste e le sechaba se secha, e leng “Iseraele ea Molimo.” (Bagalata 6:16) Bakreste bana ba tlotsitsoeng ba ile ba fetoha seo Bibele e se bitsang “phutheho ea Molimo.” (1 Bakorinthe 11:22) Leha ho le joalo, seo se ne se akarelletsa eng? “Phutheho ea Molimo” e ne e tla hlophisoa joang? E ne e tla sebetsa joang lefatšeng, ho sa tsotellehe hore na litho tsa eona li lula hokae? Hona see se ama bophelo ba rōna le thabo ea rōna joang?
2, 3. Jesu o ile a bontša hore phutheho e ne e tla ba le tokisetso efe?
2 Joalokaha ho boletsoe sehloohong se eteletseng sena pele, Jesu o ile a bolela esale pele hore phutheho ena ea balateli ba tlotsitsoeng e ne e tla ba teng, eaba o re ho moapostola Petrose: “Holim’a lefika lena [Jesu Kreste] ke tla haha phutheho ea ka, ’me liheke tsa Hadese li ke ke tsa e hlōla ka matla.” (Matheu 16:18) Ho feta moo, ha Jesu a ntse a e-na le baapostola, o ile a fana ka litaelo tsa hore na phutheho ena e neng e le haufi le ho thehoa e ne e tla sebetsa le ho hlophisoa ka tsela efe.
3 Jesu o ile a ruta ka lipuo le liketso hore ba bang ka phuthehong ba ne ba tla etella pele. Ba ne ba tla etella pele ka hore ba sebeletse ba bang sehlopheng sa bona. Kreste o ile a re: “Lea tseba hore bao ho bonahalang ba busa lichaba ba rena ka thata holim’a tsona ’me ba baholo ba tsona ba sebelisa bolaoli holim’a tsona. Ha hoa lokela ho ba ka tsela ena har’a lōna; empa mang kapa mang ea batlang ho ba moholo har’a lōna e lokela ho ba mosebeletsi oa lōna, ’me mang kapa mang ea batlang ho ba oa pele har’a lōna e tla ba lekhoba la bohle.” (Mareka 10:42-44) Ho hlakile hore “phutheho ea Molimo” e ne e ke ke ea e-ba feela batho ba qhalakaneng hohle, ba sa hlophisoang ka tsela e itseng. Ho e-na le hoo, ka phuthehong ho ne ho tla ba le tokisetso eo ho eona batho ba neng ba tla buisana le ho sebetsa ’moho.
4, 5. Re tseba joang hore ho ne ho tla hlokahala hore phutheho e rupeloe moeeng?
4 Eena eo e neng e tla ba Hlooho ea ‘phutheho eo ea Molimo’ o ile a bontša hore baapostola ba hae le batho ba bang ba neng ba ithutile ho eena ba ne ba tla ba le boikarabelo bo khethehileng ka phuthehong. Ba ho etsa’ng? Mosebetsi oa bohlokoa e ne e tla ba oa ho rupela litho tsa phutheho moeeng. Hopola hore Jesu ea tsositsoeng bafung, o ile a bua moo baapostola ba bang ba neng ba ntse ba le teng, a re ho Petrose: “Simone mora oa Johanne, na ua nthata?” Petrose o ile a araba a re: “E, Morena, ua tseba hore kea u rata.” Jesu a re ho eena: “Fepa likonyana tsa ka. . . . Lisa linku tsa ka tse nyenyane. . . . Fepa linku tsa ka tse nyenyane.” (Johanne 21:15-17) Oo e ne e le mosebetsi oa bohlokoa hakaakang!
5 Mantsoeng ao a Jesu rea bona hore ba bokelloang ka har’a phutheho ba tšoantšoa le linku tse ka lesakeng. Linku tsena—e leng banna, basali le bana ba Bakreste—li ne li tla lokela ho feptjoa moeeng le ho lisoa ka tsela e tšoanetseng. Ho feta moo, kaha Jesu o laetse balateli bohle ba hae hore ba rute ba bang ’me ba etse barutuoa, batho leha e le bafe ba bacha ba fetohang linku tsa hae ba ne ba tla lokela hore ba koetlisetsoe ho phetha taelo eo e tsoang ho Molimo.—Matheu 28:19, 20.
6. Ho ile ha etsoa litokisetso life ‘phuthehong ea Molimo’ e neng e sa tsoa thehoa?
6 Ha ho ne ho thehoa “phutheho ea Molimo,” litho tsa eona li ne li kopana kamehla e le hore li rupeloe li be li khothatsane: “Ba tsoela pele ho inehela thutong ea baapostola le ho arolelaneng, ho jeng lijo le lithapelong.” (Liketso 2:42, 46, 47) Ntlha e ’ngoe e hlokomelehang tlalehong ea histori ke hore ho ile ha khethoa banna ba bang ba tšoanelehang hore ba hlokomele litaba tse itseng tsa bohlokoa. Ha baa ka ba khethoa kahobane ba ne ba rutehile, kapa ba e-na le litsebo tse ikhethang. E ne e le banna “ba tletseng moea le bohlale.” E mong oa bona e ne e le Setefane, eo tlaleho e bolelang hore e ne e le “monna ea tletseng tumelo le moea o halalelang.” Tokisetso eo ea phutheho e ile ea fella ka hore ‘lentsoe la Molimo le tsoele pele ho hōla, ’me palo ea barutuoa e ile ea ’na ea ata haholo Jerusalema.’—Liketso 6:1-7.
Banna Bao Molimo a ba Sebelisang
7, 8. (a) Baapostola le banna ba baholo ba neng ba le Jerusalema ba ne ba sebeletsa e le eng har’a Bakreste ba pele? (b) Phello e ile ea e-ba efe ha litaelo li fanoa ka liphutheho?
7 Hoa utloahala hore baapostola ke bona ba neng ba eteletse pele tokisetsong ea phutheho ea pele, empa e ne e se bona feela ba eteletseng pele. Ka nako e ’ngoe, Pauluse le bo-mphato ba hae ba ile ba khutlela Antioke ea Syria. Liketso 14:27 e re: “Ha ba fihlile ’me ba bokeletse phutheho, ba qala ho pheta lintho tse ngata tseo Molimo a neng a li entse ka bona.” Ha ba ntse ba le phuthehong eo, ho ile ha hlaha potso ea hore na balumeli ba Balichaba ba lokela ho bolla kapa che. E le hore ho rarolloe taba eo, Pauluse le Barnabase ba ile ba romeloa “ho baapostola le banna ba baholo Jerusalema,” bao ho hlakileng hore ba ne ba sebeletsa e le sehlopha se busang.—Liketso 15:1-3.
8 Jakobo, eo e neng e le moholo oa Mokreste, eo hape e neng e le ngoan’abo Jesu ka ’mè oa bona, empa e se moapostola, e ne e le molula-setulo ha “baapostola le banna ba baholo ba bokana ho bona taba ena.” (Liketso 15:6) Ka mor’a ho buisana le ho nahanisisa ka hloko, moea o halalelang o ile oa ba thusa hore ba fihlele qeto e lumellanang le Mangolo. Ba ile ba romela qeto eo ka lengolo liphuthehong. (Liketso 15:22-32) Ba fumanang litaba tseo ba ile ba li amohela ’me ba li sebelisa. Phello e ile ea e-ba efe? Bara le barali babo rōna ba ile ba khothatsoa le ho matlafatsoa. Bibele e tlaleha tjena: “Ka hona, ka sebele, liphutheho tsa tsoela pele ho tiisoa tumelong le ho eketseha ka palo letsatsi le letsatsi.”—Liketso 16:5.
9. Bibele e bolela mesebetsi efe ea banna ba Bakreste ba tšoanelehang?
9 Empa liphutheho tsa sebaka ka seng li ne li lokela ho sebetsa joang letsatsi le letsatsi? Ka mohlala, nahana ka liphutheho tse neng li le sehlekehlekeng sa Kreta. Le hoja batho ba bangata ba neng ba lula moo ba ne ba tumme hampe, ba bang ba ile ba fetoha ’me ea e-ba Bakreste ba ’nete. (Tite 1:10-12; 2:2, 3) Ba ne ba lula metseng e sa tšoaneng, ’me kaofela ba ne ba le hōle haholo le sehlopha se busang se neng se le Jerusalema. Leha ho le joalo, boo e ne e se bothata bo boholo, hobane “banna ba baholo” ba moea ba ne ba khethiloe phuthehong ka ’ngoe e Kreta, joaloka libakeng tse ling. Banna bao ba ne ba finyella lintho tse hlokoang ho bona tse tlalehiloeng ka Bibeleng. Ba ne ba khethoa hore e be baholo, kapa balebeli, ba neng ba ka “eletsa ka thuto e phelisang hantle hammoho le ho khalemela ba hanyetsang.” (Tite 1:5-9; 1 Timothea 3:1-7) Banna ba bang ba moea ba ne ba tšoaneleha ho thusa liphutheho e le bahlanka ba sebeletsang.—1 Timothea 3:8-10, 12, 13.
10. Ho ea ka Matheu 18:15-17, mathata a tebileng a ne a lokela ho rarolloa joang?
10 Jesu o ile a bolela hore ho ne ho tla ba le tokisetso e joalo. Hopola tlaleho e ho Matheu 18:15-17, moo a boletseng hore ka linako tse ling ho ka ’na ha hlaha mathata pakeng tsa batho ba babeli ba Molimo, ha e mong a siteloa e mong ka tsela e itseng. Motho ea sitetsoeng o ne a lokela hore a buisane le eo e mong, a “totobatse phoso ea hae” ba le bang, ba le babeli feela. Haeba mohato ona o sa rarolle bothata, motho a le mong kapa ba babeli ba tsebang lintlha tse amehang ba ka kōptjoa hore ba thuse. Ho thoe’ng haeba taba e ntse e sa rarolloe? Jesu o ile a re: “Haeba a sa ba mamele, u bue le phutheho. Haeba a sa mamele le phutheho, ho uena a be feela joaloka motho oa lichaba le joaloka ’mokelli oa lekhetho.” Ha Jesu a ne a bua mantsoe ao, Bajuda e ne e ntse e le “phutheho ea Molimo,” kahoo qalong mantsoe a hae a ne a sebetsa ho bona.a Leha ho le joalo, hang ha phutheho ea Bokreste e se e thehiloe, mantsoe a Jesu a ne a tla sebetsa ho eona. Bona ke bopaki bo bong ba hore batho ba Molimo ba ne ba tla ba le tokisetso ea phutheho eo ho eona Mokreste ka mong a neng a tla matlafatsoa a be a tataisoe.
11. Mosebetsi oa baholo e ne e lokela ho ba ofe tabeng ea ho rarolla mathata?
11 Ka ho loketseng, banna ba baholo, kapa balebeli ba ne ba tla emela liphutheho tsa sebaka ka seng hore ba sebetse kapa ba rarolle mathata kapa hore ba sebetsane le litaba tse amanang le libe. Seo se lumellana le litšoaneleho tsa baholo tse boletsoeng ho Tite 1:9. Ke ’nete hore baholo bao ba ne ba sa phethahala, feela joaloka Tite, eo Pauluse a ileng a mo romela liphuthehong ho ea “lokisa lintho tse neng li e-na le moo li haelloang.” (Tite 1:4, 5) Kajeno, ba buelloang hore ba sebeletse e le baholo ba lokela hore ba be ba iponahalitse ka nako e itseng hore ba na le tumelo ba bile ba inehetse. Kahoo, ba bang ka phuthehong ba na le lebaka la ho tšepa tataiso le ketello-pele tse lokiselitsoeng ka tsela eo.
12. Boikarabelo ba baholo ke bofe ka phuthehong?
12 Ha Pauluse a bua le baholo ba phutheho ea Efese, o ile a re: “Ikeleng hloko ’me le ele hloko le mohlape oohle, oo moea o halalelang o le behileng balebeli har’a oona, hore le lise phutheho ea Molimo, eo a e rekileng ka mali a Mora oa hae.” (Liketso 20:28) Kajeno balebeli ba liphutheho ba ntse ba khethoa hore ba “lise phutheho ea Molimo.” Ba lokela ho e lisa ka lerato, ba se ke ba rena ka thata holim’a mohlape. (1 Petrose 5:2, 3) Balebeli ba lokela ho leka ka matla hore ba hahe “mohlape oohle” le ho o thusa.
Ho Khomarela Phutheho
13. Ka linako tse ling ho ka ’na ha etsahala’ng ka phuthehong, hona hobane’ng?
13 Baholo le batho ba bang bohle ka phuthehong ha baa phethahala, kahoo ka linako tse ling ho ba le ho se utloisisane kapa mathata, joalokaha ho ile ha etsahala lekholong la pele la lilemo ha baapostola ba bang ba ne ba ntse ba le teng. (Bafilipi 4:2, 3) Molebeli kapa motho e mong a ka ’na a bua ntho e bonahalang eka e mpe, kapa e sa thabiseng, kapa eo e seng ’nete ka ho feletseng. Kapa re ka ’na ra nahana hore ntho e itseng e etsahalang ha e lumellane le Mangolo, empa ho bonahala eka baholo ba phutheho ha ba e lokise, le hoja ba tseba ka eona. Ke ’nete hore e ka ’na eaba taba eo e sebelitsoe kapa e ntse e sebetsoa tumellanong le Mangolo le lintlha tse ling tseo re sa li tsebeng. Empa esita le haeba ntho e etsahalang e le khahlanong le Mangolo, nahana ka sena: Ka nakoana, ho ne ho e-na le phoso e tebileng phuthehong ea Korinthe, e leng phutheho eo Jehova a neng a e tsotella. Ka nako e loketseng, o ile a tiisa hore phoso eo e sebetsoa ka nepo, le ka tieo. (1 Bakorinthe 5:1, 5, 9-11) Re ka ’na ra ipotsa, ‘Haeba ke ne ke le phuthehong ea Korinthe nakong eo, nka be ke ile ka itšoara joang pele phoso eo e lokisoa?’
14, 15. Ke hobane’ng ha ba bang ba ile ba khaotsa ho latela Jesu, hona see se re ruta eng?
14 Nahana taba e ’ngoe e ka etsahalang ka phuthehong. Nka hore motho o thatafalloa ke ho utloisisa le ho amohela thuto e itseng ea Mangolo. E ka ’na eaba o entse lipatlisiso Bibeleng le likhatisong tse fumanehang ka phutheho a ba a kōpa thuso ho Bakreste-’moho le eena ba hōlileng tsebong, esita le ho baholo. Empa o ntse a thatafalloa ke ho utloisisa le ho amohela taba eo. O lokela ho etsa’ng? Ha ho setse nako e ka etsang selemo pele Jesu a e-shoa, ho ile ha etsahala ntho e tšoanang. O ile a bolela hore ke “bohobe ba bophelo” a ba a re, e le hore motho a phele ka ho sa feleng, o ne a lokela hore a “je nama ea Mor’a motho le ho noa mali a hae.” Seo se ile sa tšosa ba bang ba barutuoa ba hae. Ho e-na le hore ba kōpe tlhalosetso kapa ba lete ka mamello, ba e-na le tumelo, barutuoa ba bangata “ba ne ba se ba sa tsamaee le [Jesu].” (Johanne 6:35, 41-66) Hoja ebe re ne re le teng moo, re ka be re entse joang?
15 Mehleng ea kajeno, ba bang ba khaolitse ho kopanela le phutheho, ba nahana hore ba tla sebeletsa Molimo ba le bang. Ba ka ’na ba bolela hore ba khopisitsoe, ba nahana hore phoso e itseng ha e lokisoe, kapa ha ba amohele thuto e itseng. Na tsela eo ba etsang lintho ka eona e loketse? Le hoja e le ’nete hore Mokreste e mong le e mong o lokela ho ba le kamano ea botho le Molimo, re ke ke ra latola hore o sebelisa phutheho ea lefatšeng ka bophara, joalokaha a ne a e sebelisa mehleng ea baapostola. Ho feta moo, Jehova o ile a sebelisa a ba a hlohonolofatsa liphutheho tsa sebaka ka seng lekholong la pele la lilemo, a lokisetsa hore ho be le baholo le bahlanka ba sebeletsang ba tšoanelehang hore liphutheho li rue molemo. Ho joalo le kajeno.
16. Ha motho a lekeha hore a tlohele phutheho, o lokela ho nahana ka eng?
16 Haeba Mokreste a nahana hore a ka itšetleha feela ka Molimo a sa hloke ho kopanela le phutheho ea hae ea lefatšeng ka bophara, o furalla tokisetso e thehiloeng ke Molimo—e leng phutheho ea batho ba Molimo ea lefatšeng ka bophara le ea liphutheho tsa sebaka ka seng. Motho eo a ka ’na a rapela Molimo a ikemetse kapa a ikopantse le batho ba bang ba seng bakae, empa joale lebaka la ho ba le tokisetso ea baholo le bahlanka ba sebeletsang ke lefe? Re lokela ho hlokomela hore ha Pauluse a ne a ngolla phutheho ea Kolose a bile a laela hore lengolo leo le baloe le Laodisia, o ile a bua ka ho ‘mela ka metso le ho hahuoa ho Kreste.’ Ba neng ba tla rua molemo ho seo, e ne e le batho ba ka liphuthehong, eseng batho ba ikarotseng ho tsona.—Bakolose 2:6, 7; 4:16.
Tšiea le Setšehetso sa ’Nete
17. Timothea oa Pele 3:15 e re ruta eng mabapi le phutheho?
17 Lengolong la pele leo moapostola Pauluse a ileng a le ngolla Timothea, moholo oa Mokreste, o ile a bolela litšoaneleho tsa baholo le bahlanka ba sebeletsang liphuthehong tsa habo bona. Hang-hang ka mor’a moo, Pauluse o ile a bua ka “phutheho ea Molimo ea phelang,” a bolela hore ke “tšiea le setšehetso sa ’nete.” (1 Timothea 3:15) Ka sebele phutheho eohle ea Bakreste ba tlotsitsoeng e ile ea ipaka e le tšiea e joalo lekholong la pele la lilemo. ’Me ha ho pelaelo hore tokisetso e ka sehloohong ea hore Bakreste ka bomong ba fumane ’nete eo e ne e le ka hore ba kopanele le phutheho ea habo bona. Ke hona moo ba neng ba ka utloa ha ho rutoa ’nete ebile e sireletsoa, moo ba neng ba ka matlafatsoa.
18. Ke hobane’ng ha liboka tsa phutheho e le tsa bohlokoa?
18 Ka ho tšoanang, phutheho ea Bokreste ea lefatšeng ka bophara ke lelapa la Molimo, e leng “tšiea le setšehetso sa ’nete.” Tsela e ka sehloohong ea hore re matlafatse kamano ea rōna le Molimo, re be re itokisetse ho etsa thato ea hae ke hore re be teng kamehla libokeng phuthehong ea habo rōna ’me re be le seabo ho tsona. Ha Pauluse a ngolla phutheho ea Korinthe, o ile a tsepamisa maikutlo ho se neng se buuoa libokeng tseo. O ile a ngola hore takatso ea hae e ne e le hore se buuoang libokeng tsa bona e be se hlakileng le se ka utloisisoang e le hore ba tlileng libokeng ba ka ‘hahoa.’ (1 Bakorinthe 14:12, 17-19) Le rōna kajeno re ka hahoa haeba re lemoha hore Jehova Molimo o lumeletse tokisetso ea hore ho be le phutheho ebile oa e tšehetsa.
19. Ke hobane’ng ha u lokela ho leboha phutheho ea heno?
19 Ka sebele, haeba re lakatsa ho hahoa joaloka Bakreste, re lokela ho lula ka har’a phutheho. E ’nile ea e-ba tšireletso e matla khahlanong le lithuto tsa bohata, ’me Molimo o ’nile a e sebelisa ho etsa hore litaba tse molemo tsa ’Muso oa hae oa Bomesia li boleloe lefatšeng lohle. Ntle ho pelaelo, Molimo o finyeletse lintho tse ngata ka phutheho ea Bokreste.—Baefese 3:9, 10.
[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]
a Setsebi sa Bibele se bitsoang Albert Barnes se ile sa hlokomela hore taelo ea Jesu ea hore ho ‘buuoe le phutheho’ e ka ’na eaba e ne e bolela “ba nang le matla a ho hlahlobisisa litaba tse joalo—e leng baemeli ba kereke. Synagogeng ea Bajuda ho ne ho e-na le baholo bao e neng e le baahloli, bao litaba tsa mofuta ona li neng li tekoa ka pel’a bona.”
Na U sa Hopola?
• Ke hobane’ng ha re ka lebella hore Molimo a sebelise liphutheho lefatšeng?
• Le hoja baholo ba sa phethahala, ke’ng seo ba se etsetsang phutheho?
• Phutheho ea heno e u haha ka tsela efe?
[Setšoantšo se leqepheng la 26]
Baapostola le banna ba baholo ba Jerusalema ba ne ba sebeletsa e le sehlopha se busang
[Setšoantšo se leqepheng la 28]
Baholo le bahlanka ba sebeletsang baa rupeloa e le hore ba ka phetha boikarabelo ba bona ka phuthehong