Lentsoe la Jehova Lea Phela
Lintlha-khōlō Tsa Buka ea Liproverbia
MORENA SOLOMONE oa Iseraele ea boholo-holo “o ne a khona ho bua maele a likete tse tharo.” (1 Marena 4:32) Na ho na le moo re ka balang lipolelo tsee tsa hae tse bohlale? Hantle haholo. Buka ea Bibele ea Liproverbia, e ileng ea qeta ho ngoloa hoo e ka bang ka 717 B.C.E., e tlalehile maele a mangata a Solomone. Likhaolo tse peli tsa ho qetela ke tsona feela tseo ho boleloang hore li ngotsoe ke bangoli ba bang—e leng Agure mora oa Jake le Morena Lemuele. Empa batho ba bang ba nahana hore Lemuele ke lebitso le leng la Solomone.
Lipolelo tse bululetsoeng tse bokelletsoeng bukeng ea Liproverbia li na le merero e ’meli—“hore motho a tsebe bohlale le taeo.” (Liproverbia 1:2) Lipolelo tsena lia re hlalefisa, ’me bohlale ke bokhoni ba ho bona lintho hantle le ho sebelisa tsebo ha re rarolla mathata. Li boetse li re fa taeo, kapa thuto ea boitšoaro. Ho ela hloko seo maele ana a se bolelang le ho mamela keletso ea ’ona ho ka ama lipelo tsa rōna, ha re thabisa le ho re atlehisa.—Baheberu 4:12.
‘FUMANA BOHLALE ’ME U TŠOARE TAEO’
Solomone o re: “Bohlale ba ’nete bo ntse bo hoeletsa haholo seterateng.” (Liproverbia 1:20) Ke hobane’ng ha re lokela ho mamela lentsoe la bona le hoelelitseng le le phepa? Khaolo ea 2 e bolela melemo e mengata ea ho fumana bohlale. Tsela ea ho batla kamano e haufi le Jehova e tšohloa khaolong ea 3. Joale Solomone o re: “Bohlale ke ntho ea bohlokoa ka ho fetisisa. Fumana bohlale; ’me hammoho le sohle seo u se fumanang, fumana kutloisiso. Tšoara taeo; u se ke ua e tlohela.”—Liproverbia 4:7, 13.
Ke eng e tla re thusa ho qoba litsela tsa boitšoaro bo bobe tsa lefatše lee? Khaolo ea 5 ea Liproverbia e re fa karabo ena: Sebelisa matla a ho nahana, ’me u hlokomele litsela tse hohelang tsa lefatše lena. Hape, nahana ka liphello tse bohloko tsa boitšoaro bo bobe. Likhaolo tse latelang li lemosa ka mekhoa le maikutlo a senyang kamano ea rōna le Jehova. Khaolo ea 7 e fana ka tlhaloso e nepahetseng ea kamoo motho ea itšoereng hampe a sebetsang kateng. Khaolong ea 8, ho hlalosoa ka tsela e hlollang kamoo bohlale bo leng bohlokoa kateng bo bileng bo ipiletsang kateng. Khaolo ea 9 ke sephetho se susumetsang sa maele a tšohliloeng pele ho khaolo ena, ’me se ngotsoe ka lipapiso tse monate tse re susumelletsang hore re phehelle ho batla bohlale.
Lipotso Tsa Mangolo Lia Arajoa:
1:7; 9:10—Ho tšaba Jehova ke “tšimoloho ea tsebo” le “qalo ea bohlale” ka tsela efe? Ha motho a sa tšabe Jehova, a ke ke a ba le tsebo, hobane Jehova ke eena ’Mōpi oa lintho tsohle le Mongoli oa Bibele. (Baroma 1:20; 2 Timothea 3:16, 17) Ke eena Mohloli oa tsebo eohle ea ’nete. Kahoo, tsebo e qala ka ho tšaba Jehova ka tsela e mo hlomphang. Ho tšaba Molimo e boetse ke qalo ea bohlale hobane ha tsebo e le sieo bohlale ha bo eo. Ho feta moo, motho ea sa tšabeng Jehova a ke ke a tlotlisa ’Mōpi ka tsebo leha e le efe eo a nang le eona.
5:3—Ke hobane’ng ha seotsoa se bitsoa “mosali osele”? Liproverbia 2:16, 17 e hlalosa hore “mosali osele” ke “ea lebetseng selekane sa Molimo oa hae.” Mang le mang ea neng a rapela melimo ea bohata kapa a hlokomoloha Molao oa Moshe, le eo e neng e le seotsoa, o ne a bitsoa osele.—Jeremia 2:25; 3:13.
7:1, 2—“Lipolelo tsa ka” le “litaelo tsa ka” li akarelletsa eng? Ntle ho lithuto tsa Bibele, li akarelletsa melao ea lelapa, kapa melao ea tsamaiso, eo batsoali ba e behang molemong oa litho tsa lelapa. Bana ba lokela ho li mamela le ho mamela lithuto tsa Bibele tseo ba li rutoang ke batsoali ba bona.
8:30—“Mosebetsi ea hloahloa” ke mang? Bohlale bo mothofalitsoeng bo ipitsa mosebetsi ea hloahloa. Ntle ho ho sebetsa e le papiso e ngotsoeng ka boqhetseke e hlalosang litšobotsi tsa bohlale, tlhaloso ena ea bohlale bo mothofalitsoeng e tšoantšetsa Mora oa Molimo oa letsibolo, Jesu Kreste, pele a phela e le motho oa nama. Khale pele a tsoaloa e le motho lefatšeng, o ile a ‘hlahisoa e le tšimoloho ea litsela tsa Molimo.’ (Liproverbia 8:22) Ha ho ne ho bōptjoa lintho tsohle, e ne e le “mosebetsi ea hloahloa” le ea mahlahahlaha ea sebetsang le Ntate oa hae.—Bakolose 1:15-17.
9:17—“Metsi a utsoitsoeng” ke eng, hona ke hobane’ng ha a le “monate”? Kaha ka Bibeleng thabo ea ho kopanela liphate lenyalong e tšoantšoa le ho noa metsi a khathollang a khuoeng selibeng, metsi a utsoitsoeng a tšoantšetsa ho kopanela liphate ka ho ikutsoa le motho eo e seng molekane oa hao. (Liproverbia 5:15-17) Khopolo ea ho kopanela liphate ka ho ikutsoa le motho eo e seng molekane oa hao, e etsa hore metsi ao a bonahale eka a monate.
Seo re Ithutang Sona:
1:10-14. Re lokela ho itebela hore baetsalibe ba se ke ba re hulela litseleng tsa bona tse mpe ka ho re tšepisa maruo.
3:3. Re lokela ho nka mosa o lerato le ’nete e le lintho tsa bohlokoa haholo ’me re li pepese joalokaha re ne re tla pepesa sefaha se theko e boima. Hape, re lokela ho ngola litšobotsi tsena lipelong tsa rōna, ’me re li etse karolo ea rōna ea bohlokoa.
4:18. Tsebo ea lintho tsa moea e fumanoa butle-butle. E le hore re lule leseling, re lokela ho tsoela pele ho bontša boikokobetso le bonolo.
5:8. Re lokela ho furalla tšusumetso eohle ea boitšoaro bo bobe, ebang ke e tlisoang ka ’mino, boikhathollo, Inthanete kapa libuka le limakasine.
5:21. Na motho ea ratang Jehova a ka rekisa kamano ea hae e ntle le Molimo oa ’nete hore a fumane monyaka oa metsotsoana e seng mekae? Che! Se ka re susumelletsang ka matla hore boitšoaro ba rōna e be bo hloekileng ke ho hlokomela hore Jehova o bona litsela tsa rōna le hore o nka hore rea ikarabella ka seo re se etsang.
6:1-5. Litemaneng tsee re na le keletso e ntle hakaakang ea hore re se ke ra ‘ipeha paneng’ ka booatla, molemong oa ba bang! Haeba ha re shebisisa taba re fumana hore khato eo re e nkileng ke ea booatla, ntle ho tšenyo ea nako re lokela ho ‘hlasela oa habo rōna’ ka likōpo tse phehellang ’me re etse sohle seo re ka se khonang ho lokisa litaba.
6:16-19. Mona ho na le lintho tse supileng tsa sehlooho tse akarelletsang hoo e ka bang liphoso tsa mefuta eohle. Re lokela ho ithuta ho li hloea.
6:20-24. Motho ea hōlisitsoeng ka melao ea Mangolo a ka sireletseha hore a se ke a oela lerabeng la boitšoaro bo bobe ba ho kopanela liphate. Batsoali ha baa lokela ho ba leqe ho ruta bana ba bona melao ea Mangolo tabeng ea ho kopanela liphate.
7:4. Re lokela ho ithuta ho rata bohlale le kutloisiso.
MAELE A KA RE TATAISANG
Karolo e qetellang ea maele a Solomone ke maele a lipolelo tse opang khomo lenaka. A ngotsoe haholo-holo e le ho bontša lintho tse sa lumellaneng, tse sa tšoaneng le lipapiso, a ruta lithuto tse matla mabapi le boitšoaro, lipuo le maikutlo.
Khaolo ea 10 ho ea ho ea 24 e hatisa bohlokoa ba ho tšaba Jehova ka ho mo hlompha. Maele a khaolong ea 25 ho ea ho ea 29 a ile a ngoloa ke “banna ba Ezekiase morena oa Juda.” (Liproverbia 25:1) Maele ana a ruta batho ho tšepa Jehova ebile a ba ruta le lintho tse ling tsa bohlokoa.
Lipotso Tsa Mangolo Lia Arajoa:
10:6—“Melomo ea ba khopo, e koahela pefo” joang? Sena se ka etsahala ka kutloisiso ea hore batho ba khopo ba bue lipuo tse monate ho pata merero ea bona e khopo ea ho lematsa batho ba bang. Kapa kaha hangata batho ba khopo ha ba ratoe, ba koaloa melomo ke ho tšoaroa hampe ke batho ba bang.
10:10—“Ea robang leihlo” o utloisa bohloko joang? “Motho ea se nang molemo” a ka ’na a sebelisa “puo e khopameng” a ba a leka ho pata sepheo sa hae ka ho bua a sebelisa litho tsa ’mele joalokaha a ka “roba leihlo.” (Liproverbia 6:12, 13) Boqoeleqoele ba mofuta ona bo ka tšoenya kelello ea motho ea entsoeng hampe.
10:29—“Tsela ea Jehova” ke eng? Mona ho buuoa ka tsela eo Jehova a sebelisanang le moloko oa batho ka eona eseng tsela eo re lokelang ho phela ka eona. Tsela eo Molimo a sebelisanang le batho ka eona ke hore a sireletse ba sa tšoauoeng phoso le ho timetsa ba khopo.
11:31—Ke hobane’ng ha ea khopo a lokela ho putsoa ho feta ea lokileng? Temaneng ena moputso o lekanyetsoa ka kotlo eo e mong le e mong a e fumanang. Ha motho ea lokileng a etsa phoso, o putsoa ka hore a khalemelloe liphoso tsa hae. Ea khopo eena o etsa libe ka boomo ’me o hana ho etsa se molemo. Kahoo, o lokeloa ke kotlo e matla ’me oa e fumana.
12:23—Motho “o koahela tsebo” joang? Ho koahela tsebo ha ho bolele hore motho ha a e bontše. Ho e-na le hoo, ho bolela hore motho o bontša tsebo ka tsela e bohlale, eseng ka tsela ea ho ikhantša ka eona.
14:17—“Motho ea nang le matla a ho nahana o hloiloe” ka tsela efe? Polelo ea Seheberu e fetoletsoeng e le “matla a ho nahana” e ka bolela temoho kapa ho nahana bokhopo. Ha e le hantle, motho ea nang le maikutlo a khopo o hloiloe. Empa motho ea nang le temoho ea sebelisang matla a hae a ho nahana le ea khethang ‘ho se be karolo ea lefatše,’ le eena oa hlouoa.—Johanne 15:19.
18:19—“Mor’abo motho ha a sitetsoe o feta motse o matla” joang? Joaloka motse o matla o thibeletsoeng ke lira, motho ea joalo a ka satalla eaba o hana ho tšoarela. Likhohlano pakeng tsa hae le ea mo foselitseng e ka ba tšitiso e kang “mokoallo oa tora ea bolulo.”
Seo re Ithutang Sona:
10:11-14. E le hore mantsoe a rōna a matlafatse batho ba bang, likelello tsa rōna li lokela ho tlala tsebo e nepahetseng, lipelo tsa rōna li susumetsoe ke lerato, ’me bohlale bo laole lipuo tsa rōna.
10:19; 12:18; 13:3; 15:28; 17:28. E se eka re ka nahana pele re bua ebe re bua mantsoe a seng makae.
11:1; 16:11; 20:10, 23. Jehova o batla hore re tšepahale litšebelisanong tsa rōna tsa khoebo.
11:4. Ke booatla ho phehella maruo empa re hlokomolohile ho ithuta Bibele, ho ba teng libokeng, ho rapela le ho kopanela tšebeletsong ea tšimo.
13:4. Ha hoa lekana ho “lakatsa” ho ba le boikarabelo ka phuthehong kapa ho phela lefatšeng le lecha. Empa re boetse re lokela ho ba mahlahahlaha le ho ikitlaelletsa ho finyella se hlokahalang.
13:24; 29:15, 21. Motsoali ea lerato ha a bokotse ngoana oa hae ebile ha a hlokomolohe liphoso tsa hae. Ho e-na le hoo, ’mè kapa ntate o nka khato ho otlolla thupa e sa le metsi.
14:10. Kaha hangata ha re khone ho hlalosa maikutlo a rōna a tebileng ebile hase kamehla batho ba re shebileng ba re utloisisang, matšeliso ao batho ba bang ba ka re fang ’ona a tla haelloa lintlheng tse ling. Re ka ’na ra tlameha ho mamella mathata a mang ka ho tšepa Jehova a le mong.
15:7. Feela joalokaha molemi a sa jale peō sebakeng se le seng, ha rea tšoanela ho foqa motho e mong tsebo. Motho ea bohlale o hasanya tsebo ea hae hanyane ka hanyane kamoo ho hlokahalang.
15:15; 18:14. Maikutlo a matle a tla re thusa ho thaba esita leha re le maemong a tšoenyang.
17:24. Ho fapana le motho “ea hlokang kelello,” ea nang le mahlo a sollang le kelello e lelerang e sa luleng linthong tsa bohlokoa, re lokela ho batla kutloisiso e le hore re ka etsa lintho ka bohlale.
23:6-8. Re lokela ho qoba kamohelo e mofuthu ea baeti e etsoang ka boikaketsi.
27:21. Ho rorisoa ho ka senola seo re leng sona. Re bontša boikokobetso ha thoriso e re susumelletsa ho lumela hore re seo re leng sona ka lebaka la Jehova ’me e re khothalletsa ho tsoela pele re mo sebeletsa. Re bontša boikhohomoso haeba ha re rorisoa re nahana hore re phahame.
27:23-27. Maele ana a etsa tšoantšiso ka molisa, ’me a hatisa bohlokoa ba ho khotsofatsoa ke bophelo bo bonolo ba mosebetsi o etsoang ka mahlahahlaha. A lokela ho tebisa maikutlong a rōna hore ke habohlokoa hore re tšepe Molimo.a
28:5. Ha re ‘batla Jehova’ ka ho rapela le ka ho ithuta Lentsoe la hae, re “ka utloisisa ntho e ’ngoe le e ’ngoe” e hlokahalang hore re mo sebeletse ka tsela e amohelehang.
‘MELAETSA E MATLA’
Buka ea Bibele ea Liproverbia e phetheloa ka ‘melaetsa e matla’ e ’meli. (Liproverbia 30:1; 31:1) Ka lipapiso tse susumelletsang motho ho nahana, molaetsa oa Agure o bontša kamoo meharo e sa feleng kateng le ka litsela tse sa bonahaleng tseo moeki a leng leqoophe ka tsona ho eka moroetsana.b Molaetsa ona o boetse o re lemosa ka boiphahamiso le bohale.
Molaetsa o matla oo Lemuele a ileng a o fumana ho ’mè oa hae o na le temoso e utloahalang mabapi le ho noa veine le lino tse tahang, hammoho le ho ahlola ka ho loka. Tlhaloso ea mosali ea molemo e qetella ka polelo ena: “Mo feng litholoana tsa matsoho a hae, ’me mesebetsi ea hae e ke e mo rorise.”—Liproverbia 31:31.
Rua bohlale, amohela taeo, ithute ho tšaba Molimo, tšepa Jehova. Maele aa a bululetsoeng a na le lithuto tsa bohlokoa hakaakang! E se eka re ka sebelisa keletso ea ’ona kahohle-hohle ebe kahoo re rua thabo ea “motho ea tšabang Jehova.”—Pesaleme ea 112:1.
[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]
[Litšoantšo tse leqepheng la 16]
Jehova ke Mohloli oa tsebo eohle ea ’nete
[Setšoantšo se leqepheng la 18]
Ho “hasanya tsebo” ke ho etsa joang?