Ho Thaba Hona Joale le ka ho sa Feleng
“Empa le tla ba le thabo le nyakallo e sa feleng ka seo ke eang ho se bōpa, hobane bonang, ke ea bōpa Jerusalema e be motse oa thabo, le sechaba sa oona e be sechaba se khotšeng thabo.”—ESAIA 65:18.
1. Borapeli ba ’nete bo amme batho ka bomong joang ho theosa le makholo a lilemo?
HO THEOSA le makholo a lilemo, batho ba se nang palo ba fumane thabo e enneng tšebeletsong ea Molimo oa ’nete, Jehova. Davida ke e mong oa ba bangata ba neng ba thabile borapeling ba ’nete. Bibele e bolela hore ha areka ea selekane e ne e nyolleloa Jerusalema, “Davida le bohle ba ntlo ea Iseraele ba tsamaisa areka ea Jehova joalo, ka litlatse.” (2 Samuele 6:15) Thabo e joalo tšebeletsong ea Jehova hase ntho feela tjena ea nakong e fetileng. U ka kopanela ho eona. ’Me esita le hona joale u ka thaba ka tekanyo e ncha!
2. Ntle ho phethahatso ea pele ea Esaia khaolo ea 35 ho Bajode ba khutlileng, kajeno ke bo-mang ba amehang phethahatsong e ’ngoe?
2 Sehloohong se etellang sena pele, re ile ra hlahloba phethahatso ea pele ea boprofeta bona bo hlasimollang bo tlalehiloeng ho Esaia khaolo ea 35. Ke ka nepo re ka bitsang sena boprofeta ba tsosoloso hobane sena ke seo bo ileng ba ipaka ho ba sona ho Bajode ba boholo-holo. Bo phethahetse ka tsela e tšoanang mehleng ea rōna. Ka tsela efe? Ha e le hantle, ho qala ka baapostola ba Jesu le ba bang ka Pentekonta ea 33 C.E., Jehova o ’nile a sebelisana le Baiseraele ba moea. Bana ke batho ba tlotsitsoeng ka moea oa Molimo o halalelang bao e bang karolo ea seo moapostola Pauluse a se bitsang “Iseraele oa Molimo.” (Ba-Galata 6:16; Ba-Roma 8:15-17) Hape, hopola hore ho 1 Petrose 2:9 (NW), Bakreste bana ba bitsoa “morabe o khethiloeng, boprista ba borena, sechaba se halalelang, sehlopha sa batho bakeng sa letlotlo le khethehileng.” Petrose o tsoela pele ho khetholla kabelo e fuoeng Iseraele oa moea ka ho re: “‘E le hore le ka bolela hohle makhabane a hlomphehang’ a ea le bitsitseng ho le ntša lefifing ho le kenya leseling la hae le hlollang.”
Phethahatso Mehleng ea Rōna
3, 4. Boemo e ne e le bofe ha Esaia khaolo ea 34 e phethahala mehleng ea kajeno?
3 Ho bile le nako mathoasong a lekholo lena la lilemo eo ka eona masala a Iseraele oa moea lefatšeng e neng e se kamehla a bang mafolo-folo ho boleleng molaetsa o joalo. A ne a sa thabela leseli le hlollang la Molimo ka ho feletseng. Ha e le hantle, a ne a le lefifing le letšo-letšo. Hoo ho etsahetse neng? ’Me Jehova Molimo o ile a etsa’ng ka hona?
4 E ne e le nakong ea Ntoa ea I ea Lefatše, kapele ka mor’a hore ’Muso oa Molimo oa Bomessia o hlongoe leholimong ka 1914. Lichaba, li tšehelitsoe ke baruti ba likereke linaheng tse sa tšoaneng, li ne li halefelane. (Tšenolo 11:17, 18) Ho hlakile hore Molimo o ne a le khahlanong le Bokreste-’mōtoana ba bokoenehi le sehlopha sa bona sa baruti ba iphahamisitseng joalokaha a ne a le khahlanong le sechaba sa Edomo se ikhohomosang. Ka hona, Bokreste-’mōtoana, bo tšoantšetsoang ke Edomo, bo lokela ho latsoa phethahatso ea Esaia khaolo ea 34. ’Me phethahatso ena e tla tla ka mokhoa oa pheliso e feletseng, e tiile hantle feela joaloka phethahatso ea pele khahlanong le Edomo oa boholo-holo.—Tšenolo 18:4-8, 19-21.
5. Esaia khaolo ea 35 e phethahetse joang mehleng ea rōna?
5 Ho thoe’ng ka khaolo ea 35 ea boprofeta ba Esaia, ka ho hatisa ha bona thabo? Boo le bona bo phethahetse mehleng ea rōna. Joang? Bo phethahetse ho lopolloeng ha Iseraele oa moea mofuteng o itseng oa botlamuoa. A re hlahlobeng linnete ho seo e hlileng e leng histori ea morao-rao ea puso ea Molimo, e etsahetseng nakong ea bophelo ba ba bangata ba ntseng ba phela.
6. Ke hobane’ng ha ho ka boleloa hore masala a Iseraele oa moea a ile a e-ba boemong ba botlamuoa?
6 Ka nako e batlang e le khutšoanyane nakong ea Ntoa ea I ea Lefatše, masala a Iseraele oa moea a ne a sa ka a ipoloka a hloekile ka ho feletseng leha e le hona hore a ne a iphaphathile ka ho feletseng le thato ea Molimo. Ba bang ba bona ba ile ba silafatsoa ke liphoso tsa lithuto tsa bolumeli ’me ba ile ba sekisetsa ka ho se emele Jehova ka ho hlakileng ha ba hatelloa ho tšehetsa lichaba tse loanang. Lilemong tseo tsa ntoa, ba ile ba hlorisoa ka litsela tsohle, lingoliloeng tsa bona tsa Bibele tsa ba tsa thibeloa libakeng tse ngata. Qetellong, baena ba bang ba hlaheletseng haholoanyane ba ile ba fumanoa ba le molato ’me ba kenngoa teronkong ka liqoso tsa bohata. Ha re hetla morao ha ho thata ho bona hore, ho isa bohōleng bo itseng, batho ba Molimo, ho e-na le ho lokoloha, ba ne ba le boemong ba botlamuoa. (Bapisa le Johanne 8:31, 32.) Ba ne ba haelloa ke pono ea moea ka ho tebileng. (Ba-Efese 1:16-18) Ba fetoha limumu ka tsela e lekanyelitsoeng mabapi le ho rorisa Molimo, ka lebaka leo ba ne ba sa behe litholoana moeeng. (Esaia 32:3, 4; Ba-Roma 14:11; Ba-Filippi 2:11) Na u bona kamoo sena se tšoanang le boemo ba Bajode ba boholo-holo ha ba ne ba le botlamuoeng Babylona?
7, 8. Masala a kajeno a ile a latsoa tsosoloso ea mofuta ofe?
7 Empa na Molimo o ne a tla tlohela bahlanka ba hae ba kajeno boemong boo? Che, o ne a ikemiselitse ho ba tsosolosa, tumellanong le se ileng sa boleloa esale pele ka Esaia. Kahoo boprofeta bona bo khaolong ea 35 bo phethahala ka ho ikhethang mehleng ea rōna, ka ho tsosolosetsoa ha masala a Iseraele oa moea naleng le bophelong bo botle paradeiseng ea moea. Ho Ba-Heberu 12:12, Pauluse o ile a sebelisa Esaia 35:3 ka tsela ea tšoantšetso, a tšehetsa ho nepahala ha ho sebelisa ha rōna karolo ena ea boprofeta ba Esaia ka tsela ea moea.
8 Nakong ea ka mor’a ntoa, masala a tlotsitsoeng a Iseraele oa moea e ile eaka a tsoa botlamuoeng. Jehova Molimo o ile a sebelisa Jesu Kreste, Cyruse e Moholoanyane, ho a lokolla. Kahoo, masala ana a ne a ka etsa mosebetsi oa ho tsosolosoa, o tšoanang le mosebetsi oa masala a Bajode ba boholo-holo, a ileng a khutlela naheng ea habo ’ona ho ea tsosolosa tempele ea sebele Jerusalema. Ho feta moo, Baiseraele bana ba moea mehleng ea kajeno ba ne ba ka qala ho lema le ho hlahisa paradeise ea moea e talana, serapa sa Edene sa tšoantšetso.
9. Ntho e joaloka e hlalositsoeng ho Esaia 35:1, 2, 5-7 e ile ea etsahala joang mehleng ea rōna?
9 Re nahanne ka se ka holimo, a re hlahlobeng Esaia khaolo ea 35 hape, ’me re qale ka temana ea 1 le ea 2. Seo ho neng ho bonahala eka ke sebaka se se nang metsi ka sebele se ile sa hlaha lipalesa ’me sa beha joaloka lithota tsa boholo-holo tsa Sarone. Joale, bala temana ea 5 ho isa ho ea 7. Masala, ao ba ’maloa ba ’ona ba ntseng ba phela ba bile ba le mafolo-folo tšebeletsong ea Jehova, mahlo a bona a kutloisiso a ile a buleha. Ba ne ba ka bona hamolemo se boleloang ke se etsahetseng ka 1914 le ka morao ho moo. Seo le sona se bile le tšusumetso ho ba bangata ba rōna bao re leng karolo ea “bongata bo boholo,” boo hona joale bo sebetsang bo bapile le masala.—Tšenolo 7:9.
Na U Karolo ea Phethahatso Eo?
10, 11. (a) U ile ua ameha joang ho phethahaleng ha Esaia 35:5-7? (b) Uena ka bouena u ikutloa joang ka liphetoho tsee?
10 Ka mohlala, nahana ka uena ka bouena. Pele u kopana le Lipaki tsa Jehova, na u ne u bala Bibele kamehla? Haeba u ne u ho etsa, u ne u e utloisisa hakae? Ka mohlala, hona joale u tseba ’nete ka boemo ba bafu. Mohlomong u ka lebisa motho ea thahasellang taba ena litemaneng tse loketseng ho Genese khaolo ea 2, Moeklesia khaolo ea 9 le Ezekiele khaolo ea 18, hammoho le mangolo a mang a mangata. E, mohlomong u utloisisa seo Bibele e se rutang litabeng tse ngata. Ha re beha taba habonolo feela, Bibele ea utloahala ho uena, ’me u ka hlalosetsa ba bang karolo e khōlō ea eona, joalokaha ho se pelaelo hore u entse seo.
11 Leha ho le joalo, e ka ba hantle hore ka bomong re botse, ‘Ke ithutile sohle seo ke se tsebang ka ’nete ea Bibele joang? Pele ke ithuta le batho ba Jehova, na ke ne ke tseba litemana tse sa tsoa boleloa kaofela? Na ke ne ke li utloisisa, hona na ke ne ke fihletse liqeto tse nepahetseng mabapi le bohlokoa ba tsona?’ Karabo e tobileng ke che. Ha ho motho ea lokelang ho khopisoa ke polelo e joalo, empa ho ka boleloa hore ha e le hantle u ne u le sefofu mabapi le litemana tsena le seo li se bolelang. Na ha ho joalo? Li ne li ntse li le teng ka Bibeleng, empa u ne u sa li hlokomele kapa ho utloisisa bohlokoa ba tsona. Joale, mahlo a hao a ile a tutuboloha joang moeeng? E bile ka seo Jehova a se entseng ha a phethahatsa Esaia 35:5 ho masala a tlotsitsoeng. Le uena mahlo a hao a ile a tutuboloha. Ha u sa le lefifing la moea. Ua bona.—Bapisa le Tšenolo 3:17, 18.
12. (a) Ke hobane’ng ha re ka bolela hore ena hase nako ea phekolo ea mohlolo ea ’mele? (b) Taba ea Moena F. W. Franz e bontša tsela eo Esaia 35:5 e phethahetseng ka eona joang mehleng ea rōna?
12 Liithuti tse seli tsa Bibele le tsa mekhoa eo Molimo a sebetsang ka eona ho theosa le makholo a lilemo lia tseba hore historing, ena hase nako ea hore batho ba phekoloe ’meleng ka mohlolo. (1 Ba-Korinthe 13:8-10) Ka hona ha rea lebella hore Jesu Kreste a tutubolle mahlo a foufetseng ho paka hore ke Messia, Moprofeta oa Molimo. (Johanne 9:1-7, 30-33) Leha e le hona ho etsa hore lithōlō li boele li utloe. Ha Frederick W. Franz, e mong oa batlotsuoa le eo ka nako eo e neng e le mopresidente oa Mokhatlo oa Watch Tower, a atamela ho ba lilemo li 100, o ne a batla a foufetse ’me o ne a tlameha ho sebelisa lintho tse mo thusang ho utloa litsebeng. Ka lilemo tse itseng o ne a sa bone hoo a neng a sitoa ho bala; empa ke mang ea neng a ka mo nahana e le sefofu kapa a thibane litsebe ka kutloisiso ea Esaia 35:5? Pono ea hae ea moea e hloahloa ka ho ikhethang e bile tlhohonolofatso ho batho ba Molimo lefatšeng ka bophara.
13. Batho ba Molimo ba kajeno ba latsoitse phetoho kapa tsosoloso efe?
13 Ho thoe’ng ka leleme la hao? Batlotsuoa ba Molimo e ka ’na eaba ba ne ba entsoe limumu nakong ea botlamuoa ba bona ba moea. Empa hang ha Molimo a etsolla boemo boo, maleme a bona a ile a qala ho hooa ka nyakallo ka seo ba neng ba se tseba ka ’Muso oa Molimo o hlomiloeng le litšepiso tsa hae bakeng sa bokamoso. Le uena e ka ’na eaba ba u thusitse ka ho u rarolla leleme. Nakong e fetileng u ne u bua le ba bang ka ’nete ea Bibele hakae? Mohlomong ka nako e itseng u ne u nahana, ‘Ke thabela ho ithuta, empa le ka mohla nke ke ka tsamaea ke bua le batho bao ke sa ba tsebeng.’ Leha ho le joalo, na hase ’nete hore “leleme la semumu” hona joale le “hooa ka nyakallo”?—Esaia 35:6, bapisa le NW.
14, 15. Ba bangata ba tsamaile ‘Tseleng ea Khalalelo’ joang mehleng ea rōna?
14 Bajode ba boholo-holo ba neng ba lokolotsoe Babylona ba ile ba tsamaea leeto le lelelele ha ba khutlela ha habo bona. See se tšoana le eng mehleng ea rōna? Bala Esaia 35:8: “’Mila o tla ba teng le tsela e bitsoang tsela ea khalalelo; ha ho motho ea litšila ea tlang ho feta teng.”
15 Ho tloha ha a lokolloa botlamuoeng ba moea, masala a tlotsitsoeng, ao hona joale a tsamaeang le ba limilione ba linku tse ling, a tsoile Babylona e Moholo a kena tseleng ea tšoantšetso, tsela ea khalalelo e hloekileng e isang motho paradeiseng ea moea. Re etsa boiteko bohle hore re tšoanelehele Tsela ena ea Khalalelo ’me re lule ho eona. Nahana ka uena. Na litekanyetso tsa hao tsa boitšoaro le melao-motheo eo u e khomarelang ha ea phahama haholoanyane hona joale ho feta ha u sa le lefatšeng? Na ha u etse boiteko bo boholoanyane ho lumellanya monahano oa hao le boitšoaro ba hao le litekanyetso le melao-motheo ea Molimo?—Ba-Roma 8:12, 13; Ba-Efese 4:22-24.
16. Re ka thabela maemo afe ha re ntse re tsamaea Tseleng ea Khalalelo?
16 Ha u ntse u tsoela pele Tseleng ena ea Khalalelo, ha e le hantle ha u sa tšoenyeha ka batho ba kang libatana. Ke ’nete hore lefatšeng u lokela ho hlokomela hore batho ba meharo kapa ba nang le lehloeo ba se ke ba u kometsa, ka puo ea tšoantšetso. Ba bangata haholo ba sebelisana le ba bang ka tsela e meharo. Boemo bo fapane hakaakang har’a batho ba Molimo! Har’a bona u tikolohong e sireletsehileng. Ke ’nete hore Bakreste-’moho le uena ha baa phethahala; ka linako tse ling e mong oa bona o etsa phoso kapa oa khopisa. Empa ua tseba hore baena ba hao ha ba leke ho u ntša kotsi ka boomo kapa ho u timetsa. (Pesaleme ea 57:4; Ezekiele 22:25; Luka 20:45-47; Liketso 20:29; 2 Ba-Korinthe 11:19, 20; Ba-Galata 5:15) Ho e-na le hoo, ba bontša hore baa u thahasella; ba u thusitse; ba batla ho sebeletsa le uena.
17, 18. Ke ka kutloisiso efe paradeise e leng teng hona joale, hona e na le phello efe ho rōna?
17 Kahoo re ka bala Esaia khaolo ea 35, re nahanne ka ho phethahala ha morao-rao ha temana ea 1 ho ea ho 8. Na ha hoa hlaka hore re fumane seo ka nepo se bitsoang paradeise ea moea? Che, ha ea phethahala—e seng hona joale. Empa ka sebele ke paradeise, hobane, joalokaha temana ea 2 e bolela, mona re se re ntse re ka “bona khanya ea Jehova le boholo ba Molimo oa rōna.” Phello ke efe? Temana ea 10 e re: “Ba lopolotsoeng ke Jehova ba tla khutla, ba boele Sione ka lifela tsa hlōlo, ba roetse thabo e sa feleng hloohong; lehlohonolo le thabo li tla tla ho ba khahlanyetsa, bohloko le masisa-pelo li balehe.” Ka ’nete, taba ea hore re tsoile bolumeling ba bohata le ho phehella ha rōna borapeli ba ’nete tlas’a mohau oa Molimo ke ntho e thabisang.
18 Thabo e amanang le borapeli ba ’nete e ntse e eketseha, na ha ho joalo? U bona ba sa tsoa thahasella ba etsa liphetoho ’me ba rutoa linnete tsa motheo tsa Bibele. U bona bacha ba hōla ’me ba tsoela pele moeeng ka phuthehong. Ho ba le kolobetso, moo u bonang batho bao u ba tsebang ba kolobetsoa. Ao na hase mabaka a ho thaba, a ho thaba haholo kajeno? E, ho thabisa hakaakang ha ba bang ba kopanela le rōna tokolohong ea rōna ea moea le maemong a paradeise ea rōna ea moea!
Phethahatso e Larileng ka Pele!
19. Esaia khaolo ea 35 e re tlatsa ka tebello efe e nang le tšepo?
19 Ho tla fihlela joale re se re hlahlobile Esaia khaolo ea 35 mabapi le ho phethahala ha eona ha pele ka ho khutla ha Bajode le ho phethahala ha moea ho tsoelang pele kajeno. Empa seo hase phetho. Ho na le ho eketsehileng ho feta moo. Ho amana le tiiso ea Bibele ea ho tsosolosoa ho tlang ha maemo a paradeise ea sebele lefatšeng.—Pesaleme ea 37:10, 11; Tšenolo 21:4, 5.
20, 21. Ke hobane’ng ha ho utloahala ho bile ho le tumellanong le Mangolo ho lumela hore ho tla ’ne ho be le phethahatso e ’ngoe ea Esaia khaolo ea 35?
20 E ne e ke ke ea e-ba ho utloahalang hore Jehova a fane ka tlhaloso e hlakileng joalo ea paradeise ebe o lekanyetsa ho phethahala ha eona linthong tsa moea feela. Ha e le hantle, sena ha se bolele hore ho phethahala ha lintho ka tsela ea moea hase habohlokoa. Esita le haeba paradeise ea sebele e ne e hlonngoe, e ne e ke ke ea re khotsofatsa haeba har’a tikoloho eo e ntle le liphoofolo tse nang le khotso, re ne re pota-potiloe ke batho ba litšila moeeng, batho ba itšoarang joaloka libatana tse hlaha. (Bapisa le Tite 1:12.) E, ea moea e tlameha ho tla pele, hobane ke ea bohlokoa ka ho fetisisa.
21 Leha ho le joalo, Paradeise e tlang ha ea lekanyetsoa feela litšobotsing tsa moea tseo re li thabelang hona joale le tseo re tla li thabela haholoanyane nakong e tlang. Re na le lebaka le letle la hore re lebelle ho phethahala ha sebele ha boprofeta bo kang ba Esaia khaolo ea 35. Hobane’ng? Ha e le hantle, khaolong ea 65, Esaia o boletse esale pele ka “maholimo a macha le lefatše le lecha.” Moapostola Petrose o ile a sebelisa temana eo ha a hlalosa se tla etsahala ka mor’a letsatsi la Jehova. (Esaia 65:17, 18; 2 Petrose 3:10-13) Petrose o ne a bontša hore litšobotsi tseo Esaia a ileng a li hlalosa li ne li tla hle li be teng ha “lefatše le lecha” e e-ba ntho ea sebele. Hoo ho akarelletsa litlhaloso tseo e ka ’nang eaba u tloaelane le tsona—ho haha matlo le ho lula ho ’ona; ho lema merara le ho ja litholoana tsa eona; ho thabela mosebetsi oa matsoho a motho ka nako e telele; ho lula hammoho ha phiri le konyana; ’me ho se kotsi e hlahang lefatšeng ka bophara. Ka mantsoe a mang, bophelo bo bolelele, mahae a sireletsehileng, matletsa-tletse a lijo, mosebetsi o khotsofatsang, le khotso har’a liphoofolo le pakeng tsa liphoofolo le batho.
22, 23. Ho tla ba le motheo ofe oa thabo phethahatsong ea nako e tlang ea Esaia khaolo ea 35?
22 Na tebello eo ha e u tlatse ka thabo? Ea lokela, hobane Molimo o re bōpetse hore re phele ka tsela eo. (Genese 2:7-9) Ka hona, ho latela boprofeta ba Esaia khaolo ea 35 boo re bo hlahlobang e bolela’ng? E bolela hore re na le lebaka le leng la ho hooa ka thabo. Mahoatata a sebele le libaka tse hlokang metsi li tla mela lipalesa, li etse hore re thabe. Joale batho ba mahlo a maputsoa kapa a masootho, kapa a mebala e meng e metle, empa bao hona joale e leng lifofu, ba tla khona ho bona. Bakreste-’moho le rōna ba sa utloeng litsebeng, esita le ba bang ba rōna ba utloang ka thata, ba tla khona ho utloa hantle. Ho thabisa hakaakang ho sebelisa matla ao bakeng sa ho utloa Lentsoe la Molimo ha le baloa ’me le hlalosoa, esita le ho mamela melumo ea moea o fokang hasesaane lifateng, ngoana ea keketehang le pina ea nonyana!
23 Ho tla boela ho bolele hore ba holofetseng, ho kopanyelletsa le bao hona joale ba hlasetsoeng ke lefu la masapo le manonyeletso, ba tla tsamaea ba sa opeloe. Hoo e tla ba ho imoloha ho hokaakang! Joale liphororo tsa metsi li tla phorosela ho pholletsa le mahoatata. Re tla bona metsi a tšikhunyang re be re utloe molumo oa ho hoasa. Re tla khona ho tsamaea moo ’me re tšoare joang bo botala le loli. Ka sebele e tla ba Paradeise e tsosolositsoeng. Ho thoe’ng ka thabo ea ho ba haufi le tau kapa phoofolo e ’ngoe e joalo ntle ho tšabo? Ha ho hlokahale hore re qale ho e hlalosa, hobane kaofela ha rōna re se re nahanne ka pono e joalo le ho e thabela.
24. Ke hobane’ng ha u ka lumellana le polelo e ho Esaia 35:10?
24 Esaia oa re tiisetsa: “Ba lopolotsoeng ke Jehova ba tla khutla, ba boele Sione ka lifela tsa hlōlo, ba roetse thabo e sa feleng hloohong.” Ka hona re ka lumela hore re na le lebaka la ho hooa ka thabo. Ho thabela seo Jehova a seng a ntse a se etsetsa batho ba hae paradeiseng ea rōna ea moea, le ho thabela seo re ka se lebellang Paradeiseng ea sebele e seng e le haufi haholo. Ka ba thabileng—ka rōna—Esaia oa ngola: “Lehlohonolo le thabo li tla tla ho ba khahlanyetsa, bohloko le masisa-pelo li balehe.”—Esaia 35:10.
Na U Ile Ua Hlokomela?
◻ Esaia khaolo ea 35 e bile le phethahatso efe ea bobeli?
◻ Ke’ng seo moeeng se tšoanang le liphetoho tsa mohlolo tseo Esaia a li boletseng esale pele?
◻ U kopanetse joang phethahatsong ea boprofeta boo?
◻ Ke hobane’ng ha re ka bolela hore Esaia khaolo ea 35 e re tlatsa ka tšepo ea nako e tlang?
[Setšoantšo se leqepheng la 15]
Teronko e Raymond Street, Brooklyn, New York, moo baena ba hlaheletseng ba ileng ba koalloa teng ka June 1918
[Setšoantšo se leqepheng la 16]
Le hoja Moena Franz a ne a batla a foufetse lilemong tsa hae tsa ho qetela, pono ea hae ea moea e ile ea lula e le nchocho
[Litšoantšo tse leqepheng la 17]
Ho hōla moeeng le ho tsoela pele ke mohloli oa thabo