Lentsoe la Jehova Lea Phela
Lintlha-khōlō Tsa Buka ea Joele le ea Amose
NTHO feela eo a e buang ha a itlhalosa ke hore ke “Joele mora oa Pethuele.” (Joel 1:1) Bukeng e bitsoang ka lebitso la hae, Joele ha a bue haholo ka litaba tse ling haese molaetsa oa hae feela hoo le nako ea boprofeta ba hae e hakanngoang feela—hoo e ka bang ka 820 B.C.E., lilemo tse robong ka mor’a hore Uzia e be morena oa Juda. Ke hobane’ng ha Joele a sa re letho ka eena? Mohlomong o batla hore ho hlahelle molaetsa eseng lenģosa.
Hape, mehleng ea Uzia, Amose eo e neng e le moahi oa Juda ebile e le “mohlokomeli oa liphoofolo le ea khang lifeiga tsa lifate tsa sikamora,” o ile a rongoa hore e be moprofeta. (Amose 7:14) Ho fapana le Joele ea profetang Juda, Amose eena o rongoa ka leboea ’musong oa Iseraele oa meloko e leshome. Buka ea Amose, eo e ka ’nang eaba e phethiloe hoo e ka bang ka 804 B.C.E. ka mor’a hore moprofeta enoa a khutlele Juda, e ngotsoe ka puo e bonolo empa e hlakisang lintho.
“JO! LETSATSI LEO”—HOBANE’NG?
Ponong Joele o bona pōpane, litsie le maphele li hlasela. Likokoanyana tsena tse hlaselang li bitsoa “batho ba bangata le ba matla” ebile li bitsoa “banna ba matla.” (Joele 1:4; 2:2-7) Joele oa feheloa o re: “Jo! letsatsi leo; hobane letsatsi la Jehova le haufi, ’me le tla tla joaloka ho tlatlapa ho tsoang ho Ea Matla ’Ohle!” (Joele 1:15) Jehova o eletsa baahi ba Sione: “Khutlelang ho ’na ka lipelo tsohle tsa lōna.” Haeba ba etsa joalo, Jehova “o tla bontša qenehelo ho batho ba hae” ’me “oa leboea”—e leng likokoanyana tse hlaselang, o tla mo suthisetsa hōle. Leha ho le joalo, pele ho letsatsi la hae le leholo, Jehova o tla “tšollela moea oa [hae] holim’a nama ea mofuta o mong le o mong” ’me o tla “etsa limakatso maholimong le lefatšeng.”—Joele 2:12, 18-20, 28-31.
Lichaba lia qholotsoa: “Teang mehoma ea lōna hore e be lisabole le likere tsa lōna tse faolang limela e be marumo” ’me le itokisetse ntoa. Li laeloa hore li “nyolohele khohlong ea Josafate,” moo li tla ahloloa li be li ripitloe. “Empa ha e le Juda, e tla ba le baahi ho isa nakong e sa lekanyetsoang.”—Joele 3:10, 12, 20.
Lipotso Tsa Mangolo Lia Arajoa:
1:15; 2:1, 11, 31; 3:14—“Letsatsi la Jehova” ke eng? Letsatsi la Jehova ke nako ea ho liha kahlolo ea Jehova holim’a lira tsa hae, ho tla etsa hore li timetsoe empa barapeli ba ’nete bona ba tla pholoha. Ho tea mohlala, letsatsi le joalo le ile la chabela Babylona ea boholo-holo ka 539 B.C.E. ha e ne e hlōloa ke Bamede le Bapersia. (Esaia 13:1, 6) ‘Letsatsi le leng la Jehova’ le haufi, leo ka lona a tla liha kahlolo ea Molimo holim’a “Babylona e Moholo”—’muso oa lefatše oa bolumeli babohata.—Tšenolo 18:1-4, 21.
2:1-10, 28—Boprofeta ba ho hlaseloa ke likokoanyana bo phethahetse joang? Ha ho na moo Bibele e tlalehang hore lefatše la Kanana le ile la hlaseloa ke likokoanyana ka tsela e khōlō joaloka ena e hlalositsoeng bukeng ea Joele. Ka lebaka leo, e ka ’na eaba tlhaselo ena e hlalosoang ke Joele e ne e profeta se neng se tla etsahala ka 33 C.E. ha Jehova a ne a qala ho tšollela moea oa hae holim’a balateli ba pele ba Kreste ’me ba qala ho bolela molaetsa o ileng oa utloisa baeta-pele ba bolumeli ba bohata bohloko. (Liketso 2:1, 14-21; 5:27-33) Re na le tokelo ea ho kenya letsoho mosebetsing oa mofuta oo kajeno.
2:32—Ho ‘ipiletsa lebitsong la Jehova’ ho bolela’ng? Ho ipiletsa lebitsong la Molimo ho bolela ho tseba lebitso leo, ho le hlompha ka ho tebileng le ho itšetleha ka mong’a lebitso leo le ho mo tšepa.—Baroma 10:13, 14.
3:14—‘Khohlo ea qeto’ ke eng? Ke sebaka sa tšoantšetso moo Molimo a lihang kahlolo ea hae teng. Mehleng ea Morena Josafate oa Juda, eo lebitso la hae le bolelang “Jehova ke Moahloli,” Molimo o ile a pholosa Juda lichabeng tse e potolohileng ka ho ferekanya mabotho a tsona. Ke ka lebaka leo sebaka seo se boetseng se bitsoang ‘khohlo ea Josafate.’ (Joele 3:2, 12) Mehleng ea rōna, e emela sebaka sa tšoantšetso seo ho sona lichaba li tla hatakeloa joaloka morara ka har’a sehatelo sa veine.—Tšenolo 19:15.
Seo re Ithutang Sona:
1:13, 14. Hore motho a pholohe o lokela ho baka e le kannete le ho lumela hore Jehova ke Molimo oa ’nete.
2:12, 13. Pako ea ’nete ke e tsoang botebong ba pelo. E akarelletsa ‘ho hahola lipelo tsa rōna,’ ho etsoang ka hare eseng ho ‘hahola liaparo tsa rōna’ ho etsoang ka ntle.
2:28-32. ‘Letsatsing le leholo le le tšosang la Jehova,’ ke feela “ea ipiletsang lebitsong la Jehova [ea] tla pholoha.” Re lokela ho ba motlotlo haholo ka hore ebe Jehova o tšollela moea oa hae holim’a nama ea mofuta o mong le o mong le hore o etsa hore ba baholo le ba banyenyane, ba batona le ba batšehali ba kopanele mosebetsing oa ho profeta, e leng ho bolela “lintho tse hlollang tsa Molimo”! (Liketso 2:11) Ha letsatsi la Jehova le ntse le atamela, na ha rea lokela ho atisa ‘liketso tse halalelang tsa boitšoaro le liketso tsa boinehelo ba bomolimo’?—2 Petrose 3:10-12.
3:4-8, 19. Joele o ile a profeta hore lichaba tse potolohileng Juda li ne li tla ahloloa ka lebaka la ho tšoara batho ba khethiloeng ba Molimo hampe. Mantsoe ao a ile a phethahala ha motse oa Tyre o hōle le leoatle o ne o ripitloa ke Morena Nebukadnezare oa Babylona. Hamorao, ha motse o sehlekehlekeng o ne o haptjoa ke Alexandere e Moholo, banna ba teng ba ntoa ba likete le batho ba hlaheletseng ka mahetla ba ile ba bolaoa ’me baahi ba teng ba 30 000 ba ile ba rekisoa hore e il’o ba makhoba. Bafilista ba ile ba hlaheloa ke ntho e tšoanang liatleng tsa Alexandere le bahlahlami ba hae. Lekholong la bone la lilemo B.C.E., Edomo e ne e le lesupi. (Malakia 1:3) Ho phethahala ha boprofeta bona ho matlafatsa tumelo ea rōna ho Jehova hore ke Mophethahatsi oa litšepiso tsa hae. Ho boetse ho bontša hore na Jehova o tla sebetsana joang le lichaba tse hlorisang barapeli ba hae kajeno.
3:16-21. “Ka sebele leholimo le lefatše li tla reketla,” ’me lichaba li tla utloa kahlolo e bohloko ea Jehova. “Empa Jehova e tla ba setšabelo ho batho ba hae,” a ba fe bophelo moo ho tla rena maemo a paradeise. Na ha rea lokela ho ikemisetsa ka matla ho lula haufi le eena ha e le moo letsatsi la hae la ho liha kahlolo lefatšeng le khopo le ntse le atamela?
“ITOKISETSE HO KOPANA LE MOLIMO OA HAO”
Amose o na le molaetsa o eang ho lichaba tse potolohileng Iseraele tseo e leng lira tsa eona le o eang ho Juda le ho Iseraele. Ka lebaka la ho etsetsa batho ba Molimo sehlōhō, Syria, Filistia, Tyre, Edomo le Moabe li tla timetsoa. Baahi ba Juda le bona ba tla timetsoa ka lebaka la ho “lahla ha bona molao oa Jehova.” (Amose 2:4) Ho thoe’ng ka ’muso oa Iseraele oa meloko e leshome? Libe tsa oona li akarelletsa ho tlatlapa mafutsana ka meharo, boitšoaro bo litšila le ho se hlomphe baprofeta ba Molimo. Amose o fana ka temoso ea hore Jehova o tla ‘ahlola litaba khahlanong le lialetare tsa Bethele’ ’me o tla “liha ntlo ea mariha ho phaella ntlong ea lehlabula.”—Amose 3:14, 15.
Ho sa tsotellehe likotlo tse sa tšoaneng tse seng li lihiloe, Baiseraele ba rapelang melimo ea litšoantšo ba ithatafalitse lihlooho. Amose o re ho bona: “Itokisetse ho kopana le Molimo oa hao.” (Amose 4:12) Ho Baiseraele, letsatsi la Jehova le tla bolela hore ba tla ‘isoa kholehong ka nģ’ane ho Damaseka,’ ke hore Assyria. (Amose 5:27) Amose o hanyetsoa ke moprista ea tsoang Bethele empa ha a tšohe. Jehova o bolella Amose: “Bofelo bo tlile ho batho ba ka ba Iseraele. Nke ke ka hlola ke ba lokolla molatong.” (Amose 8:2) Sheole kapa lithaba tse phahameng li ke ke tsa ba sireletsa likahlolong tsa Molimo. (Amose 9:2, 3) Leha ho le joalo, ho na le tšepiso ea hore ho tla ba le tsosoloso. Jehova o re: “Ke tla khutlisa baholehuoa ba batho ba ka ba Iseraele, ’me ba tla haha metse e entsoeng lesupi le ho lula ho eona, ’me ba leme lirapa tsa morara le ho noa veine ea tsona, ’me ba etse lirapa le ho ja litholoana tsa tsona.”—Amose 9:14.
Lipotso Tsa Mangolo Lia Arajoa:
4:1—Ke bo-mang ba tšoantšetsoang ke “likhomo tsa Bashane”? Sehlaba sa Bashane, e leng sebaka se ka bochabela ho Leoatle la Galilea se ne se tsebahala ka mehlape ea sona e koenneng ho akarelletsa le mehlape ea likhomo. Sena se ne se etsoa ke hore makhulo a sebaka seo a ne a nonne. Amose o ile a tšoantša basali ba Samaria ba ratang bophelo bo mabothobotho le likhomo tsa Bashane. E tlameha ebe basali bana ba ne ba qobella ‘beng ba bona,’ kapa banna ba bona, ho qhekella mafutsana e le hore ba tsebe ho ruisa basali ba bona.
4:6—Ho boleloa’ng ka poleloana “bohloeki ba meno”? Kaha e tsamaea ’moho le “ho hloka bohobe,” e ka ’na eaba poleloana ena e bua ka nako ea tlala eo ka eona meno a lulang a hloekile ka lebaka la ho hloka lijo.
5:5—Ke ka tsela efe Baiseraele ba neng ba sa lokela ho “batla Bethele”? Jeroboame I o ne a qalile borapeli ba namane Bethele. Ho tloha ka nako eo, motse oo o ne o fetohile setsi sa borapeli ba bohata. E tlameha ebe Gilgale le Beerseba le tsona e ne e le libaka tsa borapeli ba bokoenehi. E le hore ba pholohe tlokotsi e neng e profetiloe, Baiseraele ba ne ba lokela ho khaotsa ho nka maeto a borapeli ho ea libakeng tsena ’me ba qale ho batla Jehova.
7:1—“Joang bo kutiloeng ba morena” ke eng”? Ho ka etsahala hore ebe ke lekhetho leo morena a neng a le batla e le hore a tsebe ho hlokomela banna ba hae ba lipere le liphoofolo tsa hae. Lekhetho lena le ne le lefshoa “ha ho qala ho hlaha se jaloang hamorao.” Ka mor’a moo, batho ba ne ba ka kotula lijalo tsa bona. Leha ho le joalo, pele ba ka etsa joalo, sehlopha sa litsie se ile sa tla ’me sa fiela lijalo tsa bona hammoho le limela tse ling.
8:1, 2—“Baskete ea litholoana tsa lehlabula” e ne e tšoantšetsa eng? E ne e tšoantšetsa hore letsatsi la Jehova le haufi. Litholoana tsa lehlabula li kholoa ho ea qetellong ea nako ea kotulo, e leng ho elella qetellong ea selemo sa temo. Ha Jehova a ne a etsa hore Amose a bone “baskete ea litholoana tsa lehlabula,” sena se ne se bolela hore bofelo bo ne bo le haufi Iseraele. Ka lebaka leo, Jehova o ile a bolella Amose: “Bofelo bo tlile ho batho ba ka ba Iseraele. Nke ke ka hlola ke ba lokolla molatong.”
Seo re Ithutang Sona:
1:3, 6, 9, 11, 13; 2:1, 4, 6. Ke ka lebaka la ho halefela Iseraele, Juda le lichaba tse ling tse tšeletseng tse li potolohileng Jehova a reng: “Nke ke ka e khutlisa.” Ha ho na motho ea ka phemang likahlolo tsa Jehova.—Amose 9:2-5.
2:12. Ha rea lokela ho nyahamisa bo-pula-maliboho ba sebetsang ka thata, balebeli ba tsamaeang, baromuoa kapa litho tsa lelapa la Bethele ka ho ba khothalletsa hore ba tlohele tšebeletso ea bona ea nako e tletseng ba e’o phela bophelo boo ho thoeng ke bo tloaelehileng. Ho e-na le hoo, re lokela ho ba khothalletsa hore ba tsoele pele ka mosebetsi oo oa bona o motle.
3:8. Feela joalokaha motho a tšoha ha a utloa tau e puruma, Amose o ile a utloa a tlameha ho bolela ha a utloa Jehova a re: “Tsamaea, u profetele batho ba ka ba Iseraele.” (Amose 7:15) Ho tšaba Molimo ho lokela ho re susumelletsa ho ba baboleli ba chesehang ba molaetsa oa ’Muso.
3:13-15; 5:11. Ka thuso ea Jehova, Amose eo e neng e le molisa oa boemo bo tlaase o ile a tseba ho ‘pakela’ batho ba neng ba ruile ’me ba sa tsotelle. Ka tsela e tšoanang, Jehova a ka re hlomella hore re phatlalatse molaetsa oa ’Muso ho sa tsotellehe hore na tšimo eo re e sebetsang e thata hakae.
4:6-11; 5:4, 6, 14. Ho sa tsotellehe hore na Baiseraele ba ile ba hlōleha ka makhetlo a makae ho “khutlela” ho Jehova, ba ile ba khothalletsoa ho ‘batla Jehova, e le hore ba ’ne ba phele.’ Hafeela Jehova ka mamello a ntse a lumeletse tsamaiso ena ea lintho ho tsoela pele, re lokela ho khothalletsa batho ba leng ho eona ho tla ho Molimo.
5:18, 19. Ho ‘lakatsa letsatsi la Jehova’ empa motho a sa itokisetsa lona ke booatla. Motho ea etsang joalo o boemong bo tšoanang le ba motho ea balehang tau athe o tla khahlana le bere, ha a re o baleha bere ebe o longoa ke noha. Re lokela ho ‘lula re falimehile’ moeeng re be re lule re itokisitse.—Luka 21:36.
7:12-17. Re lokela ho ba sebete ha re phatlalatsa molaetsa oa Molimo.
9:7-10. Taba ea hore ebe Baiseraele ba sa tšepahaleng e ne e le litloholo tsa bapatriareka ba tšepahalang le tsa batho ba ileng ba pholosoa Egepeta bao e neng e le sechaba se khethiloeng sa Molimo, ha ea ka ea etsa hore ba amoheloe ke Molimo feela joalokaha a sa ka a amohela Bakushe. Hore motho a amoheloe ke Molimo ea sa eeng ka leeme ha hoa itšetleha ka hore na o tsoa lelokong lefe empa ho itšetlehile ka hore a ‘tšabe Molimo a be a sebetse ho loka.’—Liketso 10:34, 35.
Seo re Lokelang ho se Etsa
Letsatsi la ho liha kahlolo ea Molimo holim’a lefatše la Satane le haufi. Molimo o tšolletse moea oa hae holim’a barapeli ba hae, a ba hlomella hore ba tsebe ho lemosa batho ka ho tla ha letsatsi leo. Na ha rea lokela ho kopanela ka botlalo mosebetsing oa ho thusa batho ba bang hore ba tsebe Jehova ’me ba ‘ipiletse lebitsong la hae’?—Joele 2:31, 32.
Amose oa re khothatsa: “Hloeang se sebe, le rate se molemo, ’me le fe toka sebaka hekeng.” (Amose 5:15) Ha letsatsi la Jehova le ntse le atamela, ho bohlale ho atamela ho Molimo le ho ikarola lefatšeng le khopo hammoho le setsoalleng sa lona se litšila. E le hore re etse seo, ruri re ka fumana thuto e nakong haholo libukeng tsa Bibele tsa Joele le Amose!—Baheberu 4:12.
[Setšoantšo se leqepheng la 12]
Joele o ile a profeta: “Letsatsi la Jehova le haufi!”
[Setšoantšo se leqepheng la 15]
Joaloka Amose, re lokela ho ba sebete ha re phatlalatsa molaetsa oa Molimo