Kamoo ho Fetohela ha Kreste Ponahalong e Khanyang ho U Amang ka Teng
Banna ba bane ba ne ba sa tsoa hloella thabeng e telele. Ho ile ha etsahala ntho e ’ngoe e makatsang ha ba ntse ba le qhooeng ea thaba eo. Ha barutuoa ba bararo ba Jesu Kreste ba maketseng ba ntse ba shebelletse, o ile a fetoha ka pel’a mahlo a bona. Mamela ha mongoli oa Kosepele Mareka a tlaleha ketsahalo ena e susumetsang tšabo:
“JESU a nka Petrose, le Jakobo, le Johanne, a ea le bona ba ’notši holim’a thaba e telele. Eaba o fetoha pontšeng ho bona; liaparo tsa hae tsa fetoha, tsa benya, tsa e-ba tšoeu joale ka lehloa, kamoo ho seng mohlatsoi lefatšeng a ka tsebang ho soeufatsa hakalo. ’Me Elia le Moshe ba hlaha ho bona, ba buisana le Jesu. Eaba Petrose o bua, a re ho Jesu: Rabbi, ho molemo ha re ka lula mona; ha re etseng metlotloane e meraro: o mong e be oa hao, o mong e be oa Moshe, o mong e be oa Elia. Hobane o ne a sa tsebe seo a se bolelang, etsoe ba ne ba tšohile haholo. Eaba leru lea tla, la ba khurumetsa, ha ba ha tsoa lentsoe lerung, la re: Enoa ke Mora oa ka ea ratoang; mo utloeng. Ba phakisa ba qamaka, empa ba se ke ba hlola ba bona motho e mong ho bona ha e se Jesu a ’notši.”—Mareka 9:2-8.
Ak’u nahane! Sefahleho sa Jesu se ne se khanya joaloka letsatsi. (Mattheu 17:2) Liaparo tsa hae li ne li benya, “kamoo ho seng mohlatsoi lefatšeng a ka tsebang ho soeufatsa hakalo.” Ho ile ha utloahala molumo oa lentsoe le matla la Molimo ka booona ha o etsa phatlalatso ka Mora oa oona. E bile ketsahalo e hlollang hakaakang!
Mona lentsoe la Segerike le fetoletsoeng e le “fetoha” le bolela “ho fetohela boemong bo bong.” Hape le hlaha ho Ba-Roma 12:2, moo Bakreste ba eletsoang hore ba “fetohe” ka ho fetola mokhoa oa bona oa ho nahana.—An Expository Dictionary of New Testament Words, ea W. E. Vine, Moqolo IV, leqephe 148.
E, ho ile ha etsahala ketsahalo e hlollang ha Jesu a ne a fetohela ponahalong e khanyang nakoana ka mor’a mokete oa Paseka ea 32 C.E. Ke eng se ileng sa lebisa mohlolong ona? Na o na le morero o khethehileng? Ke hobane’ng ha Moshe le Elia ba ile ba hlahella? Ho fetohela ha Kreste ponahalong e khanyang ho u ama joang?
Liketsahalo tse Etsahetseng Pele
Pele Jesu le barutuoa ba hae ba nyolohela thabeng, ba ne ba le ka har’a motse oa Cesarea oa Filippi. Kaha motse ona o ne o le lik’hilomithara tse 25 ka boroa-bophirimela ho Thaba ea Hermone, mohlomong ho fetohela ponahalong e khanyang ho etsahetse ho e ’ngoe ea liqhooa tsa eona.
Ha ba le tseleng e eang “thabeng e telele,” Jesu o ile a botsa barutuoa ba hae: “Batho ba re ke mang na?” Ba ile ba arabela: “Johanne Mokolobetsi; ba bang ba re, u Elia; ba bang ba re, u e mong oa baprofeta.” Eaba Kreste oa ba botsa: “Hleka lōna le re ke mang?” Petrose o ile a arabela: “U Kreste.” Ka eona nako eo, Jesu o ile a “ba laea hore ba se ke ba ’molela ho motho le a mong. Eaba Jesu o qala ho ba ruta hore e ka khona Mor’a motho a utloisoe bohloko bo boholo, a lahloe ke baholo, le ke baprista ba baholo, le bangoli, a bolaoe, a ntoo tsoha ka tsatsi la boraro.”—Mareka 8:27-31.
Jesu o ile a tsoela pele ho etsa tšepiso ena: “Ba bang ba teng ho ba emeng mona, ba ke keng ba utloa ho shoa, ba e-so ho bone ’muso oa Molimo o e-tla ka matla.” (Mareka 9:1; Mattheu 16:28) Tšepiso ena e ile ea phethahatsoa “ka mora’ matsatsi a tšeletseng,” ha Jesu a ne a rapela ’me a fetohela ponahalong e khanyang ka pel’a Petrose, Jakobo, le Johanne. Luka o re sena se etsahetse ka mor’a “matsatsi a batlang ho roba meno e le ’meli,” hobane, kamoo ho bonahalang ka teng, o ne a akarelletsa letsatsi la tšepiso le la phethahatso ea eona.—Mattheu 17:1, 2; Mareka 9:2; Luka 9:28.
Hase Toro Kapa Ketsahalo eo Eseng ea Sebele
Ho fetohela ha Jesu ponahalong e khanyang e ne e se toro. Baapostola ba bararo ba ne ba ke ke ba lora ntho e tšoanang, ’me Jesu o itse ke “pono.” Seo hase bolele hore e ne e le ketsahalo eo eseng ea sebele, hobane lentsoe la Segerike le sebelisitsoeng ho Mattheu 17:9 kae-kae le fetoletsoe e le ‘ho bona ka mahlo.’ (Liketso 7:31, NW) Kahoo bashebelli ba ne ba falimehile ka ho felletseng, ’me ba ile ba bona ka mahlo se etsahalang ba ba ba se utloa ka litsebe.—Luka 9:32.
A falimehile empa a sa tsebe seo a ka se buang, Petrose o ile a fana ka tlhahiso ea hore ho hahoe litente tse tharo—tente ka ’ngoe bakeng sa Jesu, Moshe, le Elia. (Luka 9:33) Leru le ileng la ba khurumetsa ha Petrose a bua, ka ho hlakileng le ne le bontša boteng ba Molimo thabeng eo, joaloka tenteng ea pokano ea Iseraele lefeelleng. (Exoda 40:34-38; Luka 9:34) ’Me ruri baapostola ba ne ba sa robala ha “Molimo, Ntat’ae” a phatlalatsa: “Ke enoa Mor’a ka ea ratoang, mo utloeng.”—2 Petrose 1:17, 18; Luka 9:35.
Lebaka Leo Moshe a Ileng a Bonoa ka Lona
Ha Jesu a fetohela ponahalong e khanyang, Moshe o ne a sa “tsebe letho leha le le leng,” hobane o ile a shoa makholo a lilemo pejana. (Moeklesia 9:5, 10) Joaloka Davida, o ne a e-s’o ka a tsosoa, kahoo eena ka seqo o ne a le sieo. (Liketso 2:29-31) Empa ke hobane’ng ha Moshe a ile a bonoa a na le Kreste ponong ena?
Molimo o ne o ile oa bolella Moshe: “Ke tla ba hlahisetsa moprofeta ea tsoang har’a banab’abo bona, ea joale ka uena; ke tla bea mantsoe a ka molomong oa hae, ’me o tla ba bolella tsohle tsee ke tla mo laela tsona.” (Deuteronoma 18:18) Petrose o ile a sebelisa boprofeta bona ho Jesu Kreste ka ho khetheha. (Liketso 3:20-23) Ntle ho Jesu, Moshe ke moprofeta e moholo ka ho fetisisa eo Molimo o ileng oa mo romela ho sechaba sa Iseraele.
Ho na le ho tšoana ho itseng pakeng tsa Moshe le Moshe e Moholoanyane, Jesu Kreste. Ka mohlala, ha e sa le masea, bophelo ba bona ka bobeli bo ile ba behoa kotsing ke babusi ba hatellang, empa Molimo o ile oa ba sireletsa. (Exoda 1:20–2:10; Mattheu 2:7-23) Banna bana ka bobeli ba ile ba qeta matsatsi a 40 ba itima lijo qalong ea tšebeletso ea bona joaloka bahlanka ba khethehileng ba Jehova. (Exoda 24:18; 34:28; Deuteronoma 9:18, 25; Mattheu 4:1, 2) ’Me Moshe le Jesu ba ile ba etsa mehlolo ka matla a Molimo.—Exoda 14:21-31; 16:11-36; Pesaleme ea 78:12-54; Mareka 4:41; Luka 7:18-23; Johanne 14:11.
Molimo o ile oa sebelisa Moshe ho lokolla Baiseraele botlamuoeng Egepeta, joalokaha Jesu le eena a tlisa tokoloho ea moea. (Exoda 12:37–14:31; Johanne 8:31, 32) Moshe o ile a ba le tokelo ea ho buella selekane sa Molao mahareng a Molimo le Baiseraele, athe Jesu eena ke ’Muelli oa selekane se secha. (Exoda 19:3-9; 34:3-7; Jeremia 31:31-34; Luka 22:20; Ba-Heberu 8:3-6; 9:15) Jehova o ile a boela a sebelisa Moshe ho tlotlisa lebitso la Hae ka pel’a Baiseraele, Baegepeta, le ba bang, hantle joalokaha Jesu Kreste a tlotlisitse lebitso la Jehova le halalelang. (Exoda 9:13-17; 1 Samuele 6:6; Johanne 12:28-30; 17:5, 6, 25, 26) Ka ho etsa hore Moshe a bonahale ha Jesu a fetohela ponahalong e khanyang, Molimo o ile oa bontša hore Kreste o ne a tla sebeletsa likarolong tsena hamolemo haholoanyane.
Lebaka Leo Elia a Ileng a Bonahala ka Lona
Le hoja moprofeta ea shoeleng Elia a ne a e-s’o ka a tsosoa, ho ne ho loketse hore a bonahale ponong ea ho fetohela ha Jesu ponahalong e khanyang. Elia o ile a etsa mosebetsi o moholo oa ho tsosolosa borapeli bo hloekileng le ho halaletsa lebitso la Jehova har’a Baiseraele. Jesu Kreste o ile a etsa se tšoanang ha a sa le lefatšeng ’me o tla etsa ho fetang hoo mabapi le ho tsosolosa bolumeli bo hloekileng le ho tlotlisa Ntate oa hae oa leholimo ka ’Muso oa Bomessia.
Moprofeta Malakia o bontšitse hore mosebetsi oa Elia o ne o tšoantšetsa mosebetsi oa nako e tlang. Molimo o ile oa sebelisa Malakia ’me oa re: “Bonang, ke ea le romela moprofeta Elia, ho e-so ho tle letsatsi la Jehova, le leholo, le tšabehang. O tla busetsa lipelo tsa bo-ntate ho bara ba bona, le pelo tsa bara ho bo-ntat’a bona, hore ke se tšohe ke e-tla, ’me ka otla lefatše ka ho le timeletsa.”—Malakia 4:5, 6.
Boprofeta bona bo ile ba phethahatsoa hanyenyane kamanong le mosebetsi oa Johanne Mokolobetsi. Jesu o ile a totobatsa sena ka mor’a ho fetohela ha hae ponahalong e khanyang, ha barutuoa ba hae ba ne ba botsa lebaka leo ka lona bangoli ba bolelang hore Elia o tlameha ho tla pele—pele Messia a hlaha. Jesu o itse: “Ka ’nete Elia o tšoanetse ho tla, a busetse tsohle tokeng. Empa ke re ho lōna: Elia o se a tlile, ’me ha ba ka ba mo tseba; ba mpa ba mo entse hohle hoo ba ho ratileng; Mor’a motho le eena o tla utloisoa bohloko joalo ke bona.” Tlaleho ea phaella: “Joale, barutuoa ba utloisisa hobane o ba lekanyetsa Johanne Mokolobetsi.”—Mattheu 17:10-13.
Johanne o ile a etsa mosebetsi o tšoanang le oa Elia ha a ne a kolobetsa Bajode ba baketseng libe tsa bona tse khahlanong le selekane sa Molao. Habohlokoahali, Johanne o ile a etella Messia pele ’me o ile a tsebahatsa Jesu Kreste. (Mattheu 11:11-15; Luka 1:11-17; Johanne 1:29) Empa ke hobane’ng ha mosebetsi oa Johanne e ne e mpa e le phethahatso e nyenyane ea boprofeta ba Malakia?
Ponong ena, Elia o ile a bonoa a bua le Jesu. Sena se etsahetse ka mor’a lefu la Johanne Mokolobetsi, kahoo se bontša hore mosebetsi oa Elia o ne o tla etsoa nakong e tlang. Ho feta moo, boprofeta bo bontšitse hore mosebetsi ona o ne o tla etsoa pele ho “letsatsi la Jehova, le leholo, le tšabehang.” Ketsahalo eo e atamelang ka potlako e akarelletsa “ntoa ea letsatsi le leholo la Molimo o matla ’ohle” Harmagedone kapa Armageddone. (Tšenolo 16:14-16) Sena se ne se bolela hore ho hlongoa ha ’Muso oa Molimo oa leholimo ka nako e tlang ho ne ho tla etelloa pele ke mosebetsi o tšoanang le mesebetsi ea Elia le mohlahlami oa hae, Elisha. ’Me ka lilemo tse fetang lekholo, Lipaki tsa Jehova tsa kajeno li ’nile tsa etsa mosebetsi o akarelletsang ho tsosolosa borapeli bo hloekileng le ho phahamisa lebitso la Molimo.—Pesaleme ea 145:9-13; Mattheu 24:14.
Morero oa Hona
E tlameha ebe ho fetohela ha Jesu ponahalong e khanyang ho ile ha mo matlafatsa bakeng sa mahlomola le lefu tseo a neng a tla feta ho tsona. E tlameha ebe tumelo ea Jesu e ile ea matlafatsoa ke ha a utloa Ntate oa hae oa leholimo a ’molela hore ke Mora oa Hae ea amohetsoeng. Empa ho fetohela ha hae ponahalong e khanyang ho ile ha etsetsa ba bang eng?
Ho fetohela ha Jesu ponahalong e khanyang ho ile ha boela ha matlafatsa tumelo ea ba shebelletseng. Ho ile ha hatisa ka likelellong tsa bona hore Jesu Kreste ke Mora oa Molimo. Ka sebele, kaha ’Muelli e Moholo oa Jehova, Lentsoe, o ne a le har’a bona ka nako eo, ba ile ba utloa lentsoe la Molimo ha le phatlalatsa: “Enoa ke Mora oa ka ea ratoang, eo ke khahlisoang ke eena.” Le hoja Jehova a ne a ile a fana ka bopaki bo tšoanang ha Jesu a kolobetsoa, nakong ea ho fetohela ha hae ponahalong e khanyang Molimo o ile oa hatisa hore barutuoa ba lokela ho mamela Mora oa Oona.—Mattheu 3:13-17; 17:5; Johanne 1:1-3, 14.
Ho fetohela ha Jesu ponahalong e khanyang ho ile ha matlafatsa tumelo ka tsela e ’ngoe. Ponong, Jesu, “Moshe,” le “Elia” ba ne ba bua ka “lefu [“leeto,” NW] la hae leo a tla le phetha Jerusalema.” (Luka 9:31) Lentsoe “leeto” le fetoletsoe ho tsoa lentsoeng la mofuta o mong la Segerike eʹxo·dos. Ka ho hlakileng, ho falla hona, kapa leeto, ho ne ho akarelletsa lefu la Jesu le ho tsosetsoa ha hae bophelong ba moea ke Molimo. (1 Petrose 3:18) Kahoo ho fetohela ha Kreste ponahalong e khanyang ho ile ha matlafatsa tumelo tsohong ea hae. Ho ile ha matlafatsa tumelo ka ho khethehileng ka ho fana ka bopaki bo kholisang ba hore Jesu e ne e tla ba Morena oa ’Muso oa Molimo oa Bomessia. Ho feta moo, pono e ile ea bontša hore ’Muso e ne e tla ba o khanyang.
Ho fetohela ha Jesu ponahalong e khanyang ho ile ha boela ha matlafatsa tumelo boprofeteng ba Mangolo. Lilemo tse ka bang 32 hamorao (hoo e ka bang ka 64 C.E.), Petrose o ne a ntse a hopola phihlelo ena, ’me o ile a ngola: “Hobane ha se ka ho ea ka litšōmo tse entsoeng ka mano re le tsebisitseng matla le ho tla ha Jesu Kreste, Morena oa rōna; empa e le kahobane re iponetse boholo ba hae ka mahlo a rōna. Hobane enere ha a fuoa hlompho le tlotliso ke Molimo, Ntat’ae, mohla lentsoe le mo tlelang, le e-tsoa khanyeng e phahameng le re: Enoa ke Mora oa ka ea ratoang, eo ke khahlisoang ke eena; le rōna re ne re le utloe lentsoe leo, ha le theoha leholimong, re ntse re na le eena thabeng e halalelang. Hape, re na le litaba tsa boprofeta, tse tiisitsoeng ka ho fetisisa, ’me le etsa hantle ha le li ela hloko, joale ka lebone le bonesitseng nģalong e lefifi, ho fihlela meso e ba e hlaha, ’me naleli ea hosasa e chabela lipelong tsa lōna.”—2 Petrose 1:16-19.
Seo ho se Bolelang ho Uena
E, Petrose o ile a talima ho fetohela ha Jesu ponahalong e khanyang e le tiiso e matla ea lentsoe la Molimo la boprofeta. Mohlomong moapostola Johanne o ne a lebisitse ponong ena ha a ne a re: “Lentsoe le ne le etsoe nama, ’me la aha har’a rōna le tletse mohau le ’nete, ’me re bohile khanya ea lona, e kang khanya ea Mora a ’notši ea tsoang ho Ntate.” (Johanne 1:14) Ka ho tšoanang, ho fetohela ha Jesu ponahalong e khanyang ho ka haha tumelo ea hao lentsoeng la Jehova la boprofeta.
Ho fetohela ha Jesu ponahalong e khanyang le liketsahalo tse amanang le hona ho ka matlafatsa tumelo ea hao ea hore Jesu Kreste ke Mora oa Molimo le hore ke Messia ea tšepisitsoeng. Ho ka matlafatsa tumelo ea hao ho tsosetsoeng ha Jesu bophelong ba moea leholimong. Pono ena e makatsang e boetse e lokela ho eketsa tumelo ea hao ’musong oa Molimo hobane ho fetohela ha Jesu ponahalong e khanyang e ne e le ponelo-pele ea khanya ea Kreste le matla a ’Muso.
Ke ho matlafatsang tumelo ka ho khethehileng ho tseba hore ho fetohela ha Kreste ponahalong e khanyang ho ne ho supa mehleng ea rōna, nakong eo boteng ba Jesu e leng ntho ea sebele. (Mattheu 24:3-14) Ho tloha ka 1914, o ’nile a busa joaloka Morena ea khethiloeng ke Molimo maholimong. Bobusi le matla a hae tseo a li filoeng ke Molimo haufinyane li tla sebelisoa khahlanong le lira tsohle tsa puso ea Molimo, li bule tsela bakeng sa lefatše le lecha. (2 Petrose 3:13) U ka thabela mahlohonolo a lona a sa feleng haeba u bontša tumelo linthong tse hlollang tse neng li tšoantšetsoa ke ho fetohela ha Jesu Kreste ponahalong e khanyang.