Khoebo ea Hao e Tla U Hloka Eng?

MOSALI oa mopresidente oa naha ea Amerika Boroa o ile a qosetsoa ho kenya liranta tse likete tse makholo-kholo ka litumellano lik’hamphaning tsa bomene-mene tse neng li thehiloe ke litho tsa lelapa la hae. Rakhoebo ea lilemo li 38 oa India ea neng a rekisa liabo tsa khoebo o ile a tšoaroa ’me a tlosoa foleteng ea hae e theko e boima a ba a amohuoa likoloi tsa hae tse 29 ka lebaka la ho belaelloa ka ho ameha ketsong e tlotlollang ea ho boloka liranta tse limilione tse likete li 5,8 bankeng le ’marakeng oa matsete. Philippines, baahi ba likete-kete ba sehleke-hleke se seng ba iphelisa ka ho etsa lithunya tse nyenyane tseo eseng tsa molao. E le hore ba ’ne ba tsoele pele ka khoebo ena e fanang ka chelete e ngata, ho tlalehoa hore ka tloaelo ba neha bahlanka ba ’muso tjotjo hore ba se ba sitise.

E, ho se tšepahale le bomene-mene khoebong li atile ho pholletsa lefatše. ’Me hangata ho baketse batho ba amehang hore ba senyeheloe ke maemo le botumo, hammoho le chelete.

Ho thoe’ng ka uena? Na u khoebong? Kapa na u ntse u nahana ka ho qalisa khoebo? E tla u hloka eng? Ka ho ke keng ha qojoa, ho ba khoebong ho hloka ntho e itseng. Hase hakaalo hore sena se sebe. Leha ho le joalo, ke bohlale ho itekanya mesikaro pele motho a iteta sefuba ho qalisa khoebo kapa a etsa qeto mabapi le e seng e ntse e thehiloe. (Luka 14:28) Lebokose le leqepheng la 31 le bontša litšenyehelo tse ling tseo u tlang ho tlameha ho li nahanela.

Ka ho hlakileng, ho ba khoebong ha ho bonolo. Ho Mokreste, ho na le boikarabelo ba moea le ba boitšoaro bo lokelang ho nahaneloa. Na u ka finyella se hlokoang khoebong ua ba ua lula u tsitsitse moeeng? Na lintho tse ling tse hlokoang khoebong li ka ’nģane ho seo u ka se amohelang boitšoarong? Ke melao-motheo efe e meng e tlang ho u thusa ho rera hore na ke lintho life tse hlokoang khoebong tse amohelehang le tse sa amoheleheng?

Boloka Chelete Sebakeng sa Eona

Chelete ea hlokahala bakeng sa ho tsamaisa khoebo, ’me ho tšeptjoa hore khoebo e tla tlisa chelete e lekaneng bakeng sa ho hlokomela lelapa la motho. Leha ho le joalo, lipakane tse etsoang mabapi le chelete li ka khelosoa habonolo. Meharo e ka ’na ea e-ba tšobotsi e hlahellang. Ho batho ba bangata, ntho e ’ngoe le e ’ngoe e ka emella ka thōko ha ho tluoa cheleteng. Leha ho le joalo, mongoli e mong oa buka ea Bibele ea Liproverbia, Agure, o hlalositse pono e leka-lekaneng ha a ne a re: “U se ke ua mpha bofuma, leha e le maruo; mphepe ka bohobe bo ntekanang.” (Liproverbia 30:8) O ile a hlokomela bohlokoa ba ho khotsofalla tekanyo e lekaneng ea lijo—o ne a sa batle ho “fumana letlotlo le oeleng makhoabane,” joalokaha ba bang ba rialo khoebong.

Leha ho le joalo, meharo, e ka etsa hore motho a lebale molao-motheo ona ha ho hlaha se bitsoang hore ke monyetla o babatsehang oa khoebo. Mosebeletsi ea tsamaeang oa Lipaki tsa Jehova naheng e hōlang moruong o ile a tlaleha ketsahalo e joalo. K’hamphani e ’ngoe e neng e hloka chelete ea matsete e ile ea fana ka maikutlo a hore ba neng ba tla tsetela ho eona kapele-pele ba ne ba tla atisa chelete ea bona habeli, mohlomong ka likhoeli tse seng kae feela. Monyetla ona oa ho etsa chelete e ngata habonolo ka boiteko bo fokolang o ile oa etsa hore ba bangata ba tsetele. Mosebeletsi ea tsamaeang o re: “Ba bang ba ne ba potlakela ho kenella. Ba ne ba sa botse lipotso tse lekaneng, ’me ba ile ba alima chelete bakeng sa [ho tsetela].”

Ka ho fapaneng batho ba babeli ba ile ba ea ho ea batlisisa ofisi ea k’hamphani ena pele ba ka tsetela. Kōpo ea bona ea ho bona mehaho ea tšebetso e ile ea hanoa. Sena se ile sa etsa hore ba belaelle botumo bo botle ba k’hamphani eo. Ho ile ha ipaka e le tšireletso ho bona, hobane pele libeke tse seng kae li fela, morero o totobetseng oa bomene-mene o ile oa pepesoa, ’me batho ba ile ba tšoaroa. Nahana feela hore na sena se ile sa hloka eng ho ba neng ba sa batlisisa esale pele. Ha baa ka ba lahleheloa ke chelete feela empa mohlomong esita le ke metsoalle ea bona e neng e ba alimile chelete empa joale e se e ke ke ea lefuoa ha morero oo oa bolotsana o putlama. Litabeng tsa lichelete, ke bohlale hakaakang ho sebelisa molao-motheo oa Liproverbia 22:3: “Motho ea pelo-keletsi o bonela kotsi pele, ’me oa itšireletsa; empa ea leebelo eena o ea pele, ’me o oela tsietsing”!

Khomarela Tumellanong ea Hao

Ho thoe’ng haeba khoebo e sa etse phaello eo u neng u e lebeletse? Pesaleme ea 15:4 e babatsa motho ea khomarelang litumellanong tsa hae esita le haeba ho etsa joalo ho se molemong oa hae: “Leha a hlapantse, a ke ke a koeneha, leha e ka ba tšenyehelo ho eena.” Ho bonolo hore motho a khomarele tumellano ea hae ha lintho li tsamaea hantle. Empa e ba teko ea botšepehi ho motho haeba ho se molemong oa hae oa lichelete.

Hopola mohlala oa Bibele oa mehleng ea Joshua. Ba-Gibeone ba ile ba rera litaba ka bohlale e le hore marena a Iseraele a ka etsa selekane le bona ’me a se ke a ba timetsa. Ha e le hantle, e ne e le karolo ea sechaba se neng se talingoa e le tšokelo ho Iseraele. Ha leqheka leo le sibolloa, “bana ba Iseraele ha ba ka ba ba bolaea, kahobane lihlooho tsa phutheho li ne li ba hlapanyelitse ka Jehova.” (Joshua 9:18) Esita le hoja sehlopha sena se ne se e-tsoa naheng ea ba lireng, marena a ile a ikutloa e le habohlokoa hore ba boloke tumellano ea bona. ’Me liketsahalo tse latelang li bontša hore sena se ile sa thabisa Jehova.—Joshua 10:6-11.

Na le uena ka ho tšoanang u tla khomarela litumellanong le likonterakeng tsa hao tsa khoebo esita le haeba lintho li sa tsamaee kamoo u neng u lebeletse kateng?a Ho etsa joalo ho tla u etsa hore u tšoane le Jehova haholoanyane, eo kamehla a khomarelang lentsoe la hae.—Esaia 55:11.

Tšepahala

Lefatšeng la kajeno la khoebo, botšepehi bo tšoana le ntho e kotsing ea ho fela, haeba hase ntho e felileng. Ba bang ba likhoebong tse tšoanang le ea hao ba ka ’na ba sebelisa ho se tšepahale bakeng sa ho eketsa phaello ea bona. Ba ka ’na ba se tšepahale tabeng ea ho phatlalatsa. Ba ka ’na ba utsoa lebitso la k’hamphani e ’ngoe ’me ba le maneha sehlahisoeng sa bona. Kapa ba ka ’na ba hlahisa sehlahisoa sa boleng bo tlaase e le sa boleng bo phahameng. Tsena tsohle ke libōpeho tsa ho se tšepahale. Ba li etsang ba tšoana le “ba babe” bao, ho ea ka Asafe, ba ‘totisitseng matlotlo a bona,’ ka ho totobetseng ka tsela e bolotsana.—Pesaleme ea 73:12.

Na uena, joaloka Mokreste, u tla sebelisa mekhoa e khahlanong le molao? Kapa ho e-na le hoo, na u tla tataisoa ke melao-motheo ea Bibele, e kang: “Ha rea ka ra etsa motho hampe; ha rea ka ra senyetsa motho”; “re lahlile lintho tse patoang tse lihlong; ’me ha re tsamaee ka mano”; “ponto tsa ho lekanya tse peli tse fapaneng ke manyala ho Jehova, le sekala sa thetso ha se setle”? (2 Ba-Korinthe 4:2; 7:2; Liproverbia 20:23) Hopola hore moqapi oa ho se tšepahale ke Satane Diabolose, “ntate oa ea leshano.”—Johanne 8:44.

Ba bang ba ka ’na ba hanyetsa ’me ba re: ‘Ho thata ho ba khoebong haeba motho a sa sebelise mekhoa e bolotsana joalokaha ba bang ba etsa.’ Mona ke moo Mokreste a ka bontšang tumelo ea hae ho Jehova. Botšepehi bo behoa tekong ha bo hloka ntho e itseng. Ho bolela hore motho a ke ke a phela ka ntle le ho se tšepahale ho tšoana le ho re Molimo ha a tsotelle ba mo ratang. Motho ea nang le tumelo ea ’nete ho Jehova oa tseba hore Molimo a ka hlokomela bahlanka ba hae naheng leha e le efe le boemong leha e le bofe. (Ba-Heberu 13:5) Ke ’nete hore motho a ka ’na a tlameha ho khotsofalla chelete e nyenyane ho feta eo ba sa tšepahaleng ba ka ’nang ba e-ba le eona, empa na ena hase moputso o tšoanetseng ho lefshoa bakeng sa ho ba le tlhohonolofatso ea Molimo?

Hopola, ho se tšepahale ho tšoana le boomerang, eo e reng ha e betsoa, e khutlelang ho motho ea e betsang. Haeba ho fumaneha hore mohoebi ha a tšepahale, hangata bareki le ba mo rekisetsang thepa ba tla mo furalla. A ka ’na a ba qhekella hanngoe, empa lekhetlo leo e ka ’na ea e-ba la ho qetela. Ka lehlakoreng le leng, ka tloaelo rakhoebo ea tšepahalang o hlomphuoa ke ba bang. Hlokomela hore u se ke ua tsometsoa ke monahano oa bohata oa hore, ‘E mong le e mong oa ho etsa, kahoo ho lokile.’ Molao-motheo oa Bibele ke hore, “U se ke ua latela bongata ho ea etsa tse mpe.”—Exoda 23:2.

Nka hore molekane oa hao oa nako e telele khoebong hase Mokreste-’moho le uena ’me hase kamehla a khomarelang melao-motheo ea Bibele. Na e ne e tla ba ho loketseng ho sebelisa see e le boikemelo ba ho qoba boikarabelo ba hao ka bouena ha ho etsoa ntho e ’ngoe e sa lumallaneng le Mangolo? Hopola mehlala e kang Adama le Saule. Ho e-na le ho qoba sebe, ba ile ba inehela khatellong ea ba bang eaba joale ba beha molato ho metsoalle ea bona. Ba ile ba lefa ka moputso o phahameng hakaakang!—Genese 3:12, 17-19; 1 Samuele 15:20-26.

Sebetsana le Balumeli-’moho ka ho Loketseng

Na ho na le litšenyehelo tse lokelang ho nahaneloa ha ho kenoa tšebelisanong ea khoebo le morapeli oa Jehova ’moho le uena? Ha moprofeta Jeremia a ne a reka tšimo motseng oa habo oa Anathothe ho motsoal’ae, ha aa ka a mo fa chelete feela ntle ho tumellano e ngotsoeng. Ho e-na le hoo, o itse: “Ka ngola lengolo la theko, ka le tiisa, ka nka lipaki, ka lekanya silefera sekaleng.” (Jeremia 32:10) Ho etsa litumellano tse ngotsoeng joalo ho ka thibela ho se utloisisane ho ka hlahang hamorao haeba maemo a fetoha.

Empa ho thoe’ng haeba ho bonahala hore moena oa Mokreste o u sebelitse hampe khoebong? Na u lokela ho mo isa lekhotleng? Bibele e hlakile haholo tabeng ena. Pauluse o ile a botsa: ‘Ha motho ho lōna, a e-na le taba ea tseko le e mong, ha a tšabe ke’ng ho ea ahloleloa ke bakhopo, e seng ke bahalaleli?’ Ho thoe’ng haeba bothata bo sa rarolloe ka mokhoa o khotsofatsang hang-hang? Pauluse o ile a phaella: “Athe e se e le molato ruri ho lōna, ha le e-na le litseko. Na ha le ikhethele ke’ng ho etsoa hampe? Na ha le ikhethele ke’ng ho senyeheloa?” Nahana feela hore na ho ne ho tla tlisa botumo bo bobe hakaakang mokhatlong o hlophisitsoeng oa Bokreste haeba batho ba kantle ba ne ba ka utloela ka Bakreste ba ’nete ba rarollang liqabang tsa bona lekhotleng! Na ho ka etsahala hore ebe liketsahalong tse joalo lerato la chelete le matla haholoanyane ho feta lerato ho moena? Kapa na ho ka etsahala hore ebe ho hlompheha ha motho ho silafalitsoe ’me ntho e ka pele-pele kelellong ke ho iphetetsa? Keletso ea Pauluse e bontša hore maemong a joalo ho ne ho ka ba molemo ho lahleheloa ho e-na le ho ea lekhotleng.—1 Ba-Korinthe 6:1, 7; Ba-Roma 12:17-21.

Ho hlakile hore ho na le tsela ea Mangolo ea ho sebetsana le liqabang tse joalo ka hare ho phutheho. (Mattheu 5:37; 18:15-17) Ha ho thusoa baena ba amehang hore ba latele mehato e khothaletsoang, balebeli ba Bakreste ba ka ’na ba fana ka keletso e itseng e sebetsang bakeng sa bohle ba amehang. Nakong ea lipuisano tse joalo, ho ka ’na ha bonahala ho le bonolo ho lumellana le melao-motheo ea Bibele, empa ka mora’ moo na ka sebele u tla bontša hore u ne u mametse ka hore u sebelise keletso e fanoeng? Lerato ho Molimo le ho Bakreste-’moho le rōna le tla re susumetsa hore re etse joalo.

Ntle ho pelaelo, ho ba khoebong ho tla u hloka ntho e itseng. Re tšepa hore moputso oo u o lefang e tla ba o utloahalang. Ha u talimane le liqeto kapa boemo leha e le bofe bo belaetsang, hopola hore ho na le lintho tse ngata bophelong tseo e leng tsa bohlokoa ho feta chelete. Ka ho boloka chelete sebakeng sa eona, ho khomarela litšepisong tsa hao, ho ba ea tšepahalang, le ho sebetsana le metsoalle khoebong ka tsela ea Bokreste, re ka tiisa hore khoebo ha e hloke nako e eketsehileng le chelete ho feta kamoo ho hlokahalang, ’me ka nako e tšoanang re ka boloka botsoalle, letsoalo le letle, le kamano e ntle le Jehova.

[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]

[Lebokose le leqepheng la 31]

Lintho Tseo Khoebo ea Hao e ka ’Nang ea U Hloka Tsona

Nako: Hoo e batlang e le kamehla, ho itšebetsa ho nka nako e ngata ho feta ho sebetsa u le mohiruoa k’hamphaning. Na see se tla kena-kenana le kemiso ea hao, se u siele nako e nyenyane bakeng sa mesebetsi ea bohlokoa ea moea? Ha re sheba lehlakore le leng le molemo, na u tla khona ho lokisa litaba tsa hao hantle hore u qete nako e eketsehileng u etsa thato ea Molimo? Haeba ho joalo, ho lokile. Empa hlokomela! Sena hase bonolo.

Chelete: Ho hlokahala chelete ho etsa chelete. Ho hlokahala matsete afe bakeng sa khoebo ea hao? Na u se u ntse u e-na le chelete? Kapa na u tla tlameha hore u alime? Na u ka khona hore u lahleheloe ke e ’ngoe? Kapa na chelete e hlokahalang e tla ba ngata ho feta eo u ka e khonang haeba lintho li sa tsamaee kamoo ho neng ho lebeletsoe kateng?

Metsoalle: Ka lebaka la mathata a hlahang mosebetsing oa letsatsi le letsatsi, batho ba bangata ba itsamaisetsang likhoebo ba lahlehetsoe ke metsoalle ea bona. Le hoja ho e-na le monyetla oa ho etsa metsoalle, ho boetse ho na le monyetla o moholo oa likamano tse senyehileng. Ho thoe’ng haeba metsoalle ee e le baena ba rōna ba Bakreste?

Letsoalo le Letle: Mokhoa o akaretsang oa ho sebetsa khoebong lefatšeng la kajeno ke oa ho re “Lekanyane ho phela le liretse” kapa “Na ea jesa?” Karolo e fetang 70 lekholong ea liithuti tsa Europe patlisisong e ile ea tiisa hore melao le litekanyetso tsa batho li na le sebaka se fokolang kapa ha li na sona bophelong ba khoebo. Hase ho makatsang ha bomene-mene, ho se tšepahale, le mekhoa e belaetsang ea khoebo li tloaelehile hakana. Na u tla oela tekong ea hore u etse se etsoang ke ba bang?

Kamano ea Hao le Jehova: Ketso leha e le efe khoebong e khahlanong le melao le melao-motheo ea Molimo, esita le hoja e tloaelehile litabeng tsa khoebo, e ka senya kamano ea motho le Moetsi oa hae. Sena se ka etsa hore motho a lahleheloe ke tebello ea hae ea bophelo bo sa feleng. Ho sa tsotellehe hore na melemo ea lintho tse bonahalang ke efe, na ka ho totobetseng see e ne e ke ke ea e-ba moputso o phahameng haholo hore Mokreste ea tšepahalang a o lefe?

[Litšoantšo tse leqepheng la 31]

Ke eng se tla thusa ho thibela ho se utloisisane hamorao? Tumellano ea molomo feela kapa tumellano e ngotsoeng?