U Ntse U Titima Joang Peisong ea Bophelo?
“Na ha le tsebe hobane, ha e le ka ba titimang lephallong, ho titima bohle; empa ea nkang moputso o ba mong feela? Titimang ka mokhoa oo le tlang ho o nka ka oona.”—1 BA-KORINTHE 9:24.
1. Bibele e tšoantša tsela ea rōna ea Bokreste le eng?
BIBELE e tšoantša ho batla ha rōna bophelo bo sa feleng le peiso. Ho ea qetellong ea bophelo ba hae, moapostola Pauluse o ile a re ka eena: “Ke loanne ntoa e molemo, ke titimile ka qeta sebaka, ke bolokile tumelo.” O ile a phehella Bakreste-’moho le eena hore ba etse ho tšoanang ha a re: “A re ke re lahleng hohle ho re imelang, le sebe se tšoasang feela, ’me re ke re titime ka sebete peisong eo re e beetsoeng.”—2 Timothea 4:7; Ba-Heberu 12:1.
2. Ke ho qala hofe ho hotle hoo re ho bonang peisong ea bophelo?
2 Ho bapisa hona ho loketse hobane peisong ho na le moo ho qaloang teng, moo ho mathoang teng, le mola oa ho qetela kapa pakane. Ho joalo le ka khatelo-pele ea rōna ea moea e isang bophelong. Joalokaha re bone, selemo se seng le se seng batho ba makholo a likete ba qalisa hantle peisong ea bophelo. Ka mohlala, lilemong tse hlano tse fetileng, batho ba 1 336 429 ba ile ba qalisa peisong ka boinehelo le ka ho kolobetsoa metsing. Ho qala ka matla joalo ho khothatsa haholo. Leha ho le joalo, ntho ea bohlokoa ke ho tsoela pele peisong ho fihlela ho fihloa moleng oa ho qetela. Na u etsa see?
Peiso ea Bophelo
3, 4. (a) Pauluse o ile a bontša bohlokoa ba ho boloka mohato peisong joang? (b) Ba bang ba hlōlehile joang ho utloa keletso ea Pauluse?
3 Ho hatella bohlokoa ba ho tsoela pele peisong, Pauluse o ile a khothatsa: “Na ha le tsebe hobane, ha e le ka ba titimang lephallong, ho titima bohle; empa ea nkang moputso o ba mong feela? Titimang ka mokhoa oo le tlang ho o nka ka oona.”—1 Ba-Korinthe 9:24.
4 Ke ’nete hore, lipapaling tsa boholo-holo, moputso o ne o fumanoa ke motho a le mong feela. Leha ho le joalo, peisong ea bophelo, motho e mong le e mong o tšoaneloa ke moputso. Ho hlokahala feela hore motho a lule a ntse a titima ho fihlela qetellong! Ka ho thabisang, ba bangata ba titimile ho fihlela qetellong ea bophelo ba bona ka botšepehi, joalokaha moapostola Pauluse a entse. ’Me ba limillione ba tsoela pele ho titima. Leha ho le joalo, ba bang ba hlōlehile ho hahamalla pele kapa ho etsa khatelo-pele e eang moleng oa ho qetela. Ho e-na le hoo, ba ile ba lumella lintho tse ling ho ba sitisa e leng ho ileng ha etsa hore ba oe ’me ba tsoe peisong kapa ka tsela e itseng ha fumaneha ba sa tšoanelehe. (Ba-Galata 5:7) Sena se lokela ho re fa kaofela ha rōna lebaka la ho itlhahloba hore na re titima joang peisong ea bophelo.
5. Na Pauluse o ne a bapisa peiso ea bophelo le papali ea tlhōlisano? Hlalosa.
5 Potso e ka ’na ea botsoa: Pauluse o ne a nahanne ka eng ha a bolela hore “ea nkang moputso o ba mong feela”? Joalokaha re hlokometse pejana, o ne a sa bolele hore ho batho bohle ba qalileng ho titima peisong ea bophelo, ke a le mong feela ea neng a tla fumana moputso oa bophelo bo sa feleng. Ka ho totobetseng ho ne ho ke ke ha e-ba joalo, hobane nako le nako o ile a hlakisa hore ke thato ea Molimo hore batho ba mefuta eohle ba bolokehe. (Ba-Roma 5:18; 1 Timothea 2:3, 4; 4:10; Tite 2:11) Che, o ne a sa bolele hore peiso ea bophelo ke tlhōlisano eo ho eona motho ka mong ea nkileng karolo a lekang ho hlōla ba bang kaofela. Bakorinthe ba ne ba tseba hantle hore mofuta oo oa moea oa tlhōlisano o ne o le teng har’a ba neng ba kopanetse Lipapaling tsa Isthmus, tseo ho boleloang hore li ne li hlomphuoa le ho feta Lipapali tsa Liolimpiki. Joale, ebe Pauluse o ne a nahanne ka eng?
6. Taba e potolohileng temana e senola eng ka ho bua ha Pauluse ka semathi le peiso?
6 Ha a qotsa mohlala oa semathi, Pauluse haholo-holo o ne a tšohla litebello tsa hae tsa ho bolokeha. Litemaneng tse ka pele, o hlalositse kamoo a ileng a sebetsa ka thata ka teng ’me a ikitlaetsa ka litsela tse ngata. (1 Ba-Korinthe 9:19-22) Joale, temaneng ea 23, o itse: “Tsohle tseo ke li etsa ka baka la Evangeli, hore le ’na ke tle ke be le kabelo teng.” O ile a hlokomela hore polokeho ea hae e ne e sa tiisoa ke hobane feela a ne a khethiloe ho ba moapostola kapa hobane a ne a qetile lilemo tse ngata a bolela ho ba bang. E le ho kopanela tlhohonolofatsong ea litaba tse molemo, o ne a tlameha ho etsa sohle se matleng a hae bakeng sa litaba tse molemo. O tlameha ho titima ka boikemisetso bo felletseng ba ho hlōla, a ikitlaetse ka matla joaloka hoja o ne a titima Lipapaling tsa Isthmus, moo ‘ea nkang moputso a bang mong feela.’—1 Ba-Korinthe 9:24a.
7. Ho hlokahala eng hore re ‘titime ka mokhoa oo re tlang ho o nka ka oona’?
7 Re ka ithuta ho hongata ho sena. Le hoja e mong le e mong a batla ho hlōla peisong, ke feela batho ba ikemiselitseng ka ho felletseng hore ba batla ho hlōla ba nang le tebello ea ho etsa joalo. Ka baka leo, ha rea lokela ho nka lintho habobebe kahobane feela re kene peisong. Ha rea lokela ho ikutloa hore ntho e ’ngoe le e ’ngoe e tla loka hobane re le ‘’neteng.’ Re ka ’na ra tsejoa re le Bakreste, empa na re na le ntho e ka pakang hore re Bakreste? Ka mohlala, na re etsa lintho tseo re tsebang hore Mokreste o lokela ho li etsa—e leng ho ba teng libokeng tsa Bokreste, ho kopanela tšebeletsong ea tšimo, joalo-joalo? Haeba ho joalo, hoo hoa babatseha, ’me re lokela ho loanela ho hahamalla ho tiisetsa mekhoeng e metle joalo. Leha ho le joalo, na ho ka etsahala hore re fumane molemo o eketsehileng ho seo re se etsang? Ka mohlala, na ka mehla re itokiselitse ho nehelana ka ho itseng libokeng ka ho fana ka karabelo? Na re leka ho sebelisa seo re ithutang sona bophelong ba rōna ba botho? Na re amehile ka ho ntlafatsa tsebo ea rōna e le hore re ka fana ka bopaki bo felletseng ho sa tsotellehe litšitiso tseo re kopanang le tsona tšimong? Na re ikemiselitse ho amohela phephetso ea hore re khutlele ho batho ba thahasellang le hore re khanne lithuto tsa Bibele? Pauluse o ile a khothatsa: “Titimang ka mokhoa oo le tlang ho o nka ka oona.”—1 Ba-Korinthe 9:24b.
Bonahatsa Boitšoaro Linthong Tsohle
8. Ke eng se susumellelitseng Pauluse hore a khothalletse Bakreste-’moho le eena hore ba ‘bonahatse boitšoaro linthong tsohle’?
8 Bophelong ba hae, Pauluse o ne a bone batho ba bangata ba ileng ba khoehlisa, ba suthela hōle, kapa ba nyahama peisong ea bophelo. (1 Timothea 1:19, 20; Ba-Heberu 2:1) Ke ka baka leo ka makhetlo a mangata a ileng a hopotsa Bakreste-’moho le eena hore ba tlhōlisanong e boima le e tsoelang pele. (Ba-Efese 6:12; 1 Timothea 6:12) O ile a hōlisa papiso ea semathi ’me a re: “Hape, e mong le e mong ea kenetseng tlhōlisano o bonahatsa boitšoaro linthong tsohle.” (1 Ba-Korinthe 9:25a, NW) Ka ho bolela sena, Pauluse o ne a bua ka ntho eo Bakreste ba Korinthe ba neng ba e tloaetse hantle, e leng boikoetliso bo matla bo neng bo etsoa ke batho ba kenetseng tlhōlisano Lipapaling tsa Isthmus.
9, 10. (a) Mohloli o mong o hlalosa joang batho ba neng ba kenela Lipapali tsa Isthmus? (b) Ke eng seo ka ho khetheha se lokelang ho hlokomeloa ka tlhaloso ee?
9 Mona ho fanoa ka tlhaloso e hlakileng ea motho ea kenetseng litlhōlisano nakong ea ha a ikoetlisa:
“A khotsofetse ’me a sa tletlebe o ikokobelletsa melao le lithibelo tseo a li fumanang nakong ea koetliso ea hae ea likhoeli tse leshome, eo ka ntle ho eona ho ka bang molemo hore a se kenele litlhōlisano. . . . O motlōtlō ka mathatanyana a hae, le mokhathala, le ho se fumane lintho tse itseng, ’me o motlōtlō hore ka hloko a qobe ntho leha e le efe e ka fokotsang monyetla oa hae oa ho atleha leha e le hanyenyane. O bona batho ba bang ba itjella, ba phomotse ha eena a hemela holimo ke mokhathala, ba iketlile ba tola, ba thabela bophelo; empa ha a na mōna, hobane o batla moputso ka tieo, ’me boikoetliso boo bo matla bo ke ke ba nkeloa sebaka ke ntho e ’ngoe. Oa tseba hore ha a ka nyehlisa matla ao a ikoetlisang ka ’ona, a ke ke a ba le monyetla oa ho hlōla.”—The Expositor’s Bible, Moqolo V, leqephe 674.
10 Ntlha e thahasellisang ke ea hore motho ea ikoetlisang “o motlōtlō” ho latela kemiso e matla joalo ea ho itela. Ha e le hantle “ha a na mōna” ka boiketlo le mabotho-botho ao a bonang ba bang ba a thabela. Na ho na le seo re ka ithutang sona ho see? E, ka sebele se teng.
11. Ke pono efe e sa lokelang eo re tlamehang ho itebela khahlanong le eona ha re ntse re le peisong ea bophelo?
11 Hopola mantsoe a Jesu a hore “monyako oa timelo o hebe-hebe, le tsela e eang teng e phatlaletse, ’me ba kenang teng ba bangata. Hobane monyako oa bophelo o patisane, le tsela e eang teng e tšesane, ’me ba e fumanang ha ba bakae.” (Mattheu 7:13, 14) Ha u ntse u leka ho tsamaea ‘tseleng e tšesaane,’ na u ba le mōna ka baka la boiketlo boo ba leng tseleng e ’ngoe ho bonahalang eka baa bo thabela? Na u ikutloa hore u lahleheloa ke monate oa lintho tseo ba bang ba li etsang, tseo ho sa bonahaleng li le mpe? Ho bonolo hore re ikutloe ka tsela ena haeba re hlōleha ho hopola lebaka leo re leng tseleng ena ka lona. Pauluse o itse: “Athe bona ba etsa hore ba fuoe moqhaka o bolang.”—1 Ba-Korinthe 9:25b.
12. Ke hobane’ng ha ho ka boleloa hore khanya le botumo tseo batho ba li batlang li tšoana le moqhaka o senyehang o neng o fanoa Lipapaling tsa Isthmus?
12 Motho ea neng a hlōla Lipapaling tsa Isthmus o ne a fumana moqhaka oa litlama-tlama o entsoeng ka phaena kapa semela se tšoanang le eona, oo mohlomong o neng o pona ka mor’a matsatsi kapa libeke tse ’maloa. Ha e le hantle, limathi li ne li sa hlōlisane ka baka la moqhaka o senyehang empa e ne e le ka baka la khanya, tlhompho, le botumo bo neng bo tlisoa ke ho hlōla. Mohloli o mong o bolela hore ha mohlōli a ne a khutlela hae, o ne a amoheloa joalokaha eka ke mohale ea hlōtseng. Hangata marako a motse a ne a heletsoa hore mokoloko oa hae o fete, ’me ho ne ho emisoa liemahale tlotlisong ea hae. Leha ho le joalo, ho sa tsotellehe sena, khanya eo a neng a e fumana e ne e fela. Kajeno, ke batho ba ’maloa ba tsebang hore na bahale bao ba hlōtseng e ne e le bo-mang, ’me ba bangata ehlile ha ba tsotelle ho tseba seo. Batho ba telang nako ea bona, matla, bophelo bo botle, esita le thabo ea lelapa e le hore ba fumane matla, botumo, le maruo lefatšeng, empa ba sa rua mahlong a Molimo, ba tla fumana hore “moqhaka” oa bona oa lintho tse bonahalang, joaloka bophelo ba bona, oa feta.—Mattheu 6:19, 20; Luka 12:16-21.
13. Ke hobane’ng ha mokhoa oa bophelo oa motho ea peisong ea bophelo o fapane le oa semathi?
13 Batho ba kenelang tlhōlisano lipapaling tsa mabelo ba ka ’na ba ikemisetsa ho amohela litlhokahalo tse matla tsa boikoetliso, tse kang tse hlalositsoeng ka holimo, empa e le ka nako e lekanyelitsoeng. Hang ha lipapali li fela, ba khutlela mokhoeng oa bona o tloaelehileng oa bophelo. Ba ka ’na ba ikoetlisa nako le nako ho boloka tsebo eo ba nang le eona, empa ha ba sa latela mokhoa o tšoanang oa boitelo, bonyane ho fihlela ho fihla tlhōlisano e ’ngoe. Ha ho joalo ho ba leng peisong ea bophelo. Ho bona, ho ikoetlisa le ho ikhalemela e tlameha e be mokhoa oa bophelo.—1 Timothea 6:6-8.
14, 15. Ke hobane’ng ha motho ea kenetseng peiso ea bophelo a bontša boitšoaro a sa khaotse?
14 Jesu ha a bua le sehlopha sa barutuoa ba hae le batho ba bang o itse: “Haeba leha e le mang a batla ho ntšala morao, ha a ke a itele [kapa, “o tlameha ho re, ‘Che’ ho eena,” phetolelo ea Charles B. Williams] ’me a nke thupa ea hae ea tlhokofatso ’me a ntšale morao a sa khaotse.” (Mareka 8:34, NW) Ha re amohela memo ena, re tlameha ho ikemisetsa ho etsa joalo “re sa khaotse,” eseng ka baka la hore ho e-na le boitelo bo khethehileng, empa e be hobane ho se sebetse ka bohlale hanngoe, ho haelloa ke kahlolo e ntle hanngoe, ho ka senya sohle se seng se entsoe, esita le ho beha boiketlo ba rōna ba ka ho sa feleng kotsing. Hangata khatelo-pele ea moea e etsoa ka lebelo le fokolang, empa e ka senngoa kapele hakaakang haeba re sa lebela ka linako tsohle!
15 Ho feta moo, Pauluse o ile a khothatsa hore re tlameha ho bontša boitšoaro “linthong tsohle,” e leng hore, re tlameha ho etsa joalo ka linako tsohle litšobotsing tsohle tsa bophelo. Sena sea utloahala hobane haeba motho ea ikoetlisang a ja kapa a noa haholo kapa a phela bophelo bo hlephileng, ho tla thusa’ng hore ebe o ile a feta tlas’a bohloko le mokhathala oo a ileng a o mamella? Ka ho tšoanang le peisong ea rōna ea bophelo, re tlameha ho bontša boitšoaro linthong tsohle. Motho a ka ’na a itšoara linthong tse kang botahoa le bohlola, empa bohlokoa ba sena boa fela haeba a ikhohomosa ’me a tletse likomang. Kapa ho thoe’ng haeba a e-na le mamello ’me a le mosa ho batho ba bang, empa a koetlile sebe se sa tsejoeng seo a se entseng bophelong ba hae ba lekunutu? Hore boitšoaro e be bo molemo ka ho felletseng, bo tlameha ho sebelisoa “linthong tsohle.”—Bapisa le Jakobo 2:10, 11.
Titimang ‘E Seng Joale ka Hoja le Tlatselela’
16. Ho se titime ka ho “tlatselela” ho bolela’ng?
16 E le ha a hlokomela boiteko bo matla bo hlokahalang hore motho a atlehe peisong ea bophelo, Pauluse o tsoela pele a re: “Ka mokhoa oo, le ’na ha ke titima, ha ke titime joale ka hoja ke tlatselela; leha ke loana, ha ke loane joale ka hoja ke otlana le moea feela.” (1 Ba-Korinthe 9:26) Lentsoe “ho tlatselela” ha e le hantle le bolela “ka mokhoa o sa hlakang” (Kingdom Interlinear), “ka mokhoa o sa bonoeng, o sa hlakang” (Lange’s Commentary). Kahoo, ho titima ‘eseng joale ka hoja motho a tlatselela’ ho bolela hore ho motho ea shebelletseng ho tlameha hore ho hlake hore na semathi se ea hokae. The Anchor Bible e e fetolela e le ho titima “tseleng e sa tsoelipaneng.” Haeba u ne u ka bona mehato ea maoto e nyolosang le ho theosa lebōpong la leoatle, e pota-potang mona le mane, esita le ho khutlela morao ka linako tse ling, u ne u ke ke ua nahana hore motho eo o ne a titima, ’me ho tla be ho hlakile hore o ne a sa tsebe moo a eang teng. Empa haeba u ne u ka bona mehato ea maoto e etsang mola o molelele o otlolohileng, mohato ka mong o le ka pel’a o mong ’me e sieane hantle, u ne u tla etsa qeto ea hore mehato eo ea maoto ke ea motho ea tsebang hantle hore na o ea hokae.
17. (a) Pauluse o bontšitse joang hore o ne a sa mathe ka ho “tlatselela”? (b) Re ka etsisa Pauluse joang tabeng ee?
17 Bophelo ba Pauluse bo bontša ka ho hlakileng hore o ne a sa titime a “tlatselela.” O ne a e-na le bopaki bo bongata bo pakang hore e ne e le mosebeletsi oa Mokreste le moapostola. O ne a e-na le sepheo se le seng, ’me o ile a ikitlaetsa ka matla bophelo bohle ba hae hore a se finyelle. Ha ho mohla a kileng a khelosoa ke botumo, matla, maruo, kapa mabotho-botho, esita le hoja mohlomong a ne a ka iphumanela lintho tsena. (Liketso 20:24; 1 Ba-Korinthe 9:2; 2 Ba-Korinthe 3:2, 3; Ba-Filippi 3:8, 13, 14) Ha u talima morao tseleng ea hao ea bophelo, u bona tsela ea mofuta ofe? Mola o otlolohileng o bontšang ka ho hlaka hore na u ea kae kapa o bontšang hore u tsamaea feela ntle le sepheo? Na ho na le bopaki ba hore u kopanetse peisong ea bophelo? Hopola, ha re peisong ena feela ho phetha molao, empa sepheo ke ho fihla moleng oa ho qetela.
18. (a) Ke eng se ka tšoantšoang le ho “otlana le moea feela” ho rōna? (b) Ke hobane’ng ha eo e le tsela e kotsi hore re e latele?
18 Ha Pauluse a bapisa sena le ketsahalo e ’ngoe ea mabelo, o tsoela pele hore: “Ha ke loane joale ka hoja ke otlana le moea feela.” (1 Ba-Korinthe 9:26b) Tlhōlisanong ea rōna ea ho fumana bophelo, re na le lira tse ngata, ho kopanyelletsa le Satane, lefatše, le ho se phethahale ha rōna. Joaloka ralitebele oa mehleng ea boholo-holo, re tlameha ho khona ho otla lira tsena ka metobo e nepang hantle. Ka ho thabisang, Jehova Molimo oa re koetlisa ’me oa re thusa ntoeng. O fana ka litaelo ka Lentsoe la hae, ka likhatiso tse theiloeng Bibeleng, le libokeng tsa Bokreste. Leha ho le joalo, haeba re bala Bibele le likhatiso tsena ’me re ea libokeng empa re sa sebelise seo re ithutang sona, na ha re senye boiteko ba rōna, ‘re otlana le moea feela’? Ho etsa joalo ho re beha boemong bo kotsi haholo. Re nahana hore rea hlōla ’me ka hona re ba le boikutlo ba bohata ba tšireletseho, empa re sitoa ho hlōla lira tsa rōna. Ke ka hona morutuoa Jakobo a ileng a khothatsa: “Le be baetsi ba lentsoe, e seng bautloi feela ba ithetsang.” Joalokaha ho “otlana le moea feela” ho ke ke ha hlōla lira tsa rōna, le ho ba “bautloi feela” ho ke ke ha tiisa hore re etsa thato ea Molimo.—Jakobo 1:22; 1 Samuele 15:22; Mattheu 7:24, 25.
19. Re ka tiisa joang hore ha re iphumane ka tsela e itseng re sa lokeloa ke ho amoheloa?
19 Qetellong Pauluse o re bolelletse lekunutu la katleho ea hae: “Ke laea ’mele oa ka, ke ithapisetsa oona; e se re mohlomong ha ke boleletse ba bang Evangeli, ’na ka fumanoa ke sa lokeloa ke ho amoheloa.” (1 Ba-Korinthe 9:27) Joaloka Pauluse, le rōna re tlameha ho hlōla nama ea rōna e sa phethahalang ho e-na le ho e lumella hore e re buse. Ho hlokahala hore re motsule litšekamelo tsa rōna tsa boetsalibe, litaba-tabelo, le litakatso. (Ba-Roma 8:5-8; Jakobo 1:14, 15) Ho etsa joalo ho ka ba bohloko, kaha lentsoe le fetoletsoeng e le “ithapisetsa” ha e le hantle le bolela ‘ho otla ka tlas’a leihlo’ (Kingdom Interlinear). Leha ho le joalo, na ha ho molemo hore ho bonahale ekare leihlo la hao le letšo ka baka la ho otloa ’me u phele ho e-na le ho inehella litakatsong tsa nama e hlephileng boitšoarong ebe ua shoa?—Bapisa le Mattheu 5:28, 29; 18:9; 1 Johanne 2:15-17.
20. Ke hobane’ng ha hona joale ho potlakile ka ho khethehileng hore re hlahlobe hore na re titima joang peisong ea bophelo?
20 Kajeno, re atamela moleng oa ho qetela peisong ena. Nako ea hore ho fanoe ka meputso e se e le haufi. Bakeng sa Bakreste ba tlotsitsoeng, ke “moputso oa pitso ea Molimo, e tsoang holimo, ka Kreste Jesu.” (Ba-Filippi 3:14) Ho ba bongata bo boholo, ke bophelo bo sa feleng paradeiseng lefatšeng. Kaha ho na le lintho tse ngata tse kotsing, e se eka re ka ikemisetsa joaloka Pauluse, hore ‘re se ke ra fumanoa re sa lokeloa ke ho amoheloa.’ E se eka e mong le e mong oa rōna a ka nka ka ho teba keletso ena: “Titimang ka mokhoa oo le tlang ho o nka ka oona.”—1 Ba-Korinthe 9:24, 27.
Na U Sa Hopola?
◻ Ke hobane’ng ha ho loketse ho bapisa bophelo ba Mokreste le peiso?
◻ Peiso ea bophelo e fapane joang le peiso ea batho ba mathang ka maoto?
◻ Ke hobane’ng ha re tlameha ho bontša boitšoaro “linthong tsohle” re sa khaotse?
◻ Ke joang motho a ka titimang ‘a sa tlatselele’?
◻ Ke hobane’ng ha ho le kotsi ho “otlana le moea feela”?
[Setšoantšo se leqepheng la 16]
Moqhaka oa mohlōli, haesita le khanya le hlompho, ke tse felang