Bacha Baa Botsa . . .

Ho Thoe’ng Haeba Batsoali ba ka ba Hanyetsa Lenyalo la ka?

Lakesha le mohlankana oa hae ba nahana ho nyalana, empa ’mè oa Lakesha ha a lumellane le hona. Lakesha o re: “Ke tl’o ba lilemo li 19 selemong sena, empa ’Mè o tsitlella hore re eme ho fihlela ke le lilemo li 21.”

HAEBA u rera ho kena lenyalong, ke ntho e utloahalang hore u batle hore batsoali ba hao ba thabe le uena. E ka ba ho sithabetsang haholo haeba batsoali ba hao ba sa amohele molekane eo u ikhethetseng eena. Ke eng seo u lokelang ho se etsa? Na ke hore u hlokomolohe takatso ea bona, ’me u itsoelle pele ka morero oa hao oa lenyalo?a

Mohlomong sena e ka ba teko haeba u se u le lilemong ’me le molaong u ka khona ho kena lenyalong ka ntle ho tumello ea batsoali. Leha ho le joalo, Bibele ha e fane ka moeli oa lilemo tseo motho a lokelang ho hlompha batsoali ba hae ka tsona. (Liproverbia 1:8) ’Me haeba u hlokomoloha maikutlo a bona, u ka ’na ua baka makukuno a nako e telele kamanong ea hao le bona. Ho feta moo, mohlomong ho ka ’na ha etsahala hore ebe batsoali ba hao ba na le mabaka a utloahalang a ho hanyetsa lenyalo la hao.

Ha Motho a le Monyenyane ke ha a le Mokae?

Ka mohlala, na batsoali ba hao ba u bolella hore u sa le monyenyane haholo bakeng sa ho kena lenyalong? Ke ’nete hore Bibele ha e fane ka lilemo tse itseng e le tsa ho kena lenyalong. Empa e buella hore pele motho a kena lenyalong o lokela hore a be “a fetile palesa ea bocha”—e leng lilemo tsa ka mor’a ho kena bonneng kapa bosaling, nako eo ka eona litakatso tsa botona le botšehali li leng tlhōrōng ea tsona. (1 Bakorinthe 7:36) Hobane’ng? Hobane batho ba bacha joalo ba sa le methating e qalang feela ea ho hōla maikutlong, boitšoarong le litšoanelehong tsa moea tse hlokahalang bakeng sa ho sebetsana ka katleho le bophelo ba lenyalo.—Bapisa le 1 Bakorinthe 13:11; Bagalata 5:22, 23.

Ha Dale ea lilemo li 20 a ne a etsa qeto ea hore oa nyala, o ile a makatsoa ke ha batsoali ba hae ba mo hanyetsa. O re: “Ba ile ba mpolella hore ke ne ke sa le monyenyane haholo ’me ke hloka phihlelo. Ke ne ke nahana hore re se re ho loketse le hore re ne re tla ’ne re ithute re ntse re e-ea pele, empa batsoali ba ka ba ne ba batla ho ikholisa hore ha kea nkeha maikutlong feela. Ba ile ba mpotsa lipotso tse ngata. Na ke se ke loketse ho etsa liqeto tsa letsatsi le letsatsi, ho sebelisa lichelete, ho hlokomela lelapa ka litlhoko tsa ’mele, maikutlo le moea? Na ke se ke loketse ho ba motsoali? Na ke se ke hlile ke ithutile tsela ea ho tšoara puisano? Na ke hlile ke utloisisa litlhoko tsa molekane? Ba ne ba nahana hore ke lokela ho itseba hamolemonyana ke le motho e moholo pele nka qala ho hlokomela motho e mong e moholo.

“Le hoja re ne re sa batle ho ema, re ile ra chechisa lenyalo la rōna e le hore re iphe nako e eketsehileng ea ho hōla. Ha qetellong re nyalana, re ile ra kena lenyalong re e-na le motheo o molemonyana ’me re e-na le ho eketsehileng hoo re ka fanang ka hona e mong ho e mong.”

Ha Phapang ea Bolumeli e le Eona Qaka

Ha Terri a e-ba le maikutlo a lerato ho monna eo ba neng ba sa kopanele le eena bolumeling boo a bo khethileng, o ile a laetsana le eena ka sekhukhu. Ka mor’a hore a bolele morero oa bona oa ho nyalana, Terri o ile a ferekana ha a fumana hore ’mè oa hae o hanyetsa lenyalo la bona. Terri o ile a tletleba: “Ha ke batle hore ’mè oa ka a ikutloe ka tsela ena ka ’na. Ke batla hore re ’ne re be le kamano eo ea ’mè le morali.”

Empa ke mang ea neng a hlile a sitisa kamano eo? Na ’mè oa Terri o ne a mpa a le likhathatso kapa a hloka kahlolo e molemo? Che, o ne a mpa a latela keletso ea Bibele ea hore Bakreste ba nyale “feela Moreneng.” (1 Bakorinthe 7:39) Ha e le hantle, Bibele ea laela: “Le se ke la kena jokong e sa lekaneng hammoho le ba sa lumelang.” (2 Bakorinthe 6:14, 15) Hobane’ng?

Lebaka le leng ke hore ho lumellana ka bolumeli ke tšobotsi ea bohlokoa haholo lenyalong le thabileng le le atlehileng. Litsebi li bolela hore likhatello le mathata tse atileng manyalong a litumelo tse sa tšoaneng hangata li lebisa tlhalong. Leha ho le joalo, lebaka leo e hlileng e leng la bohlokoa, ke la hore ho ka etsahala hore motho a hatelloe hore a sekisetse tumelo ea hae—kapa a e nyahlatse ka ho feletseng. Esita le haeba molekane ea sa lumelang a sa sitise borapeli ba hao, u ntse u tla ba le bothata ba ho sitoa ho kopanela seo u se lumelang ka kholiseho le eena. Na see se utloahala eka ke tsela e isang thabong ea lenyalo?

Ka lebaka leo, Terri o ile a tobana le ho etsa qeto e thata. Terri o ile a re: “Ke rata Jehova Molimo, empa ha ke batle ho lahleheloa ke mohlankana oa ka.” Empa u ke ke ua atleha ka tsona ka bobeli. U ke ke ua sekisetsa litekanyetso tsa Molimo ’me ua ’na ua ba ea amohelehang ho eena le ho thabela tlhohonolofatso ea hae.

Leha ho le joalo, mohlomong batsoali ba hao ba hanyetsa ha u kena lenyalong le Mokreste-’moho ea itseng. Na ho ka etsahala hore u kene jokong e sa lekaneng le molumeli? E, haeba motho eo a se na lipakane tse tšoanang le tsa hao tsa moea kapa boinehelo ho Molimo. Haeba seo e le ’nete kapa motho eo a sa ‘buuoe hantle’ ke barab’abo phuthehong, batsoali ba hao ba ka ’na ba ameha ka ho loketseng ka ho nyalana ha hao le motho ea joalo.—Liketso 16:2.

Ho Thoe’ng ka Phapang ea Morabe Kapa Meetlo?

Batsoali ba Lynn ba ile ba mo hanyetsa ka lebaka le leng le fapaneng: O ne a batla ho nyalana le monna oa morabe o fapaneng. Bibele e ruta eng tabeng ee? E re bolella hore “Molimo ha a leeme” le hore o “entse ho tsoa mothong a le mong sechaba se seng le se seng sa batho.” (Liketso 10:34, 35; 17:26) Batho ba tsoa mohloling o tšoanang ’me ba lekana ka bohlokoa ponong ea Molimo. Le hoja banyalani bohle ba nyalaneng ba “ba le matšoenyeho nameng ea bona,” banyalani ba merabe e sa tšoaneng ba ka ’na ba tobana le liphephetso tse eketsehileng. (1 Bakorinthe 7:28) Hobane’ng? Hobane batho ba bangata lefatšeng la kajeno le tletseng lehloeo ha ba amohele pono ea Molimo tabeng ea merabe. Le hoja manyalo a balekane ba merabe e sa tšoaneng a ntse a ata haholo linaheng tse ling ka Bophirimela, ho ntse ho e-na le libaka tse ling tseo ho tsona banyalani ba merabe e kopaneng ba thulanang le lehloeo le matla. Ka hona, batsoali ba hao ba ka ’na ba tšaba hore ha ua hlomelleha ho sebetsana le likhatello tse joalo. Lynn oa lumela: “Batsoali ba ka ba ne ba nahana hore ho tla re thatafalla haholo.” Ka bohlale, Lynn o ile a hlompha maikutlo a bona ’me a se ke a potlakela ho kena lenyalong. Ha batsoali ba hae ba hlokomela ho hōla tsebong ha Lynn ’me ba ntse ba tloaelana le mohlankana eo a ratanang le eena, butle-butle ba ile ba qala ho ikutloa ba hlile ba batla ba tšepa hore a ka sebetsana ka katleho le likhatello tsa lenyalo leo. Lynn o re: “Hang ha ba hlokomela hore re tla ba ba thabileng ka sebele, le bona ba ile ba re thabela.” Leha ho le joalo, ka linako tse ling bothata hase merabe empa ke moetlo. Batsoali ba hao ba ka ’na ba ameha ka hore, ka mor’a nako e itseng, u ka ’na ua fumana ho le thata ho thabela bophelo le motho eo mokhoa oa hae oa bophelo, litebello le khetho ea hae ea lijo, ’mino le boithabiso li fapaneng haholo le tsa hao. Ho sa tsotellehe seo, ho nyalana le motho oa morabe kapa moetlo o mong ho ka hlahisa liphephetso tse khōlō. Na u se u hlile u loketse ho tobana le tsona?

Ha Khanyetso ea Motsoali ho Bonahala e le e sa Utloahaleng

Empa ho thoe’ng haeba u nahana hore khanyetso ea batsoali ba hao ke e sa utloahaleng ka ho feletseng? Moroetsana e mong ea bitsoang Faith o re ka ’mè oa hae: “’Mè o ’nile a hlaloa ka makhetlo a ’maloa. O bolela hore ha ho mohla u tla tseba motho ea u nyalang ho fihlela e se e le morao haholo. O kholisehile hore nke ke ka thaba lenyalong.” Hangata, batsoali ba bileng le manyalo a bosula ha ba khone ho talima lenyalo la ngoana oa bona ka tsela e loketseng. Mabakeng a mang, batsoali ba hanyetsa lenyalo la ngoana oa bona ka mabaka a sa qaqang, mohlomong ba lakatsa ho lula ba laola bophelo ba ngoana.

Haeba batsoali ba hao ba sa ikemisetsa ho behelana mabaka le uena, ke eng seo u ka se etsang? Har’a Lipaki tsa Jehova, baholo ba phutheho ba ka bitsoa bakeng sa ho fana ka thuso ho rarolleng mathata a lelapa. Ba sa nke lehlakore, ba ka thusa litho tsa lelapa ho buisana ka bothata ka tsela e khutsitseng, e nang le khotso le e hlahisang litholoana.—Jakobo 3:18.

Ho Batla Khotso

Ke ’nete hore ho na le mabaka a mang a mangata a ka bakang hore batsoali ba hao ba hanyetse lenyalo la hao, a kang a ho ameha ka lichelete kapa botho ba molekane oa hao oa ka moso. ’Me mehleng ena ea AIDS le mafu a mang a tšoaetsanoang ka likamano tsa botona le botšehali, ka nepo batsoali ba hao ba ka tšoenyeha haeba bophelo boo molebeletsoa oa hao a neng a bo phela pele e e-ba Mokreste e ne e le ba boitšoaro bo hlephileng.b

Hafeela u ntse u phela lapeng le batsoali ba hao, u tlamehile ho hlompha matla a bona a ho laela holim’a hao. (Bakolose 3:20) Empa esita le haeba u se u ikemetse bophelong ’me u le moholo ka ho lekaneng bakeng sa ho iketsetsa liqeto, u se ke ua potlakela ho hlokomoloha kameho eo batsoali ba hao ba nang le eona. Ikemisetse ho mamela. (Liproverbia 23:22) Sekaseka ka hloko liphello tsa ho kena lenyalong.—Bapisa le Luka 14:28.

Ka mor’a ho etsa seo, mohlomong u tla ’ne u etse qeto ea hore u ntse u batla ho kena lenyalong. Ka ho utloahalang, u tla tlameha ho jara boikarabelo bo feletseng ka qeto e joalo. (Bagalata 6:5) Haeba u lekile ka hohle ho hlahloba taba ho ea kamoo batsoali ba hao ba e bonang kateng, mohlomong ba tla susumelletseha ho tšehetsa qeto ea hao, le hoja mohlomong e ka ba ka monyebe. Empa haeba ba ntse ba tsoela pele ho e hanyetsa, leka ho se hloname kapa ho halefa. Hopola: Batsoali ba hao baa u rata ’me ba tsotella thabo ea hao ea ka moso. Leka ho lula u bōpa khotso le bona. Ha lenyalo la hao le atleha, mohlomong boikutlo ba bona bo tla nolofala.

Ka lehlakoreng le leng, haeba u fela u nahanisisa ka ntho e ’ngoe le e ’ngoe eo batsoali ba hao ba e buang ’me u ichebisisa le ho shebisisa le motho eo u labalabelang ho nyalana le eena, u se ke ua makala haeba u fihlela qeto ena e makatsang ea hore e ka ’na eaba batsoali ba hao ba hlile ba nepile.

[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]

[Setšoantšo se leqepheng la 31]

Batsoali ba hao ba ka ’na ba nahana hore u sa le monyenyane haholo bakeng sa ho kena lenyalong