Basali

Tlhaloso: Batho ba baholo ba batšehali. Ka Seheberu, lentsoe bakeng sa mosali ke ’ish·shahʹ, le bolelang “motho e motšehali.”

Na Bibele e nyenyefatsa basali kapa e ba tšoara joalokaha eka ke batho ba tlaase?

Gen. 2:18: “Eaba Jehova Molimo o re: Ha ho molemo hoba motho a lule a ’notši; ke tla mo etsetsa molekane [“motlatsi,” NW] ea tšoanang le eena.” (Mona Molimo ha o hlalose monna e le motho ea molemo ho feta mosali. Ho e-na le hoo, Molimo o bontšitse hore mosali o ne a tla ba le litšobotsi tse neng li tla tlatsana le tsa monna tokisetsong ea Molimo. Motlatsi ke karolo e ’ngoe e tlatsang linthong tse peli tse lumellanang. Ka hona basali e le sehlopha, ba hlahelletse litšoanelehong le litšobotsing tse itseng; banna, ho tse ling. Bapisa 1 Ba-Korinthe 11:11, 12.)

Gen. 3:16: “[Molimo] a re ho mosali: . . . litakatso tsa hao li tla ba ho monna oa hao, ’me u tla busoa ke eena.” (Polelo ena kamor’a hore Adama le Eva ba sitoe, hase polelo ea seo banna ba lokelang ho se etsa empa ke ea seo Jehova a hlileng a tseba hore ba ne ba tla se etsa ha joale boithati bo se bo fetohile karolo ea bophelo ba batho. Litlaleho tse ngata tsa Bibele kamor’a moo li bolela ka boemo bona bona bo bosula bo ileng ba tsoela pele ka lebaka la puso e joalo ea boithati e hatellang ea banna. Empa Bibele ha e bolele hore Molimo o ananela boitšoaro bo joalo kapa hore ke mohlala o ka lateloang ke ba bang.)

Na ho abeloa hoa banna bohlooho ho nyenyefatsa basali?

Ho ba tlas’a bohlooho ka bohona ha ho nyenyefatse. Bohlooho bo tlatsetsa ho sebetsoeng hoa litaba ka tokisetso e nang le taolo, ’me Jehova “hase Molimo oa moferefere, empa e le oa khotso.” (1 Ba-Kor. 14:33) Jesu Kreste o tlas’a bohlooho ba Jehova Molimo, ’me o khotsofetse haholo kamanong eo.—Joh. 5:19, 20; 8:29; 1 Ba-Kor. 15:27, 28.

Banna le bona ba filoe bohlooho bo nang le moeli, haholo-holo ka lapeng le ka phuthehong ea Bokreste. Molimo ha o-oa nea banna matla a feletseng holim’a basali; monna o tlameha ho ikarabella ho hlooho ea hae, Jesu Kreste, le ho Molimo bakeng sa tsela eo a sebelisang bohlooho bo joalo ka eona. (1 Ba-Kor. 11:3) Ho feta moo, banna ba laeloa “ho rata basali ba bona joale ka ’mele oa bona” le ho ‘hlompha’ basali ba bona. (Ba-Ef. 5:28; 1 Pet. 3:7) Litlhoko tsa monna tsa likamano tsa botona le botšehali ha lia phahamisoa ka holimo ho tsa mosali oa hae tokisetsong ea Molimo bakeng sa batho ba nyalaneng. (1 Ba-Kor. 7:3, 4) Karolo ea mosali ea khabane, joalokaha e tlalehiloe ka Bibeleng, e hatisa bohlokoa ba hae tšoarong ea lelapa le motseng. E mo lumella sebaka se batsi seo ho sona a ka sebelisang boqapi ba hae ha a ntse a bontša kananelo ea hae bakeng sa bohlooho ba monna oa hae. (Liprov. 31:10-31) Bibele e laela bana hore ba hlomphe ntate oa bona hammoho le ’mè oa bona. (Ba-Ef. 6:1-3) E boetse e fana ka tlhokomelo e khethehileng bakeng sa ho hlokomela se hlokoang ke bahlolohali. (Jak. 1:27) Ka hona har’a Bakreste ba ’nete, basali ba fumana tšireletseho e kholoanyane, kananelo ea sebele bakeng sa bona e le motho ka mong, le khotsofalo ea botho tšebetsong ea bona.

Seriti sa boemo ba mosali tokisetsong ea Molimo se bontšoa hape ka ’nete ea hore Jehova o bitsa mokhatlo oa hae o hlophisitsoeng oa libopuoa tse tšepahalang tsa moea mosali oa hae, ’mè oa bara ba hae. (Tšen. 12:1; Ba-Gal. 4:26) Hape, phutheho e tsoetsoeng ka moea ea Jesu Kreste e bitsoa monyaluoa oa hae. (Tšen. 19:7; 21:2, 9) ’Me ponong ea moea ha ho khethollo pakeng tsa ba batona le ba batšehali har’a ba biletsoang ho kopanela le Kreste ’Musong oa leholimo.—Ba-Gal. 3:26-28.

Na basali e lokela ho ba basebeletsi?

Bibele e hlalosa banna e le bona ba abeloang bolebeli ba phutheho. Baapostola ba 12 ba Jesu Kreste e ne e le banna kaofela, ’me hamorao ho ile hoa khethoa banna hore ebe balebeli le bahlanka ba sebeletsang ka liphuthehong tsa Bokreste. (Matt. 10:1-4; 1 Tim. 3:2, 12) Basali ba eletsoa hore ba ‘ithute ba khutsitse ka kutlo eohle’ libokeng tsa phutheho, ka hore ha ba botse lipotso tse qholotsang banna ba ka phuthehong. Basali ba lokela ‘ho khutsa’ libokeng tse joalo haeba ba ka ’na ba bua se bontšang ho hloka boikokobetso. (1 Tim. 2:11, 12; 1 Ba-Kor. 14:33, 34) Ka hona, le hoja basali ba tlatsetsa hamolemo mosebetsing oa phutheho, ha ho tokisetso ea hore ba lebele kapa ba etelle pele ka ho laea phutheho, ha banna ba tšoanelehang ba le teng.

Empa na basali ekaba baboleli, bahoeletsi, basebeletsi ba litaba tse molemo, kantle ho libokeng tsa phutheho? Ka Pentekonta ea 33 C.E. moea o halalelang o ile oa tšolleloa holim’a banna le basali. Ha a hlalosa, moapostola Petrose o ile a qotsa Joele 2:28, 29, a re: “Mehleng ea bofelo ho bolela Molimo, ke tla tšèla nama eohle ka moea oa ka; bara ba lōna le barali ba lōna ba tla profeta; ba bacha ba lōna ba tla bona lipono, ’me maqheku a lōna a tla lora litoro. Mehleng eo, ke fela ke tla tšela bahlanka ba ka ba batona le ba batšehali ka Moea oa ka, ’me ba tla profeta.” (Lik. 2:17, 18) Ho joalo le kajeno, basali ba kopanela ka ho loketseng tšebeletsong ea Bokreste, ba bolela ka ntlo le ntlo le ho khanna lithuto tsa mahae tsa Bibele.—Bona le Pesaleme ea 68:11; Ba-Filippi 4:2, 3.

Ke hobane’ng ha basali ba Bakreste ba roala hloohong ka linako tse ling?

1 Ba-Kor. 11:3-10: “Hloho ea monna e mong le e mong ke Kreste, ’me hloho ea mosali ke monna, ’me hloho ea Kreste ke Molimo. . . . ’Me mosali e mong le e mong ha a rapela, leha a profeta, a sa roala hlohong, o tlotlolla hloho ea hae, . . . Ha e le monna eena, ha a tšoanela ho roala hlohong, hobane ke setšoantšo le khanya ea Molimo; athe mosali ke khanya ea monna. Hobane monna ha a ka a nkoa mosaling, empa ke mosali ea nkiloeng monneng. Hape, monna ha a ka a bōpeloa mosali, ke mosali ea bōpetsoeng monna. Ka baka leo, mosali o tšoanetse ho ba le pontšo ea ho busoa, hlohong, ka baka la mangeloi.” (Ha mosali oa Mokreste a roetse hloohong ka linako tse tšoanelang, hona ke bopaki ba hore o hlompha tokisetso ea bohlooho e theiloeng ke Molimo. Kreste o hlompha bohlooho ba puso ea Molimo; monna le mosali le bona ba tlameha ho etsa joalo. Monna oa pele, Adama, ha a etsoa ka ho tsoaloa ke mosali empa o bōpiloe ke Molimo. Ha Molimo o bōpa Eva, o ile oa mo thea ka lehopo le tsoang ho Adama, ’me Molimo oa bolela hore etlaba mothusi oa Adama. Ka hona monna, ea entsoeng pele, o ile a abeloa sebaka sa bohlooho. Monna ha a roale hloohong ha a ‘rapela kapa ha a profeta’ hobane, mabapi le bohlooho, monna ke ‘setšoantšo sa Molimo,’ ha a na hlooho ea lefatšeng litabeng tse amanang le lelapa la hae. Leha ho le joalo, hore mosali a ‘rapele kapa a profete’ a sa roala hloohong ho ne ho tla bontša ho hlompholla sebaka seo Molimo o se abetseng monna ’me ho ne ho tla tlotlolla monna. Le mangeloi, ao e leng litho tsa mokhatlo o hlophisitsoeng oa leholimo oa Jehova o kang mosali, a lemoha “pontšo ea ho busoa” e roaloang ke basali ba khabane ba Bakreste ’me a hopotsoa ka boikokobetso ba oona ho Jehova.)

Ke neng ho hlokahalang hore mosali a roale hloohong?

Ha ‘a rapela kapa a profeta,’ joalokaha ho boletsoe ho 1 Ba-Korinthe 11:5. Hona ha ho bolele hore ho roala hloohong hoa hlokahala ha a rapela a le mong kapa ha a qoqa le ba bang ka boprofeta ba Bibele. Leha ho le joalo, o lokela ho roala ka tsela eo e le pontšo ea kantle ea hore o hlompha bohlooho ba monna ha a hlokomela litaba tse amanang le borapeli tseo haele hantle li neng li tlameha ho hlokomeloa ke monna oa hae kapa ke monna e mong. Haeba a ithapella le ba bang ka lentsoe le phahameng kapa a tsamaisa thuto e lokiselitsoeng ea Bibele, kahoo a ruta, moo monna oa hae a leng teng, o lokela ho roala hloohong, le haeba ba se tumelong e le ’ngoe le monna. Empa kaha o filoe tokelo ea bomolimo ea ho ruta bana ba hae, ha ho hlokahale hore a roale ha a rapela kapa ha a ithuta le bana ba hae ba sa inehelang ha monna oa hae a le sieo. Haeba, boemong bo sa tloaelehang, setho se setona se inehetseng sa phutheho se le teng, kapa ha a tsamaea le molebeli ea tsamaeang ea etileng, ha a khanna thuto ea Bibele e lokiselitsoeng esale pele, o lokela ho roala hloohong, empa ho tla rapela moena.

Na ho loketse hore basali ba itlotse ka litlolo kapa ba roale mabenyane?

1 Pet. 3:3, 4: “Ho hlopheha ha lōna e se ke ea e-ba ho kantle, e leng moriri o foriloeng, kapa likhabiso tsa gauda, kapa liaparo tsa ho khaba; empa le hlophise motho ea ka sephiring, e leng oa pelo, ka khabo e sa senyeheng ea moea o mosa, o bonolo; hlopheho eo hase le ho rateha ho Molimo.” (Na hoo ho bolela hore basali ha baa lokela ho ikhabisa? Ka sebele ha ho joalo; joalokaha ho totobetse hore ha ho bolele hore ha baa lokela ho apara. Empa mona ba khothalletsoa hore ba leka-lekane boikutlong ba bona mabapi le boitlhopho le moaparo, ba etelletse pele mokhabo oa moea.)

1 Tim. 2:9, 10: “Basali le bona ba apare seaparo se lokelang, ba itlhophe ka boitlhompho le ka tšabo, e seng ka moriri o foriloeng, le ka gauda, leha e le liperela, leha e le meaparo e khabisitsoeng; e mpe e be ka mesebetsi e molemo, joale ka ha ho tšoanela basali ba ipolelang hoba ba sebeletsa Molimo.” (Hoo e hlileng e leng hoa bohlokoa ho Molimo ke hofe—ponahalo ea motho ea kantle kapa boemo ba pelo ea motho? Na Molimo o ne o ka khahlisoa ke ha mosali a sa apare likhabiso kapa mabenyane empa a phela ka boitšoaro bo bobe? Kapa na o ka ananela basali ba khabane ba likelello li phetseng hantle tšebelisong ea bona ea litlolo le mabenyane ’me ba etelletsa pele mokhabo oa bona oa litšoaneleho tsa bomolimo le boitšoaro ba Bokreste? Jehova o re: “Jehova ha a bone kamoo motho a bonang; hobane motho o talima tšobotsi, empa Jehova eena o talima pelo.”—1 Sam. 16:7.)

Liprov. 31:30: “Khahleho ea thetsa; botle ke bosaoana! Mosali ea tšabang Jehova ke eena ea tla rorisoa.”