Sura ya 2
Adui wa Uzima wa Milele
1. Kwa kuwa furaha na amani ni mambo yasiyopatikana mara nyingi, ni maulizo gani yanayotokea?
FURAHA duniani—karibu kila mtu anaitaka. Basi sababu gani watu wengi sana hawana furaha? Imekuwaje? Kwa kuwa karibu kila mtu anataka amani, sababu gani mataifa yanakwenda vitani na watu wanachukiana? Je! kuna kani (msukumo) inayowasukuma kufanya mabaya hayo? Ingeweza kuwa kwamba kuna uwezo usioonekana unaoongoza mataifa yote kwa ujumla?
2. Ni uhalifu gani katika historia unaofanya wengi watake kujua kama kuna uwezo fulani mbaya usioonekana unaoongoza wanadamu?
2 Wengi wametaka kujua hilo walipoufikiria ukatili mbaya unaofanywa na wanadamu—zile gesi (mivuke) zinazotumiwa katika vita kumaliza watu pumzi na kuwachoma wafe, na yale makombora yenye kumimina petroli inayowaka moto na mengi-ne ya atomi. Vilevile, ifikirie ile silaha inayomimina miali ya moto, zile kambi za mateso, mauaji makubwa ya mamilioni ya watu wasiojua la kufanya, kama miaka ya majuzi katika Kambodia. Unadhani maovu hayo yote yalijitokeza yenyewe? Ijapokuwa wanadamu wanaweza wenyewe kutenda mabaya makubwa wakitaka, ukifikiria uovu mkubwa wa matendo yao, je! si wazi kwamba wameongozwa na uwezo wenye uovu, usioonekana?
3. Biblia inasema nini juu ya utawala wa ulimwengu?
3 Hakuna haja ya kukisia jambo hilo. Biblia inaonyesha wazi-wazi kwamba mtu fulani asiyeonekana mwenye akili amekuwa akiongoza wanadamu na mataifa. Katika Biblia, Yesu Kristo anamwita mtu huyo mwenye nguvu “mtawala wa ulimwengu huu.” (Yohana 12:31; 14:30; 16:11, NW) Ni nani huyo?
4. Ibilisi alimwonyesha Yesu nini, na alimtolea nini?
4 Ili kutusaidia tumjue, fikiria yaliyotendeka mwanzoni mwa huduma ya Yesu hapa duniani. Biblia inatuambia kwamba Yesu alipobatizwa aliingia jangwani akashawishwa na kiumbe asiyeonekana anayeitwa Shetani Ibilisi. Sehemu ya shawishi hilo imee-lezwa hivi: “Tena yule Ibilisi akamchukua akaenda naye kwenye mlima mrefu isivyo kawaida, akamwonyesha falme zote za ulimwengu na utukufu wazo, akamwambia: ‘Vitu vyote hivi nitakupa wewe ikiwa utaanguka na kufanya tendo moja la kuniabudu mimi.’” —Mathayo 4:8, 9, NW.
5. (a) Ni nini linaloonyesha kama serikali zote za ulimwengu ni mali ya Ibilisi au si yake? (b) Kulingana na Biblia, ni nani aliye “mungu wa hii taratibu ya mambo”?
5 Fikiria kile ambacho Ibilisi alimtolea Yesu Kristo. Kilikuwa “falme zote za ulimwengu.” Je! kweli serikali zote hizo za ulimwengu zilikuwa mali ya Ibilisi? Ndiyo, kwa maana angaliwezaje kumtolea Yesu falme hizo kama hazikuwa zake? Yesu alikubali kuwa ni za Shetani, na kama si zake, angalikataa. Kwa kweli Shetani ndiye mtawala asiyeonekana wa mataifa yote ya ulimwengu! Biblia inasema waziwazi hivi: “Ulimwengu mzima uko katika uwezo wa yule mwovu.” (1 Yohana 5:19, NW) Kwa kweli, Neno la Mungu linamwita Shetani “mungu wa hii taratibu ya mambo.”—2 Wakorintho 4:4, NW.
6. (a) Habari hiyo juu ya utawala wa Shetani inatusaidia tufahamu nini? (b) Shetani angetaka kutufanya nini, basi lazima tufanye nini?
6 Habari hiyo inatusaidia tufahamu kwa nini Yesu alisema: “Ufalme wangu si sehemu ya ulimwengu huu.” (Yohana 18:36, NW) Inatusaidia vilevile kufahamu kwa nini mataifa yanachukiana na kujaribu kuuana, hali watu wote wenye akili nzuri wanatamani kuishi kwa amani. Ndiyo, “Shetani . . . anapoteza dunia nzima inayokaliwa na watu.” (Ufunuo 12:9, NW) Yeye angependa kutupoteza sisi pia. Hataki tupewe na Mungu zawadi ya uzima wa milele. Basi ni lazima tupigane ili asituvute tufanye mabaya. (Waefeso 6:12) Ni lazima tujue habari za Shetani na anavyofanya kazi ili tupinge jitihada zake za kutaka kutupoteza.
UTU WA IBILISI
7. Kwa nini hatuwezi kumwona Ibilisi?
7 Shetani Ibilisi ni mtu halisi. Yeye si uovu tu ulio katika wanadamu wote, kama vile huenda watu fulani wakaamini. Bila shaka, wanadamu hawawezi kumwona Ibilisi, kama wasivyoweza kumwona Mungu. Mungu na Ibilisi ni watu wa kiroho. Ni namna za uhai ambazo ni za juu zaidi ya wanadamu na zisizoonwa na macho yetu.—Yohana 4:24.
8. Sababu gani watu wengi wanaamini kwamba Mungu ndiye aliyemwumba Ibilisi?
8 ‘Lakini ikiwa Mungu ni upendo,’ labda mtu fulani atauliza, ‘kwa nini alimfanya Ibilisi?’ (1 Yohana 4:8) Kwa hakika Mungu hakumwumba Ibilisi. ‘Ikiwa Mungu ndiye aliyeumba kila mtu,’ labda mtu atasema, ‘haikosi alimwumba Ibilisi. Kwani nani mwingine angeweza kumwumba? Ibilisi alitoka wapi?’
9. (a) Malaika ni watu wa namna gani? (b) Maneno “ibilisi” na “shetani” yana maana gani?
9 Biblia inaeleza kwamba Mungu aliumba watu wengi sana wa kiroho walio kama yeye. Katika Biblia, roho hao wanaitwa malaika. Vilevile, wanaitwa ‘wana wa Mungu.’ (Ayubu 38:7; Zaburi 104:4; Waebrania 1:7, 13, 14) Mungu aliwaumba wote wakiwa wakamilifu. Mwanzoni hakuna ye yote kati yao aliyekuwa ibilisi wala shetani. Neno hili “ibilisi” maana yake ni mchongezi nalo neno “shetani” maana yake ni mpingaji.
10. (a) Nani aliyemfanya Shetani Ibilisi? (b) Huenda mtu mzuri akajifanyaje kuwa mhalifu?
10 Walakini, ulikuja wakati ambao mmoja wa hao wana wa kiroho wa Mungu alijifanya mwenyewe Ibilisi, yaani, mwongo mwenye chuki anayesema mabaya juu ya mtu mwingine. Yeye akajifanya mwenyewe Shetani vilevile, yaani, mpingaji wa Mungu. Yeye hakuumbwa hivyo. Aligeuka baadaye akawa mtu wa namna hiyo. Kwa mfano: Mwivi hazaliwi mwivi. Huenda akawa ametokana na jamaa nzuri, wazazi wake wakiwa wanyofu na ndugu na dada zake wakiwa wenye kutii sheria. Labda kilichomfanya awe mwivi ni tamaa yake mwenyewe ya kutaka vitu vinavyonunulika kwa fedha. Basi, mmoja wa wana wa kiroho wa Mungu alijifanya mwenyewe Shetani Ibilisi namna gani?
11. (a) Ni kusudi gani la Mungu ambalo malaika mwasi alijua? (b) Malaika huyo alikuwa na tamaa gani, nayo ilimwongoza kufanya nini?
11 Malaika yule aliyegeuka akawa Ibilisi alikuwapo wakati Mungu alipoiumba dunia, hata baadaye alipowaumba watu wa kwanza wawili, Adamu na Hawa. (Ayubu 38:4, 7) Basi inaelekea alikuwa amesikia Mungu akiwaambia wazae watoto. (Mwanzo 1:27, 28) Alijua kwamba baada ya muda mfupi dunia nzima ingejaa watu wenye uadilifu wakimwabudu Mungu. Hilo ndilo lililokuwa kusudi la Mungu. Walakini, malaika huyo alijivunia sana uzuri na akili zake mwenyewe, akataka yeye mwenyewe apokee ile ibada ambayo Mungu angepewa. (Ezekieli 28:13-15; Mathayo 4:10) Badala ya kuondoa tamaa mbaya hiyo katika akili zake, aliendelea kuifikiria. Basi akachukua hatua ya kujipatia heshima na ukubwa aliotamani. Alifanya nini?—Yakobo 1:14, 15.
12. (a) Malaika huyo alisema na Hawa kwa kutumia njia gani, naye alimwambia nini? (b) Malaika huyo aligeukaje akawa Shetani Ibilisi? (c) Ni maoni gani yenye makosa juu ya sura ya Ibilisi?
12 Malaika huyo mwasi alitumia nyoka wa chini aseme na yule mwanamke wa kwanza, Hawa. Alifanya hivyo kama vile mtu mwenye ujuzi anaweza kufanya ionekane kama kwamba mwenye kusema ni mnyama aliye karibu au kisanamu. Kumbe basi aliyekuwa akisema na Hawa ni malaika huyo mwasi, ambaye katika Biblia anaitwa “yule nyoka wa kwanza kabisa.” (Ufunuo 12:9, NW) Alisema kwamba Mungu hakuwa akimwambia Hawa kweli, na alikuwa akimnyima maarifa ambayo alipaswa kuwa nayo. (Mwanzo 3:1-5) Huo ulikuwa uongo wenye chuki nao uli-mfanya kuwa ibilisi. Kwa njia hiyo akawa vilevile mpingaji wa Mungu, au Shetani. Basi unaweza kuona kwamba ni makosa kudhani Ibilisi ni kiumbe mwenye pembe nyingi na uma mrefu, akiwa ndiye msimamizi wa mahali fulani penye mateso chini ya ardhi. Kwa kweli, yeye ni malaika mwenye nguvu sana, lakini mwovu.
KINACHOLETA TAABU ZA ULIMWENGU
13. (a) Hawa aliitikiaje ule uongo wa Ibilisi? (b) Ibilisi alifanya madai gani?
13 Ule uongo ambao Ibilisi alimwambia Hawa ulitimiza aliyopanga. Hawa aliuamini na hivyo akakataa kumtii Mungu. Aliweza kumshawishi mume wake vilevile avunje sheria ya Mungu. (Mwanzo 3:6) Dai la Ibilisi lilikuwa kwamba wanadamu wanaweza kuishi pasipo kutegemea Mungu. Alipinga kwa kusema kwamba watu wanaweza kujitawala vizuri, pasipo msaada wa Mungu. Ibilisi huyo pia alidai kwamba angeweza kugeuza watoto wote wa Adamu na Hawa wasimfuate Mungu.
14. Kwa nini Mungu hakumharibu Shetani mara hiyo?
14 Kwa kweli, Mungu angaliweza kumharibu Shetani mara hiyo. Lakini hilo halingalijibu maulizo ambayo Shetani alikuwa ametokeza, maulizo ambayo yangeweza kubaki katika akili za malaika waliokuwa wakitazama. Basi Mungu alimruhusu Shetani wakati ili ajaribu kuhakikisha madai yake. Matokeo yakawa nini?
15, 16. (a) Kupita kwa wakati kumeonyesha nini juu ya madai ya Ibilisi? (b) Ni tukio gani linalokaribia?
15 Kupita kwa wakati kumeonyesha kwamba wanadamu hawawezi kujitawala vizuri pasipo msaada wa Mungu. Jitihada zao zimeshindwa kabisa. Watu wameteseka sana chini ya serikali za wanadamu, ambazo Maandiko yanaonyesha zimeongozwa na Shetani kwa njia ya siri. Vilevile, kwa kuruhusu kuwe na wakati, Mungu ameonyesha waziwazi kwamba Shetani ameshindwa kugeuza watu wote wasimwabudu Mungu. Nyakati zote wamekuwako watu fulani ambao wameendelea kuwa waaminifu kwa utawala wa Mungu. Kwa mfano, katika Biblia unaweza kusoma kwamba Shetani alishindwa kumzuia Ayubu asimtumikie Mungu.—Ayubu 1:6-12.
16 Kwa njia hiyo madai ya Ibilisi yameonyeshwa kuwa ya uongo. Hakika yeye anastahili kuharibiwa kwa kuanzisha uasi mwovu juu ya Mungu. Ni furaha kwamba sasa tumefikia wakati wa Mungu wa kuumaliza utawala wa Shetani. Ikieleza hatua ya kwanza ya kufanya hivyo, Biblia inasimulia pigano la maana katika mbingu, ambalo halikuonwa wala kusikiwa na watu duniani. Soma kwa uangalifu masimulizi ya Biblia yafuatayo:
17. (a) Biblia inasimuliaje vita katika mbingu? (b) Matokeo yake yalikuwa nini kwa wale wa mbinguni na wale wa duniani?
17 “Vita ikatokea katika mbingu: Mikaeli [ambaye ndiye Yesu Kristo aliyefufuliwa] na malaika zake wakapigana na lile joka, na joka nalo na malaika walo wakapigana lakini halikushinda, wala mahali hapakupatikana kwao tena katika mbingu. Basi chini likavurumishwa lile joka kuu, yule nyoka wa kwanza kabisa, yule anayeitwa Ibilisi na Shetani, anayepoteza dunia nzima inayokaliwa na watu; alivurumishwa chini kwenye dunia, na malaika zake wakavurumishwa chini pamoja naye. ‘Kwa sababu hiyo iweni na furaha, ninyi mbingu na ninyi mnaokaa ndani yazo! Ole kwa dunia na kwa bahari, kwa sababu yule Ibilisi ameshuka kwenu, akiwa na hasira kuu, akijua ana kipindi kifupi cha wakati.’”—Ufunuo 12:7-9, 12, NW.
18. (a) Vita hiyo katika mbingu ilitukia wakati gani? (b) Ni mambo gani yamekuwa yakitendeka duniani tangu Shetani ‘alipovurumishwa chini’?
18 Vita hiyo katika mbingu ilitukia wakati gani? Ushuhuda unaonyesha kwamba ilitukia karibu na wakati wa Vita ya Ulimwengu ya Kwanza, iliyoanza mwaka wa 1914. Kama Ufunuo huo unavyosema, Shetani aliondolewa katika mbingu wakati huo, kuonyesha tangu hapo tumekuwa tukiishi katika “kipindi kifupi cha wakati” wake. Basi, hizi ndizo “siku za mwisho” za ulimwengu wa Shetani. Ongezeko la uhalifu, woga, vita, upungufu wa chakula, magonjwa na hali nyingine ambazo zimekuwa zikitusumbua sana zinahakikisha hivyo.—Mathayo 24:3-12; Luka 21:26; 2 Timotheo 3:1-5.
19. (a) Sasa Shetani anajaribu sana kufanya nini? (b) Lingekuwa jambo la hekima tufanye nini?
19 Kwa kuwa Shetani anajua “kipindi kifupi cha wakati” wake ni kama kimekwisha, anatia bidii sana kuliko zamani azuie watu wasimtumikie Mungu. Yeye anataka kutumbukiza watu wengi awezavyo katika uharibifu wake. Basi ni kwa sababu nzuri Biblia inamtaja kuwa simba anayenguruma akitafuta mtu fulani amle. (1 Petro 5:8, 9) Ikiwa hatutaki kunaswa naye, inatupasa tujue namna anavyoshambulia na pia njia anazotumia kupoteza watu.—2 Wakorintho 2:11.
NAMNA SHETANI ANAVYOPOTEZA WATU
20. (a) Shambulio la Shetani limekuwa na matokeo gani? (b) Sababu gani tunaweza kutazamia kwamba mara nyingi hila zake zingeonekana kuwa sawa tu, hata zenye faida?
20 Usidhani kwamba njia ambazo Shetani anatumia ili watu wamfuate zinaonekana kwa urahisi nyakati zote. Yeye ni fundi wa kudanganya watu. Njia zake ambazo ametumia muda wa maelfu ya miaka zimekuwa za werevu sana hivi kwamba leo watu wengi hata hawaamini kwamba kuna Shetani. Wao wanaona maovu na mabaya ni hali tu za kawaida ambazo zitakuwapo nyakati zote. Shetani anatenda sawasawa na viongozi wa uhalifu wa siku hizi ambao kwa nje wanaonekana kuwa watu wazuri, kumbe, kwa siri, wanatenda maovu makubwa. Biblia inaeleza hivi: “Shetani mwenyewe hujigeuza awe mfano wa malaika wa nuru.” (2 Wakorintho 11:14) Hivyo tunaweza kutazamia kwamba mara nyingi hila zake za kutaka kupoteza watu zingeonekana kuwa sawa tu, hata zenye faida.
21. Ni mpango gani wa hila ambao Shetani ametumia?
21 Kumbuka kwamba Shetani alijitokeza kwa Hawa akiwa kama rafiki. Kisha akamdanganya atende mambo ambayo Hawa alidhani yangekuwa faida kwake mwenyewe. (Mwanzo 3:4-6) Iko namna iyo hiyo leo. Kwa mfano, kwa kutumia wanadamu wanaomfuata, Shetani anatia watu moyo kwa ujanja wake watumikie sana serikali za kibinadamu kuliko kumtumikia Mungu. Basi imetokea roho ya utukuzo wa taifa ikaleta vita vibaya sana. Nyakati za karibuni, Shetani ameongoza watu wafanye mipango mbalimbali ili kutafuta amani na usalama. Mmoja wa mipango hiyo ni Umoja wa Mataifa. Lakini je! umefanya ulimwengu uwe na amani? Hata kidogo! Badala yake, umekuwa njia ya kupotoa fikira za watu zitoke katika mpango wa Mungu wa kuletea wanadamu amani, yaani, ufalme wake unaokuja wenye kuongozwa na Yesu Kristo, yule “Mfalme wa amani.”—Isaya 9:6; Mathayo 6:9, 10.
22. Ni maarifa gani ambayo Shetani hataki tuwe nayo?
22 Ikiwa tutapokea uzima wa milele, tunahitaji tupate maarifa sahihi ya kumjua Mungu, pia Mwana-Mfalme wake na ufalme wake. (Yohana 17:3) Ni wazi Shetani Ibilisi hataki uwe na maarifa hayo, na atafanya awezavyo akuzuie usiyapate. Atafanyaje hivyo? Njia moja ni kuhakikisha unapingwa, labda kwa kuchekwa. Biblia inatuambia hivi: “Wale wote wanaotamani kuishi maisha ya utawa katika ushirika pamoja na Kristo Yesu watateswa pia.”—2 Timotheo 3:12, NW.
23. (a) Huenda Shetani akatumiaje hata rafiki na watu wa ukoo kutuvunja moyo? (b) Sababu gani haikupasi hata kidogo kushindwa na upinzani?
23 Huenda hata rafiki wakubwa sana au watu wa ukoo wakakuambia hawataki uyachunguze Maandiko. Yesu Kristo mwenyewe alionya hivi: “Adui za mtu ni wale wa nyumbani mwake. Apendaye baba au mama kuliko mimi, hanistahili; wala apendaye mwana au binti kuliko mimi, hanistahili.” (Mathayo 10:36, 37) Huenda watu wa ukoo wakajaribu kukuvunja moyo, wakifanya hivyo kwa moyo mnyofu kabisa kwa sababu hawazijui kweli nzuri ajabu zinazopatikana katika Biblia. Lakini ukiacha kujifunza Neno la Mungu upinzani unapotokea, Mungu atakuonaje wewe? Vilevile, wewe ukiacha, utawasaidia namna gani wale rafiki na wapendwa wako wafahamu kwamba maarifa sahihi ya Biblia ni ya lazima kabisa ili kupata uzima? Huenda wakati fulani kuendelea kwako na mambo ambayo umejifunza katika Neno la Mungu kukawavuta wao vilevile wajifunze kweli hiyo.
24. (a) Ni njia gani nyingine ambazo Ibilisi anatumia kuzuia watu wasipokee maarifa yanayotoa uzima? (b) Wewe unaona kujifunza Neno la Mungu kuna ubora gani?
24 Kwa upande mwingine, huenda Shetani akakushawishi utende jambo chafu lisilompendeza Mungu. (1 Wakorintho 6:9-11) Au huenda akakufanya ujione una shughuli mno usiweze kujifunza Biblia. Lakini ukifikiria hilo, je! kweli unaona kuna jambo lo lote la maana sana kuliko kupokea maarifa ya aina hiyo? Usiruhusu jambo lo lote likuzuie kupata maarifa hayo yanayoweza kukuongoza upokee uzima wa milele wenye furaha duniani!
25. Tukiendelea kumpinga Ibilisi, hataweza kutufanya nini?
25 Biblia inasihi hivi: “Mpingeni Shetani.” Ukifanya hivyo, ‘atakukimbia.’ (Yakobo 4:7) Je! maana yake ni kwamba ukipinga shambulio la Shetani yeye hatakusumbua? Sivyo, yeye atajaribu tena na tena kukushawishi ufanye anayotaka. Lakini ukizidi kumpinga, hataweza kamwe kukushawishi umpinge Mungu. Basi, fanya bidii upate maarifa ya Biblia yaliyo ya maana sana na kutenda yale unayojifunza. Hilo ni jambo la maana kabisa ili usidanganywe na njia nyingine anayotumia Shetani kupoteza watu, yaani, dini ya uongo.
[Picha katika ukurasa wa 16, 17]
Je! Shetani angaliweza kumtolea Kristo serikali zote hizi za ulimwengu kama hazingalikuwa mali yake?
[Picha katika ukurasa wa 19]
Mwivi huyu hakuzaliwa akiwa mwivi, kama vile Ibilisi hakuumbwa akiwa “Ibilisi”
[Picha katika ukurasa wa 20, 21]
Matokeo ya vita mbinguni yakawa kuvurumishwa duniani kwa Shetani na mashetani wake. Sasa wewe unapatwa na matokeo yake
[Picha katika ukurasa wa 24]
Huenda ukapingwa kwa sababu unaendelea kujifunza Biblia