Sura 8

Sababu Gani Mungu Huruhusu Kuteseka?

1, 2. Mara nyingi watu huitikiaje kwa sababu ya kuteseka kwa binadamu?

MISIBA inapotokea, ikiharibu mali na kuua maisha za watu, wengi hawawezi kuelewa sababu gani mambo hayo mabaya hutendeka. Wengine husumbuliwa na kadiri ya, ukatili wa, na upotovu wa uhalifu na ujeuri. Wewe pia hue­nda ukawa umejiuliza, ‘Sababu gani Mungu huruhusu kuteseka?’

² Kwa sababu hawajapata jibu lenye kuridhisha kwa swali hilo, wengi wamepoteza imani katika Mungu. Wanahisi kwamba yeye hapendezwi na wanadamu. Wengine wanaoona kuteseka kuwa kawaida ya maisha huwa wenye uchungu na humlaumu Mungu kwa ajili ya uovu wote uliomo katika jamii ya kibinadamu. Ikiwa wewe umekuwa na hisia za jinsi hiyo, bila shaka utapendezwa sana na taarifa za Biblia juu ya mambo haya.

KUTESEKA HAKUTOKANI NA MUNGU

3, 4. Sababu gani twaweza kuwa na hakika kwamba uovu na kuteseka hakutoki kwa Yehova?

³ Biblia hutuhakikishia kwamba kule kuteseka tunakoona pande zetu zote hakusababishwi na Yehova Mungu. Kwa mfano, mwanafunzi Mkristo Yakobo aliandika hivi: “Mtu ajaribiwapo, asiseme, Ninajaribiwa na Mungu; maana Mungu hawezi kujaribiwa na maovu, wala yeye mwenyewe hamjaribu mtu.” (Yakobo 1:13) Kwa hiyo, Mungu asingaliweza kusababisha yale magumu mengi yanayowakumba wanadamu. Yeye hawaletei watu majaribu ili kuwastahilisha kwa ajili ya uhai mbinguni, wala hawafanyi watu wateseke kwa ajili ya maovu waliyodhaniwa ati waliyafanya katika maisha ya kimbele.—Warumi 6:7.

⁴ Kwa kuongezea, hata ingawa mambo mengi mabaya yamefanywa kwa jina la Mungu au la Kristo, hakuna jambo lolote katika Biblia linalodokeza kwamba yeyote kati yao amepata wakati wowote kutoa kibali cha matendo hayo. Mungu na Kristo hawana uhusiano wowote na wale wanaodai kuwatumikia lakini hudanganya na hupunja, huua na kupora, na kufanya mambo mengine mengi yanayosababisha kuteseka kwa binadamu. Kwa kweli, “njia ya mtu mbaya ni chukizo kwa BWANA.” Mungu “yu mbali na wasio haki.”—Mithali 15:9, 29.

 5. Ni nini baadhi ya sifa za Yehova, naye huhisije juu ya viumbe vyake?

⁵ Biblia humfafanua Yehova kuwa “mwingi wa rehema, mwenye huruma.” (Yakobo 5:11) Hupiga mbiu kwamba “BWANA hupenda haki.” (Zaburi 37:28; Isaya 61:8) Yeye si mwenye kutaka kisasi. Yeye hujali viumbe vyake kwa huruma na huvipa vyote kinachofaa zaidi kwa hali njema yavyo. (Matendo 14:16, 17) Yehova amefanya hivyo tangu mwanzo wenyewe wa uhai duniani.

MWANZO MKAMILIFU

 6. Baadhi ya hekaya huelezaje hali katika historia ya mapema ya wanadamu?

⁶ Sisi sote tumezoea kuona na kuhisi maumivu na kuteseka. Kwa hiyo huenda likawa jambo gumu kuwazia wakati usio na kuteseka, lakini ndivyo mambo yalivyokuwa mwanzoni mwa historia ya kibinadamu. Hata hekaya za mataifa mengine hudokeza mwanzo wenye furaha wa jinsi hiyo. Katika ngano za Kigiriki, ya kwanza ya zile “Enzi Tano za Mwanadamu” iliitwa “Enzi ya Ufanisi.” Katika enzi hiyo wanadamu waliishi maisha yenye furaha, bila kazi ya taabu, maumivu, na madhara ya uzee. Wachina husema kwamba wakati wa utawala wa yule Maliki wa Manjano (Huang-Ti) anayetajwa katika ngano, watu waliishi katika amani, wakifurahia upatano hata pamoja na elementi na hayawani-mwitu. Waajemi, Wamisri, Watibet, Waperu, na Wameksiko wote wana hekaya juu ya wakati wa furaha na ukamilifu mwanzoni mwa historia ya wanadamu.

 7. Sababu gani Mungu aliumba dunia na jamii ya kibinadamu?

⁷ Ngano za mataifa zarudia yale tu yaliyomo katika rekodi ya zamani zaidi kuandikwa ya historia ya kibinadamu, yaani Biblia. Biblia hutupasha habari kwamba Mungu aliwaweka watu wawili wa kwanza, Adamu na Hawa, katika paradiso iliyoitwa bustani ya Edeni akawaamuru hivi: “Zaeni, mkaongezeke, mkaijaze nchi, na kuitiisha.” (Mwanzo 1:28) Wazazi wetu wa kwanza walifurahia ukamilifu nao walikuwa na taraja la kuona dunia yote ikiwa paradiso yenye kukaliwa na familia ya kibinadamu iliyo kamilifu ikiishi katika amani na furaha yenye kudumu. Hilo lilikuwa ndilo kusudi la Mungu katika kuumba dunia na jamii ya kibinadamu.—Isaya 45:18.

SHTAKA LENYE NIA MBOVU

 8. Adamu na Hawa walitazamiwa watii amri gani, lakini ni nini kilichotendeka?

⁸ Ili kuendelea kuwa katika upendeleo wa Mungu, Adamu na Hawa wangalilazimika kuepuka kula kutokana na “mti wa ujuzi wa mema na mabaya.” (Mwanzo 2:16, 17) Ikiwa wangalitii sheria ya Yehova, maisha ya kibinadamu yasingaliharibiwa na hali ya kuteseka. Kwa kutii amri ya Mungu, wangalionyesha upendo wao kwa Yehova na uaminifu-mshikamanifu wao kwake. (1 Yohana 5:3) Lakini kama vile tulivyojifunza katika Sura ya 6, mambo hayakuwa hivyo. Kwa kuhimizwa na Shetani, Hawa alikula matunda kutokana na mti huo. Baadaye, Adamu alikula pia kutokana na tunda lililokatazwa.

 9. Shetani alitokeza suala jipi linalohusisha Yehova?

⁹ Je, unaona uzito wa lile lililotendeka? Shetani alikuwa akishambulia cheo cha Yehova akiwa aliye Juu Zaidi Sana. Kwa kusema, “Hakika hamtakufa,” Ibilisi alipinganisha maneno ya Mungu, “Utakufa hakika.” Maneno zaidi ya Shetani yalidokeza kwamba Yehova alikuwa akiwanyima Adamu na Hawa ujuzi juu ya uwezekano wa kuwa kama Mungu, hivyo wasimhitaji Yeye awaamulie yaliyo mema na mabaya. Kwa hiyo shtaka la Shetani lilitilia shaka haki na uhalali wa cheo cha Yehova akiwa Mwenye Enzi Kuu wa Ulimwengu Wote Mzima.—Mwanzo 2:17; 3:1-6.

10. Shetani alitoa madokezo gani kuhusu wanadamu?

¹⁰ Shetani Ibilisi alidokeza pia kwamba watu wangeendelea kumtii Yehova maadamu tu kule kumtii Mungu kungewafaidi. Yaani, uaminifu-maadili wa kibinadamu ulitiliwa shaka. Shetani alishtaki kwamba hakuna binadamu ambaye angeendelea kwa hiari kuwa mwaminifu-mshikamanifu kwa Mungu. Dai hilo la Shetani lenye nia mbovu linafunuliwa kwa wazi katika simulizi la Biblia juu ya Ayubu, mtumishi mwaminifu wa Yehova aliyepatwa na jaribu kubwa wakati fulani kabla ya 1600 K.W.K. Unaposoma sura mbili za kwanza za kitabu cha Ayubu, unaweza kupata ufahamu wenye kina juu ya sababu ya kuteseka kwa binadamu na sababu gani Mungu hukuruhusu.

11. Ayubu alikuwa mtu wa aina gani, lakini Shetani alifanya shtaka gani?

¹¹ Ayubu, “mtu bila lawama na mnyoofu,” (NW) akaja kushambuliwa na Shetani. Kwanza, Shetani alimtungia Ayubu madhumuni mabaya kwa kutokeza swali, “Je! huyo Ayubu yuamcha BWANA bure?” Kisha, Ibilisi kwa ujanja akamsingizia Mungu na pia Ayubu kwa kushtaki kwamba Yehova alikuwa ameununua uaminifu-mshikamanifu wa Ayubu kwa kumlinda na kumbariki. “Lakini nyosha mkono wako sasa,” Shetani amtaka Yehova athibitishe dai lake, “uyaguse hayo yote aliyo nayo, naye atakukufuru mbele za uso wako.”—Ayubu 1:8-11.

12. (a) Ni maswali gani yangeweza kujibiwa ikiwa tu Mungu angemruhusu Shetani amjaribu Ayubu? (b) Jaribu la Ayubu lilikuwa na tokeo gani?

¹² Je, Ayubu alikuwa akimtumikia Yehova kwa sababu tu ya wema wote aliopokea kutoka kwa Mungu? Je, uaminifu-maadili wa Ayubu ungeweza kudumu chini ya jaribu? Na kwa habari ya Yehova, je, alikuwa na uhakika wa kutosha katika mtumishi wake ili kumruhusu ajaribiwe? Maswali hayo yangeweza kujibiwa ikiwa Yehova angemruhusu Shetani amletee Ayubu majaribu yaliyo magumu zaidi kuliko yote. Mwendo mwaminifu wa Ayubu akiwa chini ya jaribu lililoruhusiwa na Mungu, kama ilivyosimuliwa katika kitabu cha Ayubu, ulithibitika kuwa utetezi kamili wa uadilifu wa Yehova na uaminifu-maadili wa mwanadamu.—Ayubu 42:1, 2, 12.

13. Tunahusikaje katika lile lililotokea Edeni na kwa Ayubu?

¹³ Hata hivyo, lililotokea katika bustani ya Edeni na kwa mwanadamu Ayubu, lina maana yenye kina zaidi. Masuala yaliyotokezwa na Shetani yanahusisha wanadamu wote, kutia ndani sisi leo. Jina la Mungu lilisingiziwa, na enzi yake ilipingwa. Unyoofu wa uumbaji wa Mungu, mwanadamu, ulitiliwa shaka. Masuala hayo yalilazimika kusuluhishwa.

JINSI YA KUYASULUHISHA MASUALA

14. Anapokabili shtaka lenye nia mbovu, huenda mtu mwenye kushtakiwa akafanya nini?

¹⁴ Ili kutoa kielezi, acheni tuseme kwamba wewe ni mzazi mwenye upendo aliye na watoto kadhaa katika familia yenye furaha. Tuseme mmoja wa jirani zako anaeneza uwongo, akikushtaki kuwa mzazi mbaya. Namna gani ikiwa huyo jirani asema kwamba watoto wako hawakupendi, kwamba wanakaa nawe kwa sababu tu hawajui hali bora ni ipi, na kwamba wangeondoka ikiwa mtu angewaonyesha njia ya kutokea. ‘Huo ni upuuzi!’ huenda ukasema. Ndiyo, lakini ungethibitishaje hilo? Wazazi fulani huenda wakaitikia kwa hasira kali. Zaidi ya kusababisha matatizo zaidi, itikio hilo lenye jeuri lingethibitisha uwongo huo. Njia yenye kuridhisha ya kushughulika na tatizo la jinsi hiyo ingekuwa kumruhusu mshtaki wako fursa ya kuthibitisha dai lake na pia kwa watoto wako kutoa ushahidi kwamba wanakupenda kwa moyo mweupe.

15. Yehova alichagua kushughulikaje na shtaka la Shetani?

¹⁵ Yehova ni kama huyo mzazi mwenye upendo. Adamu na Hawa wanaweza kulinganishwa na wale watoto, na Shetani afaana na sehemu ya yule jirani mwenye kusema uwongo. Kwa hekima Mungu hakuharibu Shetani, Adamu, na Hawa mara hiyo lakini aliruhusu watenda-mabaya hawa waendelee kuishi kwa muda fulani. Hilo liliwaruhusu wazazi wetu wa kwanza wawe na wakati wa kuanzisha familia ya kibinadamu, nalo limempa Ibilisi fursa ya kuthibitisha kama dai lake lilikuwa la kweli ili masuala hayo yaweze kusuluhishwa. Hata kwa njia hiyo, tangu mwanzo Mungu alijua kwamba wanadamu wengine wangekuwa waaminifu-washikamanifu kwake na hivyo wangemthibitisha Shetani kuwa mwongo. Tunashukuru kama nini kwamba Yehova ameendelea kubariki na kusaidia wale wanaompenda!—2 Mambo ya Nyakati 16:9; Mithali 15:3.

NI NINI KIMETHIBITISHWA?

16. Ulimwengu umekujaje kuwa katika nguvu ya Shetani?

¹⁶ Katika karibu historia yote ya kibinadamu, Shetani amekuwa na uhuru kamili wa kutunga hila zake za kutawala wanadamu. Miongoni mwa mambo mengine, yeye ametumia uvutano juu ya serikali za kisiasa na ameendeleza dini ambazo kwa ujanja huelekeza ibada kwake badala ya kwa Yehova. Hivyo Ibilisi amekuwa “mungu wa mfumo huu wa mambo,” naye aitwa “mtawala wa ulimwengu huu.” (2 Wakorintho 4:4, NW; Yohana 12:31, NW) Kwa kweli, “ulimwengu wote unakaa katika nguvu ya yule mwovu.” (1 Yohana 5:19, NW) Je, hilo lamaanisha kwamba Shetani amethibitisha dai lake kwamba angeweza kuvuta wanadamu wote kutoka kwa Yehova Mungu? Bila shaka la! Huku akimruhusu Shetani aendelee kuwako, Yehova ameendelea kutimiza kusudi lake mwenyewe. Basi, Biblia hufunua nini juu ya kuruhusu kwa Mungu uovu?

17. Tunapaswa kuzingatia nini kuhusu kisababishi cha uovu na kuteseka?

¹⁷ Uovu na kuteseka hakusababishwi na Yehova. Kwa kuwa Shetani ndiye mtawala wa ulimwengu na mungu wa mfumo huu wa mambo, yeye pamoja na wale walio upande wake ndio husababisha hali iliyopo ya jamii ya kibinadamu na huzuni yote ambayo imewapata wanadamu. Hakuna yeyote awezaye kusema kwa haki kwamba Mungu ndiye asababishaye shida hiyo.—Warumi 9:14.

18. Kuruhusu kwa Yehova uovu na kuteseka kumethibitisha nini kuhusu wazo la kujitegemea bila Mungu?

¹⁸ Kuruhusu kwa Yehova uovu na kuteseka kumethibitisha kwamba kujitegemea bila Mungu hakukuleta ulimwengu ulio bora zaidi. Haikanushiki, historia imetiwa alama na msiba mmoja baada ya mwingine. Sababu ya hiyo ni kwamba wanadamu wamechagua kufuatia mwendo wa kujitegemea nao hawakuonyesha heshima yoyote halisi kuelekea neno na mapenzi ya Mungu. Wakati watu wa Yehova wa kale na viongozi wao walipofuatia “mwendo uliofuatwa na wengi” (NW) kwa kukosa uaminifu, na kukataa katakata neno lake, matokeo yalikuwa yenye kuleta msiba. Kupitia nabii wake Yeremia, Mungu aliwaambia hivi: “Wenye hekima wametahayari, wamefadhaika na kushikwa; tazama, wamelikataa neno la BWANA; wana akili [“hekima,” NW] gani ndani yao?” (Yeremia 8:5, 6, 9) Kwa sababu ya kushindwa kufuata viwango vya Yehova, wanadamu kwa ujumla wamekuwa kama meli isiyo na usukani, ikisukwasukwa katika bahari iliyochafuka.

19. Kuna ithibati gani kwamba Shetani hawezi kugeuza wanadamu wote dhidi ya Mungu?

¹⁹ Kuruhusu kwa Mungu uovu na kuteseka kumethibitisha pia kwamba Shetani hajawa na uwezo wa kugeuza wanadamu wote watoke kwa Yehova. Historia inaonyesha kwamba sikuzote kumekuwa na watu mmoja-mmoja ambao wameendelea kuwa waaminifu kwa Mungu haidhuru ni vishawishi au misiba gani waliyoletewa. Muda wote wa karne zilizopita, nguvu ya Yehova imedhihirishwa kwa niaba ya watumishi wake, na jina lake limetangazwa katika dunia yote. (Kutoka 9:16; 1 Samweli 12:22) Waebrania sura ya 11 hutuambia juu ya mstari mrefu wa waaminifu, kutia ndani Abeli, Henoko, Noa, Abrahamu, na Musa. Waebrania 12:1 huwaita “wingu kubwa la mashahidi.” Wao walikuwa vielelezo vya imani isiyoyumbayumba katika Yehova. Katika nyakati za kisasa pia, wengi wametoa maisha zao katika uaminifu-maadili usiovunjika kwa Mungu. Kwa imani na upendo wao, watu hao mmoja-mmoja huthibitisha kabisa kwamba Shetani hawezi kugeuza wanadamu wote dhidi ya Mungu.

20. Kuruhusu kwa Yehova uovu na kuteseka kuendelee kumethibitisha nini kwa habari ya Mungu na wanadamu?

²⁰ Mwishowe, kuruhusu kwa Yehova uovu na kuteseka kuendelea kumeandaa ithibati kwamba Yehova pekee, aliye Muumba, ndiye mwenye uwezo na haki ya kutawala wanadamu kwa baraka na furaha yao ya milele. Kwa karne nyingi, wanadamu wamejaribu namna nyingi za serikali. Lakini tokeo limekuwa nini? Matatizo magumu na hatari zinazokabili mataifa leo ni uthibitisho wa kutosha kwamba kwa kweli, kama vile Biblia ionyeshavyo, “mwanadamu amemtawala mwanadamu kwa kumuumiza.” (Mhubiri 8:9, NW) Ni Yehova pekee awezaye kutuokoa na kutimiza kusudi lake la mwanzo. Yeye atafanyaje hivyo, na ni lini?

21. Shetani atafanywa nini, na ni nani atakayetumiwa kutimiza hili?

²¹ Baada tu ya Adamu na Hawa kutumbukia katika hila ya Shetani, Mungu alitangaza kusudi Lake kuhusu njia ya wokovu. Yehova alipiga mbiu hivi kumhusu Shetani: “Mimi nitaweka uadui kati ya wewe na mwanamke na kati ya mbegu yako na mbegu yake. Yeye atachubua wewe katika kichwa na wewe utachubua yeye katika kisigino.” (Mwanzo 3:15, NW) Mbiu hiyo ilihakikisha kwamba Ibilisi asingeruhusiwa afanye maovu yake milele. Akiwa Mfalme wa Ufalme wa Kimesiya, Mbegu iliyoahidiwa, Yesu Kristo, ‘atamchubua Shetani katika kichwa.’ Ndiyo, “upesi,” Yesu atamponda huyo mwasi Shetani!—Warumi 16:20.

UTAFANYA NINI?

22. (a) Ni lazima ukabili maswali gani? (b) Ingawa Shetani huelekeza ghadhabu yake kwa wale walio waaminifu kwa Mungu, wao wanaweza kuwa na hakika gani?

²² Ukiwa unajua masuala yanayohusika, utasimama kwenye upande wa nani? Je, utathibitisha kwa matendo yako kwamba wewe ni muungaji-mkono mwaminifu-mshikamanifu wa Yehova? Kwa kuwa Shetani anajua wakati wake ni mfupi, yeye atafanya yote awezayo kuelekeza ghadhabu yake kwa wale wanaotaka kushika uaminifu-maadili kwa Mungu. (Ufunuo 12:12) Lakini unaweza kumwendea Mungu ili kupata msaada kwa sababu “Yehova anajua jinsi ya kukomboa watu wenye ujitoaji kimungu kutoka katika jaribu.” (2 Petro 2:9, NW) Yeye hatakuruhusu ushawishwe zaidi ya vile unavyoweza kuvumilia, naye atakufanyia njia ya kutokea ili uweze kuvumilia vishawishi.—1 Wakorintho 10:13.

23. Tunaweza kutazama mbele kwa uhakika kwenye nini?

²³ Kwa uhakika, acheni tutazame mbele kwenye wakati ambapo Mfalme Yesu Kristo atachukua hatua dhidi ya Shetani na wote wanaomfuata. (Ufunuo 20:1-3) Yesu atakapoondolea mbali wote wale wanaoshiriki katika kusababisha ole na mchafuko ambao umewapata wanadamu. Mpaka wakati huo, namna moja ya kuteseka inayoumiza hasa ni kule kuwapoteza wapendwa wetu katika kifo. Soma sura ifuatayo ili upate kujua inakuwaje kwao.

TAHINI UJUZI WAKO

Twajuaje kwamba Yehova hasababishi kuteseka kwa binadamu?

Ni masuala gani yaliyotokezwa na Shetani katika Edeni na kueleweshwa wazi katika siku ya Ayubu?

Kuruhusu kwa Mungu kuteseka kumethibitisha nini?