SURA YA 13

Nifanye Nini Ili Nifanikiwe Shuleni?

WAZIA kwamba umenaswa katika msitu mkubwa na hujui njia ya kutokea. Mwangaza wa jua hauonekani kwa sababu ya wingi wa miti. Umezingirwa na vichaka vingi hivi kwamba ni vigumu sana kusonga. Ili kutoka humo, ni lazima ujitengenezee njia kwa kukata vichaka hivyo kwa upanga.

Huenda wengine wakalinganisha maisha yao shuleni na hali inayotajwa juu. Unakuwa kama mfungwa darasani mchana kutwa, na usiku una migawo mingi ya shule hivi kwamba huna wakati wa kufanya mambo mengine. Je, ndivyo unavyohisi? Katika nafasi iliyo hapa chini andika somo unaloliona kuwa gumu zaidi.

․․․․․

Huenda wazazi na walimu wako wamekusihi uongeze bidii katika somo hilo. Ikiwa ndivyo, si kwamba wanataka uwe na maisha magumu! Wanataka tu ufanikiwe maishani. Kwa hiyo, unaweza kufanya nini ukilemewa na mkazo kutoka kwa wazazi na walimu hivi kwamba unataka kukata tamaa? Ukiwa na vifaa vinavyofaa, unaweza kujitengenezea njia itakayokuwezesha kutoka katika msitu huo. Ni vifaa gani hivyo?

● Kifaa cha 1: Maoni yanayofaa kuhusu masomo. Si rahisi kufanya vema shuleni ikiwa una maoni mabaya kuhusu masomo. Kwa hiyo, jaribu kuelewa mambo yote yanayohusika. Mtume Paulo aliandika: “Mtu anayelima anapaswa kulima akiwa na tumaini na mtu anayepura anapaswa kupura akiwa na tumaini la kula.”—1 Wakorintho 9:10.

Kama vile katika kazi ya “kulima,” huenda mwanzoni usione faida ya masomo fulani. Kwa nini? Kwa sababu huenda mambo fulani mnayosoma yasionekane kuwa yenye faida—angalau kwa sasa. Hata hivyo, kujifunza masomo mengi kutapanua maarifa yako kuhusu ulimwengu unaokuzunguka. Kutakusaidia kuwa “mambo yote kwa watu wa namna zote,” na kukuwezesha kuzungumza na watu wa malezi mbalimbali. (1 Wakorintho 9:22) Vyovyote vile, utaboresha uwezo wako wa kufikiri, ustadi ambao utakusaidia siku za usoni.

● Kifaa cha 2: Maoni yanayofaa kuhusu uwezo wako. Shule inaweza kufunua vipawa vyako. Paulo alimwandikia Timotheo: “Uichochee kama moto zawadi ya Mungu iliyo ndani yako.” (2 Timotheo 1:6) Inaonekana kwamba Timotheo alikuwa amepewa mgawo wa kufanya utumishi fulani wa pekee katika kutaniko la Kikristo. Hata hivyo, “zawadi” au kipawa alichopewa na Mungu kilihitaji kusitawishwa ili kisipotee bure. Bila shaka, uwezo wako wa kimasomo hautokani na Mungu moja kwa moja. Isitoshe, kila mtu ana vipawa fulani. Shule inaweza kukusaidia kugundua na kukuza vipawa ambavyo hukujua unavyo.

Usikate tamaa eti kwa sababu unadhani kwamba huwezi kufanya vyema shuleni. Unapoanza kuwa na maoni yasiyofaa kuhusu uwezo wako, badili mtazamo wako na kujitahidi kuwa na maoni yanayofaa. Kwa mfano, wakati ambapo watu, huenda bila sababu yoyote nzuri, walipochambua uwezo wa Paulo wa kusema, alijibu: “Hata kama sina ustadi wa kusema, hakika sivyo nilivyo katika ujuzi.” (2 Wakorintho 10:10; 11:6) Paulo alitambua udhaifu wake. Lakini alijua pia vipawa alivyokuwa navyo.

Namna gani wewe? Una vipawa gani? Ikiwa hujui, kwa nini usimuulize mtu mzima unayemtumaini? Rafiki kama huyo anaweza kukusaidia kutambua vipawa vyako na kuvitumia kwa njia bora.

● Kifaa cha 3: Mazoea mazuri ya kusoma. Hakuna njia ya mkato ya kupata mafanikio shuleni. Upende usipende, lazima usome. Huenda hata hupendi kusikia neno hilo. Hata hivyo, masomo yana faida. Ukitia bidii hata kidogo tu, unaweza kufurahia masomo.

Hata hivyo, ili uwe na mazoea mazuri ya kusoma, unahitaji kupanga wakati wako. Kumbuka kwamba kusudi la kwenda shuleni ni kusoma. Ni kweli kwamba Biblia inasema kuna “wakati wa kucheka” na “wakati wa kurukaruka.” (Mhubiri 3:1, 4; 11:9) Kwa hiyo, kama vijana wengi, huenda ungependa kutenga wakati fulani kwa ajili ya tafrija.a Hata hivyo, andiko la Mhubiri 11:4 linaonya hivi: “Anayeuangalia upepo hatapanda mbegu; naye anayetazama mawingu hatavuna.” Andiko hilo linatufunza nini? Masomo kwanza, mchezo baadaye. Usijali, unaweza kupata wakati wa kufanya yote mawili!

Msaada wa Kutimiza Migawo ya Shule

Lakini, namna gani ukilemewa na migawo mingi ya shule? Huenda unahisi kama Sandrine, mwenye umri wa miaka 17, aliyesema: “Mimi hutumia saa mbili au tatu kila jioni na pia Jumamosi na Jumapili kufanya migawo ya shule.” Unaweza kufanya nini kuhusu rundo hilo la migawo ya shule? Jaribu mapendekezo katika ukurasa wa 119.

Ondoa Vizuizi

Alipokuwa akitoa mashauri kuhusu jinsi ya kufanya maendeleo ya kiroho, Paulo alimwandikia Timotheo hivi: “Tumia nguvu zako na wakati wako kuyatimiza [mambo hayo] ili watu wote waone maendeleo yako.” (1 Timotheo 4:15, Neno Agano Jipya) Vivyo hivyo, ukitia bidii, maendeleo yako katika masomo yataonekana wazi.

Fikiria mfano uliotolewa mwanzoni mwa sura hii. Ukijikuta katikati ya msitu mkubwa na hujui njia ya kutokea, unahitaji kifaa kinachofaa, kama vile, upanga wa kufyeka njia. Ndivyo ilivyo pia kuhusu shule. Badala ya kuhisi kwamba umelemewa na wazazi na walimu wako, tumia vifaa vitatu vilivyozungumziwa katika sura hii ili ufanikiwe shuleni. Kadiri unavyofanya maendeleo, utafurahi kwamba ulitumia vifaa hivyo!

PATA HABARI ZAIDI KATIKA BUKU LA 1, SURA YA 18

[Maelezo ya Chini]

MAANDIKO MUHIMU

“Anayeuangalia upepo hatapanda mbegu; naye anayetazama mawingu hatavuna.”—Mhubiri 11:4.

PENDEKEZO

Unaposoma, kwanza pitia habari yenyewe, ili upate wazo kuu. Kisha, tayarisha maswali yanayotegemea vichwa vikuu. Halafu, soma habari hiyo, ukitafuta majibu. Mwishowe, ona ikiwa unaweza kukumbuka mambo ambayo umesoma.

JE, WAJUA . . .?

Kuiba mtihani kunaweza kufanya uwe mtu asiyeaminika na vilevile kukuzuia kufanikiwa kimasomo. Isitoshe, kufanya hivyo kunaharibu uhusiano wako pamoja na Mungu.—Methali 11:1.

HATUA ZA KUCHUKUA!

Katika mtihani unaofuata, ningependa kupata alama ________ katika somo hili: ․․․․․

Nitajitahidi kufanya maendeleo katika somo hilo kwa kufanya yafuatayo: ․․․․․

Mambo ambayo ningependa kuuliza mzazi (wazazi) wangu kuhusu habari hii ni ․․․․․

UNA MAONI GANI?

● Kwa nini utie bidii katika masomo unapokuwa shuleni?

● Ni ratiba gani ya kusoma au ya kutimiza migawo ya shule inayokufaa?

● Ni wapi nyumbani kwenu panapofaa zaidi ambapo unaweza kufanyia migawo ya shule na kusomea?

● Unaweza kufanya nini ili mapendezi na tafrija zisikuzuie usifanye vizuri shuleni?

[Blabu katika ukurasa wa 117]

“Ninaona jambo hili katika vijana wengine pia wa umri wangu. Mazoea ya kusoma waliyokuwa nayo walipokuwa shuleni ndiyo waliyo nayo hata leo wanapojifunza mambo ya kiroho. Wale ambao hawakujizoeza kupenda masomo wakiwa shuleni, hawapendi pia kuwa na funzo la Biblia la kibinafsi.’’—Sylvie

[Sanduku/Picha katika ukurasa wa 119]

Tafuta mahali pa kusomea pasipo na vikengeusha fikira. Pawe na meza ikiwezekana. Usisome ukitazama televisheni.

Tanguliza mambo ya maana zaidi. Kwa kuwa masomo yako ni muhimu, azimia kutowasha televisheni kabla ya kumaliza migawo ya shule.

Usiahirishe. Panga ratiba hususa itakayokusaidia kutimiza migawo yako ya shule, na ushikamane nayo.

Uwe na mpango. Amua mgawo ambao utaanza nao, kisha utakaofuata, na kadhalika. Andika mpangilio huo, na utenge wakati hususa kwa ajili ya kila mgawo. Tia alama kando ya kila mgawo unapoumaliza.

Pumzika mara kwa mara. Fikira zako zikianza kutangatanga, pumzika kidogo. Kisha, haraka iwezekanavyo, rudi uendelee kusoma.

Jiamini. Kumbuka kwamba kuwa tu na akili hakutoshi, bidii inahitajika ili kufanikiwa shuleni. Unaweza kufanikiwa shuleni. Tia bidii, nawe utapata matokeo mazuri.

[Picha katika ukurasa wa 116]

Maisha ya shule yanaweza kulinganishwa na kujifyekea njia katika msitu mkubwa—yote mawili yanawezekana ikiwa una vifaa vinavyofaa