Kuwatunza “Kondoo” Waliotawanyika Katika Eneo la Caprivi
GARI “Landi-Rova” lenye rangi ya samli lilikuwa limepakiwa vitu vya kutumia kwa mahitaji, vifaa vya kulitengenezea likiharibika, na vitabu vya Biblia. Lilikuwa likielekea kaskazini kutoka Windhoek, mji mkuu wa Afrika ya Kusini-Magharibi (Namibia). Wakati gani? Mei wa mwaka 1981. Wakati abiria wanne waliokuwamo walipokuwa wakisafiri kupitia sehemu za mashambani zilizo tambarare na kavu, walipata wakati wa kutafakari juu ya safari ya kusisimua iliyokuwa mbele yao.
Dereva, Chris du Plessis, na mwenzake, Tony Rice walikuwa Mashahidi wa Yehova na mapainia wa kawaida, yaani, wahubiri wa wakati wote wa ujumbe wa Ufalme. Walikuwa wametoka tu kutumia majuma kadha yenye kufurahika katika Katatura, ule mji mkubwa wa weusi karibu na Windhoek. Wote wawili walikuwa wameona ni jambo la kusisimua kuhubiri habari njema ya Ufalme wa Mungu nyumba kwa nyumba kati ya weusi hao wenye mwelekeo wa kirafiki na itikio zuri kwa ujumbe.
Vijana hao wawili wa kiume walikuwa wameombwa wasafirishe mwangalizi wa mzunguko Schalk Coetzee na mkeye kwenye vikundi vya Mashahidi vilivyo peke yavyo upande wa juu kaskazini, ambako barabara nyingine hazipitiki kwa magari ya kawaida. Wakiwa na gari hilo “Landi-Rova” wangeweza kupiga kambi mahali po pote—akina Coetzee wakilala upande wa chini katika gari na vijana hao wawili katika hema lililokuwa juu ya gari!
Baada ya kusafiri karibu kilometa 370a watu hao walilifikia lile “eneo pembe-tatu la kifo”—lenye kuitwa hivyo kwa sababu watu wengi wamepoteza maisha zao kutokana na mashambulizi ya askari wavamizi kutoka Angola. Baada ya kuendelea kusonga mbele kaskazini waliona magari kadha yaliyovunjwa-vunjwa lakini hawakupata matata yo yote.
Ziara yao ya kwanza walifanya Ondangwa, kituo cha kijeshi ambacho hakiko mbali na Angola. Mapainia wa pekee walikuwa wakilitunza kundi lililo dogo la kule. Christo Els na Elizabeth mkeye walikuwa wamejifunza lugha ya kule, Kindonga—mwito wa ushindani kweli kweli. Lakini watu walisikiliza vizuri na waliheshimu sana Biblia. Nyakati nyingine Christo alilazimika kuanza kulima kwa kutumia punda au mkeye akalazimika kulima kwa kutumia jembe ili wenye nyumba waweze kuwa huru kuusikiliza ujumbe wa Ufalme!
Kwa kuwa eneo hilo ni la vita, wasafiri wanaotumia barabara za changarawe wamekuwa katika hatari ya kuweza kukanyanga vikombora vilivyotegwa. Kwa hiyo mara nyingi Christo na Elizabeth waliendesha gari lao vichakani katika barabara za mchanga, na watu waliokutana nao wakashangaa sana kwamba wao hawakuwa na silaha zo zote.
Walifurahi kweli kweli kutembelea Waovahimba wenye kuishi maisha yasiyostaarabika katika eneo la mbali. Watu hao walikuwa wamevaa ngozi, wakiwa wamepaka miili yao udongo wa kujipamba. Mapainia hao walitumia kichapo ambacho wao walikuwa wamesaidia kutafsiri. Ulikuwa msisimuko ulioje kuona watu hao wakiuthamini ujumbe wa Ufalme!
Kusanyiko la siku moja lilifanywa wakati wa ile ziara ya juma moja ya Ndugu Coetzee na wasafiri wenzake. Kwa kuwa eneo lenyewe halikuwa na watu wengi, hudhurio lilikuwa dogo. Lakini watu wote katika kituo hicho cha mbali walisisimuliwa na programu na ule ushirika mzuri sana.
Lile Eneo Jembamba la Caprivi
Baada ya kusimama kwa muda mfupi katika Rundu ili kupata vyeti vya ruhusa, watu hao wenye kusafiri wakaingia lile Eneo Jembamba la Caprivi. Kama vile ramani inavyoonyesha, hicho ni kipande chembamba cha eneo linaloanzia kaskazini-mashariki ya Namibia mpaka ndani katikati ya kusini mwa Afrika. Kina urefu wa kilometa 480 na upana wa kilometa 80 mahali kilipo na upana mkubwa zaidi, nacho kimepakana na Angola, Zambia, na Botswana. Ingawa hilo pia ni eneo linalosimamiwa na wanajeshi, ni lenye amani zaidi ya eneo lile la upande wa magharibi.
Idadi ya watu wa Caprivi karibu 40,000, na wengi wao ni weusi, ingawa mara nyingi wale watu wasiostaarabika wanaoishi maisha ya porini wanatanga-tanga kuingia ile sehemu ya magharibi. Wakaaji wengi wanasema Kiingereza na wanaweza kusema na kuandika. Wale wasafiri walipokuwa wakiendesha gari lao kuelekea mashariki, walisimama mara nyingi kusema na watu, na pia wakafurahia kutazama uzuri wa mazingira—miti na wanyama-mwitu, kutia na tembo na paa. Walipokaribia Katima Mulilo, ambayo ndiyo sehemu moja tu inayoonekana kama mji, walizidi kuona vikundi-vikundi vya vijumba vilivyoezekwa vizuri kwa nyasi. Chris na Tony walivutiwa sana na mahali hapo hivi kwamba walipoulizwa na Schalk Coetzee kama wangekuwa na nia ya kutumikia katika sehemu hii ya mbali, wao walikubali pendeleo hilo kwa furaha.
Baada ya kukaa kwa muda mfupi katika Katima Mulilo, wasafiri hao wanne waliondoka tena wakatembelee kikundi kilicho peke yacho katika Kasane katika upande wa kaskazini wa Botswana. Walisafiri kupitia Mbuga ya Wanyama ya Chobe, nyakati nyingine wakipita kando ya nyati wakubwa na makundi ya tembo. Walipopiga kambi usiku, walisikia simba wakinguruma karibu nao.
Katika Kasane, wao walihubiri kijumba kwa kijumba kwa mtindo wa Kiafrika kwa kutafsiriwa na mapainia wa kule. Mtindo huo ni wa polepole na wenye heshima. Mgeni anasimama nje ya kijumba kilichoezekwa kwa nyasi na anatoa sauti ya kujulisha yuko. Mtu fulani anaitikia na kumkaribisha aingie na kuketi. Kwa kawaida jamaa nzima inaitwa isikilizwe. Ndipo unapofuatwa mbadilishano mrefu wa salamu na maulizo yanayohusu afya na mahali wageni hao wametoka. Baada ya hapo tu ndipo Shahidi anapoanza kuzungumza kichwa cha Biblia.
Mashahidi wa kule walifurahi na wakashukuru sana kwamba wasafiri hao walikuwa wametoka mbali sana kuja kuwatembelea. Mikutano ilikuwa ikifanywa katika kijumba kilichojengwa kwa matope. Kwa hiyo Schalk Coetzee akawatia moyo wajenge Jumba la Ufalme lao wenyewe.
Waliporudi Katima Mulilo, wasafiri hao walifurahia, kutembelea, Mashahidi wa kule kwa juma moja. Usiku walipiga kambi karibu na Mto Zambezi na wakathamini ukimya wa mahali hapo uliovurugwa kidogo tu na milio ya ngoma zenye kusikika kwa umbali—huo ukiwa ndio “mpigo wa moyo” wa Afrika. Walikiona kikundi cha kule kuwa chenye bidii lakini kilihitaji mwelekeo mwingi juu ya jinsi ya kuongoza mikutano, jinsi ya kutoa ushuhuda kijumba kwa kijumba, jinsi ya kuhalalisha ndoa zao, na mambo kama hayo.
Wageni wale walifurahia kweli kweli kazi ya kuhubiri! Tony alisema: “Wale watu walipojua kwamba tulikuwa na vitabu vya Biblia katika Kilozi lugha yao, karibu watulemee kwa furaha, huku wakiomba si vitabu tu bali pia mtu wa kuwafundisha. Lilikuwa jambo la kushangaza sana!”
Wasafiri hao waliwaacha bila kutaka rafiki wapya waliokuwa wamekuta katika Katima Mulilo wakaanza safari ya kurudi. Walikaa juma moja wakiwa na kundi la Rundu kaskazini mwa Namibia. Walio wengi kati ya akina ndugu walikuwa ni wakimbizi kutoka Angola, nao walijua Kireno. Sasa tatizo la lugha likatokea tena! Baada ya safari ya karibu kilometa 4,000, walifika Windhoek wakiwa wamechoka lakini wenye furaha na shukrani nyingi kwa Yehova kwa ajili ya mapendeleo mengi waliokuwa wamefurahia.
Kurudi Katima Mulilo
Mapainia wale wawili walirudi Katima Mulilo, na safari hii kusudi lilikuwa kukaa kule na kusaidia “kondoo” za Yehova. Ili wakae kule, walihitaji mahali pa kulala na kazi ya nusu-siku. Walipofanya jaribio lao la kwanza la kutafuta kazi, waliipata. Walipewa ruhusa pia ya kutumia gari la Sosaiti lenye mahali pa kulala. Nao wakamshukuru Yehova kwa kuwatimizia hivyo mahitaji yao.
Baada ya muda mfupi, Chris na Tony wakajishughulisha kusaidia Mashahidi wa kule kwa njia mbalimbali. Njia moja ilikuwa ni kujenga Jumba la Ufalme. Walikata nyasi ndefu za kuezekea, wakakusanya katika vichuguu matope ya namna ya pekee yanayoshikana sana yakikauka. Walijifunza kuezeka paa—mtindo wa Kiafrika. Kuta zilipopakwa chokaa, jumba lilipendeza na kuvutia. Kwa kuwa hawakuwa na pesa za kununua viti, walikalia mbao zilizounganishwa au magogo ya miti. Lilikuwa jumba lisilo la starehe, lakini lilikuwa Jumba la Ufalme lao wenyewe!
Kulikuwa kumekuwa hakuna mikutano yenye kuongozwa vizuri. Kwa hiyo mapainia hao wakatayarisha ile mikutano mitano ya kila juma inayofanywa na Mashahidi wa Yehova ulimwenguni pote. Ilikuwa kazi nyingi, lakini kwao na Mashahidi wa kule walijengwa kiroho. Iliwalazimu pia mapainia hao wajifunze Kilozi, lugha ya kule.
Muda si muda, kundi likaanzishwa. Baadaye, wanne kati ya ndugu wa kule waliweza kutoa hotuba za watu wote na kuongoza mikutano yote, na mmoja akawekwa rasmi kuwa mtumishi wa huduma. Wakati huo, mapainia hao walikuwa wakifurahia sana kazi ya kuhubiri kijumba kwa kijumba. Watu wengi sana walitaka kujifunza Biblia hata mapainia wakashindwa kujifunza na wote waliotaka. Je! wewe hungependa kutumikia katika eneo la namna hiyo? Je! ungeweza?
Ziara Nyingine ya Kwenda Kasane
Mwangalizi wa mzunguko alikuwa amewaambia mapainia hao wawe wakikitembelea kile kikundi katika Kasane katika Botswana mara kwa mara. Katika pindi moja, waliingia katika matata makubwa. Askari wa Botswana waliwasimamisha karibu na mpaka.
“Ninyi ni wapelelezi!” akasema kiongozi wao.
“Hapana, sisi ni wahudumu, Mashahidi wa Yehova, nasi tunafundisha watu Biblia.”
“Mimi siamini ninyi ni Wakristo. Ninyi ni askari wa Afrika ya Kusini.”
Ilikuwa hali ngumu. Lakini askari hao walipoona vitabu vya Biblia wasione bunduki zo zote, waliwaacha akina ndugu waende zao.
Hali ya msukosuko wa kijeshi iliyokuwa katika eneo hilo ilifanya pia mawasiliano na Zambia yawe magumu sana. Ni Mto Zambezi tu unaotenganisha Katima Mulilo na Zambia ambako Mashahidi wa Yehova ni wengi sana na wana vitabu vingi vya Kilozi. Lakini kwa sababu askari walikuwa wakitazama, watu wa kule hawakuthubutu kuuvuka mto wakiwa katika mokolo zao, au mitumbwi. Mara moja au mbili bunduki zililia upande mmoja wa mto.
Kuwatunza “Kondoo” Waliotawanyika
Lakini, yote hayo hayakuzuia Chris na Tony wasiwatunze “kondoo” katika lile Eneo Jembamba la Caprivi, kutia na wengine waliotapakaa. Kwa mfano, wao walikuwa wamepata habari kwamba Andrew, mwanamume mzee-mzee katika kijiji kimoja karibu kilometa 70 kutoka Katima, alipendezwa sana na Biblia. Walipompata, yeye alikuwa akikisoma kitabu Kweli Iongozayo Kwenye Uzima wa Milele naye alifurahishwa kweli kweli na ziara yao! Kwa miaka alikuwa amejifunza peke yake, na alitiwa moyo sana na msaada aliopewa na mapainia hao.
Frank Mwemba pia yuko peke yake sana. Yeye anaishi katika kijiji kilicho kilometa karibu 100 kutoka Katima. Nyumba yake inaweza kufikiwa kwa kutumia gari linaloendesheka kwa magurudumu yote manne, na hata gari la namna hiyo likipatikana inawezekana kufika huko nyakati fulani tu za mwaka, kwa kuwa sehemu kubwa ya eneo la Caprivi linakuwa na viziwa vingi vya maji na pindi kwa pindi linafunikwa na maji. Frank alikuwa ameukubali ukweli katika Zambia, akabatizwa kule, kisha akarudia kijiji cha kwao katika eneo la Caprivi. Kwa miaka mingi alikuwa akisonga mbele akiwa peke yake. Je! yeye aliendelea kuhubiri katika eneo hilo lililo peke yalo? Je! aliyapinga mazoea ya kule ya kufanya uchawi na kuoa wanawake wengi? Je! ndoa yake ilikuwa imeandikishwa kisheria? Ndiyo! Frank anaruzuku mke wake—tena mmoja tu—na watoto wake kwa kuvua samaki na kulima, naye anatumia siku nyingi akitembelea vijiji vilivyotawanyika-tawanyika akiwa katika mokolo yake au kwa mguu ili kueneza habari njema. Yeye anajifunza kwa ukawaida pamoja na jamaa yake, anawaepuka wachawi, na alijivunia kuwaonyesha wale wageni cheti chake cha ndoa!
Katika pindi nyingine, Chris alifunga safari kwa kutumia mashua kubwa akateremka katika Mto Zambezi kuliendea lile jimbo tambarare, lenye viziwa vingi vya maji la Nantungu. Alikuwa amepata habari kwamba kuna watu wanaopendezwa kule. ‘Nitakuta nini?’ akajiuliza Chris huku akitoka mashuani na kuukanyaka ukingo wa mto, mfuko wake wa kuchukulia vitu ukiwa mgongoni. Alifurahi sana kukuta kikundi kidogo cha watu wenye kujaribu kuishi kulingana na Biblia kama walivyokuwa wamefundishwa na Mashahidi Wazambia. Walishangilia walipoona vichapo vya Kilozi ambavyo Chris alivileta, kutia na matoleo ya karibuni zaidi ya Mnara wa Mlinzi. Muda wa siku tatu zilizofuata, Chris alijishughulisha akizungumza na watu mambo ya Biblia na kutembelea-tembelea vijiji vya karibu ili akutane na watu wenye kupendezwa. Kabla ya kuenda zake, alifanya mipango kuwe na mikutano ya ukawaida na mahubiri ya Ufalme.
Kubadilisha Wenzi
Kwa sababu ya matatizo ya afya, Tony Rice alilazimika kuliacha eneo la Caprivi mwanzoni-mwanzoni mwa mwaka 1982. Baadaye, Chris alipata mwenzi wa pili, Melt Marais, ndugu aliyetumikia kwa bidii katika eneo la Caprivi kwa mwaka mmoja. Mwenzi wake wa tatu katika eneo la Caprivi alikuwa Magda, dada kijana painia ambaye alimwoa mwezi Mei 1983. Hotuba yao ya arusi ilitolewa katika lile Jumba la Ufalme dogo ambalo Chris alikuwa amesaidia kulijenga.
Ilimchukua Magda muda fulani kujipatanisha na maisha katika eneo la Caprivi. Lile gari lililokuwa nyumba ya kulala lilikuwa limehamishwa likapelekwa kwenye eneo moja nje ya mji mahali pasipo na nguvu za umeme wala maji yenye kutiririka. Mara nyingi ‘walivamiwa’ na tembo wakati wa usiku. Kuangaza kurunzi katika dirisha la gari-nyumba na kuona mwili mkubwa sana wa tembo meta mbili hivi kutoka hapo garini kulimshtua sana Magda mara ya kwanza! Lakini yeye alijipatanisha upesi na maisha mapya hayo, akaja kuyapenda. Mfano wake ulilitia moyo kundi lile dogo katika Katima.
Jambo la kuwatia moyo sana pia ndugu wa eneo la Caprivi lilikuwa kuhudhuria kusanyiko la mzunguko katika Francistown, Botswana (umbali wa kilometa 650). Hasa walifurahi sana kuhudhuria kusanyiko la wilaya karibu na Johannesburg (umbali wa kilometa karibu 1,400). Walistaajabu kuona kundi kubwa sana la Mashahidi na tengenezo lenye kuendeshwa vizuri sana na kufadhiliwa sana na ndugu na dada weupe—wote huo ukiwa ni ushuhuda wa kwamba roho ya Yehova inafanya kazi.
Lakini huduma yenye uaminifu na upendo wa mapainia vijana ndio uliwajenga zaidi “kondoo” katika eneo la Caprivi waliohitaji msaada kwa haraka sana. Halafu, kutoa msaada huo kuliwaletea furaha nyingi mapainia waliokuwa na nia ya kutumikia mahali ambako uhitaji ulikuwa mkubwa sana.
Lakini, katika Septemba 1983 Chris na Magda walilazimika kuondoka eneo la Caprivi. Kwa sababu gani? Yeye anaeleza hivi: “Tulialikwa tukatumikie kwenye tawi la Afrika ya Kusini la Sosaiti. Tulisikitika kuwaaga wale wahubiri 13 wa Caprivi na watu wengi wenye kupendezwa katika kundi lile dogo na vikundi vitatu tulivyoacha nyuma. Sala zetu ni kwamba Yehova atoe wafanya kazi wengi zaidi wa kulima shamba hilo, ambalo limeiva tayari kwa mavuno.”—Mathayo 9:37, 38.
Mahali ni pengi palipo na uhitaji wa msaada. Je! wewe una uwezo na nia ya kutumikia kwa njia hiyo, kujitoa mwenyewe utunze kondoo za Yehova? Ikiwa ndivyo, thawabu nyingi zinakungoja. Ni kama vile Yesu alivyosema: “Kuna furaha nyingi katika kutoa kuliko katika kupokea.—Matendo 20:35, NW.
[Maelezo ya Chini]
a Kilometa 1 ni maili 0.6.
[Ramani/Picha katika ukurasa wa 21]
(Ona mpangilio kamili katika nakala iliyochapishwa)
NAMIBIA
ANGOLA
NCHI YA OVAMBO
Ondangwa
Rundu
Tsumeb
Otavi
Grootfontein
Lile “Eneno-Pembe-Tatu la Kifo”
Windhoek
ENEO JEMBAMBA LA CAPRIVI
Mto Zambezi
Katima Mulilo
Kasane
BOTSWANA
BAHARI ATLANTIKI
[Picha katika ukurasa wa 23]
Kupiga kambi kando ya Mto Zambezi kule Katima Mulilo. Schalk Coetzee akiandika ripoti yake ya kila juma kama mwangalizi wa mzunguko. Angalia pale mahali pa kulala juu ya “Landi-Rova”
[Picha katika ukurasa wa 24]
Kuhubiri Ufalme katika Kasane, Kaskazini ya Botswana