Vijana Je! Mnaendelea Kiroho?
“Uyatafakari hayo; ukae katika hayo; ili kuendelea kwako kuwe dhahiri kwa watu wote.”—1 TIMOTHEO 4:15.
1, 2. Kuendelea kiroho kunamaanisha nini, na hakumaanishi nini?
NI NINI maana ya kuendelea kiroho? Inamaanisha kuwa kama Yesu mchanga na Timotheo, ambao walitanguliza mapendezi ya kiroho maishani mwao. Ikiwa wewe unaendelea kiroho, utajua unalotaka kufanya na maisha yako. Wewe hutasema hivi: ‘Nitaanza kufikiria kwa uzito kuhusu kumtumikia Yehova nitakapokuwa mwenye umri mkubwa zaidi.’ La, wewe utamtumikia sasa!
2 Kwa upande mwingine, kuendelea kiroho hakumaanishi kuwa mtawa, kujifanya mtu wa dini, au hata kuwa mtu apendaye sana kusoma. Wala hakumaanishi kuwa mwenye kuhuzunika, mzito, na kutoshirikiana kirafiki na wengine kamwe. (Yohana 2:1-10) Yehova ni Mungu mwenye furaha, naye anawataka watoto wake wa kidunia wafurahi. Kwa hiyo Mungu anakubali ushirika wa kiasi katika michezo na utendaji mwingine wa tafrija.—1 Timotheo 1:11, NW; 4:8.
Ubatizo Ni Ushuhuda
3. Yaelekea sana Timotheo alibatizwa lini?
3 Kujitayarisha kwa ajili ya ubatizo na kubatizwa ni ushuhuda wa kwamba kijana anaendelea kiroho. Ikiwa, kama ilivyodokezwa, Timotheo alikuwa angali tineja wakati alipokuwa mwandamani mmisionari wa mtume Paulo, labda Timotheo alibatizwa alipokuwa katika miaka ya katikati ya utineja au miaka ya mapema ya utineja. Yeye alifundishwa maandiko tangu utotoni, na mara alipofanywa kuwa tayari kwa maarifa ya kutosha na uthamini, yeye hakusitasita kubatizwa.—2 Timotheo 3:15.
4. Ni ulizo gani aliloulizwa Filipo, na ijapokuwa mwenye kuliuliza alikuwa ndipo tu amejifunza juu ya Kristo, kwa nini Filipo alimpa ombi lake?
4 Namna gani ninyi matineja ambao mmefundishwa katika Maandiko? Je! mmelifikiria ulizo hili: “Ni nini kinachonizuia nisibatizwe?” Ulizo hilo liliulizwa na mwanamume mmoja katika karne ya kwanza ambaye alifahamiana vizuri sana na Maandiko lakini alikuwa tu ndipo amejifunza juu ya utu wa Kristo. Kweli, mtu huyo hakujua yote yaliyoko ili kujua makusudi ya Mungu, hata hivyo yeye alisukumwa na uthamini wenye kina kirefu kwa yale aliyojua! Hivyo, mwanafunzi Filipo hakuwa na sababu halali ya kutombatiza yeye.—Matendo 8:26-39.
5. Ni mambo gani yanayohitajiwa kwako ili ubatizwe?
5 Ni nini kinachokuzuia wewe usibatizwe? Bila shaka, ili ustahili, unahitaji kufahamu yanayohusika. Lazima kweli kweli uwe unataka kumtumikia Yehova kwa sababu unampenda yeye. Unahitaji pia kujitoa kwake kibinafsi katika sala. Kwa kuongezea, lazima uwe unashikamana na matakwa ya Mungu ya adili na uwe na maarifa ya kutosha katika kushiriki imani yako pamoja na wengine. Hivyo unapostahili, ni muhimu ufuatilie ubatizwe.—Mathayo 28:19, 20; Matendo 2:38.
6. Ubatizo unaweza kulinganishwa na nini, na ni lazima ufuatwe na nini?
6 Ingawa kubatizwa ni ushuhuda wa kwamba unaendelea kiroho, kumbuka kwamba ubatizo ni hatua ya kwanza tu. Kwa kujitoa wakfu kwa Yehova, wewe unakuwa mgeni katika ulimwengu huu unaotawalwa na Shetani. Hivyo kujitoa wakfu kunaweza kulinganishwa na kuomba uzima wa milele katika mfumo mpya wa Mungu, na sherehe ya kidesturi ya kubatizwa ni wonyesho mbele ya mashahidi ukithibitisha uhakika huo. (Yohana 12:31; Waebrania 11:13) Baada ya hapo lazima uishi kulingana na wakfu wako kwa uaminifu ili upokee zawadi ya Mungu ya uzima wa milele.—Warumi 6:23.
Kunashuhudiwa kwa Mwenendo
7. Mwelekeo wako kuhusu vitu vya ulimwengu unahusianaje na kuendelea kwako kiroho?
7 Ikiwa wewe unaendelea kiroho au la jambo hilo litashuhudiwa pia na nia yako kuelekea mambo ya ulimwengu. Mambo gani? Yanatia ndani mtindo wa maisha wa kufanya unavyotaka, dawa za kulevya, uhuru wa kufanya ngono, sinema zisizo za adili, muziki wenye kuingiza mawazo mabaya, mazungumzo machafu, kucheza dansi kunakoamsha nyege, majivunoa ya kikabila na kitaifa, na kadhalika. (1 Yohana 2:16; Waefeso 5:3-5) Vijana, hasa, wanahitaji kuwa macho. Kumbuka, jinsi unavyotenda kuhusu mambo haya kutafunua hali ya afya yako ya kiroho.—Mithali 20:11.
8. Kwa sababu gani vijana wengine wanasita-sita kubatizwa?
8 Shetani anahakikisha kwamba njia za ulimwengu zenye ukosefu wa adili zionekana kuwa zenye kuvutia sana. Kwa kweli, kijana mmoja mwenye miaka 15 alisema hivi: “Kadiri tunavyotazama ngono na dawa za kulevya kwenye TV, ndivyo zinavyozidi kuonekana kuwa za kawaida katika jamii.” Vijana wasioshiriki katika njia za ulimwengu wanafanywa wahisi kwamba wao si watu wa kawaida na kwamba wanakosa raha. Je! wewe huhisi hivyo nyakati fulani? Wengine ambao wanashirikiana na kundi wanahisi hivyo, nao wanasita-sita. Kijana mmoja alipoulizwa juu ya kubatizwa, yeye alisema hivi: ‘Sitaki kubatizwa sasa kwa sababu huenda nikafanya jambo fulani ambalo litafanya nitengwe na ushirika.’ Hata hivyo huwezi kuepuka kufanya uamuzi au kusita-sita kati ya maoni mawili tofauti. Wakati mmoja nabii wa Mungu alisema: “Mtasita-sita katikati ya mawazo mawili hata lini? Bwana [Yehova, NW] akiwa ndiye Mungu, mfuateni; bali ikiwa Baali ni mungu, haya! mfuateni yeye.”—1 Wafalme 18:21.
9. Ni ulinzi gani unaopatikana kwa kuendelea kiroho?
9 Kwa kweli, kwa kuepuka njia za ulimwengu zenye ukosefu wa adili, unachokosa tu ni matata mengi. Mwanamke mmoja alikiri hivi: “Nilishindwa na hisia kubwa mno ya kuchukizwa na majuto kwa sababu ya maisha niliyokuwa nikiishi, nilikuwa nimeyavunjia heshima maisha yangu na kujidanganya mwenyewe pamoja na mtoto ambaye nilikuwa nimetungwa mimba.” Ndiyo, yanayoonekana kuwa uzuri na kimetimeti cha ulimwengu wa Ibilisi ni mazingaombwe tu, udanganyifu. Hauna kitu cho chote chenye thamani. Kufuata njia za ulimwengu kunaongoza kwenye kupata mimba nje ya ndoa, jamaa zilizovunjika, ugonjwa wenye kuambukizwa kwa njia ya ngono, na kuvurugika akili na huzuni isiyoelezeka. Kwa hiyo sikiliza shauri, endelea kiroho. ‘Acha mabaya, utende mema.’—1 Petro 3:11.
10. Kijana anayeendelea kiroho atatii onyo gani la upole na ni mifano ya nani atafuta?
10 Kijana anayeendelea kiroho atatii onyo la upole la mtume Paulo: “Katika uovu mgeuzwe watoto wachanga, bali katika akili zenu mkawe watu wazima.” (1 Wakorintho 14:20) Hakika kijana Timotheo alitumia shauri hili. Je! unaweza kuwazia yeye akitafuta kuandamana na vijana wa ulimwengu wa siku zake wenye ufisadi? Hasha! Waandamani wake walikuwa watumishi wenzake Mungu. (Mithali 13:20) Uige mfano wake. Ukikaribia kujiingiza katika utendaji wo wote unaotiliwa mashaka, jiulize mwenyewe: Je! Timotheo au Yesu angefanya hivi?
Kunashuhudwa kwa Funzo la Biblia
11. Vijana wa ulimwengu wanakosa njozi gani, nayo inapatikana na kudumishwaje?
11 Makala moja kutoka Italia iliyochapishwa katika World Press Review ilisema hivi: “Madanganyo na kukata tamaa kwa vijana kunapanda kila siku, na hakuna mtu anayeweza kuwatolea wakati ujao wenye kutia moyo.” Macho yaliyapofushwa ya wale walio katika ulimwengu wa Shetani hayaoni ahadi ya Mungu ya ulimwengu mpya na wakati ujao wenye utukufu unaowangojea wale wanaostahili uzima humo. (2 Wakorintho 4:4; Mithali 29:18; 2 Petro 3:13) Lakini vijana wanaoendelea kiroho wana njozi hiyo ambayo inawekwa ikiwa imeng’aa na wazi kupitia funzo la Biblia la kawaida.
12. (a) Ili kupata maarifa ya Mungu, lazima tuyafuatieje? (b) Kwa sababu gani maarifa hayo yanastahili jitihada?
12 Je! ulimwengu mpya wa Mungu ni halisi kwako? Unaweza kuwa halisi, lakini kuupata kunahitaji jitihada halisi kwa upande wako. Unahitaji kukuza hamu nyingi kwa ajili ya ufahamu wa Biblia ili ‘uutafute kama fedha, na kuutafutia kama hazina iliyositirika.’ (Mithali 2:1-6) Ni kitu gani kinachomfanya mtu anayetafuta hazina aendelee kuitafuta na kuchimba, nyakati nyingine kwa miaka mingi? Anatamani kwa shauku utajiri ambao hazina hiyo itamletea. Hata hivyo maarifa ni yenye thamani sana zaidi ya hazina ya kimwili. “Na uzima wa milele ndio huu,” akasema Yesu, “wakujue wewe, Mungu wa pekee wa kweli, na Yesu Kristo uliyemtuma.” (Yohana 17:3) Ikiwa kweli unayaamini yale aliyosema Yesu hapo, funzo la Biblia litafuatiwa kwa shauku nalo litakuthawabisha wewe kwa jambo ambalo ni lenye thamani zaidi kuliko vito vyenye thamani nyingi.—Mithali 3:13-18.
13. Vijana wanaoendelea kiroho watafuata vidokezi gani vya kujifunza?
13 Utapata kwamba unavyojifunza zaidi, ndivyo na hamu yako kwa chakula cha kiroho itakavyokuwa yenye nguvu zaidi. Jifunze njia nzuri za kujifunza. Usichore mistari kwa majibu tu, lakini fungua maandiko ya Biblia yanayotajwa, kisha tafuta maandiko yanayohusiana na hayo kupitia mitajo ya Biblia kwenye pambizo. Pia unaweza kufanya uchunguzi zaidi kwa kutumia fahirisi, kama ile Watch Tower Publications Index 1930-1985. Changanua jinsi habari hizo zinavyohusika na jinsi zinavyoweza kutumiwa. Zungumza na wengine kuhusu yale unayojifunza. Kufanya hivyo kutaingiza sana mambo akilini mwako nayo yatawatia moyo wengine wafanye uchunguzi pia. Kwa kujitia mwenyewe kweli kweli katika funzo, utakuwa ukitii shauri lililotolewa kwa kijana Timotheo: “Uyatafakari hayo; ukae katika hayo; ili kuendelea kwako kuwe dhahiri kwa watu wote.”—1 Timotheo 4:15; 2 Timotheo 2:15.
Kunaonyeshwa Kwenye Mikutano na Katika Utumishi
14. Ni nini kinachosaidia kuifanya mikutano ya Kikristo kuwa yenye kufurahisha zaidi, na unaweza kuwatiaje wengine moyo unapohudhuria?
14 Unapofurahia funzo la Biblia na umetayarisha vizuri, mikutano ya Kikristo inafurahisha zaidi. (Zaburi 122:1; Waebrania 2:12) Unatazamia hata zaidi kushiriki katika sehemu zinazohitaji ushirika wa wasikilizaji na kutoa hotuba katika Shule ya Huduma ya Kitheokrasi. Lakini unapohudhuria mikutano, kuna njia nyingine za kutimiza agizo la ‘kutiana moyo’ na “kuchochea kupenda na kazi nzuri.” (Waebrania 10:24, 25, NW) Kwa mfano, je! wewe unachukua hatua ya kwanza ya kuongea na wengine? Salamu ya kirafiki, “Habari, nimefurahi kukuona!” au ulizo fulani la unyofu, “Unahisije?” linaweza kutia moyo, hasa linapotoka kwa kijana.
15. Unaweza kujifanyaje upatikane kufanya utumishi unaohitajiwa, na kwa nini ni vizuri kukumbuka mfano wa Kristo?
15 Kuna kazi nyingi sana inayohusika katika kuendesha kundi. Je! wewe unaweza kushiriki? Yaelekea, kijana Timotheo alimfanyia Paulo utumishi mwingi wenye msaada—alitumwa, alinunua vifaa, alipeleka ujumbe, na kadhalika. Ikiwa wewe hujafanya hivyo, mbona usiwatajie wazee nia yako ya kutaka kusaidia. Labda utaombwa upeane migawo ya mikutano, uliweke jumba katika hali safi, au ufanye utumishi mwingine wenye uhitaji. Kumbuka, Kristo aliosha miguu ya wanafunzi wake, kwa hiyo hakuna kazi yo yote ambayo inashusha cheo cha mtu anayeendelea kiroho.—Yohana 13:4, 5.
16. Ni utendaji gani ambao gazeti la pindi kwa pindi la Kikatoliki lilitambua kuwa daraka la Kikristo?
16 Tunapotazama dini nyingine, hakika tunaweza kuwa wenye shukrani kwa mazoezi tunayopokea katika mikutano yetu kwa ajili ya kazi ya muhimu sana ya kuhubiri. Akiandika katika U.S. Catholic Septemba uliopita, Kenneth Guentert alisema hivi: “Mimi nilikua katika siku ambazo Wakatoliki hawakupaswa kusoma Biblia kwa sababu wangepata maoni ya kigeni—kama kufikiri kwamba Wakristo wanapaswa kwenda huku na huku wakigonga milango wakijaribu kuongoa watu. Kisha ukaja [mkutano] Vatikani wa Pili, nami nikaanza kuisoma Biblia. Hakika; sasa nafikiri Wakristo wanapaswa kwenda huku na huku wakigonga milango na kujaribu kuongoa watu.” Yeye aliongezea hivi: “Si kwamba ninahisi nikiwa na raha sana kwa sababu ya oni hilo, ninyi mnaelewa; lakini ukisoma Agano Jipya, inakuwa vigumu kuepuka mkataa huu.”—Mathayo 10:11-13; Luka 10:1-6; Matendo 20:20, 21.
17. Huduma inaweza kukufurahishaje zaidi?
17 Ndiyo, Wakristo wa kwanza walikuwa watendaji katika kuhubiri nyumba kwa nyumba, na kwa wazi vijana kama Timotheo walikuwako kwenye huduma hiyo pamoja na wale wenye umri mkubwa zaidi. Hata hivyo, kwa kukubali wazi, kwa watu wengine leo hii si kazi yenye kufurahisha sana. Kwa sababu gani? Ufundi ni sehemu kubwa. Kwa mfano, unapofanya vizuri katika michezo, je! huifurahii zaidi? Ndivyo ilivyo na huduma. Unavyozidi kuwa stadi katika kutumia Biblia na kuzungumzia vichwa vya Biblia, huduma itakuwa chanzo cha furaha, hasa unapopata mtu ambaye unaweza kushiriki pamoja naye maarifa yenye kutoa uzima. Kwa hiyo endelea kiroho! Fanyia mazoezi utoaji wako wa nyumba kwa nyumba. Pata vidokezi kutoka kwa wengine. Mwombe Yehova msaada.—Luka 11:13.
Kwa Uhusiano Pamoja na Wale Wenye Umri Mkubwa Zaidi
18. Yesu na Timotheo walifurahia mahusiano ya namna gani pamoja na watu wenye umri mkubwa zaidi?
18 Wakati Yesu alipokuwa kijana mwenye umri wa miaka 12 tu, yeye alifurahia kutumia wakati pamoja na wale wenye umri mkubwa zaidi na kuzungumza mambo ya kiroho. Wakati mmoja wazazi wake walimpata “hekaluni, ameketi katikati ya waalimu akiwasikiliza na kuwauliza maswali.” (Luka 2:46) Ndivyo ilivyokuwa na Timotheo. Mtume Paulo na waandamani wake walipotembelea Listra, kwa wazi Timotheo alifurahia ushirika wao na alisikiliza mafundisho yao. Yeye alikuwa na uhusiano uo huo pamoja na ndugu wa kundi lake ambao walimpendekeza sana.—Matendo 16:1-3.
19. Kwa sababu gani hasa Paulo alimchagua Timotheo awe mwandamani wa kusafiri, naye Timotheo alikuwaje msaada?
19 Ijapokuwa Timotheo aliwafanyia wengine utumishi wa kimwili kwa nia, Paulo alimchagua yeye kuwa mwandamani wake wa kusafiri hasa kwa sababu ya uwezo wake wa kuhudumia mahitaji ya kiroho ya watu. Kwa sababu hiyo, watu wenye ghasia walipomlazimisha Paulo kuondoka Thesalonike, yeye alimtuma kijana Timotheo awafariji na kuwatia nguvu wanafunzi wapya. Kwa hiyo Timotheo hakuwa na shauku ya kujifunza kutokana na watu wenye umri mkubwa zaidi tu na kufurahia ushirika wao, yeye pia alikuwa msaada halisi wa kiroho kwao.—Matendo 17:1-10; 1 Wathesalonike 3:1-3.
20. Wewe utakuwa mwenye hekima kufanya nini, nawe unaweza kuwatolea watu wenye umri mkubwa zaidi utumishi gani?
20 Utakuwa mwenye hekima ukiwaiga Yesu na Timotheo na kuwa na shauku ya kupata manufaa kutokana na maarifa na mambo ambayo watu wenye umri mkubwa zaidi wameona. Tafuta ushirika wao na uwaulize maulizo. Lakini pia onyesha maendeleo yako ya kiroho kwa kuwa mwenye msaada kwao. Je! kuna watu wazee-wazee au wagonjwa ambao wangethamini ikiwa wewe ungewanunulia vitu fulani au kuwafanyia utumishi mwingine unaohitajiwa? Labda unaweza kuwatembelea tu, uwasomea habari fulani, na kushiriki pamoja nao mambo ambayo umeona katika huduma.
Daraka la Wazazi na Wengine
21. Daraka la wazazi ni la umuhimu kadiri gani, na ni jambo gani lisiloweza kutiliwa mkazo kupita kiasi?
21 Kwa sehemu kubwa afya ya kiroho ya vijana inategemea maagizo na mfano unaotolewa na wazazi wao. (Mithali 22:6) Hakika Yesu alinufaika kutokana na mwongozo aliyopewa na wazazi wake wa kidunia wenye kumwogopa Mungu. (Luka 2:51, 52) Na hakuna shaka lo lote Timotheo asingekuwa kijana mwenye kuendelea kiroho kama alivyokuwa kama asingalipata mazoezi kutoka kwa mama yake na nyanya yake. (2 Timotheo 1:5; 3:15) Umuhimu wa maagizo ya Biblia ya kawaida hauwezi kukaziwa kupita kiasi! Mkiwa wazazi, je! ninyi mnautoa? Au je! unapuuzwa?
22. (a) Wazazi wanapoliona funzo la Biblia la jamaa kuwa la muhimu, watoto wanavutwaje? (b) Wazazi wanapaswa kuwapa watoto wao mwongozo gani?
22 Mwanamume kijana katika makao makuu ya ulimwengu ya Mashahidi wa Yehova anaeleza kwamba katika miaka ya kukua, sehemu isiyobadilika-badilika ya maisha yao ya jamaa ilikuwa funzo la Biblia la kila juma pamoja na watoto. “Nyakati nyingine baba angekuwa amechoka sana kwa sababu ya kazi hivi kwamba ilikuwa vigumu aepuke kuzinzia lakini hata hivyo funzo lilifanywa, na jambo hilo lilitusaidia sisi tuthamini uzito walo.” Wazazi, haielekei kwamba watoto wenu watathamini sana mambo ya kiroho ninyi msipoyathamini. Kwa hiyo wekeni mbele yao miradi ya upainia na umisionari na utumishi wa Betheli. Wasaidieni wathamini kwamba huduma ni kazi ya maisha iliyo na wakati ujao na kwamba hakuna wakati ujao wo wote katika kazi ya maisha ya kilimwengu.—Linganisha 1 Samweli 1:26-28.
23. Wengine kundini wanaweza kuwasaidiaje vijana waendelee kiroho?
23 Wengine pia, wanaweza kuwasaidia vijana waendelee kiroho. Unaweza kuweka mradi wa kuzungumza pamoja nao mikutanoni. Pia, jaribu kuwahusisha katika baadhi ya utendaji wako. Mzee, akiwa na ruhusa ya wazazi, huenda akapanga kumchukua kijana aende pamoja naye kwenye mgawo wa kutoa hotuba au kumhusisha katika matembezi. (Ayubu 31:16-18) Jambo ambalo huenda likaonekana kuwa dogo linaweza kumaanisha mengi. Mwangalizi mmoja asafiriye, alipoona kwamba kijana mmoja aliyekuwa akisikiliza hotuba yake hakuwa na Biblia, yeye alimpa zawadi ya Biblia baadaye. Kijana huyo alifurahi sana, si kwa sababu ya zawadi hiyo tu bali pia kwa sababu ya kupendezwa kulikoonyeshwa. Zaidi ya miaka 30 baadaye, kijana huyo, ambaye sasa yeye ni mzee, angali anakumbuka kwa upendo wonyesho wa upendo wa ndugu huyo.
24. Ni jambo gani ambalo ni lenye kusisimua kutambua, na azimio letu linapaswa kuwa nini?
24 Je! si jambo linalosisimua kutambua kwamba kuna mamia ya maelfu ya “wanaume vijana kama matone ya umande” wanaotangaza ujumbe wa Ufalme wenye kuburudisha na kwamba kuna angalau hesabu inayolingana na hiyo ya wanawake vijana wanaofanyiza ‘jeshi kubwa linalotangaza habari njema’? Wote na wajitie katika kuendelea kiroho, nasi sote na tuwasaidie wafanye hivyo.—Zaburi 110:3, NW; 68:11.
Maswali kwa Ajili ya Kurudia
◻ Ni nini kinachoweza kumsaidia kijana aamue wakati wa kubatizwa?
◻ Mwenendo wa kijana unakadiriaje maendeleo yake ya kiroho?
◻ Ni nini kinachoweza kuwasaidia vijana wafurahie mikutano na utumishi wa shambani?
◻ Vijana wanapasa wakuze uhusiano gani pamoja na watu wenye umri mkubwa zaidi?
◻ Wazazi na watu wenye umri mkubwa zaidi wanaweza kuwasaidiaje vijana?
[Picha katika ukurasa wa 16]
Ni nini kinachokuzuia wewe usibatizwe?