Je! Wewe Umehesabu Gharama?

“ATI nini! Unakataa toleo zuri ajabu jinsi hiyo?” Msimamizi hakuweza kuamini hata kidogo lile alilokuwa ametoka tu kusikia. Mdogo wake wa kazi, mwanamke aliyestahiwa kwa ajili ya ustadi na mwenendo wake mzuri, alikuwa ametoka tu kukataa kujifunza ng’ambo kwa miaka miwili gharama zikilipwa na kampuni. Ni kwa nini alifanya hivyo?

Kukubali toleo hilo, mwanamke huyo akaeleza, kungemaanisha kutenganishwa na mume na watoto wake wawili kwa miaka miwili. Angewakosa sana. La maana zaidi, yeye angekuwa pia akipuuza wajibu wake mbalimbali wa kupewa na Mungu akiwa mke na mama. Gharama ya kihisiamoyo na ya kiroho ingekuwa bei ya juu mno kulipa. Hivyo, baada ya kuhesabu gharama, aliamua kukataa toleo hilo.

Wewe ungalifanya nini ikiwa ungalikuwa yeye? Kwa wazi, si kila mtu angalikubaliana na uamuzi ambao mwanamke huyo Mkristo alifanya. Wengine, kama vile waajiriwa kazi wenzake, huenda wakahisi amepoteza nafasi nzuri sana ya kufanyia maendeleo kazi-maisha yake. Wengine wangeweza hata kumshtaki kwamba hakuwa akifikiria wakati ujao wa familia yake, kwani, kwa vyovyote vile, miaka miwili ingepita kwa haraka. Hata hivyo, uamuzi wake haukuwa wa ghafula au wa kihisiamoyo. Msingi wao ulikuwa usababu ufaavyo na kanuni zenye busara. Hizo ni zipi?

Zaidi ya Kuwa Akili ya Kawaida

Mtu mwenye hekima zaidi aliyepata kuishi duniani, Yesu Kristo, aliandaa mwongozo katika mmojawapo wa mifano yake. “Ni nani katika ninyi, kama akitaka kujenga mnara, asiyeketi kwanza na kuhesabu gharama, kwamba anavyo vya kuumalizia?” Yesu akauliza. “Asije akashindwa kuumaliza baada ya kuupiga msingi, watu wote waonao wakaanza kumdhihaki, wakisema, Mtu huyu alianza kujenga, akawa hana nguvu za kumaliza.”—Luka 14:28-30.

Kila mtu angekubali kwamba ni jambo la hekima na lenye kutumika kuhesabu gharama kabla ya kuamua kufanya jambo lolote la maana. Kwa mfano, ikiwa mtu angetaka kununua nyumba, je, angeitia kandarasi (mapatano) sahihi kwa uharaka bila hata kupata kujua bei yayo na kuhakikisha ana uwezo wa kifedha wa kukamilisha shughuli hiyo? Kwa kweli angeonwa kuwa mjinga ikiwa angefanya jambo la jinsi hiyo. Naam, ni akili ya kawaida kuhesabu gharama kabla ya mtu kuanza shughui fulani.

Lakini, Yesu alikuwa akikazia jambo gani hasa katika mfano huo? Kabla tu ya kuanza mfano huo, alisema hivi: “Mtu ye yote asiyeuchukua msalaba [mti wa mateso, NW] wake na kuja nyuma yangu, hawezi kuwa mwanafunzi wangu.” (Luka 14:27) Hivyo, muktadha huonyesha kwamba Yesu hakuwa tu akitoa mawaidha yanayoonyesha akili ya kawaida kwa ajili ya shughuli zetu za kawaida, za kila siku. Badala yake, alikuwa akiongea juu ya kuhesabu gharama kuhusiana na kuwa mwanafunzi wake.

Katika mfano wake, Yesu alionyesha kwamba kuwa mwanafunzi wake kunahusisha mabadiliko na dhabihu. Kwa nini? Kwa sababu mfumo wa mambo uliopo hukazia maana vitu vya kimwili nao huchochewa na kujipendeza. Watu wengi huhangaishwa hasa na kutosheleza tamaa zao za kimnofu, wakitoa uangalifu mdogo au wakikosa kutoa uangalifu wowote kwa mahitaji yao ya kiroho au kwa uhusiano wao pamoja na Mungu. (2 Timotheo 3:1-4) Mwelekeo au roho hiyo, inapingana moja kwa moja na ile iliyoonyeshwa na Yesu Kristo. “Kama vile Mwana wa Adamu,” yeye akasema, “asivyokuja kutumikiwa, bali kutumika, na kutoa nafsi yake iwe fidia ya wengi.” Aliwekea mambo ya kiroho thamani ya juu kabisa kuliko mambo ya kimwili aliposema hivi: “Roho ndiyo itiayo uzima, mwili haufai kitu.”—Mathayo 20:28; Yohana 6:63.

Kwa hiyo, wakati Yesu alipowashauri wale waliotaka kuwa wanafunzi wake wahesabu gharama, alikuwa hasa akisema, si juu ya thamani za kimwili, bali za kiroho. Ni nini kilicho cha maana zaidi kwao, faida za kimwili zinazotolewa na ulimwengu au faida za kiroho zinazotolewa na uanafunzi? Hiyo ndiyo sababu alimalizia hivi baada ya kutoa ule mfano na mwingine uliohusiana na huo: “Basi, kadhalika kila mmoja wenu asiyeacha vyote alivyo navyo, hawezi kuwa mwanafunzi wangu.” (Luka 14:33) Je! yule ambaye atakuwa mfuasi ana nia na yuko tayari kufanya dhabihu ya aina hiyo, au je, hiyo ni bei ya juu mno kulipa?

Maoni Yenye Usawaziko

Hata ingawa vitu vya kimwili huenda vikaleta mambo yanayoonekana kuwa faida zinazotokeza zaidi na ambazo ni za mara hiyohiyo, faida kutokana na ufuatiaji wa kiroho ni zenye kudumu na zenye kutosheleza zaidi. Yesu alitoa sababu hivi: “Msijiwekee hazina duniani, nondo na kutu viharibupo, na wevi huvunja na kuiba; bali jiwekeeni hazina mbinguni, kusikoharibika kitu kwa nondo wala kutu, wala wevi hawavunji wala hawaibi.” (Mathayo 6:19, 20) Katika wakati wetu, infleshoni, mshuko wa ujumla wa thamani za bidhaa, ufilisi wa benki, na kadhalika, vimesababisha uangamizi wa wengi waliotumaini mali za kimwili tu. Hata hivyo Paulo atusihi “tusiviangalie vinavyoonekana, bali visivyoonekana. Kwa maana vinavyoonekana ni vya muda tu; bali visivyoonekana ni vya milele.” (2 Wakorintho 4:18) Lakini, tunaweza kusitawishaje maoni ya jinsi hiyo?

Twaweza kufanya hivyo kwa kumwiga Yesu Kristo, Mfano na Kielelezo chetu. Alipokuwa duniani, hakuwa kwa vyovyote mwenye kujinyima furaha, kama ilivyothibitishwa na uhakika wa kwamba nyakati fulani alishiriki katika karamu za arusi na za kula. Hata hivyo, ni wazi kwamba alifanya mambo ya kiroho kuwa ya kwanza. Ili kutimiza mapenzi ya Baba yake, alikuwa na nia ya kujinyima hata yale yaliyoonwa kuwa mambo ya lazima. Wakati mmoja alitangaza rasmi hivi: “Mbweha wana pango, na ndege wa angani wana vioto, lakini Mwana wa Adamu hana pa kujilaza kichwa chake.” (Luka 9:58) Aliona kufanya mapenzi ya Baba yake kuwa jambo la muhimu na lenye kupendeza sana hivi kwamba alisema hivi akiwa na unyoofu wa kuhisiwa moyoni: “Chakula changu ndicho hiki, niyatende mapenzi yake aliyenipeleka, nikaimalize kazi yake.”—Yohana 4:34.

Yesu alionyesha ni mambo yapi aliyoona kuwa ya maana kwa njia ambayo alikataa vishawishi vya Shetani. Ibilisi alijaribu kumfanya Yesu atumia uwezo wake aliopewa na Mungu kujifaidi Mwenyewe, kutosheleza mahitaji Yake ya kimwili, na kufikia umashuhuri na umaarufu wa kilimwengu. Yesu alijua vizuri sana kwamba faida hizo zenye kutiliwa shaka zingeweza kupatikana tu kwa gharama ya juu sana—kwa kupoteza kibali cha Mungu—gharama iliyokuwa juu zaidi ya ile aliyotaka kulipa, kwani alithamini sana uhusiano wake mzuri pamoja na Baba yake kuliko jambo jingine lolote. Ndiyo sababu alikatalia mbali matoleo ya Shetani waziwazi, bila kusitasita.—Mathayo 4:1-10.

Tukiwa wafuasi wa Kristo, kwa hakika twataka kuwa na maoni yale yale ya Bwana yetu kuhusu mambo yenye thamani. Katika mfumo wa mambo uliopo chini ya udhibiti wa Shetani, kuna mambo mengi ambayo huonekana kana kwamba yanaahidi faida nzuri lakini ambayo kwa kweli huweza kuharibu uhusiano wetu na Mungu. Mambo kama vile ufuatiaji wa daima wa kupandishwa cheo katika kazi ya kuajiriwa, kufuatia elimu ya juu zaidi ili mtu afanyie maendeleo cheo chake, kutaka mapenzi pamoja na wasioamini, au kushiriki katika mipango ya biashara inayotiliwa shaka kwaweza kwa urahisi kuongoza kwenye kupoteza imani na hatimaye kuanguka kutoka kibali cha Yehova. Ni lazima tuhesabu gharama kwa uangalifu tunapokabili vishawishi vya jinsi hiyo.

Hekima ya Kweli Ulinzi

Miaka michache iliyopita, kijana mmoja Mkristo katika jiji moja kubwa katika Mashariki ya Mbali alikuwa na nafasi ya kwenda ng’ambo ili kuendeleza masomo yake. Ingawa tayari alikuwa na elimu nzuri ya kilimwengu na kazi yenye mshahara mzuri, aliona kwamba hayo hayakutosha; alitaka kufanya hali yake iwe bora zaidi. Wakristo wenzake walijaribu kutoa sababu naye kulingana na mambo ya Kimaandiko ambayo tumetoka tu kuchunguza, lakini alikataa kata kata akaendelea na mpango wake. Ingawa mwanzoni alijaribu kushikamana na imani yake, kidato kwa kidato alipoteza uthamini wake kwa ajili ya kweli ya Biblia, shaka zikaanza kuingia. Katika muda wa mwaka mmoja hivi, alipoteza imani yake kabisa aka-dai kuwa mwagnosti (mtu anayesadiki kwamba mambo ya Mungu hayawezi kujulikana). Ni kweli kwamba, kupata digrii ya juu kupitia elimu ya kilimwengu kulimletea uradhi wa kadiri fulani. Lakini alihitaji kulipa bei ya juu sana kama nini kwa ajili ya utukufu wa muda tu—uangamizi wa imani yake na hatari ya kupoteza uhai wa milele!—1 Timotheo 1:19.

Kwa upande ule mwingine, wale waliokataa kuruhusu jambo lolote lihatarishe uhusiano wao na Mungu wamevuna baraka nyingi kutoka kwa Yehova.

Mfano mmoja ni ule wa kijana aliyekuwa na biashara ya kufanya mapambo ya ndani ya nyumba katika jiji hilo hilo lililorejezewa juu. Miezi michache tu baada ya yeye kuanza kujifunza Biblia pamoja na Mashahidi wa Yehova, alikabiliwa na toleo lenye kushawishi—kufanya kazi ya kurekebisha ambayo angelipwa dola 30,000. Hata hivyo ingehusisha kuepuka kufuata kanuni za ujenzi na maagizo ya kujenga jengo lisilo halali. Kwa kuwa alikuwa amejifunza kwamba ni lazima Wakristo wawe raia wenye kufuata sheria, alitambua kwamba kukubali kazi hiyo kungeweza kumaanisha kupoteza kibali cha Mungu. (Warumi 13:1, 2) Baada ya kufikiria jambo hilo kwa uangalifu, alikataa kazi hiyo. Tokeo likawa nini? Tendo hilo la imani lilithibitika kuwa badiliko kubwa katika maendeleo yake ya kiroho. Katika mwaka huo, alifanya maendeleo kufikia hatua ya wakfu na ubatizo. Aliuza biashara yake akapata kazi iliyomruhusu wakati mwingi zaidi kwa ajili ya ufuatiaji wa kiroho. Sasa anamtumikia Yehova kwa shangwe na bidii.

Vijana hao wawili walihesabu gharama. Ni nini kilichokuwa tofauti katika maamuzi yao? Hekima ya kimungu! Kwa jinsi gani? Hekima ni uwezo wa kutumia maarifa katika njia ambayo kwa kawaida huleta manufaa zenye kudumu, na hekima ya kimungu humaanisha kutumia maarifa kulingana na kusudi la Mungu kwa ajili yetu. Ingawa vijana hao wawili walikuwa na kadiri fulani ya maarifa ya Biblia, utumizi wao wayo uliongoza kwenye matokeo tofauti. Kitabu cha Mithali husema hivi: “Maana hekima itaingia moyoni mwako, na maarifa yatakupendeza nafsi yako; busara itakulinda; ufahamu utakuhifadhi. Ili kukuokoa na njia ya uovu.”—Mithali 2:10-12.

Neno la Mungu, Biblia, ndiyo chanzo cha hekima ya kweli ambayo waweza kugeukia siku zote unapohitaji kufanya maamuzi ya maana. Badala ya kuwa mwenye hekima machoni pako mwenyewe, tii shauri hili: “Mtumaini BWANA [Yehova, NW] kwa moyo wako wote, wala usizitegemee akili zako mwenyewe; katika njia zako zote mkiri yeye, naye atayanyosha mapito yako.” (Mithali 3:5, 6) Ni lazima tujinyenyekeze na tuwe na nia ya kufundishwa, tukiepuka ile roho ya ulimwengu inayoenea sana leo yenye ushupavu na ya kujitegemea.

Naam, hatuwezi kuepuka kuvuna kile tunachopanda, na ni jambo lifaalo tu na lililo la haki kwamba twahitaji kuvumilia matokeo ya maamuzi na uchaguzi tunaofanya. (Wagalatia 6:7, 8) Kwa hiyo hesabu gharama kabla ya kila shughuli. Usiruhusu jambo lolote lionekanalo kuwa lenye faida likuondolee hali yako ya kiroho au uhusiano wako na Yehova Mungu. Sali ili upate hekima na uwezo wa kuamua vizuri ili ufanye uchaguzi mbalimbali ufaao, kwani uchaguzi unaofanya sasa huenda ukamaanisha tofauti kati ya uhai na kifo—kwa umilele!—Linganisha Kumbukumbu la Torati 30:19, 20.

[Picha katika ukurasa wa 28]

Je! angeweka utendaji wa kiroho kwanza maishani au kazi-maisha ya kilimwengu?